Vigo – Páxina 55

Onte 1326: Unha escritora incómoda

16 de Maio de 2015/en Autores, Feminismo, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Vídeos, Vigo, Xerais/por bretemas

Ao comezo da súa intervención na presentación de Son noxento na libraría Andel, onte María Xosé Queizán confesou que sempre fora «unha escritora incómoda e librepensadora, todo o mundo sabe como son, aínda que me len moitos menos que me coñecen.» «O tema do poder é clave en todos os meus libros», dixo a autora viguesa, antes de expresar a súa confianza na xente nova: «Creo que serán as rapazas as que consigan sacarnos desta corrupción tremenda na que vivimos. Pensade que 383.000 menores denunciaron algún tipo de violencia no entorno familiar, algunhas sobre as súas propias nais.» Rematou María Xosé Queizán a súa intervención interpretando o «Rap Repoludo», que alude a violencia sexual e homenaxea ao «Repoludo gaiteiro» de Rosalía de Castro.

Con anterioridade interviu a profesora Manuel Pena que fixo un magnífico retrato da autora e da obra: «María Xosé Queizán foi sempre aglutinadora de vontades, capaz de acuñar proxectos, como a revista Festa da palabra silenciada, que aunaron a moitas persoas, moitas mulleres.» «María Xosé Queizán é moi coñecida como escritora, mais o seu tratamento no sistema educativo e nos libros de texto non se corresponde con esa popularidade. Hai un desequilibrio neste tratamento didáctico, como sucede en xeral co de todas as escritoras.» «Dende A orella no buraco, escrita en 1962, mais publicada en 1965, até este Son noxento, na obra de María Xosé houbo unha evolución interesante, incorporando as mudanzas que foi vivindo. Con todo, tivo sempre un plan predeterminado de ir enchendo ocos na literatura galega: o da novela histórica, publicando Amantía; o das sagas xuvenis, c’ O segredo da pedra figueira; o da poesía erótica, c’ O despertar das amantes…» Para Manuel Pena en todas as obras e en todos os xéneros abordados por Queizán, a pesar dos cambios, existen dúas características permanentes: a primeira, «o compromiso social e político, a denuncia»; o segundo, «o afán didáctico, a intención de transformación e comunicación». «María Xosé aborda sempre difíciles, espiñentos, que non son agradables, que “non interesan”, que provocan incomodidade, ela que é valente e un pouco inconsciente.»

«Así sucede en Son noxento, cuxos temas principais, a pederastia, o incesto e os abusos sexuais, xa aparecen en novelas anteriores como Ten o seu punto a fresca rosa e Meu pai vaite matar.» «É salientable a absoluta modernidade de Queizán no tratamento destes temas en todas estas obras, que poderían converterse en auténticos best sellers.» «A gran novidade de Son noxento é o emprego do monólogo interior que nos achega terriblemente ao noxento, coma se utilizásemos unha lupa que nos agranda o que está agochado: a pederastia, os abusos sexuais, a violencia toda que está presente nas nosas vidas. O acerto de María Xosé Queizán é que este monólogo nos atrapa, até chegarnos a facer rir co seu sarcasmo. Mais ao final, móstrase como o que é: un perverso, un depravado, un home sucio, un noxento. Sen dúbida, o gran acerto da novela é o uso deste monólogo interior capaz de provocar que esta violencia violente ao lector ou lectora.»

A Comercial de Príncipe

12 de Maio de 2015/en Artigos, Artigos Faro de Vigo, Librarías, Memoria, Vigo/por bretemas

Dedico o artigo da semana de Faro de Vigo a homenaxear a Papelería Comercial que despois de 98 anos en Príncipe 25 pecha as súas portas o xoves 14 de maio.

O pasado sábado merquei por derradeira vez media ducia de cartuchos de tinta de cores e un par das miñas libretas dun cuarto acartonadas na Papelaría Comercial, que despois de 98 anos en Príncipe 25 pechará as súas portas o 14 de maio. Joaquina («Quinita») Mur, a súa propietaria, non podía agochar a súa tristeza polo peche do decano dos comercios de Príncipe, xunto á xoiaría de R. Fernández. A ruína do edificio que compartía coa xoiaría Rosende e co estudio de Pacheco obrigou a Quinita a botar o cadeado e facer «unha liquidación con cariño» dos centos de artigos de papelaría e varia fantasía dos que ofrece unha mostra nun dos escaparates máis fermosos da nosa rúa do paseo.

Aberta en 1917, pretiño do Café Suízo, a Comercial foi o establecemento no que Luis Lorenzo López entrou a traballar como rapaz dos recados e do que chegaría a ser propietario en 1927 tras mercarllo ao seu xefe por 33.000 pesetas, entón unha fortuna. Especializado en artigos de papelaría e libros escolares, pasou despois a mans do seu fillo que ampliou o negocio aos artigos de entroido, pel e figurinos. En 1995 fíxose cargo a súa dona, Joaquina Mur, que o especializou nos artigos para zurdos, nos xoguetes de madeira de calidade de orixe centroeurpea e noutras fantasías da memoria. A Comercial foi sempre un facho de beleza de espírito clásico no centro de Príncipe. O seu escaparate, en constante renovación, nunca defraudaba, agochaba sempre algunha sorpresa, fosen novos modelos de soldadiños de madeira, réplicas de automóbiles, caixas de música, reloxos de peto, fotos antigas de Vigo, mapas e carteis de vello, algún número atrasado de TBO ou as coleccións de fascículos de Faro de Vigo encadernadas, que aínda se expoñen nestes días derradeiros da súa liquidación.

O peche da Comercial, arruinada polo abandono dun edificio moi ben situado na «milla viguesa de ouro», supón a desaparición da derradeira peza do pequeno comercio tradicional daquel Príncipe dos nosos avós, dos nosos pais e tamén da nosa mocidade. Un Príncipe desaparecido, arrasado pola globalización comercial, do que conservamos apenas a memoria dos nomes dos comercios e algunhas (poucas) fotos en internet das súas fachadas e escaparates.

Quédanos a lembranza da Papelaría Española, a libraría situada no recanto con Velázquez Moreno, fronte ao Mercantil, e da libraría Barrientos nas galerías Durán. Conservamos a pegada dos establecementos de fotografía, o xa citado estudio de Pacheco, o longo escaparate de Foto Club, onde se facían as fotos de carné e as exposicións de fotógrafos amadores, e a tendiña de Foto Mecánicos da familia Bilbatúa, a dos cineastas galegos exilados en México DF. Recordamos a drogaría Sanchón, a pastelaría Las Coloniais, o despachiño de pan de La Madrileña, a carón de Guantes Varadé, o estanco número 1, o escaparte dos esmaltes dos irmáns Hernández e a farmacia Carrascal. Non esquecemos os longos escaparates de Tobarís nas galerías de La Norma nin tampouco os da xoguetaría Moya nin os do Sport, a primeira tenda de deportes e da cerámica de Sargadelos en Vigo. Lembramos as mercerías de La Favorita e Amalia, tamén administración de lotaría, e as tendas de roupa infantil Kadete e a zapataría Chavalín, cuxo escaparate sempre era engaiolante para os picariños. Non esquecimos os almacéns de Alfredo Romero, de Príncipe e de Olmedo nin os tecidos Bravo nin as tendas de Carbajo, a xastrería Esmart, a Camisería Industrial e a boutique Karina. Recordamos os escaparates de La Ideal, Barros e Mapusela e as zapatarías de Segarra, Miami, Bar, Cruces e El calzado español. Como é imposible esquecer a cafetaría Flamingo, onde tocaban conxuntos, nin as máis recentes (tamén desaparecidas) Nea e Lorena. Hoxe apenas nomes que se confunden (polo que pido desculpas polos esquezos e erros) nas nosas memorias, luces dunha cidade cosmopolita e aberta, mais incapaz de manter a continuidade necesaria para moitos dos seus proxectos.

O peche da Comercial supón a despersonalización total da rúa do Príncipe, a súa transformación en rúa comercial insípida, semellante á de calquera outra cidade da nosa contorna, onde se suceden sen sorpresa as franquicias e tendas das cadeas internacionais que hoxe monopolizan o comercio minorista. A humanización das cidades non se consegue só pola modernización do seu viario e por facilitar a mobilidade da súa veciñanza. Requírese, ademais, a existencia de referentes de continuidade interxeracional que, como sinala o escritor Fran P. Lorenzo, autor doutra gran novela viguesa Cabalos e lobos (Xerais 2015), sexan capaces de vencellar o histórico co íntimo, de facilitar a integración dos cidadáns coa súa cidade. O peche da Comercial de Príncipe arríncanos unha peza que incorporamos decontado ás páxinas voluminosas do Vigo da memoria.

Onte 1322: Filgueira por Filgueira

12 de Maio de 2015/en 17_de_maio, Autores, Cultura, Eventos, Galeguismo, Onte, Vigo/por bretemas

Da mesa redonda de onte no Club Faro de Vigo sobre Filgueira Valverde quedei co excelente retrato humano que Fernando Filgueira Iglesias fixo do seu pai. Fernando comezou atribuíndo a precocidade do seu pai á fortuna de ser alumno de Losada Diéguez, Castelao e contar cunha serie de «mestres gratuítos», entre os que citou a Iglesias Vilarelle, Sánchez Cantón e a Casto Sampedro. Sinalou que foi decisivo para el atopar en Lugo a Teresa Iglesias Escariz, «unha muller cortiza, que o fixo aboiar ao longo de toda a súa vida.» Con moito retranca relatou que Filgueira Valverde era un traballador incansable para quen «descansar non era folgar senón cambiar de actividade.» «No seu estudio tiña tres mesas polas que rotaba, unha para o seu traballo principal, outra para a correspondencia e outra para outros traballos, dicía que así descansaba».

Fernando descubriu despois algunhas cousas sobre Filgueira Valverde que me pareceron significativas. «Tiña unha gran capacidade de lectura rápida e unha memoria prodixiosa que conservou ata o final.» «Os seus dous leitmotiv foron Pontevedra e Galicia.» «Serviu a Pontevedra o mellor que puido. Penso que o tempo dedicado á política local activa, restoulle moita credibilidade galeguista, ao ser interpretado por algúns como unha traizón e por outros como un labor de “quinta columnista” para manter o lume sagrado das ideas.» Fernando recoñeceu que o seu pai nunca fora deportista, «mais apostou polo deporte escolar como forma educación.» Como tampouco foi bo cantor, mais «potenciou o coro e a música no instituto sendo director.» Rematou Filgueira o seu retrato de Filgueira confesando que «nunca lle escoitara falar mal de ninguén. O meu pai foi un mestre na vida, na virtude e na ciencia.»

Onte 1321: Candidato desaparecido

11 de Maio de 2015/en Onte, Política, Vigo/por bretemas

O quite de Jorge Portela López, candidato de Ciudadanos (C’s) á alcaldía de Vigo, tenme moi intrigado. O caso é que este asesor fiscal en plena campaña electoral esta desaparecido por «motivos persoais», non participa en actos públicos e o seu partido apenas realiza «unha campaña puramente informativa a pé de rúa para dar a coñecer a súa proposta.» Con todo, a inacción do candidato vigués non semella prexudicar ao seu partido, xa que as sondaxes lle conceden un acta de concelleiro, o que a verdade moi pouco axudará ao PP a frear a Abel Caballero que consolida as expectativas de maioría absoluta. Sen coñecer as razóns do comportamento do candidato desaparecido, non está de máis ler devagariño a gran análise que Calidonia fai da máis probable dentellada do partido de Albert Rivera sobre o PP. Ben sabemos que Vigo é sitio distinto.

Onte 1309: «Cabalos e lobos» en Compostela

29 de Abril de 2015/en Autores, Memoria, Narrativa, Onte, Presentacións, Promoción do libro, Vigo, Xerais/por bretemas

Foi unha beizón comprobar coma máis dun cento de persoas participaron onte en Compostela na presentación de Cabalos e lobos, a novela de Fran P. Lorenzo. Unha comunidade de lectores e lectoras que seguiu o fío da moi interesante conversa literaria que mantiveron a xornalista Belén Regueira e o autor sobre a novela gañadora do premio Blanco Amor de 2014.

Comezou a conversa arredor da portada do libro, que para o autor «cifra todo o que está novela». «O edificio Albo do arquitecto Francisco Castro Represas, situado entre Urzáiz e Gran Vía, proporciona a estructura, é o epicentro sobre o que fun engadindo historias nas que pretendín facer un resume do século XX en Vigo. Dende que unha familia chega no ano 14 até o estourido urbano, demográfico e industrial posterior. Na novela quixen vencellar o plano histórico co íntimo.» «Co protagonismo do edificio de Gran Vía número 2 pretendín reivindicar a figura do arquitecto racionalista Castro Represas, unha figura hoxe esquecida que deixou a súa pegada tamén en edificacións industriais como a fábrica de Álvarez, hoxe desparecida. A miña novela é un relato arquitectónico, razón pola que incluín un mapa da cidade de Vigo que pode servir de guía para seguir o relato, mais que tamén entendo lle enfade outro valor.»

«A miña intención foi abordar a relación dunha cidade cos seus habitantes. É Vigo, mais podería ser calquera outra cidade. Quixen abordar a cuestión de como habitamos a cidade e como a cidade habítanos a nós.» «No caso de Vigo, nas dúas primeiras décadas do século pasado había unha expectativa sobre o que podería ser a cidade con case un millón de habitantes, que se truncou coa Guerra Civil. Con todo, hai unha renuncia explícita a ser nostálxico.» «Pretendín conectar Vigo con Europa a través dunha familia estranxeira, neste caso unha familia alemá que tiña o seu orixe en Lübeck.»

Regueira interpelou ao autor sobre o título da novela. «Fálase moito da guerra. Creo que non hai nada máis desmoralizante que perder a propia casa, queda un se nada.« «As datas marcan o tapiz da historia relatada. Todo o que acontece está contrastado, como o concerto da Filharmónica de Berlín no ano 44 no García Barbón ou o desembarco do fotógrafo Erich Andres ou como na ría fondeou o Cap Arcona. Pretendín exhumar moita memoria que estaba perdida.»

Na última fase da conversa, Belén e Fran abordaron a caracterización da obra como novela rosa e melodrama, así como os referentes musicais e literarios utilizados polo autor. «Quixen colocar todas as formas de amor no mesmo plano. Na novela fálase do básico, que é o amor. Reivíndicase o melodrama, a novela rosa, como xéneros da literatura popular. Sei que o sistema literario galego ofrece xeralmente cousas moi pudorosas. Aquí fun a tumba aberta, non me gardei nada.» «Entre todas as historias de amor da novela a miña preferida é a de tío Álvaro e Bruno, creo que é unha historia que non estaba narrada.» Rematou Fran confesando que o libro de Luís Pimental Sombra de aire na herba, publicado en Vigo en 1959, tivera un peso simbólico moi importante na novela.

Onte 1307: Sondaxes

27 de Abril de 2015/en Cidades, Eleccións, Onte, Política, Vigo/por bretemas

Non me atrevo a valorar a fiabilidade das sondaxes publicadas onte por La Voz de Galicia. Xaora, alertan sobre tendencias electoriais que non me parecen disparatadas. Primeira: as posibles maiorías absolutas de Abel Caballero e Miguel Anxo Lores, que se sitúan moi por riba da tendencia á baixa dos seus partidos no resto das cidades. Segunda: a necesidade que terá o PP de apoiarse na súa marca branca de Cidadáns para poder manter un par de alcaldías. Terceira: as importantes dificultades das Mareas, coa excepción da liderada por Martiño Noriega en Compostela e quizais á da de Xulio Ferreiro na Coruña, de contar cos votos vertebrados por Podemos noutras convocatorias. No entanto, a un mes da convocatoria, con estas sondaxes todos terán razóns para a esperanza. O Partido Popular podería conservar os mobles cun par de alcaldías, repartíndose o resto o PSOE, o BNG e as Mareas. Bendita fragmentación!

Onte 1305: Unha literatura europea

25 de Abril de 2015/en Autores, Cultura, Onte, Presentacións, Recurso_didáctico, Vigo, Xerais/por bretemas

Xosé Ramón Pena presentou onte o segundo volume da súa Historia da Literatura Galega pronunciando unha conferencia no Club Faro de Vigo sobre «Mitos e realidades arredor da literatura galega». Foi Xosé Luís Méndez Ferrín quen presentou ao autor de Como en Alxeria, cualificando como «o individuo mellor situado para facer unha historia da literatura galega, xa que coñece a lingua, coñece toda a nosa tradición literaria e como novelista que é sabe contar, facer un relato, o máis importante de todas as historias. Pena é un erudito sabio, competente, que sabe narrar capaz de de preparar unha historia ben enfocada e ben contada, que periodiza e analiza, tendo en conta os acontecementos políticos, ofrecendo como outros autores como Anxo Angueira unha nova visión da historia da literatura galega.»

Xosé Ramón Pena nunha lección moi brillante desmontou tres dos mitos construídos de forma prexuízosa arredor da literatura galega: «o de ser unha literatura local, doméstica ou apenas de resistencia», «o carácter de Galicia como país lírico orientado por unha forte sentimentalidade, onde non florece a prosa» e «a falta de continuidade da literatura galega que aparece e desaparece na historia». Para iso analizou tres episodios claves da literatura galega: o período alboral, onde se forxou a lírica e prosa medievais cuxo repertorio é recoñecido polos estudosos europeos; a construción da figura de Rosalía de Castro por parte de Manuel Murguía; e o papel de Manuel Antonio e a incorporación da nosa literatura á vangarda europea.

Pena demostrou a importancia da prosa medieval galega que xa dende o século XIII contou cos relatos da materia de Bretaña pouco despois do texto de Chrétien de Troyes sobre a orixe do Santo Grial, como da materia antiga (con textos como a Historia Troiana e a Crónica Troiana) ou a tradución de partes do Códice calixtino, recollida nesa xoia da nosa prosa do século XIII que é Os miragres de Santiago. A partir da anaálise de tres artigos de Manuel Murguía de 1857, Pena explicou a construción dun novo relato da literatura galega alicerzado sobre a figura de Rosalía de Castro e a falsidade que supoñía afirmar que a literatura galega non tivera continuidade dende o período medieval. «A expresión “Séculos escuros” foi unha creación de Landeira, director de Faro de Vigo, para referirse a un período, do XVI ao XVIII, no que o galego viviu un tempo de decadencia da súa produción textual. Hoxe temos outra visión e contamos con máis textos. Recuperamos a Sarmiento como literato, ao que contribuíron os traballos de Angueira e Ferrín. Hoxe sabemos que durante ese período houbo autores que continuaron na liña da defensa a ultranza do país, denunciaron as aldraxes que padecía e lamentaron o escaso emprego do idioma galego.» Para rematar, Pena analizou as relacións que Manuel Antonio tivo con Jean Epstein, de quen traduciu para o galego en 1922, La poésie d’aujourd’hui, apenas un ano despois de ser publicada, «o que demostra que o rianxeiro estaba conectado coa corrente máis renovadora que unía poesía e cine, como ilusión de movemento». «A literatura galega nuncia viviu allea a Europa, Manuel Antonio coñecía o que estaban facendo os maiores teóricos da literatura de vangarda. Cando deixou de ser unha literatura universal a nosa?»

Defensa de Vigo

15 de Abril de 2015/en Artigos, Artigos Faro de Vigo, Política, Vigo/por bretemas

No artigo da semana en Faro de Vigo volvo sobre a defensa do liderado no proxecto de Galicia como suxeito político.

O pasado venres o deputado socialista Abel Losada publicaba nas páxinas de Faro de Vigo un artigo titulado «A imprescindible defensa de Vigo» no que citaba criticamente o que eu publicara nesta sección o mércores arredor das relacións de competencia e colaboración que eu entendo deberían existir entre Vigo e A Coruña. Sen ánimo de polemizar con que expresa posicións dunha candidatura, non podo máis que lamentar que alguén pretenda confundir a miña proposta de irmandade intergalaica con posicións que nunca foron as miñas.

Dende hai dezaseis anos, semana a semana, grazas á xenerosidade de Faro de Vigo, neste espazo de Campo de Granada (van case oitocentos artigos) levo defendendo contra vento e marea, con total independencia e respecto, por riba das querenzas dos diversos gobernos municipais e alcaldías das diferentes opcións (populares, socialistas e nacionalistas), a idea esencial de Vigo, do Gran Vigo ou da Área Metropolitana de Vigo (non vou discutir o nome) como motor e líder da Galicia do século XXI. Un liderado que a nosa cidade mantivo de forma indiscutible ao longo de todo o século pasado nos eidos económico, demográfico, urbanístico ou cultural, mais que por diversas razóns, ás que probablemente non foron alleas nin as actuacións das súas élites políticas nin a inhibición dos seus poderes económicos, foi perdendo pulo dende a pasada década. Vigo debe asumir o reto de recuperar ese liderado no proxecto de Galicia.

Como levo defendendo de forma teimosa a necesidade de acometer unha profunda reforma territorial de Galicia, na que se recoñezan as áreas metropolitanas como entidades de carácter político e administrativo e se supriman as deputacións provinciais. A creación da Área Metropolitana de Vigo aforraría moitos recursos na xestión dos servizos públicos e facilitaría a mobilidade e calidade de vida de máis de medio millón de cidadáns dos concellos metropolitanos. Vigo debe asumir o reto de liderar a creación da súa cidade metropolitana.

Como levo defendendo o carácter industrial e obreiro do Gran Vigo e o futuro dos seus sectores económicos principais: automoción, industria naval e pesca. Sectores nos que sabemos reside o celme vigués e as maiores cifras de emprego na industria e exportación, mais que de cara ás próximas dúas décadas e no marco da nova sociedade dixital e postindustrial cómpre refundar ou reorientar nuns casos, complementar noutros ou mesmo abandonar de forma ordenada, se fose preciso. Vigo debe asumir o reto de recuperar o planeamento estratéxico como ferramenta orientadora de políticas prospectivas e de implementación da formación e innovación.

Como tamén levo defendendo o liderado de Vigo no proxecto do Eixo Atlántico, pola súa valiosa equidistancia do Porto e da Coruña, as principais competidoras viguesas, como a inclusión de Vigo dentro da rede de cidades portuarias do Arco Atlántico, xunto a outras francesas, inglesas, irlandesas e do norte da península. Sen esoutra referencia non poderiamos entender a importancia do porto de Vigo, a da súa recén estreada autoestrada do mar, dos tráficos interocéanicos de contedores, das escalas de cruceiros turísticos ou do seu liderado como porto pesqueiro europeo de referencia ou da súa industria conserveira e alimentaria relacionada co mar.

Como tamén levo defendendo dende aquel primeiro artigo sobre «La Favorita de Príncipe» un Vigo memorioso, fachendoso daquel Vigo dos nosos avós e da síndrome Siboney provocada polos tranvías metropolitanos que nos roubou a alcaldía de Portanet, a mesma que autorizou o derrubamento do edificio Rubira e doutras alfaias da nosa arquitectura pétrea. Lonxe de saudades paralizantes que nunca compartín, entendo que este Vigo capaz de recordar o será tamén de acuñar unha posición orixinal, e polo tanto compartida por amplos sectores sociais, como cidade de xenerosa acollida, consciente de que todos fomos algunha vez emigrantes (o meu avó chegou a Vigo hai noventa anos, no ferrocarril coma outros labregos zamoranos), onde todos estamos orgullosos do seu dinamismo e laboriosidade coma abella da ribeira mais na que non renunciamos á cultura tradicional do periurbano estendido sobre o que noutrora foron vizosas parroquias do Val do Fragoso.

Ese foi o Vigo que identifiquei nas páxinas de A cidade e os días. Calendario histórico de Vigo, ese monumento do viguismo galeguista construído por Xosé María Álvarez Blázquez hai cincuenta anos nas páxinas de Faro de Vigo, a quen a Fundación Penzol lembra cunha exposición con motivo do centenario do seu nacemento. Ese é o Vigo que pretendemos continuar defendendo, fachendoso do seu, firme e unido reclamando o que lle corresponde, consciente do seu papel decisivo na construción de Galicia como suxeito político.

Día de Lugrís

8 de Abril de 2015/en Artes Visuais, Artigos, Artigos Faro de Vigo, Celta de Vigo, Cidades, Cultura, Galeguismo, Goberno Feijoo, Política, Vigo/por bretemas

No artigo da semana de Faro de Vigo volvo sobre a necesidade de forxar un novo modelo de relacións entre A Coruña e Vigo.

A pesar de que en campaña electoral sei que case todo se perdoa, non comparto a estratexia de buscar a palla no ollo alleo e non sacala do propio. Recorrer no pleno a denunciar o comportamento do grupo municipal do Partido Popular nas contratacións no concello da Coruña, onde se apunta a existencia de decenas de enchufes, non engade transparencia ningunha ao que no mesmo terreo se fai en Vigo e moito menos aclara diante dos vigueses o feito de que estean imputados por unha razón semellante varios funcionarios e unha familiar dun membro do equipo de goberno. Como non axuda a aumentar o número de destinos e frecuencias de Peinador denunciar que o concello da Coruña dopa ás compañías aéreas con fondos destinados á promoción turística. Como tampouco perdimos a caixa de aforros por culpa da Coruña… Por moitas voltas que lle deamos a este rodicio, non ten xeito ningún buscar as causas das eivas viguesas a cento sesenta quilómetros, cómpre abandonar de vez esa vella e reaccionaria estratexia romántica do duelo.

Erra Abel Caballero nas súas intervencións reiterando “o argumento coruñés” para incrementar o valor das súas actuacións, xa que afonda nesa estratexia tan resesa de rivalidade territorial utilizada até o delirio polo alcalde coruñés Francisco Vázquez. Lembremos que baixo o lema “Vigo no”, que popularizaron de forma irresponsable algunhas peñas deportivistas, agochábanse as carencias propias da cidade herculina que durante as case dúas décadas de vazquismo tivo bastantes máis ollos ca barriga. Unha absurda confrontación Coruña versus Vigo irraccional, na que se apela máis a emocións ca argumentos, na que quizais a curto prazo quen a emprega consegue cohesionar aos seus valedores, mais a longo achega moi escasos réditos, agravando os conflitos con novas e máis profundas feridas.

Aposto por abandonar esta estratexia cainita da rivalidade territorial A Coruña-Vigo, deixándoa apenas para os derbis futbolísticos, e substituíla pola da competencia e a da colaboración entre as dúas cidades portuarias. Trataríase de mudar os sintagmas da negación polos de carácter positivo, os vinculados ao estímulo, á emulación e á cooperación. Na dinámica do mapa das cidades do arco atlántico europeo as áreas metropolitanas de Vigo e A Coruña, os dous músculos da demografía e economía galegas, non poden continuar nin viradas de costas nin sometidas aos intereses curtopracistas das súas elites políticas. O Vigo do século XXI debe tender pontes máis alá de Rande competindo e colaborando, primeiro con Pontevedra, cidade que pertence a súa mesma rexión urbana, máis tamén con Porto e A Coruña, cidades das que ten o privilexio de ser equidistante, o que supón un valor engadido de centralidade neste Eixo Atlántico peninsular, que debería ser aproveitado.

Competir e colaborar entre cidades obriga a planificar e compartir esta estratexia, a irmandar e achegar ás poboacións e, sobre todo, a valorar e recoñecer as fortalezas e as feblezas de cada unha. Vigo ten moito que aprender da Coruña, de Porto e Pontevedra, as súas tres cidades de referencia, as tres con importantes proxectos de rexeneración urbana. Vigo ten moito que aprender das fortalezas da Coruña de entre séculos, capaz de abrir un formidable corredor peonil a beiramar, de especializarse en museos de ciencia e tecnoloxía, e tecer unha rede de bibliotecas municipais e centros cívicos (Fórum Metropolitano, Ágora…) que a sitúan como modelo indiscutible. Como Coruña ten moito que aprender dun Vigo que na difícil contorna da crise foi capaz de modernizar e sanear o seu viario urbano e periurbano, rexenerar o seu Casco Vello ou constituír a súa Escola Municipal de Música Tradicional en referente internacional deste eido.

As corporacións de Vigo e da Coruña elixidas en maio deberían ter a afouteza de asumir esta estratexia de colaboración na competencia. Mais aínda cando ambas as dúas cidades teñen a medio prazo un futuro incerto, tanto polos efectos do tremendo devalo demográfico coma polo devir dos seus sectores principais (textil, automoción, pesca, naval e turismo). Coma fixeron Celta e Deportivo esta semana santa compartindo autobús para o desprazamento á meseta dos seus equipos da canteira (unha iniciativa marabillosa!), sería xenial que as novas corporacións asumisen decontado o reto de colaborar e compartir actividades culturais e deportivas, un motivo excelente para que a veciñanza viaxase de aquí para acolá coas facilidades do novo tren atlántico. Xaora, se os concellos queren recuperar o tempo perdido, poderían celebrar conxuntamente unha efeméride. Entre as posibles, propoño que estuden a do 28 de xaneiro, data do nacemento na Coruña de Urbano Lugrís, o xenial pintor finado en Vigo. Día Lugrís en Vigo e na Coruña, un soño realizable.

Onte 1288: «Cabalos e lobos» de Fran P. Lorenzo

8 de Abril de 2015/en Autores, Book_trailer, Música, Narrativa, Novidades, Onte, Premios, Promoción do libro, Vídeos, Vigo, Xerais/por bretemas

Fran P. Lorenzo recolleu onte na editorial os primeiros exemplares de Cabalos e lobos, a súa primeira novela, coa que obtivo o premio Blanco Amor 2014. Para acompañar a visualización do libro, que culmina una longa carreira de fondo en solitario, Fran foi publicando no seu blog unha serie de tomas audiovisuais, realizadas e montadas por Mónica Ares, que compoñen un fantástico booktrailer en catro entregas nas que sutileza se recollen temas, músicas e atmosferas da obra. Cabalos e lobos achégase á novela rosa pola súa condición popular e para relatar una historia de amor homosexual nun tempo de silencio e represión. Unha novela que se expresa a través da voz de varias mulleres que dan conta dunha saga familiar que abrangue todo un século. A través de diversas formas contar Fran P. Lorenzo crea e recupera un espazo urbano que determina e condiciona os personaxes, ubicado na cidade de Vigo que, malia as dificultades históricas que vivía, era daquela profundamente cosmopolita.

Na primeira toma soa un lied de Schubert, «Margarida na roca», que ten un protagonismo destacado na trama, sobre as imaxes dos cabalos a trotaren sobre una praia nevada. Unha composición que Fran considera “sublime, no sentido exacto deste termo tan maltratado”.

Na segunda utiliza a secuencia central da película Estate violenta de Valerio Zurlini, para Fran «una mestura perfecta de historia e abandono» no contexto da segunda guerra mundial, escenario presente tamén na súa novela, sexa en Vigo ou en Lübeck, berce da familia protagonista, os Beckmann.

Na terceira, a fotografía que fixo o autor o primeiro de xaneiro de 2015, a lúa de Vigo pousada sobre Gran Vía nº 2, o edificio Albo, que leva a sinatura do arquitecto vigués Francisco Castro Represas, representa a columna vertebral da novela, tamén presente na portada deseñada por Roi Fernández.

Por última, na cuarta, as imaxes evocan as mobilizacións obreiras viguesas de setembro de 1972, sobre a música de «Starman», a canción de David Bowie coa que o autor confesa escribiu algunas páxinas da obra, na que está tan presente a memoria persoal e familiar como a da cidade Vigo dos versos de Helena de Carlos.

Tempo haberá para volver sobre Cabalos e lobos, que chegará ás librarías a partir do 16 de abril e será presentada en Vigo o 24 de abril e en Compostela o 28.