Onte 1559: Día dos abrazos

Celebrouse onte o Día Internacional da aperta, que o mércores xa se anticipara na praza de Peniche, o espazo vigués dos abrazos, do acougo e da conversa, alentada polo optimismo colorista da gran kermesse de Antón Pulido alí instalada. O abrazo, a aperta, que ambas as dúas son palabras de noso, é unha das principais manifestacións de afecto e agarimo. Mais segundo leo nunha páxina arxentina, detrás do abrazo hai moito máis, xa que ten beneficios terapéuticos, xa que é capaz de «curar a depresión, mellorar a memoria, reducir a presión arterial e o estrés, como fortalecer o sistema inmunolóxico». Mais isto sucedería sempre que dure máis de vinte segundos, o que se denomina o «abrazo extendido«, xa que este é o tempo necesario para que comece a liberarse a oxitocina, a hormona asociada ás emocións positivas. Sexan os abrazos de tres segundos (os que damos decote), sexan os terapéuticos extendidos, benvidos sexan estes contactos corporais, manifestación de positividade e confianza.

Onte 1553: Epifanía

alberto_garcia_arizaTras a noite da ilusión da cativada e os agasallos familiares de Reis da mañá de onte pechamos o nadal e as súas larpeiradas. Comezamos hoxe o noso ano novo arrastrando as súas rotinas e problemas vellos, mais tamén (e por ventura) con azos renovados e boas doses de enerxía para emprender novos proxectos. En Xerais anunciaremos decontado a aparición da primeira media ducia de novidades literarias, que achegaremos a vindeira semana ás librarías. Como a piques de entrar no prelo están xa algúns títulos da campaña de comezo de primavera, ese mes dos libros e das letras, e o equipo de texto traballa arreo pechando xa os manuais desta nova campaña en Secundaria. E por diante moitos quilómetros por percorrer acompañando aos autores e autoras nas presentacións e, sobre todo, moitas páxinas para ler, debullar e valorar. Seguimos.

Onte 1494: Dende Madrid

63656e7472616c697a616369c3b36eViaxar a Madrid e participar nunha xuntanza de toda unha xornada con persoas de diversas comunidades é un exercicio sempre saudable para coller perspectiva. Xaora, desta volta, volvín comprobar a supremacía do relato construído polos medios capitalinos, impresos ou audiovisuais, sobre o «problema catalán», incapaces de entender o que está sucedendo en Cataluña tras a sentenza do Constitucional sobre o Estatut. Con todo é tamén preocupante a ausencia dun relato alternativo doutra España posible que ninguén defende. Tras este novo relato monolítico da «España que se rompe», defendido con escasas variantes polo PP, PSOE e Ciudadanos, parece que se agocha unha intención recentralizadora moito máis severa da que hoxe podemos imaxinar. Coma sucedera tras o 23-F e a celebración do mundial de fútbol de 1982, cando se aprobou a LOAPA e se puxo freo á «exaltación da diversidade» lingüística e cultural dos anos da reforma Política, semella que a única resposta que dende Madrid se ofrece ao «desafío catalán» é máis centralización e máis uniformidade. Lonxe da creba democrática da que falan  Beiras e o grupo Sin permiso, enxérganse tempos de teimoso e reseso centralismo. Non parece mala idea refuxiarse en Invernalia, compartir reflexións, recabar azos e preparar unha longa e dura campaña.

5000

bretemas_1000Estas brétemas acadan con esta anotación o seu número 5.000, unha cifra redonda na que paga a pena deterse despois de case once anos blogueando con continuidade en galego. Cando cheguei a anotación 1.000 fixen unha anotación sobre os temas, as razóns, as textualidades e as prácticas nas que acreditaba daquela, hai nove anos. Reléndoas, volvo subscribilas, mesmo a pesar de que coa chegada das redes informativas e sociais os blogs perderon público e participantes, xa que a conversa e as comunidades de lectores e lectoras mudou a esoutros espazos.

Ao longo desta década os blogs en galego mudaron. Moitos daquela comunidade do blogomillo desapareceron, sobre todo aqueles que utilizaban a escrita en primeira persoa, xenuína do seu carácter de bitácora, impregnada de vontade de estilo e experimentación hipertextual. Mais outros pioneiros como O Capítulo Cero do meu admirado Manuel Gago continúan coa súa teima entusiasta, investigando espazos hipertextuais e sorprendendo cada día, demostrando que a escrita blog está máis viva ca nunca. Outros especializaron o seu contido nalgún eido da nosa creación cultural, fose o da crítica literaria, o do cinema, o da gastronomía ou o das tecnoloxías dixitais. E, por ventura, naceron moitos outros, sobre todo de iniciativas colectivas e educativas, fosen con carácter didáctico, político ou de intervención social. Con todo, a pesar de semellante diversidade e competencia de Facebook, Twitter e outras redes máis especializadas, os blogs continúan conformando a cerna da identidde dixital dos seus autores e autoras, tanto polo extraordinario valor do seu arquivo (unha utilidade da que carecen as anotacións e debates en FB, tan efémeras), como pola posibilidade de etiquetar e clasificar o contido, contribuíndo a enriquecer a rede semántica en galego.

Ao longo destas 5.000 anotacións fomos introducindo algúnhas innovacións tematicas, como a atención específica ao cinema, que dialogan cada semana coas crónicas futboleiras, os artigos políticos e as novidades e crónicas de presentacións e actos literarios. En todas elas aposto pola brevidade e pola precisión hipertextual das anotacións, que procuro non excedan as 150 palabras, acompañadas dunha imaxe ou vídeo significativo.

Máis dunha vez valorei abandonar a escrita do blog, xa que eran moitas e poderosas as razóns para facelo, dende a falta de tempo para esta escritura diaria como pola melancolía provocada pola crítica situación de conformismo político e cultural que sufrimos en Galicia. Porén, sempre atopei razóns e folgos para continuar un treito máis e facelo coa humildade e a teimosía do primeiro día. Brétemas pretende informar e opinar, sen dogmatismos nin sectarismos (comportamentos que aborrezo), coa intención de construír coñecemento e aprendizaxe dunha forma compartida e en lingua galega. Grazas, moitas, ás persoas que se achegan cada día a este espazo que pretende incitar a albiscar no neboeiro. Seguimos.

Onte 1457: Veranciño do marmelo

Foi unha ledicia escoitar a Xabier Picallo falar no Galicia por diante da Radio Galega con Kiko Novoa e Amalia García sobre o verán de san Miguel do que estamos gozando estes primeiros días de outono. Camiño dunha xuntanza da directiva de Culturgal en Compostela o termómetro do coche subiu ao mediodía por riba dos vinte e cinco graos demostrando a sabedoría do refraneiro en cuestións meteorolóxicas: «No san Miguel coller a vara e o caravel». É unha marabilla gozar destes derradeiros días de calores e vendimas, bautizados como Indian summer polos norteamericanos, e que nalgúns lugares de Galicia chaman con moi bo criterio «veranciño do marmelo», xa que son moitas as casas coma a nosa na que se preparan as delicias dos marmeleiros. O arrecendo da potada, lixeiramente áceda, anuncia o remate do verán e o comezo do tempo das primeiras castañas e magostos. Xaora, unha lasquiña de queixo san Simón da Costa e outra do noso marmelo do Viso sonche estes días un petisco para unha cea de luxo de xente moi larpeira.

Onte 1427: Neboeiro

 

neboeiro_30-08-2015Cando no serán de onte regresamos de Aldán, o neboeiro entrara na ría dende Cíes agochando os piares da ponte de Rande. Unha paisaxe inquedante dende o corredor do Morrazo, semellante a que contemplamos dende o avión minutos antes da aterraxe en Peinador. Porén, as guedellas do neboeiro anunciaban tamén o remate do verán e a recuperación da rotina e dos afáns de comezo de curso, esoutro reloxo que marca a cadencia do noso traballo. A foto é de Marta G. Brea. Obrigado.

Onte 1417: Alto do Fiouco

fioucoRegresando de Santander pola A8, o paso polo temible Alto do Fiouco, entre o lusco e fusco posterior ao solpor, coincidiunos cun moi espeso neboeiro. A experiencia foi ameazadora, propia dunha película de medo para a que non sacamos entrada ningunha no despacho de billetes. A pesar do túnel de luz creado polos sinalamentos laterais e na propia vía, a situación deste treito de dez quilómetros da A8 entre a Xesta e o Arroxo, vixiado por un radar de tramo, é absolutamente inconcebible, xa que continúa sendo unha inadmisible ameaza para a seguridade vial. Máis alá das razóns que levaron ao Ministerio de Fomento a trazar tan alta a autovía, nunha zona onde, sexa verán ou inverno, o contraste de temperaturas entre a Corda e a Mariña e o vento nordés provocan unha espesa néboa, é imprescindible procurar unha solución, que non sexa a de interrumpir decote o tráfico e evitar que os condutores e condutoras leven durante un cuarto de hora o corazón na man.

Onte 1416: Galicia celta

sargadelos_pont_avenNo Pont Aven, o ferri bretón no que onte navegamos de Portsmouth a Santander, hai varias vitrinas dedicadas a pezas de Sargadelos e abondosa cartelaría das primeiras edicións do Festival de Lorient, a comezo dos anos setenta dedicado a Escocia, Irlanda e Bretaña. Pareceume unha excelente promoción de Sargadelos nun barco utilizado cada ano por milleiros de viaxeiros británicos. No bulir desta travesía entre fisterras atlánticas, onde ollamos arroaces e mesmo o rastro dalgunha balea, falamos da excelente oportunidade que para Galicia supón ser recoñecida como nación celta. Máis alá do debate histórico sobre esa posible orixe do país, no que non vou entrar, esta marca europea celta, identificada no mundo enteiro pola música de raíz, constitúe unha tarxeta de presentación á que Galicia non pode renunciar en ningunha das expresións da súa cultura. A celta é unha fortaleza da nosa cultura que debemos poñer en valor. Non teñamos medo a considerarnos un país celta, claro que non.

Onte 1379: Estrañamento lector

1006-t4-barajas_565Intentei onte en tres tendas de libros da T-2 de Barajas mercar algunha novidade para aliviar dúas horas de espera e viaxe. Fun incapaz. As poucas que me interesaban xa as lera e o resto non tiñan curiosidade ningunha para min, fose a «novela autobiográfica» da televisiva Olvido Hormigos (o lanzamento mellor situado), o último libro dun tertuliano para explicar a crise, unha das traducións da «mellor novela negra europea» ou o bestseller do momento de Planeta. Sufrín unha sensación de estrañamento semellante á que pasada semana vivín na sección de libraria duns grandes almacens de Vigo, cuxa oferta tamén se vai homoxeinizando con idénticos criterios. Sei que, por fortuna, a biodiversidade da oferta lectora queda nalgunhas librarías culturais capaces de resistir este tsunami de frivolidade e mediocridade literaria que ameaza con destruír o sector do libro en España. A redución das vendas a tres dixitos (menos de mil exemplares) de libros literarios de referencia (como os dos últimos premios Cervantes), a redución das tiradas até os mil exemplares, como a baixa moi significativa das vendas do libro literario, reflectida nas cifras do avance do estudo de Comercio interior do libro de 2014, expresan este doloroso estrañamento lector e a profunda crise que sofre a edición literaria en España.

Onte 1365: No Café Badía

6XNwBrJ7_400x400Aproveitamos a fresquiña do serán de San Xoán para camiñar até Teis e coñecer o Café Badía de Marcos e Menchu. Encantoume o arranxo do local que convida a compartir acougo e conversa demorada, sexa nos interiores ou na horta ao pé da nespereira. Cando regresamos pola Calzada comentabamos que o Badía sería a sede ideal para ese ateneo que tanto precisamos en Vigo, unha cidade cada vez máis desestruturada e que mesmo comeza a perder o espírito optimista (o da vontade, claro está!) que fixo dela volcán de dinamismos. Quedamos con Calveiro que algo argallaremos para aproveitar espazo tan xeitoso para celebrar a amizade e as artes compartindo algúns dos seus fabulosos cócteles.