Onte 192: Mala tarde

Tras catro meses no corno da lúa, o Celta tivo unha mala tarde no estadio Gran Canaria. A pésima arbitraxe non xustifica unha derrota sen paliativos fronte a un rival superior. Os de Herrera agasallaron aos locais unha hora de partido, desenvolvendo un xogo inane, desestruturado e sen alma ningunha, sentindo a ausencia de Oubiña unha barbaridade. Durante ese lamentable período perdeuse o partido e, inevitablemente, os seareiros diante da televisión recuperamos os pesadelos e a vertixe do marzo da tempada anterior. No obstante, na media hora final, coa entradas (moi tardías) de Toni e de Joán Tomás, dous xogadores que merecen máis tempo de xogo, o equipo comezou a recuperar estrutura e forma e latexou con outro compás máis enérxico. O partido foi unha oportunidade estragada, mais tamén un exercicio de realismo. O ascenso directo continúa sendo para o Celta un obxectivo moi difícil, aínda que acadable. Esta mala tarde non debería supoñer unha perda de confianza nas posibilidades dun equipo que veu facendo unha magnífica tempada. O celtismo caracterizouse sempre pola súa humildade e paciencia; dúas actitudes que precisaremos en doses elevadas neste derradeiro cuarto treito de campionanto.

Onte 190: Repagamento

Tras a iniciativa da Generalitat de obrigar a pagar un euro por receita e a posibilidade aberta en Madrid por Feijoo de aumentar o copagamento farmacéutico en función de niveis de renda, é moi probable ca despois das eleccións andaluzas e asturianas se introduza algún sistema de repagamento no sistema público de saúde. Con esta fórmula o Partido Popular pretende inscribir o triángulo na circunferencia, apostaría polo copagamento farmacéutico –unha fórmula disuasoria («moderadora» na súa linguaxe), que trataría de reducir o número de receitas– e, polo momento, adiaría a posibilidade de repagamento sanitario no que atinxe a consultas, probas ou hospitalizacións. Como ben sinala Ignacio Escolar o que debemos preguntarnos a esta altura é se cómpre unha reforma no financiamento dun sistema público de saúde que funciona aceptablemente. Os datos amosan que o gasto en sanidade por habitante e a porcentaxe sobre o PIB son moi inferiores en España aos dos países do directorio, como Francia e Alemaña. A pesar dalgunhas insuficiencias, contamos cunha sanidade pública de calidade a un prezo moi razoable. Cales son as razóns para xustificar retallazos, privatizacións e repagamentos do sistema de saúde pública?

Onte 189: Coreander

Viaxei á Coruña para participar nas xornadas sobre Edición e Cultura organizadas polo Grupo  Coreander, un grupo de alumnos e alumnas da Facultade de Filoloxía. Falamos de como afectan ao papel dos editores as mudanzas do paradigma da comunicación cultural e doutros tránsitos nos que estamos inmersos, sobre todo, da crise da libraría cultural e do paso da edición do do «sector cultural» ao das «industrias do lecer». Volvín para Vigo satisfeito de contribuír a aumentar a curiosidade deste fato de entusiastas animadores culturais que intentan fender a rotina que o partido conformista impón, tamén, nas aulas universitarias. Non puiden evitar cismar pola AP-9 nalgunhas saudades da miña mocidade universitaria.

Onte 188: Os fillos do mar

Pasei boa parte da tarde lendo na novela coa que Pedro Feijoo debuta na narrativa galega. Tras o seu magnífico estudo sobre o xornal Galicia de Valentín Paz Andrade e Viva o Fu Remol!, o escritor e músico de Los Feliz e Lamatumbá ofrece unha novela trepidante sobre as pegadas da memoria na cidade de Vigo. Máis de catro centas páxinas dunha historia de intriga, escritas con grande elegancia e unha preciosa ambientación viguesa (nalgúns treitos chegou a emocionarme), nas que a historia dunha familia que procura atopar a súa identidade contribúe a facelo coa comunidade (un chisco desmemoriada) á que pertence. Os fillos do mar, finalista do premio Xerais de novela 2011, reivindica a volta da narración e o entretemento aos andeis das novidades da literatura galega. Un texto ben escrito, unha novela armada con solidez, un tema relevante, unha ambientación e documentación magníficas. Agardo que axude a incrementar o número de lectores e lectoras en galego nestes tempos de crise. Recoméndoa moi vivamente.

Onte 187: El repte de publicar en catalá

O meu amigo Jordi Ferré, o presidente da Associació d´Editors en Llengua Catalana, envioume «El repte de publicar en catalá», un documento moi interesante froito dunha xornada de reflexión sobre a edición en lingua catalá na que participaron máis de medio cento de editores. Entre as conclusións acadadas anotei unhas cantas: «a eclosión dixital é unha oportunidade e unha ameaza»; «as editoriais deben facer unha análise de autorregulamento (seleccionar máis, publicar menos)»; «as presentacións e rodas de prensa deben reservarse para casos moi excepcionais»; «é esencial que os editores asuman o papel de comunicadores, tanto a nivel interno como externo»; «deben utilizarse axeitadamente as redes sociais, alí a tarefa non é publicitaria, senón a de crear comunidades de consumidores dos produtos das editoriais así como fidelizalos con cada unha delas; é recomendable utilizar Facebook pra fidelizar e Twitter para comunicar»; «a coherencia do catálogo e o interese das novidades son condicións esenciais para conseguir a complicidade das librarías»; «deben deseñarse estratexias de fomento da lectura para incrementar o índice de lectura»; «deben reforzarse a complicidade entre os diferentes elos da cadea do libro: autores, editores, libreiros e lectores»; «débese impulsar unha discriminación positiva dos libros en catalán nas políticas públicas»; «cómpre unha maior dotación orzamentaria para o libro en catalán»; «valórase positivamente a proposta de incentivar os libreiros máis activos». Unha boa escolma de propostas que, salvando as distancias e diferencias de dimensión, poden ser tamén moi útiles para o sector da edición en lingua galega. Gracies, Jordi!

Onte 186: Tras o Congreso de + Galiza

Tras a decisión unánime do Encontro Irmandiño, tras o acordo de + Galicia de constituírse en partido fóra do BNG, mesmo a pesar do feito (comprensible até o remate dos mandatos) da oposición de once dos seus alcaldes, varios voceiros e do propio Carlos Aymerich, é xa moi difícil defender que o BNG continúa sendo a casa común dos nacionalistas galegos. Tras o fracaso da asemblea de Amio, as diversas organizacións do nacionalismo galego están obrigadas a recompoñer os seus referentes programáticos, as súas alianzas políticas, os seus modelos organizativos e os seus liderados sociais. Unha manobra moi difícil, aínda que estritamente necesaria, sobre todo cando apenas se contan seis meses para a celebración das eleccións autonómicas. Confío que neste contexto crítico agromen as doses de intelixencia, enerxía e xenerosidade  xeradoras de novas vías políticas nacionalistas máis inclusivas, máis activadoras da cidadanía e, sobre todo, capaces de artellar unha alternativa sólida e verosímil á conservadora e centralizadora do Partido Popular. Un reto posible.

Onte 185: A vitoria de Pachi

Non agardaba a vitoria de Pachi Vázquez no 12 congreso do PSdeG-PSOE, xa que é a primeira vez que a maioría da militancia socialista se opón aos desexos de Ferraz representados pola candidatura de Espinosa, apoiada de forma explícita por Blanco e Caballero. Aí vexo a clave máis positiva dun resultado continuista que nin resolve a crise dun partido, que queda aínda máis dividido, nin polo momento ofrece unha alternativa verosímil á frouxísima e desganada candidatura de Feijoo. No entanto, é lamentable a determinación de Vázquez –tal como xa fixera Rubalcaba– de non procurar vías de integración dos membros da candidatura adversaria, excluíndo así da súa executiva ás sensibilidades da Galicia urbana do corredor atlántico representadas por Caballero, Louro e Barcón. Un erro garrafal de sectarismo, xa que non se pode deixar fóra do primeiro órgano de goberno do partido aos militantes que representan a Galicia de maior peso demográfico e económico. Coa excepción do que poida suceder cunha futura candidatura de Caamaño nas primarias para a presidencia da Xunta, deputado con quen conta na executiva como secretario de coordinación política, o futuro dun PSdeG-PSOE tan conservador nas formas ten moi malas trazas. Tal como así, a política galeguista e de esquerda, alternativa a abafante hexemonía conservadora, chama pola apertura de novas vías e a creación de referentes e propostas capaces de conectar cunha maioría cidadá hoxe desencantada coa oferta política actual. Estas novas vías quizais poidan ser as auténticas gañadores deste congreso.

Onte 184: Día de premios

Gosto dos premios literarios á obra editada xa que, máis alá da recepción da crítica e das cifras de vendas, expresan a opinión do lectorado cualificado que os outorga, ademais de estimular e recoñecer o traballo do equipo editorial e dos autores. Onte foi un día para ese tipo de premios. Pola mañá soubemos das obras finalistas dos Premios AELG 2012 e despois os outorgados pola Asociación Galega de Editores na Noite da Edición 2012. A pesar das dificultades de ano tan difícil como o pasado, ambos os dous premios de escritores e editores amosan que tivemos unha boa colleita, incorporamos ao noso catálogo obras con afán de permanencia. Unha satisfacción que celebro co equipo de profesionais e autores de Xerais.

Onte 183: U-la unidade de acción feminista?

Magoume que no Día Internacional das Mulleres houbese dúas manifestacións en Vigo, unha convocada polo Consello Municipal da Muller e a Concellaría de Igualdade e apoiada por 23 organizacións de mulleres, na que se exhibiron só reclamos lilas, e outra da Marcha Mundial das Mulleres, apoiada por militantes do BNG e de EU, na que ondearon numerosas bandeiras desas organizacións. Nun momento delicadísimo, no que a ameaza da precariedade laboral é un feito e algunhas das conquistas das mulleres, como a Lei do Aborto, están en claro perigo pola presión dos sectores máis conservadores e da propia Conferencia Episcopal, semella pouco prudente esta falta de unidade de acción do movemento feminista. Unha esquerda fragmentada, sometida a enleadas cainitas das persoas que a lideran, pode caer na marxinalidade e na irrelevancia social durante décadas. Un perigo que onte albiscamos tras as pegadas de centos de persoas nas rúas viguesas. Quedei preocupado.

Onte 182: Toda a Queizán

Montse Dopico, unha das nosas mellores xornalistas culturais, fixo unha magnífica intervención na presentación en Compostela de Meu pai vaite matar. Enfiando a lectura do libro no marco da obra narrativa, ensaística e poética de María Xosé Queizán definiuno como «novela de teses, sendo a principal, a de toda a súa obra: continuar loitando contra o patriarcado. Esta é a novela onde está toda a Queizán.» Dopico salientou que nesta novela abordábanse os temas principais da obra da Queizán: o sexo como dominación, a familia como institución destrutora para algunhas persoas, a violencia en todas as súas formas (o abuso sexual, a violencia no cárcere, a violencia política, a violencia colonial…), a homosexualidade… Con todo, para a presentadora é a reflexión filosófica unha das claves de Meu pai vaite matar, sobre todo no que atinxe a fascinación da Queizán pola ciencia, o seu compromiso pola igualdade e a loita contra a falta de xustiza. Montse Dopico rematou definindo a obra como «unha novela sobre a ciencia e a razón contra a violencia». Unha lectura moi recomendable no Día Internacional das Mulleres.