Onte 256: A caridade de Rouco

/en , , , /por

Segundo o cardeal Rouco Varela, se a Igrexa se vise obrigada a pagar o IBI ás administracións locais polos seus edificios de culto, poderían diminuír ás súas accións sociais, singularmente a que desenvolve Cáritas. Non hai dúbida que o prelado vilalbés expresa con luva de veludo unha sutil ameaza ao Goberno de Rajoy, entendo que coa intención de que non se lle ocorra tomar nota da iniciativa do seu colega italiano que recentemente obrigou á igrexa católica a pagar impostos polos seus inmobles. A do IBI non é unha cuestión fiscalmente irrelevante, xa que, segundo estimacións da organización Europa Laica, o Estado español podería ingresar entre 2.500 e 3.000 millóns, unha cantidade equivalente aos últimos recurtes educativos. Este é outro dos privilexios fiscais dos que goza a igrexa católica, aos que habería que engadir a asignación que recibe pola vía do IRPF e os fondos que polo cadriño «social» do IRPF lle corresponden a Cáritas polo seu labor, por certo, valioso. En total 11.000 millóns de euros. Esta é a caridade que practica o cardeal Rouco, prefire que sexa toda a cidadanía quen pague as súas actividades! Como lembra o grupo parlamentario de IU: para cando queda a autofinanciación contemplada nos acordos de financiamento de 1979? E aínda din que vivimos nun estado aconfensional!

Onte 255: O Pedrón de Nova Escola Galega

/en , , , , /por

Os membros de Nova Escola Galega non puidemos agochar a satisfacción por recibir o Pedrón de Ouro 2012. Tras aquel Premio da Crítica Galicia de 1987 na modalidade de Iniciativas Culturais, recoñécese agora a nosa traxectoria de defensa do modelo de escola pública galega e de promoción da innovación e renovación pedagóxica. O Pedrón, como salientou Mariló Candedo, a nosa presidenta,  é para nós aínda máis significativo cando coincide cos durísimos recurtes no ensino público e cando o modelo de galeguización educativa sofre un retroceso histórico. Nova Escola Galega é un proxecto colectivo e transversal de profesionais que asumimos como tarefa contribuír ao proceso de construción da nación dende o eido educativo. Facémolo dende a independencia e a autonomía con respecto ás organizacións políticas, sindicais e das administracións educativas, mais procurando sempre artellar redes colaborativas con outras organizacións profesionais, sociais e cívicas. Sabemos da importancia do Pedrón de Ouro, un recoñecemento que nos achega novos azos para continuar co noso afán.

Onte 254: O futuro do papel

/en , , , , , /por

Foi unha bonita experiencia participar como convidado na tertulia do programa «No es un día cualquiera» de RNE 1, que se celebrou en Pontevedra. Co afán didáctico que caracteriza o programa de Pepa Fernández, abordamos unha boa parte dos tópicos arredor do «futuro do papel», dende a posibilidade de desaparición das edicións impresas ás vantaxes e inconvenientes dos libros electrónicos. Como noutros debates semellantes, foi o meu interese introducir entre os temas a cuestión do futuro da lectura, situándoa por riba dos soportes utilizados, así como o de subliñar que neste periodo de tránsito a edición ten un carácter híbrido, na que coexiste a utilización de soportes impresos, dixitais e expandidos, e a lectura realízase tanto sobre textos como hipertextos. Nas intervencións e comentarios dos participantes chamoume a atención a unanimidade en considerar máis sostible, dende o punto de vista medioambiental, a edición electrónica ca impresa, así como a escasa atención ao futuro da rede de librarías. Opinións que obrigan a reflexionar.

Onte 253: Novela popular

/en , , , , , /por

Nunha presentación memorable, extraordinaria, diante de máis de 150 persoas que ateigaron o auditorio da Casa da Cultura de Negreira, Suso de Toro definiu As rapazas de Xan como «unha novela popular en todos os sentidos, xa que ten emoción, ten intriga, ten enredo, ten  un estilo marabilloso transformando a fala popular en lingua literaria». Remataba así unha intervención na que o autor de Sete palabras iniciara a glosa da primeira obra de Manuel Iglesias Turnes relatando o mito de Palas Atenea que nacera enteira, adulta e armada, da cabeza de Zeus para situar «unha novela que naceu enteira, cabalmente do mundo da infancia, esa fonte das persoas que mana dentro de nós». Referiuse logo Suso ao mundo retratado n’ As rapazas de Xan «é o que Manolo Turnes sinte que pertence, o que coñeceu na súa infancia, o que preexistía antes do seu nacemento, un mundo situado nun momento histórico moi concreto cando os pobres de Europa emigraban cara América»: «Esta novela fala, ademais, do franquismo, de como as aldeas vivían baixo o xugo da parroquia, das humillaciónse e do temor, dun pobo amedrentado polo crego ou pola parella da Garda Civil, fala dun pobo que quería vivir doutra maneira. Fala sen mixiricadas nin idealizacións da aldea, dun campo cheo de xente, moita xente de todas as xeracións. Nesta novela esta cabalmente todo o mundo que foi», rematou.

Onte 252: En Lugo con Waldemar

/en , , , /por

Tras asistir aos actos da mañá en Vigo, viaxei con Pedro Feijoo a Lugo para participar no serán da Feira do Libro. Utilizamos de novo o sistema de dobre sesión, primeiro presentamos Os fillos do mar e logo O misterioso Doutor Saa, a biografía sobre o ilusionista e prestidixitador de Portotmarín Conde de Waldemar preparada por Xosé Díaz e Belén Fernández. O serán constituíu unha reivindicación do papel da memoria nun país esquecedeiro, con especial atención aos vínculos de Waldemar coa cidade de Lugo, o lugar de regreso despois de calquera dos longos periplos polo mundo do mago. Xosé Díaz, despois de contar a anécdota deliciosa da galiña dos ovos de ouro, protagonizado polo doutor Saa e rescatada por Trapero Pardo, reclamou un lugar para o mago no rueiro da cidade. Belén Fernández abordou a figura de Waldemar como emigrante e aventureiro lembrando a súa aprendizaxe en París e o seu debú en Arxentina. Rematou adiantando a hipótese da súa probable influencia no fenómeno literario latinoamericano do realismo máxico. Un magnífico serán das letras.

Onte 251: Cultura ou barbarie!

/en , , , , , , /por

Abeizoo «Bares e letras», a iniciativa promovida por Xabier DoCampo e outros artistas para festexar na cidade da Coruña o Día das Letras Galegas sen institucións de por medio. A partir das oito do serán máis de cincuenta «actores, músicos, escritores, poetas, paiasos e artistas en xeral» percorrerán 44 bares e restaurantes da cidade onde lerán, contarán, cantarán ou dramatizarán textos en galego coa intención de denunciar así a falta de programación municipal para este 17 de maio. Para rachar con este tempo de conformismo  é imprescindible a iniciativa cidadá, o exercicio da corresponsabilidade daquelas persoas todas que se negan a asumir como inevitable o durísimo retroceso nas políticas públicas de sanidade, educación, lingua e cultura. Á altura do 50 aniversario da efémeride creada por del Riego como «Día do libro e da lingua galegas», este 17 de maio, no que celebramos o carácter emprendedor e comprometido de Valentín Paz Andrade, reclama en todo o país d enoso un novo pulo por parte da cidadanía galega, organizada tanto en asociacións serodias ou grupos de afinidade como en colectivos efémeros concibidos para crear espazos compartidos de esperanza. Adiante, cultura ou barbarie!

Onte 250: A demisión do Valedor

/en , , /por

A demisión do Valedor era previsible. Tras o conflito xerado a raíz da súa resposta a unha queixa sobre o tratamento do concepto de «lingua propia» nun libro de texto de Primaria, poñendo en evidencia os seus prexuízos sobre a lingua galega, foi a súa proposta de suspensión da Lei de Dependencia e os seu apoio os recurtes nos servizos públicos a que provocou esta demisión inevitable. Tras ser elixido, hai cinco anos, na lexislatura presidida por Touriño, por unanimidade dos tres grupos parlamentarios, tras un pacto que lle permitiu ao BNG conservar o seu senador, a retirada de confianza dos grupos parlamentarios da oposición, a demisión recente de Dolores Galovart, a Vicevaledora, e as continuas críticas da cidadanía nas redes sociais deixaban ao Valedor con escasa lexitimidade para continuar no cargo e finalizar o seu compromiso. A carta aberta [exculpatoria] de despedida de Benigno López, redactada en castelán, amosa a súa feble conexión coa cidadanía e co espírito dos grandes consensos sobre os que se construíu a Autonomía Galega. Magoa que o seu fracaso sexa, tamén, en boa medida o dunha institución concibida para protexer e facer valer os dereitos de toda a cidadanía sen excepción ningunha.

Onte 249: Obra social das caixas

/en , , , , /por

O rebumbio da reforma financeira e a incerteza política sobre o horizonte de NGB non pode agochar a preocupación sobre o que está sucedendo na obra social e cultural das antigas caixas, agora denominada Fundación Novacaixagalicia. A pesar de contar con moitos menos recursos protexer o seu patrimonio artístico (do que descoñecemos aínda a súa valoración), xestionar con criterio social o seu patrimoio inmobiliario, manter o carácter público das súas instalacións e programación cultural (centros culturais, bibliotecas e salas de exposicións) e manter os servizos sociais (maiores e dependentes, sobre todo) son retos ineludibles. Con todo, renovar os cargos da Fundación Novacaixagalicia, nos que incriblemente se manteñen os vellos xestores, e aprobar a prometida Lei de Fundacións Especiais son requisitos ineludibles para iniciar este novo camiño.

Onte 248: Último minuto

/en , , , /por

O fútbol é un deporte onde nunca se debe descartar o resultado máis imprevisto. Onte sucedeu en tres ocasións de forma extraordinaria. En Pucela o Hércules do galego Mandiá empatou no último minuto, grazas a un remate de Manucho en propia meta. Algo incrible que sitúa ao Celta na segunda posición e, o que é moito máis importante, permite que o seu futuro dependa do que faga o martes en Guadalaxara e nos partidos futuros. A Premier tamén se decidiu no minuto 94 cando o ‘Kun’ Agüero marcou para os celestes do Manchester City dos meus queridos Silviña e Denís Suárez, remontando así dous goles en tempo de desconto. Outro fito incrible, cando os afeccionados do seu eterno rival, o United celebraban outro campionato. O mesmo sucedeu co gol de Tamudo no minuto 46 (en posible fóra de xogo), tras un cabezazo de Michu ao longueiro, que salvou ao Raio do descenso e enviou a segunda ao Villarreal de Lotina. Ledicia para uns, bágoas para outros! Unha marabilla para os que acreditamos na inocencia deste fermoso e emocionante espectáculo de masas.

Onte 247: #15M

/en , , , , /por

As manifestacións con motivo do aniversario do #15M foron tamén en Galicia un éxito. A pesar das dificultades de consolidación do movemento global dos indignados, mantense nunha boa parte da cidadanía o seu espírito, a indignación e noxo fronte ao comportamento conformista dos partidos hexemónicos responsables das políticas de austeridade selectiva que liquidan as conquistas sociais de varias xeracións. Transcorrido un ano dende aquel 15 de maio de 2011 no que milleiros de persoas esixiron na rúa «Democracia real», a situación económica e social non fixo máis que deteriorarse. Continúa aumentando o paro e o número dos mozos e mozas que buscan fóra de Galicia o seu futuro. Privatízase o servizo público universal de sanidade por medio dos sistemas de repagamento farmacéutico. Redúcense os fondos destinados  educación pública, lectura e cultura, así como os de fomento da I+D+I. E continúa sen atallarse a hemorraxia financeira provocada pola burbulla bancario-inmobiliaria, onde se nos di que residen todos os problemas. Hai razóns sobradas para que a cidadanía reclame que é posible outra política. Aí vexo a plena vixencia do #15M.