«Metamorfosis de la lectura», ensaio esencial de Román Gubern

No proceso de tránsito entre o paradigma analóxico e dixital da comunicación cultural que estamos vivindo son moi necesarias as reflexións sobre o devir do propio proceso. Á abondosa bibliografía sobre a cuestión engádese Metamorfosis de la lectura, un ensaio esencial de Roman Gubern sobre a prolongada evolución textual protagonizada pola humanidade ao longo da súa historia. Papei as cento e vinte páxinas do libro en apenas dúas sentadas. Deslumbráronme os primeiros catro capítulos, referidos aos aspectos bioantropolóxicos do agromar da nosa cultura (un enfoque moi novidoso), dende o desenvolvemento das linguaxes, a escritura e os alfabetos, deica esa creación civilizatoria maxima que supuxo o libro, nas súas diversas aparencias: papiro, códice e impreso. Especialmente fermosos son os dous capítulos nucleares do ensaio, o terceiro, referido á epifanía do libro, e o cuarto, no que se aborda cunha claridade abraiante o período de apoxeo do libro impreso, os séculos XIX e XX. Gubern, un auténtico sabio, é capaz de ofrecer en apenas setenta páxinas unha fascinante historia da lectura, o libro e os movementos literarios a eles asociados. Gubern faino abordando o esencial, sen aborrecer con erudición académica, propoñendo ademais conceptos operativos (como o da «cadea enunciativa» da circulación social da escritura) que facilitan comprender mellor o momento de tránsito e toda a súa fraxilidade. Porén, chegado ao derradeiro capítulo («Da computadora ao libro electrónico»), Gubern sen abandonar a súa capacidade analítica para describir con acedume o fenómeno do «pantallismo contemporáneo» nin perder a posibilidade de bautizar a crise actual como a «Gran Recesión», queda posuído pola vertixe e fraxilidade da cultura dixital e renuncia a propoñer un espazo prospectivo e expresa, apenas, que «os soportes analóxicos e dixitais convivirán«. Máis decepcionante, aínda, son as dúas páxinas finais do ensaio nas que si se atreve a propoñer un decálogo das vantaxes ou atractivos do libro impreso sobre o electrónico, que non está á altura da lucidez dun texto chamado a converterse en referente sobre a cuestión. No entanto, recoméndoo moi vivamente, é un dos libros sobre libros máis interesantes dos que teño gozado nos últimos anos.

Os libros, unha prótese para lembrar

Sobrevivimos por uns fráxiles anos, aínda, despois de mortos, na memoria de outros, mais tamen esa memoria persoal, con cada instante que pasa, está sempre máis cerca de desaparecer. Os libros son un un simulacro de recordo, unha prótese para lembrar, un intento desesperado por facer un pouco máis perdurable o que é irremediablemente finito.

Fragmento da memorable novela de Hector Abad Faciolince, El olvido que seremos, na que levo mergullado varias horas. Moi interesante.

Grazas a Gracia pola súa recomendación.

«Imaxínate»: Feliz Día do Libro

Continúa gustándome esta canción de Migallas. Celebremos mañá con ledicia este Día do Libro en tempos de crise económica e da edición cultural, ao que non é alleo, tampouco, o tránsito entre soportes. O miolo do libro está no contido e no protagonismo do lector ou da lectora.

Vía Trafegando ronseis.

Presente e futuro do Libro Galego

Mañá pola mañá estaremos no foro «Presente e futuro do Libro Galego» organizado por El Correo Gallego. A partir das 12.00 participarei nunha mesa redonda sobre «Innovación e novas tecnoloxías no libro galego» na  que acompañarei aos editores Carlos Lema e Juan Blanco Valdés, cao director de cultragalega.org Manuel Gago e co presidente do Clúster do produto gráfico Jacobo Bermejo, todos os catro admirados profesionais da edición e bos amigos.

Edición e actividade editorial

Hoxe comezamos a nosa docencia do módulo «Edición e actividade editorial» no Mestrado en Edición das Universidades de Vigo e Santiago. Velaí a bibliografía básica que propoñemos manexe o alumnado durante estas catro semanas:

Fontes impresas libros:

Fontes impresas revistas e informes:

Fontes electrónicas:

«2010. Ano do Libro e da lectura»

1259228099CARTEL_LE_AMARILLO2

No artigo da semana de Faro de Vigo expreso a miña perplexidade por este ano bonsai do libro e da lectura que anuncia a Consellaría de Cultura e Deporte. Se non se modifica o enfoque decontado, proporcionándolle un carácter transversal que abranga a todas as consellarías e administracións e dispoñendo de máis medios, estamos diante dunha nova decepción anunciada.

Going West

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/F_jyXJTlrH0" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Marabillosa esta peza de pouco máis de dous minutos promovida polo New Zeland Book Council.

The Incredible Book Eating Boy

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/gY34G-utxs8" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Esta animación que ten como protagonista o libro é unha marabilla. Grazas a Fran por recomendala.