Fomento da lectura, unha nova fronteira para o libro

/en , , , , , , , /por

Rematou onte con grande éxito o intensísimo e emocionante simposio arredor do Fomento da Lectura organizado pola Asociación Galega de Editores. Polo seu indubidable interese recollemos o documento de conclusións. Un texto importante que pregamos sexa divulgado.

O FOMENTO DA LECTURA: UNHA NOVA FRONTEIRA PARA O LIBRO

1/ A lectura é unha actividade imprescindible para crear cidadáns libres, críticos e formados, e o seu fomento constitúe unha necesidade para romper as fronteiras que restrinxen o libro e a lectura e que non permiten que o seu acceso sexa un ben de carácter universal.

2/ O labor dos medidadores hoxe é máis necesario ca nunca e o seu papel debe ser valorado, reinvindicado, promocionado, escoitado e profesionalizado.

3/ É imprescindible que a lectura forme parte da axenda pública (administracións, medios de comunicacións, programas políticos, etc) e adquira a notoriedade que lle corresponde nunha sociedade do século XXI.

4/ Para falar de fomento da lectura é fundamental entender o papel social que encarna da lectura pública e, moi notoriamente, o papel das bibliotecas. A rede galega de bibliotecas públicas, e todo o sistema bibliotecario galego, debe ser impulsado e fortalecido.

5/ Os novos tempos fan necesaria a creación dun novo tipo de lector, que é o lector social. Hai que entender a lectura desde unha óptica máis global, máis social, afrontando os retos do futuro, que sintetizarán a lectura impresa e a ciberlectura.

6/ Cada vez máis, no ámbito do libro e da lectura, é necesario crear lectores, non consumidores de libros. Xa que logo, o proceso de selección neste tempo determinado polo mercado, é imprescindible. Non vale calquera libro.

7/ As bibliotecas escolares son centros de recursos fundamentais para o fomento da lectura e o adestramento no acceso e selección da información. Parece necesario dotalas de recursos humanos con horario e dedicación específica para o profesorado implicado. Tampouco podemos esquecer que, como dicía Gabriel Zaid, o principal problema da lectura está nos universitarios que non len. Tamén parece necesario, pois, impulsar universidades lectoras.

8/ No reto da lectura evidénciase como unha necesidade a recuperación, para a familia, da responsabilidade da educación a través a transmisión da lectura como un acto cotián, íntimo e entrañable, que ademais tamén constitúe unha inversión educativa.

9/ O hábito da lectura fundaméntase a través de accións continuadas, dirixidas a favorecer o hábito lector e a achegar o libro e a lectura ás persoas. Nese sentido, dubidamos da eficacia das grandes campañas publicitarias que consumen presupostos desmesurados.

10/ A Asociación Galega de Editores expresa o seu compromiso co fomento da lectura e, moi especialmente, cos seus mediadores, apostando por afrontar os retos de futuro que o libro, a lectura e a cidadanía deste século demandanan a fin de crear un mundo máis libre, máis consciente e máis xusto.

Santiago de Compostela, 19 de novembro de 2010

Bookmans Does Book Dominoes

/en , , , /por

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/Pw5LlSKKG3M" width="740" height="480" wmode="transparent" /]

A cadea de tendas de Bookmans de Arizona (venden libros, dvds e outros produtos de lecer usados) fan sempre unha publicidade moi orixinal.

O futuro do libro e os libros do futuro

/en , , , , , , , , , /por

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/BU2hcMZaR70" width="740" height="480" wmode="transparent" /]
Vía Libreros.

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/HRhTiUMWaDc" width="740" height="480" wmode="transparent" /]

Reportaxe do programa «Página 2» da TVE2. Vía Trafegandos ronseis.

Este debate non dá acougo.

Tempos de crise e mudanza

/en , , , /por

Ao fío dos nosos comentarios que onte publicaba Rodri García en La Voz de Galicia, non hai dúbida que reorganizar o calendario da aparición de títulos e reducir as súas tiradas son as dúas primeiras medidas de prudencia que os editores estamos tomando para facer fronte á crise que está sufrindo o sector, especialmente dura para a edición cultural e de autor, o eido característico da edición en galego.

A experiencia da Feira do Libro da Coruña pode ser moi clarificadora da situación actual do mercado do libro en Galicia: excelente acollida de público (100.000 persoas), magnífico nivel das actividades literarias (presentacións e debates, xeralmente, moi concorridos); porén, todos os libreiros recoñecían en privado que se producíu unha diminución das vendas con respecto á pasada edición, afortunadamente inferior ás súas peores previsións. O mercado do libro literario está, pois, algo frío, como tantos outros produtos, aínda que non amosa síntomas de conxelación. No obstante, haberá que agardar á decisiva campaña de Nadal para facer valoracións máis acaídas a este teor.

Por riba dos efectos da crise económica, é innegable que a crise do modelo actual de edición cultural europea é moi profunda, máis aínda cando o modelo de edición masiva (baseado no reinado do libro único que adquiren millóns de lectores) que o foi substituíndo nalgúns países como os Estados Unidos e o Reino Unido comeza a quebrarse. Ou o que é o mesmo, cando editores e libreiros superemos os efectos nocivos da actual crise de consumo, coa deterioración que inevitablemente vai provocar, haberemos de enfrontar a mudanza do modelo da cadea de valor que supon o tránsito cara ao paradigma da edición dixital. A realidade non dá acougo, vivimos tempos de crise e mudanza. Tempos que deben ser, tamén, de oportunidade e entusiasmo. Con esa actitude ilusionada creo que debemos enfrontalos.

Os booktrailers, anuncios e bolsas da Librería Gandhi

/en , , , , , , /por

Trafegando ronseis recupera hoxe algúns dos anuncios da mexicana Librería Gandhi. A verdade é que sempre me gustaron (uns máis ca outros) pola súa simplicidade e o seu carácter provocador. Particular interese ten a súa liña de bolsas, unha idea que podiamos emular os editores galegos.

Velaí unha versión de «El dinosaurio« de Augusto Monterroso, un booktrailer producido, tamén, por Gandhi. Se che gustou aquí tes outros onde escolleres. Moi interesante.

Fáltanos megafonía

/en , /por

Remata hoxe a Feira do Libro de Compostela e facemos un balance xeral positivo. A pesar da chuvia, do frío e das ventadas, a pesar dos problemas endémicos de megafonía (que fallou constantemente ou o funcionou moi malamente nos actos de presentacións), a feira mellorou moito con respecto a edicións anteriores. Houbo moita xente na maior parte das presentacións nas que participamos (algunhas como as dos libros de Teresa Moure, Marcos Calveiro ou Manolo Portas congregaron a máis dun centenar de persoas), diversificouse un chisco a oferta (magnífica idea foi a da caseta de editoriais compostelanas) e as vendas aumentaron, a pesar dos efectos devastadores sobre o consumo da Grande Recesión, segundo fontes dos libreiros. No entanto, tras as apreciables melloras da xa celebradas en Ferrol e Compostela, a situación das Feiras do Libro de Galicia, organizadas pola Federación de Libreiros, non é nin moito menos para botar foguetes: faltan aínda moitos expositores (a ausencia da maioría dos libreiros santiagueses foi clamorosa), falta a presenza do libro dixital (hoxe unha realidade incuestionable), falta comunicación en Internet (coa excepción da presenza nalgúns blogs editoriais) e, sobre todo, falta esa megafonía indispensable que para o sector do libro constitúe a súa presenza nos medios de comunicación (pola Alameda apenas vimos as cámaras das televisións nin aos xornalistas traballando). Por iso non será, nós seguiremos participando activamente coas nosas presentacións nesta rolda de feiras 2010, que a vindeira semana continúa en Lugo e a partir do 29 de maio en Ourense.

«Símbolo perdido», hoxe chega o novo libro único

/en , , /por

Hoxe as librarías quedarán asolagadas polo novo libro único. Paradoxicamente, La Voz de Galicia a pasada semana xa consideraba no seu suplemento o libro de Brown como o máis vendido (antes mesmo de poñerse a venda). O fenómeno da primacía absoluta do bestsellers ten moito de contraditorio, xa que resulta absolutamente beneficioso para a ampliación da base social de lectores e lectoras, ao tempo que , inevotablemente, reduce a biodiversidade de títulos e autores nos andeis e mesas de novidades. Un fenómeno, que sabemos non é novo, mais que está adquirindo dimensións incribles (como amosa a imaxe-denuncia promovida por A Libreira).

Non hai dúbida de que do lanzamento da obra, en termos marqueteiros e de utilización de Internet e das redes sociais na promoción do libro, temos moito que aprender. Ademais, contaremos con edición en galego (unha edición de 6.000 exemplares, grande, pois) preparada como a catalana por El Aleph editores.

Que idioma fala a Feira do Libro da Coruña?

/en , , /por

Acabo de recibir na miña caixa de correo este programa en pdf da Feira do Libro da Coruña acompañado dun correo no que se anuncia a creación dun grupo de seguidores da feira en Facebook e se anima aos “amigos da literatura” a participar nas actividades con estas palabras: “Este año la Feria del Libro de A Coruña se consolida como la más importante de Galicia y prueba de ello es la presencia entre nosotros de autores como Espido Freire, Lola Beccaria, Marta Rivera de la Cruz, Javier Saez de Ibarra, Ignacio del Valle y Luis Sepúlveda; además de nuestros queridísimos autores: Manuel Rivas, Carlos G. Reigosa, Xavier Alcalá y otros muchos que podéis encontrar en el programa de actividades que adjunto.”

Ben sei que debe existir unha edición do programa en galego (non pode ser doutra maneira), porén paréceme un importante retroceso que fose a versión en castelán a utilizada de forma “preferente” polos organizadores para comunicar as actividades previstas. Comentario á parte merece a diferenciación sutil que na comunicación se establece entre uns autores e outros (“nuestros queridísimos autores”),  que amosa as categorías prexuiciosas coas que traballa quen así o escribe.

Non teño dúbida de que na Feira do Libro da Coruña o noso idioma e a nosa literatura deben de ocupar un lugar preferente, tanto nos fondos bibliográficos, nas actividades como na comunicación co público. Sen dúbida, iso salientará mañá Miguel Anxo Fernán Vello, o pregoeiro do evento. Ao longo da semana estaremos nos Cantóns e daremos conta das nosas impresións.

Actualización (14:15 horas): Responsables da Federación de Libreiros de Galicia fixéronme chegar as desculpas por esta comunicación, «atribuíble a un erro que xa foi subsanado, tamén na páxina de Facebook». Os responsables da organización da feira reiteráronme o seu compromiso coa lingua galega, idioma oficial da Federación de Libreiros de Galicia, reiterando que o programa impreso desta feira, como do resto das que eles organizan, aparece publicado só en galego. Rectificación oportuna que moito agradecemos.

Feira do Libro de Vigo, 10 ao 19 de xullo

/en , /por

Coñecimos hoxe a inagardada decisión da  Federación de Libreiros de Galicia de mudar as datas  da Feira do Libro de Vigo, que tiña prevista a súa celebración entre os días 3 e 12 de xullo e que finalmente quedará entre 10 ao 19 de xullo na Praza de Compostela. Descoñecemos as razóns desta mudanza que rompe cunha tradición de moitos anos de celebrar a Feira da Alameda arredor da primeira decena do mes de xullo. Algunha razón de peso haberá.

Teresa Moure, pregón da Feira do Libro de Santiago

/en , , /por

Teresa Moure leu o pasado primeiro de maio un pregón formidable na inauguración da Feira do Libro de Santiago. O novo conselleiro de Cultura, que por vez primeira participaba nun acto público, debeu tomar boa nota. O texto completo do discurso de Teresa Moure pode descargarse aquí. No entanto, recollo dous fragmentos sobre o papel do libreiro e o valor social da lectura que deben quedar ben gardadiños no blog:

  • Se asumirmos o compromiso de nos internarmos nas librarías é para darlle sentido ao mundo da lectura. O libreiro, a libreira non é só esa persoa que se achega ao computador para consultar os catálogos das editoriais, ou quen solicitamente apunta un encargo; é un axente especializado en adiviñar se tal libro pode gustar ou non a tal cliente, pedíndolle opinións para avisar outras persoas con semellantes intereses, gustos ou ideoloxía. Os verdadeiros libreiros son aqueles que lembran que a última vez que os visitamos pedimos un título que non estaba dispoñíbel e que nos informan que hoxe si o teñen.
  • A nosa sociedade funciona sobre o suposto falso de que todas as persoas debemos posuír un coche e non, por exemplo, unha biblioteca. Por que non educar para ver a lectura como algo máis que un tempo morto de lecer, como un investimento para a vida, como un consolo para aliviar a angustia da existencia, de xeito que a biblioteca propia se vise como unha das posesións menos materialistas e máis libres que sexa posíbel soñar?