Onte 279: Paíño, o pichichi rebelde

Gustoume moito que as páxinas deportivas de Faro (sempre excelentes) sinalasen no pasamento de Manuel Fernández «Paíño» a súa condición de futbolista lector e rebelde. Efectivamente, o goleiro de San Paio de Navia, de quen nos falaba con saudades meu pai, pichichi que foi en primeira división co Celta (no 48) e co Madrid (no 52), sempre tivo que navegar a contracorrente pola súa condición de fillo de republicáns. A pesar de ser unha figura indiscutible, un home gol nato dunha afouteza temeraria, capaz de pelexar con aquelas defensas temibles, só puido participar na selección española en tres ocasións, xa que naqueles anos do medo foi identificado como o «futbolista rojo». Non foi convocado para participar no mundial de 1950, quizais por que non contaba coa certificación de «cojones  y españolía» reclamadas polos responsables deportivos do réxime. Mesmo Arriba  criticouno por ser lector dos novelistas rusos: «Que se puede esperar de un futbolista que lee a Tolstoi y a Dostoievski», preguntábase retoricamente o xornal de Falanxe. Paíño, un alcuño que facía referencia a máis cativa ave mariñeira, confesou nunha das súas últimas entrevistas, que como lector amaba a Ramón Cabanillas e Ernest Hemingwy, o que demostra as moi vellas relacións entre o mellor fútbol e a literatura. Upa, Paíño, grande!!!

Xuntos somos invencibles


Din que conmoveu a Paco Herrera e que serviu para motivar ao vestiario antes do partido co Córdoba, probablemente é a mellor peza da nosa admirada Karpinha08. Tamén recomendo moi vivamente a peza máis recente «Amos do noso destino, capitáns da nosa alma», hoxe gabada no Faro.

Campo de Granada CXXV

ARRIBA, CORAZÓNS CELESTES!

O serán de onte quedará na memoria, outro engrama celeste nas nosas vidas, o segundo ascenso do século XXI. É certo que o fútbol non compareceu na lameira, a pesar que o Celta foi o equipo con mellor xogo e máis goleiro de toda a categoría durante a maior parte da tempada, pero onte os afeccionados soubemos desculpar aos nosos xogadores xa que do que se trataba era de obter un puntiño da forma máis discreta posible. Os rapaces nosos nunca noutra semellante se viran, e como di a canción de Eladio como «o noso era a inxenuidade», non souberon disimular o seu nulo interese en dificultar o empate co que soñaba o Córdoba. Xa aos cinco minutos, o público, que ateigou o vello Balaídos, amosou que viña máis preparado para gozar da festa que para atender o que sucedía na lameira. A primeira onda foi inevitable para defenderse do recital de mediocampismo inane de salón de ambos os dous equipos. A pelota practicamente non saíu dos cincuenta metros centrais durante todo o partido. O espectáculo foi nefasto, case vergonzoso. Non houbo apenas xogadas que merecesen ser relatadas. O Celta non superou a liña de tres cuartos do campo andaluz até o minuto 25 do primeiro tempo. De Lucas, o noso único atacante centrou dúas veces dende a banda, cando non había na área ningún xogador noso para rematar. No minuto 37, Oubiña picou dende o seu campo un globo que chegou ao porteiro do Córdoba, nunha das poucas intervencións que puidemos contabilizar. Así rematou a unha primeira parte da nada, nada que temer para os celtistas. Non mudou o panorama na segunda, onde a bancada apenas tiña o aliciente de lembrar a mala sorte que persegue a Miroslav Djukic, o adestrador do Valladolid de corazón deportivista, ou entoar con moita prudencia, xa cando apenas faltaban quince minutos, “A rianxeira”. Así somos de prudentes os celtistas, xente paciente até o lirismo, educada agardando polo ano que vén, intentándoo cada tempada con azos renovados. Esa actitude de ferro foi a que nos permitiu resistir estas cinco durísimas tempadas en Segunda, unha división máis igualada e emocionante ca Primeira, a pesar de que nalgún momento deste lustro estivemos pendurados do arame, unidos apenas por un fío de seda ao territorio da desolación. Esa madurez é a que permite comprender a actitude diletante do noso equipo e desculpalo por ofrecer un espectáculo escasamente edificante, dos que non fan afección, un xogo que nada tivo que ver con aqueloutro vibrante, marabilloso, afouto, ofrecido no encontro anterior co Xerez, no que realmente se forxou o derradeiro treito deste grande ascenso. O desta tempada foi un éxito rotundo dun equipo de espírito atlántico, o máis galego que lembramos en décadas. Este ascenso é o triunfo do traballo calado e paciente da canteira da Madroa, da xente da casa, da madurez dunha xeración de futbolistas novos capaces de enfrontarse co futuro confiando nas propias forzas. O ascenso é froito do traballo de dous anos de Paco Herrera, un adestrador honesto que co seu compromiso se foi gañando xornada a xornada o agarimo dos afeccionados. Un míster sincero, que nunca intentou enganar a ninguén, que recoñeceu as dificultades e sinalou con determinación o obxectivo de gañar todos os dez últimos partidos, capaz de recoñecer que durante a última semana “a súa cabeza non parara”, un fermoso xeito de identificarse con cada un dos seareiros celestes. Un ascenso que, tamén, é froito do traballo social do club e do presidente Mouriño, que merece os maiores parabéns. Mais e sobre todo, este ascenso é froito en boa medida da actitude dunha afección teimosa que nunca desistiu, o activo máis importante cara o futuro. Este ascenso, en definitiva, é unha proeza colectiva dun club con raíces ben chantadas na súa cidade, na terra dos galegos, mais capaz de tecer unha rede celtista de simpatía no mundo, nesa diáspora celeste que con certeza vibrou onte en Internet a lume de biqueira, como logo lembraron os compoñentes de «A Roda» e o marabilloso Gonzo. Coa bandeira celeste no aire, por sempre, Celta! Arriba, corazóns celestes!

Onte 263: Corazóns galegos

Envexable a marea branquiazul celebrando o ascenso. Semella incrible ese entusiasmo desbordado para recuperar a posición perdida hai apenas un ano. Alédome moito por Juan Carlos Valerón, un futbolista de fantasía que saíu ovacionado no derbi de Balaídos. Abeizoo, tamén, aos milleiros de deportivistas que acreditan nese soño do fútbol galego, de espírito inequivocamente atlántico, de pase longo e caneo de claqué. Pola nosa banda, os celtistas, xente paciente até o lirismo, seguimos sumando con esforzo, dispostos con moita prudencia e humildade a rematar o domingo cunha angueira de cinco tempadas nas que chegamos a visitar as marxes do abismo. Aínda non o podemos crer! Arriba, corazóns galegos!

Fútbol e poesía

No artigo da semana en Faro de Vigo, ao fío da despedida de Josep Guardiola do banco do Barcelona, reflexiono sobre a relación entre a poesía e o fútbol, a literatura e o deporte.

Afeitos á presenza no circo mediático das vaidades de famosiños efémeros, chama a atención a traxectoria do señor Josep Guardiola. Tras cinco intensas tempadas como adestrador do F.C.Barcelona, a primeira co equipo filial de terceira división, nas que conseguiu un extraordinario palmarés acuñando a procura da beleza como estilo de xogo e a rotación do cadro de xogadores como elemento de cohesión do equipo, Guardiola sae sen rebumbio das primeiras páxinas coa intención de tomar un ano sabático coa súa familia en Nova York. Sen dúbida será un retiro transitorio e dourado para quen, se quixese, podería ocupar o banco de calquera dos clubes ingleses millonarios ou de seleccións con ansias de títulos mundiais.

Probablemente, os éxitos como adestrador do «noi de Santpedor», un rapaz de familia moi humilde que ingresou na factoría azulgrana da Masía aos trece anos, alicerzáronse na experiencia acumulada como medio centro do Barcelona, o número 4 dos equipos de Cruyff, Robson e Louis van Gaal. Un período decisivo no que forxou a súa convicción de que «o fútbol é o xogo máis simple do mundo, canto máis doado e máis sinxelo sexa, mellor, abonda que o teu pé obedeza a túa cabeza».

Traballador concienciudo, autoesixente até a obsesión, Pep Guardiola inculcou aos seus xogadores este compromiso de racionalidade no desenvolvemento do xogo e de confianza nas propias posibilidades para realizar un traballo ben feito, enfrontándoos a un exercicio máximo de corresponsabilidade no que os defensas tamén deberían atacar e os dianteiros tamén defender. Con esa actitude o seu Barcelona asombrou, ofreceu un espectáculo marabilloso, un fútbol de salón e claqué, un exercicio só aparentemente sinxelo, onde os xogadores gozaban tecendo  devagariño e cooperativamente até que aparecesen os alustros de xenialidade desiquilibrante de Messi, Xavi, Iniesta, Fábregas, Pedro, Villa…

Mais Guardiola tamén, coma sucede adoito na vida, debeu xestionar importantes fracasos, sobre todo esta última tempada, na que perdeu a Liga fronte ao seu eterno rival e quedou fóra (inxustamente) da final de Champions, os seus dous principais obxectivos. A súa dignidade, asumindo a responsabilidade das derrotas e abrindo o camiño para que o sucedese o seu primeiro colaborador, constitúe un modelo de comportamento moral escasamente frecuente na actual sociedade conformista.

Tanto como xogador como adestrador, Pep Guardiola mantivo o seu compromiso como cidadán dun tempo e dun país. A súa estreita amizade con Miquel Martí i Pol é un dos episodios máis interesantes das relacións entre a literatura e o fútbol. Da man do cantor Lluis Llach coñeceu ao popular poeta catalán, cando estaba afectado dunha esclerose múltiple e tiña importantes dificultades para falar. Guardiola participou en presentacións dos seus poemarios, como a do Llibre de les solituds (1997), que o autor de Roda de Ter lle dedicou a el e a súa dona Cristina Serra, e mesmo chegou a substituír a voz do escritor en roldas de lecturas en centros escolares. Tras o pasamento do poeta, sendo xa adestrador, participou nun libro cedé de homenaxe a Martí i Pol, (Tribut de sorra i fulles) recitando un fragmento do poema «L’hoste insòlit» musicalizado polo grupo Mokodude. Este compromiso coa lectura e coa literatura catalana foi recoñecido polo Gremio de Editores de Catalunya co premio Atlántida 2010, que recibía por vez primeira un futbolista.

A figura do «señor Josep Guardiola», asociada á poesía e ao mundo do libro, axuda a desmitificar tanto algúns dos tópicos asociados co deporte como os que arrastra a lectura, a literatura ou o cinema, actividades presentadas a veces como afastadas, cando non abertamente incompatibles co balonmpé. É innegable que son moitos os futbolistas que non teñen entre as súas afeccións as da lectura ou algunha inquedanza artística. Mesmo é moi coñecida a anécdota protagonizada polo goleiro Romario cando quedou tan pancho na televisión brasileira declarando que “non lía nunca porque lle daba dor de cabeza”. Porén, hai tamén futbolistas e futboleiros amantes da lectura nos máis diversos xéneros e soportes, como hai moitos escritores e xentes vencelladas ás industrias culturais amantes do fútbol sexa como practicantes, seareiros ou espectadores máis ou menos ocasionais.

Pep Guardiola é un modelo da alquimia posible entre o fútbol e a poesía, dúas actividades que perseguen a beleza até a súa gorida e son capaces de representar con linguaxes diversas os conflitos e as emocións da condición humana. Lémbrao Eduardo Galeano, quizais o escritor que mellor ten abordado esa relación:«A historia do fútbol é unha triste viaxe do pracer ao deber. Ao que o deporte se industrializou, foise desterrando a beleza que nace da ledicia de xogar porque si».

Campo do Fragoso CXXIV

DETERMINACIÓN

É unha beizón para o celtismo a determinación coa que o equipo está encarando cada unha das finais que lle restan na súa pelexa durísima co Valladolid por unha praza de ascenso directo. Asumida e expresada por Paco Herrera, esta convicción de que son necesarias tantas vitorias coma partidos funciona coma unha motivación eficacísima para todo o cadro de xogadores. Fronte ao Alcoiano do galego Luís César Sampedro o Celta demostrou, ademais, que nestas xornadas volveu atopar o seu mellor punto de xogo, ese equilibrio ideal entre solidez defensiva, que permite manter a porta a cero, e unha enorme capacidade atacante, que ofrece á bancada a fantasía dun fermoso xogo combinativo e permite golear con asombrosa facilidade. Onte, dende o asubío inicial, quedou ben clariño que o Celta quere e pode ascender. O equipo saíu coma un trebón e marcou no minuto 2, cando aínda non estaban sentados todos os seareiros. Álex López, o infatigable e intelixente temoneiro do equipo, aproveitou un rexeite do primeiro remate de Aspas para enviar dende fóra da área un formidable pexegazo cruzado ao pao esquerdo, superando así ao porteiro alacantino. Era imposible comezar mellor. Mais é innegable que tivo o seu mérito que o Alcoiano non lle perdese a cara ao partido e durante vinte e pico minutos pretendese incomodar á defensa galega na súa área. A pesar de que chegaban até alí con certa facilidade, os visitantes non conseguían máis xa que naquela liña mandaba a nosa conxeniada parella de centrais, probablemente outra das claves do éxito actual do equipo, xa que a rapidez e anticipación de Oier, un auténtico valadar, enfía as mil marabillas coa sobriedade de Túñez para gañar todos os balóns altos e a visión do de Bertamiráns para proxectar o xogo. A golpes de afouteza, que é como mellor lle presta atacar aos de Herrera, os nosos foron tecendo as súas combinacións e procurando abrir algúns furadiños. Así chegou o tanto de Aspas, pouco antes da media hora de xogo, que xa fai o número vinte da súa conta particular, unha barbaridade! Unha extraordinaria xogada de laboratorio: o porteiro noso saca longo sobre Bermejo, o cántabro controla e realiza unha asistencia interior maxistral sobre o mago de Moaña que canea veloz ao porteiro e marca. Minutos despois, o Celta puido pechar o partido tras un remate de cabeza que asomou ao longueiro. O ritmo do partido decaeu un chisco no inicio da segunda parte, a inevitable fase de toalla, na que o partido tolo xira dunha área á outra con escaso xeito. Daquela Quique de Lucas puido marcar tras un xutazo que salvou in extremis o porteiro. Como tamén puido facelo o Alcoiano nun magnífico saque de falta que Sergio desvíou a córner na súa mellor intervención. Cando apenas faltaba un cuarto de hora, Álex López liquidou o partido cun terceiro gol, o seu primeiro dobrete da tempada, aproveitando outro rexeite na segunda liña, tras outra extraordinaria xogada inicial de Aspas e unha serie interminable de remates na área pequena de varios dos nosos dianteiros. Minutos despois chegou o inevitable gol de Orellana, tras unha xogada delicadísima desas de alta escola do chileno, tras unha parede con Joán Tomás. Cun resultado tan confortable foi inevitable que durante os dez minutos restantes a bancada abandonase a súa contención habitual e “A Rianxeira” volvese a Balaídos. Os celtistas sabemos que o obxectivo xa está moi próximo, xa que sentimos como o arrecendo do mel comeza a impregnar os nosos beizos. Polo que vimos onte a determinación, a afouteza e corazón dos xogadores nosos está asegurada para enfrontar as seguintes finais.  Hai máis razóns ca nunca para crer neste Celta.

Un Celta para tod@s


Outra magnífica peza de corazón celeste de Karpinha. Entramos con humildade nas dúas semanas decisivas da tempada.

Onte 248: Último minuto

O fútbol é un deporte onde nunca se debe descartar o resultado máis imprevisto. Onte sucedeu en tres ocasións de forma extraordinaria. En Pucela o Hércules do galego Mandiá empatou no último minuto, grazas a un remate de Manucho en propia meta. Algo incrible que sitúa ao Celta na segunda posición e, o que é moito máis importante, permite que o seu futuro dependa do que faga o martes en Guadalaxara e nos partidos futuros. A Premier tamén se decidiu no minuto 94 cando o ‘Kun’ Agüero marcou para os celestes do Manchester City dos meus queridos Silviña e Denís Suárez, remontando así dous goles en tempo de desconto. Outro fito incrible, cando os afeccionados do seu eterno rival, o United celebraban outro campionato. O mesmo sucedeu co gol de Tamudo no minuto 46 (en posible fóra de xogo), tras un cabezazo de Michu ao longueiro, que salvou ao Raio do descenso e enviou a segunda ao Villarreal de Lotina. Ledicia para uns, bágoas para outros! Unha marabilla para os que acreditamos na inocencia deste fermoso e emocionante espectáculo de masas.

Campo do Fragoso CXXIII

PROBA DE SOLVENCIA

O Celta superou con aparente facilidade unha difícil proba de solvencia. Fronte ao perigoso Alcorcón, un dos mellores cadros da segunda volta, demostrou que ten cadro de xogadores e capacidade goleira abondas para, a pesar do paso atrás de Cartaxena, manter as súas aspiracións de ascenso directo. O partido comezou con mala cara para os nosos. Até que Aspas conseguiu o seu primeiro gol, á altura do minuto dezanove, a iniciativa levárona os amarelos que puideron inaugurar o marcador cando o seu estremo esquerdo Paco Montañés xutou só diante de Sergio e o de Catoira conseguiu desviar fóra case de milagre. Ben é certo que o Celta respondeu decontado na seguinte xogada, na que Aspas, despois de gañar arteiramente as costas a un dos centrais, xa na área pequena enredouse intentando canear ao porteiro, estragando un gol feito que xa cantaba a bancada. No entanto, a pesar destas alternativas, eran os madrileños os que máis atacaban, sobre todo, pola banda esquerda. Sen a presenza de Oubiña, o medio campo do Celta semellaba sumido no caos até que Alex López envíou un pase longo sobre Orellana, que o internacional chileno deixou coar entre as pernas, e Aspas cruzou dende a dereita un pexegazo formidable que cunha fermosa traxectoria en semiparábola superou ao porteiro madrileño. Despois do gol, o Celta caeu durante uns minutos nun dos seus perigosos sopores, que agoiraban novas dificultades. Porén, á media hora de xogo, apareceron unha serie de magníficas combinacións entre Orellana, Toni e Bermejo, tres dos xogadores máis comprometidos neste derradeiro treito do campionato, que fan moito equipo, achegando axudas, paredes e asistencias a esgalla. O xogo combinativo do Celta comezou a medrar e a facerse merecedor dun segundo tanto. Túñez, ao xeito de Beckenbauer, abriu á banda dereita cun pase moi longo sobre Orellana que enviou sobre a área pequena, onde a Iago lle faltaron milímetros para chegar. O de Moaña intentouno despois cun caneo bárbaro, chegando até a liña de fondo desde onde centrou para Álex, que non enfiou por ben pouco. Recuncou Túñez con outro envío longo sobre Roberto Lago que, tras unha parede con Aspas, dentro da área xutou en carreira sobre as mans do porteiro. Felizmente, o gol celeste chegou faltando un minuto para o descanso, tras un xogada ensaiada: saque longo de Sergio sobre Toni que cun grande xesto técnico baixa o balón e envía en profundidade sobre Orellana que canea a quen se lle pon por diante, sentando a un defensa e ao propio porteiro. Tras a reanudación, o Alcorcón volveu intentalo. Produciuse entón a xogada clave do partido, un gol anulado ao Alcorcón, por un dubidoso fóra de xogo de Oriol Rivera, tras unha perda de balón de Orellana e o erro en cadea da defensa celeste. Aí os madrileños enterraron as súas posibilidades. Despois houbo ocasións para que o Celta setenzase co terceiro. Tras unha gran xogada de Roberto Lago, que centrou dende a liña de fondo, a porta baleira Bermejo cabeceou fóra. Outrosí sucedeu cun servizo boísimo de Orellana, un xogador que foi un pesadelo para os xigantóns do Alcorcón, que Joán Tomás enviou sobre o moneco. Logo Toni, outra das figuras do partido, serviu de marabilla sobre Aspas que quixo facerlle un chapeu ao porteiro. Como sucedera na primeira parte, a insistencia de tantas combinacións de ataque celeste permitu que faltando seis minutos Aspas marcase de novo pechando o encontro e facilitando o entusiasmo da bancada. Deseguido, Herrera mudouno por Oubiña. Un gran detalle do técnico. O de Moaña, que se estrea estes días en twitter, recibiu entón as beizóns intensas que a grada de Río só concede as maiores figuras celestes. Un fermoso peche para unha merecida vitoria que sitúa ao Celta, polo momento, na segunda posición, de onde debe intentar non saír.

Campo do Fragoso CXXII

CREBACABEZAS

Os celtistas que acudimos decote a Balaídos –tras o derbi volvimos ser, máis ou menos, os dez mil e pico de sempre– sabemos que o noso equipo nunca defrauda emotivamente. Fronte ao Barsiña de Eusebio ofreceunos todos os estados de ánimo posibles, dende o entusiasmo dos vinte minutos iniciais, nos que Orellana puido marcar en tres ocasións, pasando polo aborrecemento durante o resto do primeiro tempo, a decepción tras do gol catalán, na que foi a súa primeira e única chegada clara, o pánico a un segundo gol, que nos deixaría noqueados para o ascenso directo, até a tranquilidade que supuxo acadar a remontada no primeiro cuarto de hora da segunda parte e a intensa ledicia final dunha goleada que puido ser aínda máis avultada. Máis non se pode pedir para un espectáculo. Se o pasado ano foron os tres centrais, esta fin de tempada, tras a lesión muscular de Oubiña, semella que a novidade táctica podería ser un trivote no medio campo coa intención de converter a Álex no líder da distribución do xogo atacante. Onte o ensaio deste esquema durante a primeira parte foi un completo fracaso. Tras unha saída fulgurante, o Celta deixoulle o balón e toda a iniciativa ao filial catalán, comezando a moverse a un insoportable e inexplicable ritmo de ballet, provocado en boa medida pola anemia participativa de Insa e Bustos, os dous medios que nunca atoparon o seu espazo. Nese estado de nugalla chegou o gol do Barsiña, no minuto 33, tras un fallo de marca de Bustos e un erro en cadea de toda a defensa nosa. Semellou un auténtico agasallo de reis para o riquiño de Eusebio polas súas tempadas en Vigo nas que descubriu a Hugo Mallo ou Túñez e deu oportunidade a outros xogadores da canteira. Até o descanso, un Celta roto visitou os territorios do medo, xogou cos perigos da ruleta rusa, puidendo liquidar boa parte das súas aspiracións da tempada. Por ventura, coa reanudación Paco Herrera acertou de cheo cando recompuxo o seu crebacabezas táctico. Deixou no banco a Insa, o noso Bartleby, e a Quique de Lucas, un dianteiro nunha lamentable baixa forma. A entrada de Joán Tomás e, sobre todo, de Toni revolucionou o equipo en ataque. Con outra marcha máis, cunha enerxía renovada abondaron uns minutos para que Bermejo aproveitase con grande tranquilidade un erro dun dos defensas cataláns para marcar cun globiño sobre o porteiro o gol do empate. Continuou apretando o Celta e buscando a posesión da pelota, intensidade que permitiu, apenas catro minutos despois, que Bermejo, tras unha valiosa recuperación nos tres cuartos do campo visitante, centrase dende a banda dereita para que Orellana marcase case a pracer. Co marcador por diante, tras a entrada no campo de Aspas, con Toni dirixindo as contras dende a dereita e cunha grande mobilidade de Orellana, o Celta rompeu o partido cunha facilidade asombrosa. O Barsiña esborrallouse coma area entre os dedos. Aos dous goles de Iago, tras senllas sociedades con Fabián Orellana, puideron sumarse o punteirolo que o internacional chileno enviou ao longueiro e algunha das oportunidades de Toni, un xogador que onte pola súa actitude mereceu marcar. A clave da rabiosa remontada, que puido supoñer un marcador de escándalo, estivo na acertada recomposición de Herrera do debuxo do equipo, abrindo o xogo polas bandas e atrasando a posición de Álex López no mediocentro. Un resultado magnífico que volve enganchar ao Celta na loita polo ascenso directo, un obxectivo que tal como está de forte o Valladolid require aspirar ao pleno de vitorias. Esa é a difícil angueira que o equipo ten por diante.