A doutrina Feijóo e os resultados da enquisa

/en , , , /por

As respostas do presidente Feijóo na entrevista de Galicia hoxe prefiguran moi claramente o que van ser os contidos do borrador do novo decreto de uso do galego, anunciado polo conselleiro de Educación para finais deste mes de setembro e agora polo presidente pra finais de ano.  Quen manda aquí? En todo caso, leamos devagariño a doutrina lingüística de Feijóo:

Do resultado da enquisa ós pais sobre o galego déronse distintas lecturas, como se vai plasmar no novo decreto?

Si pero a lectura que fai o Goberno é que a participación foi alta, que os pais que votaron ó PSOE e ó BNG participaron na enquisa e que esta sociedade o que dixo maioritariamente –computando, primaria, secundaria e infantil– é que na infantil sexan os pais os que elixan o idioma para aprender a ler e a escribir e que no resto da educación, os pais piden galego e castelán, un bilingüismo proporcional; e a minoría pronunciouse por que todo sexa en galego. Con estas vimbias e co consenso social contrastado nas urnas temos que construír o decreto. Agora a responsabilidade é da Consellería de Educación e sería bo que o puidésemos ter a finais de ano.

Non percibe que a partir do tema do decreto aumentou a crispación en torno ó idioma?

O galego non crea ningún problema na rúa, o problema está focalizado na educación. Se non liquidamos ese conflito poida que intoxique a convivencia e a cordialidade das linguas. E o que non entenda que neste momento a obsesión do Goberno de Galicia é que o galego sexa un signo de unión, de orgullo, de protección e de promoción da nosa cultura é que non entende o que estamos facendo ou estao entendendo e estao manipulando. Crispación ningunha.

En definitiva, tras varios meses de polémica, Feijóo non dá nin un paso atrás sobre o prometido; alén da utilización deste discurso ameazante e prepotente cos cidadáns discrepantes («liquidar o conflito») que resulta desolador por parte dun presidente. Cómpre tomar boa nota á hora de artellar as propostas alternativas.

Ollo: El Correo Gallego publica a mesma entrevista na súa versión en castelán cun titular estrondoso: «Galicia está de moda en España como alternativa a Zapatero».

A galiña azul e outros contos

/en , , , , , /por

No artigo da semana lembro a peripecia editorial d’ A galiña azul, o primeiro libro infantil do meu querido Carlos Casares, e reflexiono sobre o que entendo son as razóns da súa utilización política por parte da Xunta de Galicia para denominar á anterior rede de galescolas.

Este artigo, que fai o número 516 da serie Campo de Granada, coincide xustamente co décimo aniversario da miña colaboración semanal con Faro de Vigo, iniciada o 22 de agosto de 1999 con «La Favorita de Príncipe». Daquela nunca pensei que aquí chegariamos. Grazas aos responsables de Faro de Vigo que o fixeron posible.

Novos argumentos e procedementos para o galego

/en , , , /por

Moi interesantes parecéronme as conclusións (poden baixarse aquí en pdf) do Vº curso de verán sobre Dinamización Lingüística «Traballando coa lingua». A actual presión galegófoba, como a aceleración do proceso de substitución lingüística, obrigan a crear novos argumentos para o noso discurso de fomento do galego. Precisamos tanto novos argumentarios –conciliadores e firmes ao mesmo tempo, para dirixirnos con garantías de ser escoitados polos diversos sectores sociais– como utilizar distintas ferramentas e soportes para comunicalos (dende os procedementos máis convencionais da sociedade analóxica aos de carácter audiovisual e informático, moi eficaces na rede e nas novas redes sociais). No entanto, isto non abondará se non somos capaces de volver vencellar o galego con valores sociais positivos, o que axudaría a desmontar tantos prexuízos e falsidades existentes sobre o galego (que son manexados de forma demagóxica polos sectores galegófobos) e, o que non é menos importante, aumentar o perímetro do abrazo da nosa lingua. No fomento do galego, cómpre pasar do antipático resistencialismo da cultura da manifestación e da consigna a unhas posicións máis proactivas e creativas, nas que coa maior xenerosidade e pluralidade utilicemos con intelixencia e sutileza todos os medios ao noso alcance. Non está de máis recordalo, ás portas de coñecer os resultados da enquisa de Feijoo e do inicio da nova campaña de GB (unha nova trampa para a Consellaría de Educación).

Sobre o dereito a elixir a lingua de escolarización, setenza do Constitucional

/en , , /por

A insistencia dos sectores galegófobos e do actual goberno galego no “dereito das familias a elexir a lingua vehicular utilizada nas aulas” pode levarnos a perder a perspectiva de cal son os límites que o actual marco constitucional establece para o dereito á educación e os dereitos lingüísticos da cidadanía.

Ler un pequeno extracto deste sentenza do Tribunal Constitucional de decembro de 1994 é moi clarificador para evitar tanto ruído que pretende abouxarnos:

Cuestión de Inconstitucionalidad número 710/1994.
Ponente: D. Julio Diego González Campos.

LENGUAS OFICIALES: Castellano: régimen constitucional: no se agota en su reconocimiento como lengua oficial: el deber constitucional de conocerlo y derecho a usarlo por todos los españoles no entraña marginación o exclusión de las demás lenguas propias y cooficiales en las Comunidades Autónomas: este deber no puede generar un pretendido derecho a recibir la enseñanzas única y exclusivamente en castellano:

Doctrina constitucional; COOFICIALIDAD LINGÜISTICA: Alcance:
la Constitución reconoce que la realidad plurilingüe de España es una riqueza y constituye un patrimonio cultural digno de especial respeto y protección; presupone no sólo la coexistencia, sino la convivencia de ambas lenguas cooficiales para preservar el bilingüismo existente en aquellas Comunidades Autónomas que cuenten con una lengua propia y que constituye, por sí mismo, una parte del patrimonio cultural; conlleva, de un lado, el mandato para todos los poderes públicos, estatal y autonómico, de fomentar el conocimiento y asegurar la protección de ambas lenguas oficiales en el territorio de la Comunidad: de otro, que los poderes públicos deben garantizar, en sus respectivos ámbitos de competencia, el derecho de todos a no ser discriminados por el uso de una de las lenguas oficiales en la Comunidad Autónoma; derecho de los particulares a emplear cualquiera de las lenguas oficiales, a su elección, en las relaciones con cualquier poder público radicado en dicho territorio.

DERECHO FUNDAMENTAL A LA EDUCACION: Alcance:

de este derecho fundamental no se desprende el derecho a recibir la enseñanza en sólo una de las dos lenguas cooficiales en la Comunidad Autónoma, a elección de los derecho fundamental que no incluye el derecho de los padres a que sus hijos reciban educación en la lengua de preferencia de sus progenitores en el Centro docente público de su elección.

A Escola Municipal de Música Folk e Tradicional de Vigo

/en , , , /por
[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/kLnmb1Bi2n0" width="425" height="350" wmode="transparent" /]
[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/ug0kEwY-m2w" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Paga a pena coñecer estes dous vídeos de presentación da Escola Municipal de Música Folk e Tradicional de Vigo (E-Trad Vigo), ubicada na Escola de Artes e Oficios e dependente da Concellaría de Educación de Vigo. A experiencia da E-TRAD e de Sondeseu merecen as nosas beizóns. 

A cuestión lingüística, o documento de Nova Escola Galega

/en , , /por

Importante documento de Nova Escola Galega sobre a cuestión lingüística. Recoméndoo moi vivamente. Pode baixarse en pdf aquí. Agradécese a maior difusión.

É moi bo, tamén, o texto do Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia, respondido hoxe por Feijóo.

Monolingüismo

/en , , , /por

Recomendo vivamente esta extraordinaria anotación de Juan Varela. Textos coma este de Juan ou moitos dos que publica Fermín Bouza no seu votoconbotas demostran que é imprescindible falar en Galicia coa mesma claridade que eles o fan sobre o que pretende facer o Goberno Feijóo coa lingua de todos. Unha inxección de autoestima e confianza na mobilización da cidadanía. Beizóns, Juan!

Profecía cumprida

/en , , , , /por

No artigo da semana analizo a que entendo é a estratexia do goberno de Núñez Feijóo sobre a cuestión da lingua e o sentido da consulta que a Consellaría de Educación realizará nos centros non universitarios.

Outro esvarón de Feijóo

/en , , , /por

No seguimento desa tarefa imparable de demolición da nosa lingua, emprendida polo Goberno de Feijóo, temos que ocuparnos hoxe do anuncio realizado polo presidente sobre o carácter vinculante da consulta que sobre a lingua materna de cada neno pretende organizar “proximamente” nos centros escolares. Chámannos a atención dúas cuestións sobre estas declaracións: primeira, que fosen realizadas en Barcelona, sen dúbida coa intención de acadar maior repercusión na prensa e no contexto da actual campaña das europeas (Génova apreta); e, segundo, o disparate no que incorre Feijóo  cando afirma que «quen decide sobre a educación dos nenos son os pais e non o Goberno». Dous séculos de educación pública dilapidados nun plis plas polo noso presidente, que non debe ter moito tempo para deterse a estudar os matices introducidos nos temas educativos e lingüísticos polos seus asesores e membros do seu goberno. Feijóo volveu atrapallarse? Confundiu allos con bugallos? Está moi presionado por Génova ou FAES?

O noso presidente debería coñecer que nas políticas de inmersión lingüística é moi importante contar co apoio das familias (ben o saben, dende hai décadas, as políticas da Generalitat); como non pode obviar (para iso mesmo está algunha sentenza do Tribunal Constitucional) que a competencia do establecemento do currículum (do qué, do cándo e do cómo se ensina no sistema educativo obligatorio) corresponde ás Administracións Educativas, nin a doutrina xurídica do Constitucional que deixa claro que os pais non teñen dereito a elexir a lingua de escolarización.

Os responsables técnicos da Consellaría de Educación deberían decontado aclarar o sentido das erradas palabras de Feijóo. Simplemente por respecto aos corenta mil profesores e profesoras galegos que hoxe se sentiron desautorizados por estas imprudentes declaracións. Un desprezo ao papel do profesorado (e aos seus dereitos) que non é a primeira vez no que incorre Feijóo. Alguén no PPdeG debería ter a afouteza de poñer couto a este delirio e introducir as mínimas doses de racionalidade neste debate educativo e lingüístico.

Señor presidente: as finalidades da educación sinálaas a sociedade por medio dos seus representantes lexitimamente escollidos; o establecemento das ensinanzas mínimas corresponde á Xunta de Galicia, previo informe do Consello Escolar de Galicia; os currículos de cada centro son competencia do claustro do profesorado, un órgano técnico que as recolle nun documento público (o proxecto currícular de centro); a programación que se desenvolve en cada aula é competencia de cada profesor ou profesora… As familias teñen o seu necesario e lexítimo espazo de participación por medio das eleccións do Consello Escolar do Centro e polas súas asociacións de pais e nais. En definitiva, no noso desenvolvemento constitucional e autonómico no eido educativo non aparece por ningures o que vostede defende. Quen o asesora? Onde quere levarnos?

Unha lingua para todos

/en , , , , /por

O pronunciamento da Academia Galega sobre o estado da lingua, a pesar de chegar con certo retraso, merece todos os parabéns. A claridade e contundencia do chamamento achega argumentos de autoridade que, canto menos, dificultarán a modificación unilateral do decreto de fomento do galego no ensino prometida polo actual Goberno Galego.  Acerta a Academia cando propón un gran acordo social arredor da lingua, recuperando así o consenso acadado en 2004 co Plan Xeral de Normalización. Acerta, tamén, cando insiste en que a lingua non é propiedade de ninguén e que a política lingüística non pode quedar reducida ás aulas. O documento supón un duro correctivo para as intencións expresadas por Feijoó, a pesar de que deixa unha xanela aberta para o consenso, propoñendo partir do consenso do Plan Xeral de 2004, obviando así o decreto de fomento do galego do Goberno Bipartito (un matiz que non debe pasar desapercibido).

Feijoó non mediu as consecuencias que conlevaría o seu compromiso con Galicia Bilingüe de derrogar o decreto de fomento do galego. Saír deste labirinto estalle hipotecando o primeiro período do mandato, mais aínda, cando xa é consciente que non o poderá facer nin sequera para o vindeiro curso. A necesidade de modificar, tamén, os decretos de currículum das ensinanzas obrigatorias, aos que están enganchados o de fomento do galego, require un trámite longo no que é preceptivo (por poñer só un caso) o ditame do Consello Escolar de Galicia. O mesmo acontece coa cuestión dos libros de texto (o curso que comenza en setembro, incorpóranse novos materiais para 5º e 6º de Educación Primaria), sobre os que Feijoo asumiu outro compromiso, o de modificar o actual sistema de gratuidade mediante préstamo. Se a isto engadimos os custes que suporía outro dos compromisos do PPdeG de acadar ao remate da lexislatura que o 30% dos centros fosen plurilingües, Feijoó ten moi difícil realizar esta cuadratura do círculo.

No entanto, a pesar deste aparente fracaso das prometidas e temibles medidas galegófobas, nestes momentos é máis decisiva ca nunca a voz da sociedade civil, expresada polas súas institucións e entidades, como dende a propia mobilización social. Só así poderemos asegurar o mantemento do actual marco de fomento do galego no sistema educativo. A manifestación do vindeiro domingo debe ser decisiva neste proceso de recuperación dunha grande consenso social arredor deste patrimonio de todos.