Hipertextos 009/2019: Precisamos máis Artes e Humanidades

Oitocentos millóns de empregos serán ocupados por robots de aquí a 2030. É un camiño irreversible. Por iso hai tempo que o Foro de Davos mandou unha mensaxe á clase traballadora mundial: para no rematar substituídos por máquinas debemos volver ao que nos fai humanos. Isto é, a aprendizaxe cooperativa, a creatividade, o pensamento crítico, a empatía. Habilidades que, precisamente, teñen moito que ver coa formación en Artes e Humanidades.

María José Carmona: «El ser humano frente al algoritmo: por qué el futuro necesita más Artes y Humanidades». Revista dixital EqualTimes.

Agradezo a Asesoría de Bibliotecas que chiase este artigo prospectivo e clarificador no actual entorno do big data, dos robots 4.0 e do desenvolvemento de intelixencia artificial. A proposta de engadir A de Artes á formación STEM (de Ciencia, Tecnoloxía, Enxeñaría e Matemáticas), tan de moda (tamén en Galicia), semella imprescindible tanto polo seu carácter máis inclusivo e equitativo como polo suplemento de creatividade e diverxencia que achegan as competencias humanísticas e sociais a elas asociadas.

En definitiva: na escola da terceira década do século, a que será a era dos robots (e na que mudará a organización do traballo tal como o coñecemos), paradoxicamente precisaremos máis formación en Artes e Humanidades, ou que o mesmo a Literatura, a Música, a Filosofía, a Historia, as Artes Plásticas deben recuperar peso que perderon no currículum e na propia cultura escolar. O artigo de Carmona é unha peza moi recomendable para o debate do profesorado sobre as finalidades da educación no entorno da hibridación da comunicación dixital e da mais que probable automatización laboral.

 

Hipertextos 004/2019: Diana Athill, editora

Tense dito de min que son «unha das mellores editoras de Londres», e non negarei que iso me prace. Xaora sei que tiven moi pouco que facer para gañar ese renome, máis alá do traballo rotineiro que consiste en ser unha persoa de trato agradable coas persoas interesantes.

Diana Athill (Stet, Lembranzas dunha editora)

Con esta cita pecha o seu número 37 a revista Trama y Texturas, unha das miñas lecturas trimestrais preferidas. Un texto da centenaria editora londiniense co que me identifico plenamente e que humaniza a tarefa da edición apenas como unha intermediación creativa, onde a dimensión emocional ten un peso sobranceiro. A mellor edición continúa sendo a que fan grupos pequenos e cohesionados de editores e editoras humildes (e conscientes sempre de cales son as súas responsabilidades e limitacións) en conversa permanente cos autores e autoras. Ten razón Athill cando reclama afecto e respecto para esta conversa, que Giulio Einaudi concibía como a razón de ser da profesión do editor.

Onte 477: The World Needs More Canada

Saquei esta foto na libraría !ndigo do centro comercial Eaton, no corazón de Toronto. Unha relación de escritores e escritoras, dende Margaret Atwood, Saul Bellow a Michael Ondaatje, músicos (Neil Young ou Celine Dion) e outros artistas constitúen o reclamo para expresar a creatividade e produtividade da industria cultural canadiana. Unha iniciativa concibida, tamén, para desenvolver a autoestima colectiva arredor dos produtos culturais propios, ao tempo que un reclamo para a súa maior presenza no mundo. Unha estratexia, escasamente novidosa, mais que sei compartimos os que traballamos nas industriais culturais galegas. Ben estaría que nas escaleiras dalgúns dos centros comerciais galegos (fose As Cancelas, Marineda ou A Laxe) aparecese o rótulo «O mundo necesita máis a Galicia» impreso en negriña sobre unha relación de creadores e creadoras de noso. Éche ben doado de emular.

[Agustín Fernández Paz, discurso de aceptación do Premio «Facer País», Láncara 27-10-2012]

Vivimos tempos difíciles. O desánimo é a única palabra que non pode ter cabida nas nosas vidas. Precisamos de todas as mans.