Onte 1353: Juan Rof Codina

/en , , , , /por

XG00240301Presentamos onte no Colexio Oficial de Veterinarios da Coruña o libro de Diego Conde Gómez sobre Juan Rof Codina, o gran reformador da gandaría galega do século XX. Froito dunha tese de doutoramento e dunha investigación de máis dunha década, esta biografía profesional contribúe a entender a memoria da profesión veterinaria en Galicia e o inicio do proceso de modernización do sector gandeiro iniciado hai un século. Coma hai dúas décadas fixera o historiador Lourenzo Fernández Prieto con Labregos con ciencia, o libro de Diego Conde desbota a vella idea do atraso do noso sector agrogandeiro, ao tempo que demostra que profesionais como Rof Codina alentaron importantes progresos e melloras técnicas neste eido. Como sinalou onte o autor, a figura de Codina foi a dun «gran divulgador dos adiantos do seu tempo», «Codina foi unha personalidade capaz de conectar co labrego galego e contaxialo para que puxera en marcha a innovación na gandaría.»

Onte 1352: Vigo cidade lectora

/en , , , , /por

lectoresvigoChamáronme onte de Faro de Vigo para solicitar a miña valoración sobre a enquisa de Amazon que sitúa a Vigo como a sexta cidade lectora de España. Non puiden agochar a miña sorpresa sobre o caso dunha cidade que até agora, tanto polos seus índices baixos de uso de bibliotecas públicas como polos datos da súa rede libreira, ocupaba posicións precarias en temas de lectura. Xaora, a pesar de que quizais sexan interesados os datos da multinacional estadounidense da distribución cultural, constitúen un aliciente para tirarlle partido, máis aínda cando facilitan que a lectura se incorpore como unha das preocupacións da axenda pública cidadá utilizada polos medios de comunicación e poderes públicos. Sempre acreditei que Vigo ten posibilidades de incorporarse á rede de cidades lectoras, sexa polo volume da súa poboación urbana, fose polo seu carácter de capital editorial de Galicia e cidade literaria onde se localizan hoxe algunhas das obras literarias en galego que contan con maior número de lectores e lectoras. Desta volta, aínda que sexa de forma excepcional, facémoslle caso a Amazon.

Onte 1351: Pola Unión

/en , , , , /por

Pola_UnionPublicouse onte as redes sociais o manifesto «Pola Unión: Galicia existe e quere exisitir», reclamando que «partidos e movementos cívicos deben xuntar as súas forzas nun proxecto representantivo común». Adhirome co maior entusiasmo a esta iniciativa de «rexeneracion cívica da sociedade galega» cuxo proxecto non é outro que o de constituír «unha alianza aberta e participada directamente pola cidadanía». Penso que por unha vez, e a pesar das desconfianzas inevitables, esta proposta de unidade galega pode ter éxito. Difúndámola e traballemos por facela posible.

Onte 1350: «Unha parábola verniana»

/en , , , , , /por

miguel_vazquez_e_chiqui

Recomendo moi vivamente a lectura do discurso que Miguel Vázquez Freire pronunciou nos Premios Xerais 2015. Seguindo o fío da obra de Jules Verne, dende o famoso capítulo VIII da segunda parte de Vinte mil leguas de viaxe baixo o mar, localizado na ría de Vigo, Miguel analizou varias aporías relacionadas coa literatura infantil e xuvenil, facendo nalgúns casos referencias á escrita na nosa lingua. Particular interese tivo a súa análise da relación entre mito e logos, deténdose sobre o exceso de «sentimentalización» presente na tradición literaria galega, na liña do salientado pola profesora Helena Miguélez. Tamén luminosa foi a explicación da falsidade da aporía existente entre a «literatura infantil» e a dirixida a persoas adultas, citando a autoras como Ana María Matute ou Sophia de Mello Bryner Andersen finadas recentemente. Xaora, o máis espectacular foi a súa defensa do «poder sempre vivo da palabra» como esencia da literatura co que de forma teatral finalizou o seu discurso axudado por Chiqui, o actor de Berrobamban: «son só palabras, son só palabras…» Excelente, Miguel!!!

Onte 1349: Unidade galega

/en , , , , /por

unidade_galegaTras o ditame dos Premios Xerais, durante a merenda falouse moito de política, tanto do futuro dalgúns gobernos locais en litixio como das posibilidades de artellar unha candidatura de unidade galega, que conte co apoio de nacionalistas e non nacionalistas. Son dos que acredita esperanzado nesta opción electoral, a pesar de coñecer as dificultades para sentar nunha mesa ao BNG, Anova, Compromiso por Galicia, Cerna, Esquerda Unida, Podemos e outros movementos sociais e cívicos coa intención de fixar un programa de mínimos en defensa do autogoberno galego.

Ten razón Aymerich: para as forzas políticas da esquerda, do nacionalismo e do galeguismo é tempo de escoller entre a unidade ou a irrelevancia. A cidadanía galega non entendería unha candidatura presentada como de unidade sen a presenza do BNG. Como tampouco outra con idéntica pretensión na que non estivesen as forzas e a cultura política xerada nas exitosas mareas atlánticas da provincia da Coruña. Non queda apenas espazo para filigranas. Xaora, a posibilidade de contar con colectivos cidadáns locais de apoio a esta candidatura de unidade galega podería decantar de forma positiva o proceso de converxencia electoral. Non parece imposible atopar unha fórmula política coxuntural que, respectando a autonomía e diversidade das organizacións políticas, sexa doadamente recoñecible como a opción da unidade galega para o Congreso e o Senado. Non son admisibles nin as exclusións nin os mesianismos. Nas vindeiras Xerais, Galicia como suxeito político xógase a posibilidade de continuar existindo ou desaparecer como tal.

Onte 1348: Xerais da esperanza

/en , , , , , , /por

Esmoris_Cajaraville_MaceirasXornada intensa a de onte na que coñecimos os ditames dos Premios Xerais 2015. Serán moi calorosa en San Simón na que Ce orquestra pantasma deitou ledicia a eito, Miguel Vázquez Freire leu un discurso literario extraordinario («Unha parábola verniana») no que reivindicou o poder vivo da palabra e na que Érica Esmorís, Andrea Maceiras e Héctor Cajaraville representaron emocionadas o seu compromiso co futuro. Tres persoas novas as gañadoras, aínda pouco coñecidas (ou mesmo algunha totalmente descoñecida) no mundo literario galego, que expresaron a forte pulsión do cambio imparable promovido polo que veño chamando «Xeración da esperanza«. É unha evidencia que a literatura galega conta hoxe cunha canteira ampla e de calidade, a mellor formada da súa historia, comprometida coa memoria da tradición e as angueiras e incertezas do tempo presente. Xaora, precisamos de maior autoestima e visibilidade para superar prexuízos e ampliar o perímetro da sociedade lectora en galego e dos seus públicos diversos, Esas son algunhas das angueiras dos Premios Xerais dende hai tres décadas, acadar máis visibilidade e prestixio para a nosa produción narrativa. E abofé que temos razóns para estar satisfeitos co vivido onte. Máis de duascentas persoas seguiron por streaming a cerimonia, que tivo unha importante presenza nas redes sociais e da que hoxe se fan eco en espazos xenerosos a maior parte dos medios impresos e dixitais. Héctor, Andrea e Érica son todas tres membros desa Xeración da esperanza onde reside o mellor futuro para as nosas Letras. Parabéns para elas e a nosa gratitude para todas as persoas que onte compartiron a súa ledicia esperanzosa.

Onte 1347: Agustín premiado polos clubs de lectura

/en , , , , , , /por

premio_clubs_de_lectura_2015

Foi un acto moi emocionante o de onte cando recollín en nome de Agustín Fernández Paz o premio que os clubs de lectura lle outorgaron como o autor máis lido nas bibliotecas escolares galegas. Nun longúisimo aplauso sentín o afecto e o recoñecemento intenso que varios centos de profesores e profesoras implicados nesa revolución lectora silenciosa, por ventura en marcha nas escolas e institutos galegos, expresaron á figura do mestre Agustín. Sei que este premio é dos máis valiosos que pode recibir un autor como Agustín que desenvolveu toda a súa obra coa intención de contribuír á formación do lectorado literario en lingua galega e a consolidar as comunidades de lectores e lectoras arredor das bibliotecas e comictecas escolares, fose de aula ou de centro. O das bibliotecas escolares en Galicia é un traballo compartido fecundo, probablemente a experiencia de innovación didáctica máis relevante introducida no sistema educativo público. As nosas beizóns para a Consellaría de Educación, para as profesionais responsables da Asesoría de BE e para todo o profesorado comprometido nos seus proxectos.

Onte 1346: Editores de texto

/en , , , , /por

tumblr_mdy4h4Jb1E1r1vfbso1_1280Non puiden evitar a miña perplexidade cando lin onte no Livreshebdo que os editores de texto franceses tiveron como mínimo un ano para preparar os novos libros do curso que comezará no vindeiro mes de setembro. Non somos tan afortunados os editores en lingua galega que dispoñemos para facelo de menos de dous meses desque coñecimos os borradores do currículum de ESO e BAC e a data fixada pola Consellaría de Educación (15 de xuño) para que o profesorado estableza as súas prescricións. Un tempo claramente insuficiente, máis aínda cando este proxecto de currículum foi rexeitado polo Consello Escolar de Galicia e agarda polo ditame do Consello Consultivo para a súa aprobación definitiva polo Goberno e publicación no DOG, moi probablemente despois da data fixada ao profesorado para realizar as súas eleccións. Un trámite currícular, ademais, incompleto, xa que se descoñecen os borradores dos contidos dalgunhas das materias de configuración autonómica e as orientacións para a preparación das reválidas. Non deixa de ser paradóxico que Galicia, a pesar de defender ao pé da letra o contido da Lei Wert, sexa unha das comunidades máis atrasadas no currículum LOMCE, cos prexuízos e confusión que isto provoca na comunidade educativa e no sector editorial. Cando nos reunimos os editores de texto todos coincidimos en que semella que neste eido a Consellaría de Educación pretende que fagamos a cuadratura do círculo, xa que se implanta tamén un novo modelo de gratuidade parcial de libros de texto (que tampouco coincide no seu calendario coa realidade da modificación dos materiais didácticos) e un modelo de dixitalización educativa que, polo momento, exclúe ao sector editorial e impide a liberdade do profesorado de elixir os recursos didácticos. Aspira Feijoo algún día a ser o novo ministro de Educación e Cultura?

Onte 1345: Ler baixo a lúa

/en , , , /por

CGk6_RjWwAAP_7YA Feira do Libro de Madrid pechou onte de forma excepcional ás 10:30 da noite para «ler baixo a lúa». Organizada pola Asociación de Editores de Madrid e concibida para evocar o misterio e o encanto da lectura ao comezo da noite, esta novidosa actividade consistiu na lectura continuada que autores, editores e actores realizaron dos contos das Mil e unha noites. A iniciativa, que tivo moi boa acollida, puido seguirse por twitter coa etiqueta #leerbajolaluna, incitando así tamén ás persoas que non puideron achegarse ao Retiro. En todo caso, propostas de actividades coma esta, nas que a lectura ocupa o espazo público con todo o seu engado e misterio, contribúen a sacar ás feiras do libro da súa rotina conformista e abrirse a novos públicos. Non estaría de máis poder emular esta idea nas Feiras do Libro de Vigo e da Coruña, que se celebrarán na primeira decena de xullo e de agosto. Ben que presta poder ler na nos aterra baixo a luz do lueiro.

Onte 1344: Apupada

/en , , , , , , /por

1337894741000

Entendín que a polémica sobre a apupada ao himno da final de copa estaba sendo utilizada polo goberno de Rajoy para agochar as vergonzas do seu fracaso electoral. Xaora, pareceume moi atinado que onte se recuperasen en internet diversas referencias sobre o seu precedente, aqueloutra asubiada histórica do 14 de xuño de 1925 no Camp de les Corts do FC. Barcelona. Antes do comezo do partido entre os anfitrións e o Júpiter en homenaxe ao Orfeó Catalá, a banda de música da British Royal Marine atracada no porto interpretou os himnos español e británico. O caso foi que o público catalán apupou a Marcha Real mentres que aplaudiu o God Save the King, o que non lle chistou ao gobernador civil Milans del Bosch (o avó do golpista do 23F) que pechou o campo de fútbol por seis meses. Por mor daquela apupada, Joan Gamper, o histórico presidente suízo do Barcelona, foi obrigado polo Goberno de Primo de Rivera a abandonar España e máis tarde a non ter vinculación ningunha co equipo que el fundara. Mágoa que noventa anos despois aquela resposta visceral do goberno da primeira ditadura cos cataláns, aos que consideraba «desafectos», fose ao seu xeito emulada polos membros do goberno de Rajoy, Unha e outra apupada expresan o malestar cun símbolo que a moitos millóns de cidadáns (non só cataláns, vascos e galegos) nin emociona nin senten como propio. A pesar das case catro décadas pasadas dende a morte de Franco, non é doado esquecer que a Marcha Real foi o himno da súa ditadura e un dos símbolos do seu espírito imperial. Aí quizais radique unha das razóns da asubiada de cataláns e vascos do pasado sábado.