[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/BU2hcMZaR70" width="740" height="480" wmode="transparent" /]
Vía Libreros.
[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/HRhTiUMWaDc" width="740" height="480" wmode="transparent" /]
Reportaxe do programa «Página 2» da TVE2. Vía Trafegandos ronseis.
Este debate non dá acougo.
A idea de que a lectura pode axudar ao benestar da xente é moi antiga. A biblioterapia, entendida como o carácter terapéutico da lectura, é unha práctica asociada á cultura do libro dende moi vello. Michèle Petit defende no seu libro El arte de la lectura en tiempos de crisis unha idea terapéutica semellante, a de que os libros amparan as vidas en momentos difíciles, como mesmo acuden en rescate de grande número de persoas en tempos de crise. Así sucedeu, salienta Petit, tras a crise do 29 e a Segunda Guerra Mundial, períodos nos que se desenvolveron moito as bibliotecas e aumentaron os índices de lectura na sociedade estadounidense e agromou o concepto de edición cultural en países como Alemaña, Francia, Reino Unido ou Italia.
Semella que hoxe a coincidencia da crise económica, coa do modelo de edición cultural e a do tránsito entre os paradigmas analóxico e dixital, sitúan ao sector do libro nunha situación decisiva de mudanza inevitable e profunda que debemos ser capaces de transformar en oportunidade. Unha crise e unha mudanza que se producen a nivel mundial, mais que en pequenos países como o noso se presentan como un desafío histórico. Este é o momento de reclamar que a lectura entre a formar parte da axenda pública, xa que no actual proceso de mudanza do conxunto do sector do libro e da súa cadea de valor, onde coexisten ou integran textualidades e soportes, a clave está nas políticas de lectura e na necesidade de intermediacións e de estratexias diferencias na abordaxe de ambas as dúas textualidades, a impresa e a electrónica.
Cremos que, polo momento, non van desaparecer a publicación de libros impresos, mais xa é un feito innegable que están desaparecendo ou diminuíndo até cifras case marxinais a edición de determinados xéneros e tipos de edición. Nos vindeiros anos as edicións impresas e electrónicas convivirán no mercado e nos hábitos dos lectores, procurando cada unha delas os seus espazos de especialización. No entanto, os libros impresos máis fermosos e máis coidados serán os que máis posibilidades contarán de obter o apoio dos lectores e lectoras, o que constitúe un reto para os editores que aposten por continuar con este formato analóxico. Como tamén, é un feito indubidable que as redes sociais dixitais son hoxe as ferramentas máis útiles para promocionar o libro impreso e o fomento da lectura en ambos os dous soportes. Estou convencido de que o desenvolvemento dunha rede social específica para o libro en galego é un requisito indispensable para asegurar a autonomía do noso sector neste proceso de tránsito e convivencia de soportes.
Se non se supera a actual identificación do dixital co gratuito, non haberá posibilidade de reconstruír unha cadea de valor intersectorial para a edición profesional dos libros dixitais. Modelos como os que se anuncian de pago por lectura, popularmente o «Spotify dos libros» ou os libros da nube (Bookish e 24symbols) poden ser unha alternativa a considerar, sempre que se asegure a privacidade dos usuarios e os seus dereitos como lectores, como sinalaba acertadamente Javier Celaya no debate que hoxe mantivemos no Encontro de Bibliotecas Escolares. Por certo, extraordinario traballo o que se ven desenvolvendo en Galicia dende o inicio deste Plan de Mellora de Bibliotecas Escolares no curso 2006-2007 promovido pola Consellaría de Educación, o máis potente movemento de fomento da lectura que se desenvolveu nunca no país noso, no que se espellan outras comunidades e países (Beizóns para os seus integrantes, moi especialmente para Cristina Novoa e Pilar Sampedro, as responsables da Asesoría).
En definitiva, do que se trata é de refundar a cadea de valor do libro que, respectando o protagonismo do autor e do lector, contemple as funcións de editores (centrados sobre o tratamento do contido), libreiros (especializados na promoción do produto) e bibliotecarios (ese porto seguro no novo paradigma dixital), profesionais sobre os que se asentou o noble oficio da edición dende que naceu na sociedade romana. Todo o sector do libro, como o da comunicación cultural no seu conxunto, está obrigado a iniciar esta mudanza de rumbo, na que convivirán libros impresos e dixitais e nas que haberá que responder a moitas preguntas e despexar moitas incertezas.
[A anotación está preparada en base a derradeira parte da intervención realizada hoxe no debate con Javier Celaya arredor do tema «Cultura impresa, cultura dixital» que mantivemos no IIIº Encontro de Bibliotecas Escolares de Galicia.]
Mañá nos III Encontros de Bibliotecas Escolares participarei nun debate con Javier Celaya arredor do temas «Cultura impresa, cultura dixital».
Como fago adoito, aquí pode baixarse o pdf que utilizarei no meu parlamento.
A memoria da lingua from as candongas do quirombo on Vimeo.
Recomendamos moi vivamente este documental (39 minutos) no que son entrevistadas vinte persoas que achegan a súa memoria histórica da lingua galega. Beizóns ás Candongas do Quirombo.
É moito máis triste ca unha brincadeira. Non acredito diante de semellante imaxe tópica de nós. A lingua galega existe para esta empresa que foi galega algunha vez?
[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/SRMG2aUowz4" width="780" height="448" wmode="transparent" /]
Nas xornadas sobre o libro electrónico da Universidade da Coruña quedou claro que son as utilidades do hipertexto ou prosa electrónica (hipertextualidade, intertextualidade, multimodalidade e multilectura) o que caracteriza o libro electrónico.
No artigo da semana reflexiono sobre o que suporá a recuperación da Panificadora e a instalación alí da Biblioteca Pública de Vigo.
O luns e o martes celebraranse na Biblioteca da Facultade de Ciencias da Educación da Universidade da Coruña unhas interesantes xornadas sobre «O libro electrónico: presente e futuro na biblioteca e no ensino». O programa pode baixarse aquí en pdf.
As organizadoras tiveron a deferencia de convidarme a falar o luns á mañá de «Propiedade intelectual: implicacións, tendencias e cambios no libro electrónico» e a participar o martes na mesa redonda xunto aos outros participantes nas xornadas, Tati Mancebo, Antonio Quirós, Juan Blanco Valdés, Catuxa Seoane e Camilo Franco.
Aquí pode baixarse o borrador do texto que utilizarei no meu parlamento.
A CRÚA REALIDADE
Tras senllos empates consecutivos fronte ao Villarreal B e o Granada, o Celta pechou un magnífico ciclo de seis vitorias que nos deixou aos seareiros un sabor moi dóce e obrigou a un exercicio notable de contención da nosa euforia. Porén, volvemos á crúa realidade de enfrontarnos ás dificultades dunha categoría dificilísima, onde se pode empatar un partido que estaba merecidamente gañado, como lles sucedeu aos nosos o sábado pasado, por mor dunha decisión arbitral moi discutible, ou se pode sumar outro puntiño nun partido moi axustado diante dunha rival notable, como foi onte o Granada, con trazas de ser un dos conxuntos con aspiracións semellantes ás nosas. Non lle faltaba razón a Herrera cando antes do encontro alertaba das dificultades que os celestes atoparían diante dun conxunto que engana ao rival deixándolle o control da primeira parte do campo, mais que logo sabe pechar de marabilla todas as súas liñas e presentar aos seus dianteiros na área rival. Como é adoito, o Celta saíu cunha verticalidade de vertixe, provocando o primeiro saque de recanto aos dezaoito segundos. Durante o primeiro cuarto de hora dominou con claridade, mais non foi capaz de crear ocasión de gol ningunha, a pesar do acerto de Hugo Mallo nas subidas pola súa banda. Notábase moito a ausencia de Quique de Lucas, un xogador que achega unha velocidade desequilibrante, ao tempo que ten esa capacidade de artellar unha sociedade fugaz con David Rodríguez, xeradora de goles nos momentos decisivos. Onte o Celta atragoouse decontado co esquema tan disciplinado do seu rival, o que provocou que nin López Garai nin Álex López nin Trashorras, os seus mediocampistas, tivesen o seu mellor día. Aí puido estar unha das claves que permitiu que os andaluces aseñorasen o control do xogo ao longo de case todo o encontro e tivesen varias oportunidades, impedindo que durante o resto da primeira parte o Celta construíse o seu característico xogo de ataque moi profundo. Nin unha xogada celeste con perigo que reseñar, xa que as paredes que trataban de trazar os nosos eran desbaratadas con facilidade por unha defensa granadina moi ordenada e atenta. Ende ben, chegou no minuto 6 da segunda parte o noso golazo, outra xenialidade de Iago Aspas, unha rosca con moita parábola que se coou pola escuadra esquerda, unha auténtica marabilla que a todos nos fixo enxergar esperanzas de reorientar tan incómodo partido. Foi un espellismo, as esperanzas duraron apenas outros seis minutos, o tempo que tardou Geijo, un dos mellores dianteiros da categoría, en marcar tras unha combinación moi ben levada polo seu equipo dende a defensa. Afortunadamente, os visitantes non souberon aproveitar algunha das oportunidades que tiveron logo e permitiron que no derradeiro cuarto de hora, o Celta, por fin, empurrado pola forza de Michu e a capacidade de desborde de Dani Abalo, os dous xogadores que entraron de refresco, os puxera contra as cordas. Mágoa que no minuto 38 Roberto fixera un paradón incrible a un xute frontal de Michu, aí estivo a derradeira posibilidade de gañar un partido difícil. Con todo, o resultado é moi positivo, xa que para o Celta supón continuar invicto por oitava xornada consecutiva e manter as posicións de ascenso. Con certeza, esta é a crúa realidade desa difícil loita polo ascenso.
Cando se cumpren dous anos da morte de Virxilio Vieitez, o fotógrafo de Soutelo de Montes, acaba de inaugurarse un completísima exposición retrospectiva no Marco (case trescentas pezas) que desvela boa parte da súa obra que permanecía inédita. A exposición, coproducida polo Marco e pola Fundación Telefónica e comisariada pola italiana Enrica Viganó, vai máis alá do Viéitez que coñeciamos pola exposición e polo libro que hai doce anos publicaran Xosé Luís Suárez Canal e Manuel Sendón para O Centro de Estudos Fotográficos. Desta volta preséntase o que podedmos denominar «Virxilio total», con atención especial ao retrato dos documentos de identidade sobre fondo branco (de grande interese documental e etnográfico), así como o inicio da súa utilización da cor, que coincide cun momento de profundo cambio social (e político). Como sinala Enrica Viganò cada un destes retratos de Virxilio crávansenos na memoria pola súa elegancia formal, xa que cada unha das súas fotografías é «intensa, nítida e potente». Unha exposición que paga a pena visitar devagariño. Hai tempo para gozala, xa que estará aberta até o 24 de abril. Agardamos a poder coñecer o catálogo, chamado a se converter nun clásico da arte contemporánea galega.
Aquí pode descargarse en pdf unha guía de 32 das fotografias da exposición.
