Berbés, o porto dos portos

A páxina marítima do Faro anuncia que entrou peixe na lonxa: «Dezaseis bakas, con 90.000 quilogramos e un pincheiro con sete mil quilogramos e dous espadeiros con oito mil quilogramos de peixe entraron onte no Berbés». Bacallao, badeixo, berete, bogóns, botos, brecas, castañeta, congrio, quenlla, marraxo, linguado, pescada, pescadiña, pescadiña fina, peixe sapo, polbo, pota, raia, rapante. Son as cinco e dez da mañá. A serea anuncia a entrada dun barquiño de baixura. Axiña vai comezar a poxa nesta cidade do peixe. Xurxo Souto proclámao con fachenda: «Se Galicia é un reino mariño, tecido con mil singraduras, o reino largo do mar ten unha capital verdadeira: O Berbés, o porto dos portos». E non lle falta razón a Xurxo, por que os fíos de todas as mareas enguedéllanse, cada madrugada, desde hai máis de douscentos anos, coma un novelo na nosa Ribeira, dende a humilde praia de pescadores de atún, que impresionou a Hemingway na súa visita do ano 1921, ao desaparecido Tinglado General de Empaque, dende os novos peiraos do recheo á moderna Lonxa de Beiramar. Os vigueses somos o que somos grazas ao boureo diario do Berbés.

Os norais do Berbés están gastados con tanto trafego. Hai noventa anos que os primeiros bous subiron ao Gran Sol, o Mar Céltico, na procura  do mar das Galiñas ou do mar do Candil. Daquela comezaron a improvisarse estaleiros nos peiraos e nas rampas dispoñibles do vello barrio de pescadores. Os carpinteiros de ribeira afanábanse en labrar cascos maiores e os primeiros armadores encargaron a Glasgow máquinas e caldeiras para equipar os seus moto-pesqueiros de fume. Cos anos cincuenta, as primeiras parellas, como o «Rande» e o «Rodeira», cruzaron o Atlántico á procura do bacallao de Terranova. Dez anos despois, da man da recén creada Pescanova, o «Lemos», o «Andrade», o «Doncos», «o Pambre», «o Soutomaior» e o «Vimianzo» –nomes dos castelos galegos para os primeiros conxeladores de altura– atracaron nesa cidade galega que dende entón é Capetón (Cape Town, A Cidade do Cabo). A partir de 1977, coa consideración das 200 millas como novo límite das augas xurisdiccionais e coa nova política pesqueira comunitaria as nosas embarcacións foron expulsadas dos caladoiros tradicionais que abriran con velas e carbón, case cincuenta anos antes. Sempre inqueda, a nosa xente do Berbés abriu na dúas últimas décadas novas rotas oceánicas: descubríronse os caladoiros de Malvinas, das Seichelles e Madagascar no Índico, onde traballan os atuneiros dos «Albacora» ou do fletán do Atlántico Norte. Mais iso xa é outra historia que haberá algún día que contar. Hoxe apenas quedan esoutros nomes de embarcacións que quixemos rescatar da memoria nosa.

«A pobreza é a inxustiza»

No artigo da semana reflexiono, a raíz da Festa «Un Día para a Esperanza» de Intermón-Oxfam, sobre a necesidade de reaccionar sobre a actual situación de fame, pobreza e inxustiza no planeta. Outra ollada é posible.

Os libros, unha prótese para lembrar

Sobrevivimos por uns fráxiles anos, aínda, despois de mortos, na memoria de outros, mais tamen esa memoria persoal, con cada instante que pasa, está sempre máis cerca de desaparecer. Os libros son un un simulacro de recordo, unha prótese para lembrar, un intento desesperado por facer un pouco máis perdurable o que é irremediablemente finito.

Fragmento da memorable novela de Hector Abad Faciolince, El olvido que seremos, na que levo mergullado varias horas. Moi interesante.

Grazas a Gracia pola súa recomendación.

«Un Día para a Esperanza 2010»

A crise económica  e o cambio climático castigan especialmente as poboacións pobres. Calcúlase que hoxe xa hai máis de 1.400 millóns de persoas  que sobreviven con menos de 1 euro ao día. O 70% son mulleres. Imaxinades cómo é a vida dunha familia que ten que comer, pagar pola educación e a asistencia médica con só 30 euros ao mes? E aí vai outra pregunta: Como o consegue?

Cada minuto, 100 persoas afúndense na pobreza. Mais… que pasaría se, cada minuto, outras 100 persoas se sumasen á solidariedade? Que poderíamos mudar o mundo! Axudádenos!

En repetidas ocasións, o presidente do Goberno español, José Luis Rodríguez Zapatero, comprometeuse a mellorar a situación dos países empobrecidos. Agora que ocupa a presidencia de quenda da Unión Europea ten a oportunidade e a responsabilidade de buscar solucións eficaces para acabar coa pobreza.

Por iso, hoxe, dende aquí, queremos que nos axudedes a pedirllo. Queremos que, dende a Unión Europea se impulse un plan de rescate dos Obxectivos de Desenvovemento do Milenio, con medidas concretas para chegar ao 0,7, erradicar a fame, e lograr o acceso á saúde e educación para todo o mundo.

En Intermón Oxfam sabemos que os cambios son posibles. Traballando pola XUSTIZA podemos mellorar moitas vidas. E iso é posible grazas ao apoio de persoas como as que estades aquí. Persoas comprometidas e coherentes, que, a pesar da crise, contra vento e marea, seguides ao noso carón, sementando esperanza.

Pero para mudar o mundo temos que ser máis. Axúdanos a que a presidencia española da Unión Europea loite de verdade contra a pobreza. Asinade a nosa petición a Zapatero e sumemos solidaridade. PORQUE HOXE, TODOS XUNTOS, PODEMOS LOGRAR GRANDES CAMBIOS.

Moitas grazas!

Texto do Manifesto que lerei hoxe, á partir das 13:00 horas, na Praza da Princesa de Vigo no seo das actividades da festa da solidariedade «Un Día para a Esperanza» organizada por Intermon Oxfam.

Dous autos: Garzón e Varela

Fálase moito do auto do xuíz Baltasar Garzón polo cal foi procesado pola Sala 2ª do Penal do Tribunal Supremo. Non está de máis ler esta peza xurídica (pode baixarse en pdf aquí) que constitúe, tamén, unha admirable síntese histórica da brutalidade represiva do franquismo. O texto e os seus fundamentos poden compararse cos rebatidos nestoutro (tamén aquí en pdf) do maxistrado Luciano Varela, tras admitir a querela presentada por Falange Española, auto polo que Garzón é acusado de prevaricación. Dous textos que admiten un interesante comentario de textos (crítico e comparativo).

«Imaxínate»: Feliz Día do Libro

Continúa gustándome esta canción de Migallas. Celebremos mañá con ledicia este Día do Libro en tempos de crise económica e da edición cultural, ao que non é alleo, tampouco, o tránsito entre soportes. O miolo do libro está no contido e no protagonismo do lector ou da lectora.

Vía Trafegando ronseis.

Un caligrama: a miña bandeira

Agustín Fernández Paz agasalloume hoxe con este caligrama preparado en letraset para un dos primeiros libros de texto do colectivo Avantar. Coa perspectiva de case trinta anos, este recurso didáctico é unha auténtica marabilla.

Campo do Fragoso XCII

GOL DE ADESTRAMENTO

Tras senllas catástrofes das semanas anteriores contra os colistas, O Celta malogrou unha boa primeira parte para sentenciar ao Betis, un equipo con moitas pretensións que procuraba en Balaídos os tres puntos para entrar nos postos de ascenso. A pesar de que os verdibrancos tiveron toda a iniciativa nos cinco primeiros minutos de xogo, procurando atoparlle as costas á defensa nosa, unha descoñecida intensidade da presión durante case toda a primeira metade permitiu que os celestes se adiantasen no marcador e tivesen oportunidades abondas para avergonzar ao arrichado Víctor Fernández, o adestrador daquel Eurocelta, seguramente o mellor da nosa historia, hoxe responsable do banco bético. Esa nova actitude presionante foi posible polo traballo a brazo aberto de Bustos e López Garai, ao que non foi alleo, tampouco, a achega de Roberto Lago, que durante este período aburríu ao velocísimo Jonathan Pereira, esa pérola emigrante da canteira do Santa Mariña que, magoadamente, non puidemos incorporar ao cadro celeste na mercado de inverno. O certo é que os nosos presionaban coma lobos, o que facilitaba o roubo dalgunhas pelotas decisivas, como a que no minuto 16 permitíu a Cellerino marcar o seu primeiro gol coma celeste, anulado logo de forma abondo rigorosa, ou varias cabalgadas de Botelho finalizadas con disparos de Roberto Trashorras. Porén, o gol chegou no 26, cunha xogada a balón parado, desas ensaiadas unha e outra vez na Madroa, un auténtico gol de adestramento: saque de recanto dende á dereita, pase cará atrás e durísimo pexegazo diagonal de López Garai, dende o recanto esquerdo da área grande, furando as mans de Goita, o gardarredes bético. Un golazo de pizarra, celebrado de forma entusiasta por todo o cadro de xogadores que correron á banda a abrazar a Eusebio e ao seu segundo. Nese pulo tivo o Celta o partido no peto; mágoa que tres minutos despois o inefable Cellerino non chegase aproveitar unha extraordinaria diagonal de Roberto Lago (que partidazo o do lateral vigués), no 39 o remate de Trashorras quedase un chisco desviado ou a parábola de Iago Aspas, dende máis de trinta metros, quedase longa. Foron moitos goles feitos que por arres ou por xos non subiron ao marcador. E coma adoita suceder, case sempre que tanto se perdoa, axiña chegou un castigo durísimo para os nosos. Faltando apenas tres minutos para o descanso, tras outra xogada que non souberon finalizar Aspas e Trashorras, quedou abandonada unha pelota inocente que a calidade de Emaná transformou nunha cabalgada pola banda na que, tras canear até a catro celestes, centrou para que aparecese, por fin, Jonathan Pereira marcando o seu sétimo gol en apenas catro meses de competición. A segunda parte foi ben diferente. O Celta abaixouse de todo e o Betis sinalou o tempo de xogo, mais tampouco soubo chegar con superioridade. No entanto, de forma puntual o Celta tivo algunha oportunidade, outra vez da man dun pase de ouro do acertadísimo Lago que Cellerino contemplou como pasaba ao seu rente. Os vinte minutos finais foron para esquecer, xa que ambos os dous equipos tiñan medo a perder o puntiño do empate; cos xogadores polo chan cada pouco, con múltiples trocos que nada achegaron, o conformismo aseñorou a lameira.