Listado de la etiqueta: xabier_docampo

Onte 1525: Culturgal 2015, clausura

culturgal_2015_despedida_pan_de_capazo

Pechamos onte o Culturgal 2015 cun concerto de despedida de Pan de Capazo, apenas uns minutos de ledicia en tempo de desconto de trinta horas de bulir entusiasta. Comezou a primeira hora do domingo cunha programación na que se resume o espírito do que foi este Culturgal: no Salón de Actos, estreouse diante de varios centos de persoas a película de Xabier DoCampo, Na outra beira das augas grandes; no Auditorio desenvolveuse o concerto de presentación do libro disco Canta o Cuco, co que Uxía e Magín Blanco homenaxean a Manuel María; no Foro presentamos o ensaio de Xavier Navaza, Marcas; na Carpa actuou o coro galego Cántigas da Terra da Coruña, ás portas do seu centenario, coincidindo co das Irmandades da Fala; no Espazo Libro presentouse a fotobiografía de Ramón Piñeiro, que Henrique Monteagudo preparou para Galaxia; e no Ático desenvolveuse Firma e filme, o encontro de produtoras audiovisuais e editoriais para compartir proxectos. Unha programa diverso e transversal que expresa o que foi este Culturgal, onde todas as manifestacións da creatividade cultural galega teñen unha xanela para dialogar cos seus públicos. Pola tarde, a entrega do Premio do Público a Curtocircuíto, o festival de cine de Compostela constituíu un tempiño de acougo para recoñecer unha das iniciativas culturais que constrúen país dende unha estratexia glocal ao servizo da cidadanía e das artes.

Pechamos o Culturgal 2015 coa satisfacción de contar co apoio dos públicos (arredor de 14.500 persoas, unha cifra semellante á da edición anterior) e dos expositores, que nos expresaron o seu apoio ao novo modelo espacial da feira, que facilita a visibilidade de todos os espazos e o conforto dos visitantes. Sabemos que haberá cousas por mellorar, tanto na programación como no arranxo da feira, razón pola que agradecemos moito as críticas e as suxestións. Culturgal aposta por constituírse en espazo de mediación, de encontro entre sectores empresariais, institucións e públicos, razón pola que non pode conformarse. Cos pés ben chantados sobre os seus alicerces, cada edición debe continuar mellorando, innovando e sorprendendo.

O éxito de Culturgal non sería posible sen o seu equipo de profesionais e persoas voluntarias, que sei o deron todo e máis para ofrecer a marabilla da que todos e todas presumimos. Os meus parabéns para cada unha destas persoas tan xenerosas, profesionais e agarimosas. Os meus parabéns para Antón Sobral e Paula Cabaleiro, comisarios da exposición Somos Espazo. Os meus parabéns para Xosé Aldea, o director da feira e para Cecilia Carballido e Arancha Estévez, responsables de Produción e Comunicación, cerebros, corazóns e almas do que sucedeu estes tres días. Vémonos o 2,3 e 4 de decembro no Culturgal 2016. Beizón.

Onte 1490: Acabou o conto

pacto_de_mazarelosNon foi sorpresa ningunha. Acabou o conto da candidatura unitaria galega. Tras o pacto de Mazarelos, o acordo electoral de AGE e Podemos do pasado 2 de outubro, o proceso de unidade popular galega foi apenas a teatralización dun acordo imposible. Gañaron os seitarismos de sempre, iso si, agora utilizando luvas brancas e linguaxe renovada pola facultade de políticas. Xaora, sexa como cadaquén quera vestilo, un fracaso sen paliativos, unha oportunidade histórica estragada froito da subpolítica miope dos que hoxe dirixen os partidos nacionalistas e da esquerda anticapitalista en Galicia.

O mestre Xabier DoCampo, un dos parteiros do proceso de unión, chiaba onte unha frase de José Ángel Valente que pode axudar a entender a orixe do fracaso: «Lo peor es creer que se tiene razón por haberla tenido». Aínda que tamén lle acae á xustificación do caso volver ás páxinas de Camus sobre o mito de Sísifo, esa metáfora do esforzo inútil e incesante do nacionalismo galego empurrando, durante cinco décadas, unha pedra xigante outeiro arriba para despois deixala rodar. E volver subila para volver deixala rodar. E volver empurrar…

Agardo que polo menos unha nova xeración releve a clase política que foi incapaz de entender os sintagmas de unión e entusiasmo que reclamabamos os cidadáns. Desexo a mellor sorte a aquelas persoas que xenerosamente participarán como candidatas ou voluntarias na batalla fratricida do 20D entre as dúas candidaturas, condenadas a obter, no mellor dos casos, un éxito cativo. Para min acabou o conto da unidade. Regreso aos meus afáns, que xa me abonda.

Onte 1463: O premio de Ledicia

1406078031-656x403A chamada de Ledicia Costas para dicirnos que lle concederan o Premio Nacional de literatura infantil por Escarlatina coincidiu cando estaba rematando a lectura do primeiro capítulo d’ O último día de Terranova, a novela de Manuel Rivas que publicaremos para Culturgal. A ledicia da noticia foi enorme xa que supón un importante recoñecemento para unha novela cuxo tema principal é como unha familia enfronta a morte e o duelo do avó. Mais tamén este premio é unha oportunidade para a visibilidade dos textos e autores e autoras da literatura infantil e xuvenil en galego como para o protagonismo dos milleiros de lectores e lectoras (moitos máis dos oito mil exemplares que levamos vendidos) que ao longo do último ano proporcionaron tantos azos e agarimo á autora cando visitaba os centros escolares. Este novo premio para Escarlatina é, tamén, o primeiro grande recoñecemento para unha autora da Xeración da Esperanza (ou do Novo Século), situando a Ledicia Costas cos grandes da  Xeración Lamote, Paco Martín con Das cousas de Ramón Lamote (1985), Xabier DoCampo con Cando petan na porta pola noite (Xerais, 1995), Fina Casalderrey con O misterio dos fillos de Lúa (1996) e Agustín Fernández Paz con O único que queda é o amor (Xerais, 2008), os únicos que até agora obtiveran este galardón con efectos canonizadores. Ademais, este novo nacional, o vixésimo segundo da literatura e edición galegas (cinco de lix, cinco de tradución, tres de narrativa, dous de textos dramáticos, dous de ilustración, un de cómic, un de ensaio, un de poesía, un de teatro e un ao mellor labor editorial) e o décimo para obras publicadas por Xerais, constitúe un aliciente para o conxunto da edición galega e para os profesionais do sector que, a pesar de tempos tan difíciles, non deixamos de teimar nesta fantasía. Xaora, non deixa de ser unha coincidencia explicable pola providencia laica (esas causalidades e causalidades das que fala Manuel Seixas) que a novela que comezaba a revisar de Manuel Rivas se desenvolva nunha libraría e estea protagonizada por unha familia de contrabandistas de libros e por editores defensores, como Ledicia Costas, da consistencia esférica do libro. Parabéns a Ledicia pola súa proeza que agardamos repita decontado a literatura e a edición galega.

Onte 1406: Luns na Feira do Libro da Coruña

Intensa foi a nosa segunda xornada na Feira do Libro da Coruña. Antonio Tizón asinou exemplares da súa primeira novela, A antesala luminosa. Na carpa literaria presentamos sen apenas acougo e con moito público A Galicia Encantada. O páis das mil e unha fantasías de Antonio Reigosa, Un animal chamado néboa de Ledicia Costas e Xosé Filgueira Valverde. Biografía intelectual de Xesús Alonso Montero.

bragado_reigosa_docampo_03-08-2015

Foi Xabier DoCampo, como prologuista tamén da obra, quen se ocupou de presentar A Galicia Encantada, «un libro que é posible porque alguén como Antonio Reigosa quedou captado polo valor das palabras, facendo posible o espazo de Galicia Encantada na web, Reigosa é un auténtico sabio da tradición oral». Nunha intervención memorable pola súa claridade e síntese, Xabier explicou a orixe da narración. «A narración oral nace cando o ser humano, xa posuidor da palabra, comeza a expresar as súas emocións. A narración saíu como elemento de comunicación e vai evoluíndo como elemento de transmisión, cando naceu o nosotouros, o grupo. A narración toma o papel de consolidar o grupo por medio dunha cultura que hai que transmitir. Aquí é cando xa entramos nós. Esa cultura transmitíase no relato. Mais non se contaba coa función per se de entreter. Sempre se contaban as mesmas historias por parte dun narrador que capataba a palabra dos que non estaban ou a voz da natureza ou a do propio ser humano. Así se formaba o mundo dos contos, a sabedoría. O narrador era o que sabía e que tiña a autoridade, a de ter vivido, para contar. Moitas veces o propio grupo escollía o narrador por que ese grupo o dotaba da autoridade de narrar, de traer ao presente o pasado.» Rematou a súa intervención DoCampo apelando a que hoxe non se pode renunciar ás historias, «renunciar aos contos é renunciar á sabedoría, non existe nada na sabedoría humana que non estea nos contos».

Antonio Reigosa comezou as súas palabras agradecendo o discurso de Docampo e a necesidade de reflexionar sobre o feito de contar. A seguir referiuse ao libro, editado para celebrar o décimo aniversario do espazo colaborativo web (galiciaencantada.com), e a intención de que fose representativo dos autores e autoras dos textos, da procedencia xeográfica de cada unha das achegas como da organización interna do espazo, dividido en 28 seccións e categorías. Relacionou despois os contidos da obra, salientando a novidade que supoñía a introdución dun apartado poético. Rematou Reigosa contando algunhas das lendas urbanas presentes no libro.

bragado_costas_viveiro_03-08-2015

O historiador Prudencio Viveiro conversou con Ledicia Costas sobre Un animal chamado néboa, un libro de relatos localizados na Segunda Guerra Mundial, media ducia de historias nas que se somete a condición humana a situacións límite. Viveiro cualificou o libro de «novidoso, duro, impactante». Referiuse despois as relacións entre a historia e a literatura, «até a Grecia clásica a historia era un xénero literario, mais a historia viuse sacudida polo economicismo, fuxiu do relato, da narración». «Esta é unha das razóns polas que aprezo moito libros como este de Ledicia Costas que recuperan o relato». Viveiro gabou o libro, «contén historias duras que aconteceron a personaxes reais, historias ben contadas», «mais neste libro non se fala de Galicia nin aparece ningún galego, o importante é que se fai no noso idioma, comeza a contarse a historia mundial en galego, até agora non coñezo outro libro que o fixera, isto é moi importante».

«O característico de todos os relatos é que levan ao límite ás persoas, situacións que lles fan reaccionar dunha ou doutra maneira», comentou Prudencio. A autora recoñeceu que na escrita do libro tamén estivera nunha situación límite, mesmo polo feito de que «foi máis duro o que deixei de escribir que aquilo que aparece nos textos». Viveiro e Costas conversaron sobre cada unha das pezas, deténdose nas iniciais que relatan o asedio nazi de Leningrado, na da tortura e a que da título o libro, sobre as mulleres prostituídas nos campos de concentración.

bragado_alonso_montero_03-08-2015

Pechou o serán literario Xesús Alonso Montero coa presentación da súa biografía intelectual de Xosé Filgueira Valverde. O presidente da Academia Galega na súa conferencia salientou o carácter de Filgueira como o último polígrafo galego e a súa erudición histórica e literaria (moi precoz) como a súa condición máis valiosa. Rematou referíndose a polémica sobre a homenaxe a Filgueira lembrando que Alexandre Bóveda o consideraba como un obreiro da causa galega.

 

Onte 1112: «O violín de Rembrandt»

o_violin_de_rembrandt_09-10-2014

Magnífica primeira presentación d’ O violín de Rembrandt, a novela de Jorge Llorca gañadora do Premio Blanco Amor 2013. A magnífica sala cultural da Librería Arenas encheuse para escoitar ao autor e ao  Xabier DoCampo falar dunha novela na que dialogan as artes plásticas e a literatura. Comezou Docampo abeizoando a elección de Patrick Modiano como premio nobel de literatura. Referiuse despois ao que entendía por novela: «unha narración que conta o que lle sucede a uns personaxes nun tempo e nun lugar concreto, utilizando unha linguaxe determinada, o que a converte en obra literaria». «Coa novela de Llorca, entramos non só no territorio da narración, tamén no da literatura.» Insistiu Xabier na importancia do lugar na novela, «xa que un individuo fabrica alí o seu destino, rodeado doutras persoas que só alí cobran significancia». «Na novela de Llorca, na que chove durante toda ela, o lugar cobra unha significación histórica». A seguir, salientou a importancia duns personaxes, «que se lle van pegar ao lector», »rodean ao protagonista e toman esa cidade nunca nomeada, rodean a un home en soidade». «A soidade é o tema principal desta novela.» »O destino fai que cando as cousas van rodando paren no pé do protagonista, un iluso, un soñador, un pobre infeliz, de xeito que a fortuna quede enchoupada aos seus pés. Alí se lle abren os seus soños.» «Esa fortuna que lle toca en forma dun rembrandt e dun stradivarius. Con estes dous elementos Jorge arma unha novela que ten todos os elementos acaídos para conquistas ao lector e facelo sen ningún tipo de concesión.»

Continuou Docampo referíndose ao carácter xeracional d’ O violín de Rembrandt: «esta é unha novela dun tempo, entre os anos 1979 e 1980. Todo na novela tende a referenciarse no pasado.» Sinalou o seu carácter musical: «esta é unha novela chea de música, que constitúe a recuperación da música de toda a vida do protagonista. Sabemos que a música ten un papel evocador na nosa vida. Isto está moi presente na novela». Referiuse o presentador a esta altura do seu discurso ás relacións entre pintura e literatura: «na novela de Jorge o personaxe é o propio tempo, xa que a literatura o que pretende atrapar é o tempo, mentres a pintura é a luz». «esta é unha novela da arte, que ten unha presenza continua». Abordou tamén os personaxes, »esta é unha novela de tipos e non de arquetipos. Llorca fai máis forza na singulariedade ca na súa representatividade». Detívose o orador na cuestión do humor e da retranca na obra:«esta é unha novela chea d ehumor, impregnada de humor irreverente e cósmico». «É tamén unha novela absolutamente retranqueira. Ollo!, a retranca non é a ironía. A retranca é darlle as voltas a cousa para mirala do outro lado». Xa no treito final da súa intervención, Docampo caracterizou O violín de Rembrandt como novela de intriga «construída de forma maxistral, cun comezo a media res que constitúe un acerto». Despois de gabar o xeito de artellar os planos en continuidade. rematou sinalando «acertos literarios tremendos nunha xoia literaria a carón doutras xoias do Premio Blanco Amor».

Onte 1013: O escritor na súa terra

Homenaxe-Xabier-Docampo_21-06-2014
Acompañamos onte primeiro a Xabier DoCampo na homenaxe que lle rendeu a AELG en Castro de Ribeiras de Lea e despois, no serán, a Ramón Vilar Landeira na presentación en Cerceda d’ Os televisores estrábicos, o seu primeiro primeiro libro de relatos. Dous actos que moito pagaron a pena nos que celebramos a memoria do berce e da infancia, conformada no texto literario e madurecida na patria da lingua.

En Castro da feira, onde o mundo se chama Terra Cha, homenaxeamos a Xabier Docampo, o fillo de Raimundo o muiñeiro do Castro e de Teresa a costureira. O seu irmao Agustín Fernández Paz nunha intervención memorable celebrou a súa arte de contar –de quen non dubido é o mellor contador oral da literatura galega– as historias recibidas e as propias, a súa emoción como lector e a súa preocupación pola lectura como competencia cívica, o seu oficio como ensinante, o valor que o chairego dá á amizade, as súas habelencias como cociñeiro, a súa fidelidade coa terra e coas raíces, como a lealtade e a defensa inquebrantable coa patria da lingua, un patrimonio da humanidade enteira. O relato emocionante daqueles seus días de infancia no Castro realizado no acto polo Xabier será unha desas alfaias orais que sei confesaremos con fachenda termos escoitado. Grande, moi grande, Xabier!!!

Os_televisores_estrabicos_Cercedo_21-06-2014

En Cerceda, nas terra de Ordes e Bergantiños, Ramón Vilar presentou diante máis dun centenar dos seus veciños e amigos o seu libro sobre a precariedade e a precarización neste tempo de crise, onde é difícil subsistir con «mínimos de record», como reza a canción de Ataque Escampe. Os televisores estrábicos é un libro de mudanzas, tránsitos, apenas tatuaxes da realidade actual, retratos fugaces de xentes que non aparecen nas páxinas dos xornais. Un libro breve e potente, un debut moi prometedor, no que se aposta mesmo pola creación de Grandil como un mundo literario propio. Na biblioteca de Cerceda gustei moito da calor coa que Vilar foi arroupado pola súa comunidade, coma souben do seu humor retranqueiro e dotes de finísimo narrador oral no relato que fixo do que lle aconteceu hai unhas semanas cando ía presentar a Santiago un libro dun seu amigo ou cando comentou as notas de lectura recibidas no seu teléfono. Magnífico, Moncho!

Entre a treboada intimidatoria e os fumes mestos de Meirama regresamos contentos coma cucos dunha xornada memorable na que acompañamos a dous escritores (de xeracións ben diferentes) na súa terra.

Grazas a Agustín Fernández Paz por achegarnos o texto da súa laudattio a Xabier.

Onte 964: A Gala das Letras 2014

2014050409034973880A Gala das Letras, na que se entregaron en Pontevedra os Premios AELG 2014, deixounos algúns momentos para conservar. O fermoso e firme discurso literario de Cesáreo Sánchez Iglesias, felizmente recuperado, foi a maior ledicia do serán. As palabras de Xabier DoCampo, cando recolleu o premio ao libro infantil e xuvenil, agradecendo o traballo e o compromiso coa lingua de todos os creadores. A defensa do xornalismo e do xornalismo en lingua galega feita por Carme Vidal, premiada como mellor traxectoria do xornalismo cultural. A reivindicación de maior atención para a edición de textos dramáticos, expresada por Roi Vidal e Avelino González, un chamamento a considerar polos editores. O discurso de Bernardo Atxaga (unha fachenda volver abrazalo) alertando sobre a importancia e fortaleza do pequeno, relatando con ironía a entrevista que lle fixo a Ferrín en Vigo durante unha noite, a súa admiración polos debuxos de Castelao, a súa gratitude a Celso Emilio Ferreiro e, sobre todo, a súa insistencia no valor da lingua, xa que «cando un perde a lingua queda nunha posición subordinada». Como o peche emocionante de Xabier Blanco, o noso admirado Gaiteiro de Moaña, xustamente recoñecido como mestre da memoria, que nos deixou un sabor dóce e un chisco saudoso. Parabéns aos responsables da organización da AELG, por tan magnífico e rigoroso traballo. Beizóns para Antía, Mercedes e Cesáreo.

Recomendo a excelente crónica a de Sermos Galiza.

Onte 938: «A illa de todas as illas», o booktrailer

Subimos outro excelente booktrailer, o do libro de Xabier P. Docampo A illa de todas illas, no que as ilustracións de Xosé Cobas e as imaxes dalgunhas das películas de aventuras sintetizan en pouco máis dun minuto o contido dunha obra que reivindica os grandes libros de aventuras como fulcrais na conformación da lectura literaria.

Sei que é unha fortuna contar con estas pezas audiovisuais xa que como onte chiaba Javier Celaya o seu uso ten un impacto directo na venda dos libros, segundo un ponente dunha sas actividades previas de The London Book Fair que abrirá hoxe as súas portas. O booktrailer é outra xanela de visibilidade para o libro galego. Paga a pena promovelos e viralizalos.

Onte 912: Incitar á lectura

BitjzaiIYAEw9DgA presentación de onte en Librouro d’ A illa de todas as illas, o libro escrito por Xabier DoCampo e ilustrado por Xosé Cobas, constituíu outra sesión memorable de incitación á lectura. Tras as palabras limiares da editora Helena Pérez, foi o crítico Ramón Nicolás quen de forma maxistral presentou a obra coas doses exactas de brevidade, rigor e gratitude, como corresponde a este subxénero da oratoria. Nicolás lembrou ao comezo cun chisco de saudade a presentación que na Coruña fixera d’ O libro das viaxes imaxinarias e adiantou que consideraba A illa de todas as illas como «unha auténtica alfaia literaria». Tras afirmar que «na literatura infantil e xuvaniel estamos na vanagarda», o crítico salientou catro aspectos fulcrais do libro. O primeiro, a contención e mesura da escrita: «Xabier domina a oralidade e contense na narrativa escrita, ofrecendo unha prosa áxil no que todo está no seu lugar. Traballa a palabra coma ourive. Nada nestas páxinas é secundario, todo é substancial». O segundo, está é unha novela de aventuras nas que se homenaxea ás novelas de aventuras de todos os tempos: «Xabier acada unha alquimia perfecta na narración, conseguindo que o lector se vaia enguedellando nun texto, onde se mesturan os espazos e os tempos de obras de Verne e Stevenson con personaxes como o Capitán Nemo ou John Silver» Outrosí, salientou Nicolás, coa alquimia perfecta acadada entre o texto  de Docampo e a ilustración de Xosé Cobas. O terceiro, a reivindicación da lectura e o seu concepto, para o que Moncho citou unha das frases máis luminosas do texto: «Cando estás a ler un libro, cando les sen atender a cousa ningunha que non sexa a historia que estás lendo, todo canto alí sucede, pásache a ti. E todo canto aconteceu na túa cabeza, mentres lías, acaba por aparecer no libro. ler é iso». E catro, Nicolás gabou o epílogo, «Viviremos, se queremos, nunha illa deserta», un corolario moi valioso que pode ser utilizado como ferramenta didáctica para incitar a lectura, xa que –afirmou Nicolás– «comparto con Xabier a convicción de que non hai bo lector que non teña que pasar pola literatura infantil e xuvenil».