Listado de la etiqueta: teresa_gonzález_costa

Onte 2045: «A nena, o monstro e o mar», o regreso dos contos de Leopolda Diéguez

Entre as novidades do verán non me pasou desapercibida A nena, o monstro e o mar de Teresa González Costa, a segunda historia relatada por Leopolda Diéguez. Como a primeira desta serie, Fred Quincalla, o nómade do mar, esta novela infantil ofrece a voz singular desta contadora xenial, viaxeira e facedora de artes máxicas, acompañada de Gran Gogol, o seu paciente compañeiro, que esta vez escoita o que lle sucedeu á nena que quería chegar ao mar. Unha aventura, non exenta de perigos, xa que o monstro construíu un muro coa intención de que a auga salgada nunca volvese a aquela cidade, que obriga á protagonista a facer un itinerario procurando respostas para cada unha das súas preguntas (unha atinada imaxe da construción do coñecemento). Un recurso da narración de tradición oral que a escritora do Grove actualiza afondando na compoñente fantástica e máxica e introducindo o relato alegórico (eis ese conto dentro do conto, a historia de Amair Tala, toda unha homenaxe a nubeiros e tronantes).

Teresa González Costa sempre sorprende, tanto no desenvolvemento dos seus argumentos, inzados de imaxinación e de reviravoltas para os seus numerosos personaxes ,que aparecen e desaparecen da escena, como na construción complexa das novelas como na creación de ambientes cun puntiño onírico, poético e culturalmente refinado (aquí dálle o protagonismo á música de jazz). Elementos que proporcionan a todas as súas obras, tanto as novelas como as pezas dramáticas, un recendo cosmopolita cargado  de memoria familiar. Xaora, aquí o mar volve a constituírse en protagonista dunha novela que fala da identidade, da memoria, máis tamén da indiferencia, do egoísmo capitalista e da irresponsabilidade colectiva de estragar o que constitúe un patrimonio da humanidade.

A nena, o monstro e o mar é un libro que se propón como conquista para lectores e lectoras expertos de oito anos en diante, amosando que a nosa literatura infantil non renuncia a outorgarlle protagonismo a estes libros iceberg. Parabéns a Teresa por ofrecer outra novela tan singular e probablemente contra corrente, capaz de sacar aos seus personaxes da Torre dos Aristocráticos e Espantosos Castigos e lonxe de calquera intención didactista suscitar ao lectorado tantas preguntas como flores nacerán na area da beiramar. Brava, Teresa!

Onte 1963: «A noite das bicicletas» de Teresa González Costa

Acompañamos onte no Grove á nosa admirada Teresa González Costa na presentación d´ A noite das bicicletas. Transcorridos oitos anos da publicación d’ A filla do ladrón de bicicletas, este sétimo libro de Teresa no catálogo de Xerais constitúe unha precuela daquel extraordinario premio Merlín, un dos mellores libros infantís desta década, no que como aqueloutro afonda na cultura do circo e do espectáculo escénico protagonizado por unha familia extraordinaria de saltimbanquis, acróbatas, actores e músicos. Homenaxe explícita á Commedia dell’ Arte, mais tamén ao teatro clásico, á opera, ao cinema clásico (Buster Keaton e Vittorio de Sica), mais tamén ao deporte (especialmente ao ciclismo), ás costureiras de vestiarios imposibles, ás adiviñadoras e contadoras como ás persoas que esculcan no coñecemento (marabilloso o personaxe de Elías Bricamán).

A noite das bicicletas constitúe un canto á liberdade, unha loubanza da vida como conquista individual («nós somos vento, déixate levar»), na que os animais falan e as bicicletas teñen nome (Celerífera, Vancouver…). A noite das bicicletas homenaxea tamén aos contos clásicos de Hansel e Grettel e ao frautista de Hamellin, unha marca hipertextual presente en todas as obras de Teresa; como aparecen tamén aquí referencias intertextuais, como ao seu personaxe Leopolda Diéguez, a narradora de Fred Quincalla, o nómade do mar, presentada como ilusionista. Xaora, A noite das bicicletas é, sobre todo, unha historia de amor e de exaltación dos valores da amizade na que o espírito de superación constante e o esforzo nos ensaios e adestramentos constitúe o eixo de calquera actividade deportiva ou artística. Outra excelente entrega dunha das autoras con maior proxección internacional da literatura infantil e xuvenil galega actual.

Onte 1892: Teresa González Costa presentou «Fred Quincalla» no Grove

Acompañamos onte a Teresa González Costa na presentación no Grove de Fred Quincalla, o nómade do mar, o seu libro infantil máis recente, ilustrado por Marina Seoane e publicado na colección Sopa de Libros de Xerais. Outro libro marabilloso da autora d’ A filla do ladrón de bicicletas, unha voz singularísima na literatura galega actual tanto pola súa capacidade para crear ambientes oníricos como para tinguir de salitre, maruxía e memoria familiar todas as súas ficcións narrativas e teatrais. Así tamén o fixo nesta historia de autómatas e androides, cuxo tema central é o da tolerancia ante o diferente, narrada por Leopolda Diéguez, facedora de artes máxicas, viaxeira a bordo do veleiro Azimut acompañada de Gran Gogol, un cociñeiro aprendiz de violinista. Un libro de lectura engaiolante, onde Teresa ofrece tamén un lugar para a maxia, diferenciando entre o que é unha mentira e o que é unha historia que fai soñar e pensar, unha intelixente e fermosa defensa do valor da ficción e do papel protagonista de cada lector e lectora.

Onte 974: Máis e-books de Xerais

dixital-656x403

Continuamos incorporando novos títulos ao catáogo de libro dixital de edición xeral de Xerais. Onte publicamos Eu, pel, a primeira novela de Teresa González Costa, coa que incrementamos a nosa oferta (aínda pequena) de libro dixital para o lectorado dixital máis novo. Con todo, no último ano e medio levamos publicado máis dun cento de títulos en formato e-pub, distribuídos polas librarías dixitais de referencia, un catálogo ao que incorporamos tanto a maioría das novidades literarias (publicadas en papel) como recuperacións dixitais dalgúns dos nosos long sellers. Ademais de incrementar de forma significativa este oferta, a curto prazo os retos principais son crear espazos de visibilidade na rede para o libro dixital en galego (apenas unha pinguiña nun océano), aí como consolidar un modelo sectorial para o seu préstamo na rede das bibliotecas públicas galegas. O proceso de hibridación actual do secgor editorial obriga (polo seu carácter disruptivo) a ensaiar solucións para problemas que até agora descoñeciamos sequera que existisen. Crear unha oferta de e-books en galego suficiente, atractiva para os públicos polo seu prezo, diversidade e calidade, así como desenvolvela e consolidada como un mercado sostible (o que non semella doado), son obxectivos polos que traballamos.

Onte 969: Con Teresa González Costa no Grove

Virginia_Bersabe_Carlos_Besada_Teresa-Gonzalez_08-05-2014

Magnífica presentación a do serán de onte na Galería Besada do Grove d’ Os santos nunca dormen, a novela máis recente de Teresa González Costa. Coincidindo tamén coa inauguración de «Almas de cántaro», unha impresionante exposición da pintora sevillana Virginia Bersabé, Teresa regresou ao seu Grove natal para reivindicar «que esta novela desenvólvese nun lugar que me habitou dende hai moito, unha vila sen nome onde o tempo fica parado, no Atlántis, ventre de balea, un casa de hóspedes onde se aloxan persoas extravagantes, magníficas, capaces de vivir poeticamente, personaxes libertarios, conscientes que na vida todo flúe coma a balea branca».

Citou despois Teresa algúns dos temas da novela: a angustia, as perdas persoais, como a guerra civil que deixou pegadas. «Quixen escribir unha traxedia. non un drama, onde non faltase a presenza do humor. A obra fala do odio e as súas consecuencias». «Na novela hai reflexións profundas e varias intrigas persoais que se cruzan». «Abordei a memoria como reparación e conciliación». «Na novela as fronteiras entre o real, o fantástico e onírico están esvaídas. Jeremías, restaurador de imaxes, aquí de seres humanos tamén, entra nun mundo de dimensións inesperadas, a través de “vivencias atlánticas”. Restaura e será restaurado. Os santos nunca dormen fala da vida coa intención de que o corazón da balea volva bater. A vida existe para ser vivida».

Dedicou Teresa unha parte da súa intervención a expresar a gratitude cos autores aos que debe moito esta obra: Melville, Nicolas Bouvier, Dionisio Pereira, Mark Twain e algúns autores franceses. Tamén ás conversas con Alfonso Abel, Loli Virulegio, Arximiro Fernández e coa súa visaboa da que tirei o título, «os santos nunca dormen». lembrou ao señor Jorge, un artesán compostelán co que falou toda unha mañá, que lle ensinou o anxo con lentes, fotografado na cuberta.

Para rematar leu o poema «O tempo» que escribiu para esta presentación.

 

O Tempo

Hai quen di
que o tempo
o pon todo
no seu sitio
pero tamén
é certo
que ás veces
hai que axudalo
porque o Tempo
vai ás présas
e non sempre
se decata
dos detalles.
Outras veces
parece
que chega tarde,
o Tempo
purga o tempo
toma o seu tempo
co seu chapeu
repleto de distracións,
e entón a demora
pode durar
demasiado
para quen agarda.
Hai que axudalo,
ao Tempo
e escribirlle cousas,
pequenos ou grandes
recordatorios
para a súa
libraría persoal,
poemas
historias
grandes ou pequenas
debuxos
para que o tempo
tome o seu tempo
da contemplación.
Hai que ofrecerlle un sorriso
e un intre
de xenerosidade
e de sinceridade.
Ás veces
o Tempo
o pon todo
no seu sitio,
pero outras
veces non.
É entón
cando hai que botarlle
un cabo
como se di
aínda que só
sexa
para non ter
a sensación
de perder
o verdadeiro Tempo.

O Grove 8, maio, 2014

 

 

Onte 952: Xeración da esperanza

antoniagamallo_1362227675_82Na excelente críticaOs santos nunca dormen, a primeira novela en Xerais Narrativa de Teresa González Costa, o incansable Manuel Rodríguez Alonso adscribe á autora do Grove no que denomina »Xeración do novo século». Máis alá da inevitable polémica xeracional, o de MAR paréceme un sintagma axeitado para chamar a atención sobre un gran grupo de narradoras e narradores que petan con moita forza nos catálogos da literatura galega actual, chamado a enlazar coa «Xeración dos noventa», aquela encabezada por Manuel Rivas e Suso de Toro, entre outros.

A esta »Xeración do novo século» pertencerían narradoras como Teresa González Costa, Ledicia Costas, Iolanda Zúñiga, María LorenzoBerta Dávila, Andrea Maceiras, María Reimóndez, Rosa Aneiros, Iria López Teixeiro, Sabela González, María Canosa ou Inma López Silva; como tamén Pedro Feijoo, Mario Regueira, Alberto Ramos, Diego Ameixeiras, Santiago LopoRoque Cameselle, Samuel Solleiro, Alberto Lema, David Pobra, Antonio Fraga, Alberto Momán, Xosé Díaz, entre outros.

Autoras e autores menores de corenta anos, nacidos a finais da década dos setenta e ao longo da dos oitenta, alfabetizados en galego xa dende o berce da escola primaria, que dende diversas opcións estilísticas e subxéneros abordan a narrativa galega dende unha óptica normalizada e en diálogo co seu tempo. Eis a nosa «Xeración da esperanza».

Onte 453; «Eu, pel», sobre a sensibilidade

Excelente foi a presentación de Eu, pel, a primeira novela de Teresa González Costa, na Galería Besada do Gove. O que fóran as antigas instalacións da Imprenta Besada, contiguas á veterana libraría mequeira, acolleran a más de medio cento de persoas que arrouparon a estrea desta novela sobre a sensibilidade e as artes.

Tito Díaz comezou a súa intervención lembrando que coñeceu a Teresa cando era alumna do instituto, «xa daquela tiña claridade de ideas e capacidade de escritura». Despois desenvolveu as tres argumentacións polas que recomenda vivamente ler Eu, pel ao seu alumnado de ESO e Bacharelato. Primeiro, ten unha complexidade ao nivel deste lectorado, tanto polo léxico que utiliza como pola estrutura liñal da narración, doada de seguir. Segundo, contén unha serie de temas de referencia cos que se poden sentir identificados os lectores e lectoras destas idades: o diferente tipo de relación dos protagonistas cos seus pais; o tratamento da amizade entre Niki e Yama, que chega até o amor; a abordaxe da responsabilidade e a confianza na realización dos traballos; ou o regreso á infancia, entre outros. E terceiro, a existencia dun elemento identificador, especialmenteencarnado en Niki, a protagonista, que representa os valores da sensibilidade, o compromiso e afouteza.

Teresa González Costa comezou a súa intervención lembrando que Tito Díaz proxectáralles no instituto The Wall, o que constituíra unha valentía que agora agradecía. A continuación leu un texto sobre a sensibilidade, para ela “o tema principal dun libro no que a pel é a grande protagonista”. “A pel únenos e sepáranos. A pel é unha folla sobre a que se escriben as caricias, as tatuaxes e tamén a dor. O Innominable, o personaxe da novela naceu cun mal de pel que trata de reparar ao longo de toda a historia. Cando neno atópase só no mundo converténdose en adulto tirano, procurando decote o contacto por medio de múltiples interfaces, sexan pantallas ou procedementos tecnolóxicos”. Teresa salientou a importancia na novela da expoliación das obras de arte, actividade á que se dedica á familia Vanien, como tamén do mito de Zeus, que quita a súa pel. “A miña novela está moi influída, ademais, polos contos clásicos nas súas versións orixinais, non edulcoradas. Como están presentes os mitos de Edipo e Narciso”. Para rematar, explicou que a reparación viña da man das artes, concebidas tanto como contemplación como exercicio. “Aí está o papel clave de Niki, a protagonista, unha persoa de sensiblidade extrema, que sinte e presinte”.

Onte 300: Cartas a un descoñecido

Souben da novelesca aparición do Códice Calixtino mentres preparaba a redacción do texto de cuarta de cuberta de Eu,pel, a primeira novela xuvenil de Teresa González Costa, que publicaremos no mes de setembro en Fóra de Xogo. Non é doada para min a escritura destas apenas quince liñas nas que presentamos diante dos potenciais lectores e lectoras as características de cada obra. Xunto á elección da imaxe de cuberta, tamén responsabilidade do editor, na redacción da cuarta xógase unha parte das posibilidades do libro diante do lectorado. Roberto Calasso escolmou en Cien cartas a un desconocido un cento dos máis de mil textos de contracuberta que escribiu en Adelphi. Para Calasso o texto de contra é o fío sutil que une ao editor co lectorado, un vínculo no que o editor acompaña cada libro, que debe considerar como único e singular, «o lugar no que deberían apararecer e revelarse diante do lector os motivos que levaron á elección do libro». As contracubertas son as cartas do editor a un lectorado descoñecido, pezas breves, moi sintéticas, que sinalan a liña do proxecto editorial, moito máis que parte dos fríos metadatos, hoxe viralizados na rede polas librarías virtuais. Teño a convicción que onte redactei a cuarta dunha das novelas xuvenís máis potentes e orixinais incluídas no catálogo de Xerais, a primeira novela grande dunha autora chamada a marcar un fito na literatura galega do noso tempo. Eis a grande responsabilidade do editor, non é doado comunicar ao lectorado semellante entusiasmo da forma máis convincente e atractiva.

Iolanda Zúñiga, un novo horizonte

Sen menoscabo ningún da alta calidade do discurso de Fina Casalderrey como mantedora literaria da cerimonia de entrega dos Premios Xerais 2010, nin da orixinalidade e emoción da intervención de Teresa González Costa para agradecer o Premio Merlín, os tres folios que leu Iolanza Zúñiga, tras recibir o Premio Xerais de novela por Periferia, foron memorables. As súas palabras potentes, expresadas co ritmo de rap, sinalaron simbolicamente o inicio dunha nova etapa na literatura galega. O que sucedeu onte en San Simón expresa a feminización e renovación da narrativa galega actual. Algo que debemos celebrar de forma entusiasta.

No blog de Xerais e no perfil de Facebook é onde iremos recollendo estes días toda a información xerada polo fallo destss premios.

As fotos, oportunísima, é de Pilar Ponte. Grazas, profa!