Cultura corsaria

/en , , , , , , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo, a partir dos datos publicados polo Observatorio da Piratería e hábitos de consumo de contidos dixitais, reflexiono sobre o futuro da distribución do contido dixital.

A publicación do informe correspondente ao ano 2013 do «Observatorio de piratería y hábitos de consumo de contenidos digitales» amosa que en España durante o último ano non diminuíu de forma significativa o número de descargas ilegais de contidos dixitais culturais. Promovido pola «Coalición de Creadores», unha entidade que agrupa a case todas as entidades de xestión españolas e asociacións empresariais do mundo do música, o cine, os vídeoxogos e o libro, a pesar de ser un estudo de parte e non contar con outros datos comparativos oficiais ou académicos, este observatorio ofrece datos suficientes para ser considerados, canto menos, como tendencias significativas sobre unha cuestión moi polémica.

De inicio chama a atención da lectura destes datos que a metade da mostra de internautas consultados admite acceder a contidos culturais de forma ilegal, xustificando este comportamento, entre diversos motivos, polo feito de considerar caros os contidos dixitais, pola rapidez e facilidade do seu acceso, “por estar ao día no que sae”, pola incertidume de se lles vai gustar, “porque non é unha actividade ilegal nin censurable” ou, sinxelamente, “porque o fai todo mundo, xa que non pasa nada”. Como tamén son moi salientables outras cifras do informe, como a que sinala que durante o pasado ano o 84% dos contidos dixitais descargados en España o foron de forma non legal e sen outro custe para o usuario que non fose o que paga ao proveedor de internet.

O observatorio pon de manifesto que de 2012 a 2013 só diminuíron as descargas de contidos musicais, que pasan do 32% ao 27%, mentres se mantén o das películas no 43%, e aumenta o dos vídeoxogos, que pasa do 7,9% a 9,8%, e sobre todo o dos libros de ocio do 12,4% ao 20,5%, onde se incrementan tanto as descargas de libros dixitais como de libros impresos escaneados, a pesar de que o sector editorial é onde se produce un menor número de descargas dixitais. En todos os casos os produtos de novidades, os que teñen menos dun ano no mercado, son os máis descargados ilegalmente, o 35,8 % no caso dos libros, o 50,8 % no da música e o 31,2% no das películas. Tendo en conta, ademais, que o famoso “top manta” no que se ofrecen discos e películas pola rúa (fenómeno sobre o que se acuñou até agora o fenómeno da “pirataría”) é a esta altura unha canle de distribución de contido dixital ilegal en desuso, xa que apenas o 1% dos enquisados admite utilizala decote.

Estas descargas non legais provocan unha importante perda de ingresos para a industria dos contidos estimados para o pasado ano en 1.326 millóns de euros, sendo a música con 513, o cine con 450 e os vídeoxogos con 284 os máis prexudicados, mentres que na industria do libro a cifra deste lucro cesante sería de 79 millóns (o 4% do seu valor), dos que nós estimamos que corresponderían a Galicia 4,26 millóns de euros. Impacto negativo destas descargas non legais que afecta tamén aos postos de traballo nun sector cultural que conta con 63.578 empregos directo e aos ingresos anuais do estado en impostos e cotizacións sociais que poderían incrementarse en 526 millóns de euros anuais.

É moi difícil reconducir en España o problema das descargas gratuítas e ilegais en internet que ameaza con arruinar a todos os sectores da industria cultural e facer insostible o seu inevitable proceso de hibridación, tanto no deseño dos seus produtos coma nos seus procedementos de distribución. Un comportamento corsario (para evitar o termo “pirata” e as súas connotacións pexorativas) que -como se pode inferir dalgunhas opinións de usuarios de internet recollidas no observatorio, que o consideran un dereito do internauta a compartir os seus arquivos- ten que ver coa súa interpretación errada dos lexítimos dereitos de propiedade intelectual de autores e editores que identifican co produto analóxico (soporte físico) mais que non asumen no dixital, ao que pola súa natureza virtual asocian co acceso libre e gratuíto. Unha actitude á que tampouco é allea a escasa valoración que da cultura e da creación artística se foi instalando na nosa sociedade, fose pola irresponsable desimplicación con ela dos actuais poderes públicos ou pola adscrición dalgúns dos seus produtos coa industria do lecer e da frivolidade.

Non abondará coas modificacións da Lei de Propiedade Intelectual e dos seus regulamentos a este teor, se non se vai modificando tamén no conxunto da cidadanía, dende os escolares ás persoas maiores, o valor e o respecto da cultura no soporte dixital. Non hai dúbida que iso sería unha auténtica revolución en relación co funcionamento actual de internet, na que os poderes públicos non poden manterse inanes. Como tamén que a industria cultural ten a obriga de realizar o maior esforzo para mellorar a súa oferta dixital e facela máis accesible e asequible para todos.

Onte 945: 14 de abril

/en , , , , , /por

Vigo_14-04-2014Ademais da crítica á ilegalidade do golpe de estado do 18 de xullo, de denunciar a impunidade do franquismo coas súas vítimas, de criticar os privilexios da figura de El-Rei e do proceso de restauración borbónica iniciado coa Reforma Política, mal chamada Transición, como do esgotamento do actual marco constitucional, interésame da efeméride do 14 de abril, sobre todo, a posibilidade de enxalzar os valores e as luces da Segunda República. Unha oportunidade para poñer en valor os principios republicanos emanados da Revolución Francesa e do constitucionalismo posterior acuñados como «liberdade, igualdade e fraternidade». Mais tamén daqueloutros forxados a partir do 14 de abril arredor da democracia, da participación e, sobre todo, da educación publica e do laicismo. Principios e valores tan vixentes como necesarios cando padecemos un sistema político caracterizado pola mediocridade moral e unha desigualdade social inadmisible. Reclamar un novo proceso republicán constituínte baseado nestes valores xa non é unha utopía de catro tolos con bandeiras tricores. Como cada 14 de abril acendimos na Porta do Sol as luces da República.

Onte 942: A vontade dos editores galegos

/en , , , , , , , , , , /por

Marcadores_lecturaCando convocamos a reunión de editores galegos para debater sobre a situación actual do sector descoñeciamos que coincidiría coa publicación da licitación por seis millóns de euros da plataforma e dos contidos dixitais para a experimentación dun modelo educativo sen libros impresos no programa Abalar, que agoira a desaparición do sector da edición educativa en Galicia, o que traería consecuencias catastróficas para a cultura e lingua galegas. Tras un debate sereno e esperanzado, os editores presentes concluímos na necesidade de superar tres retos no proceso de hibridación actual. Primeiro, o da creación de espazos amplos de visibilidade e interese social pola lectura, polo libro e pola creación cultural, con especial incidencia da realizada en galego. Segundo, o da implementación de políticas públicas responsables e rigorosas no eido da educación, da lectura, da lingua galega e da propiedade intelectual. Terceiro, o da posta en marcha de alianzas intergremiais estables no sector do libro e da lectura en Galicia para afrontar con maior capacidade as mudanzas esixidas. A pesar da gravidade da crise comercial e da agresividades co sector dalgunhas medidas do actual Goberno Galego, onte as vinte e tres empresas reunidas expresamos a nosa aposta vontade inequívoca de pelexar polo futuro, con imaxinación e espírito positivo.

Onte 936: Suso de Toro, Creu de Sant Jordi

/en , , , , , /por

suso_de_toroÉ unha fachenda que Suso de Toro reciba o vindeiro 23 de abril a Creu de Sant Jordi, condecoración coa que o Govern recoñece a 27 persoas e 15 entidades pola súa dedicación ao proxecto colectivo de Catalunya. O seu caso é moi singular xa que é a única persoa recoñecida que non é catalá xa que nin naceu nin traballou nin viviu nunca en Cataluña. A súa escolla débese, como fixo mención expresa a Generalitat, a que «os seus libros e artigos desenvolven unha visión positiva da identidade catalá e exploran vías de diálogo sobre a realidade política española». Un recoñecemento que chega despois do que Suso de Toro xa o obtivera en varias ocasións por parte da cidadanía catalá, tras intervencións memorables como as que fixo en TV3. Porén, non deixa de ser moi triste que un intelectual da súa importancia sexa recoñecido fóra do seu país antes ca no propio, onde nin sequera esta noticia merece ser desatacada en todos os xornais. Mágoa desta Galicia, unha entidade política sen realizar, onde reina o seitarismo cainita! Beizón para o grande Suso, de quen tanto nos orgulla a súa amizade!

Onte 933: Con Ana Miranda

/en , , , /por

Ana_Miranda_03-04-2014Gustei moito de escoitar a Ana Miranda, a candidata do BNG nas eleccións ao Parlamento Europeo, na súa intervención no Fórum Europa de Vigo. Na presentación que dela fixo Camilo Nogueira salientou aspectos esenciais como os seus quince anos de experiencia parlamentaria en Bruxelas, a súa capacidade para expresarse nunha manchea de linguas, como a súa visión integral e o seu coñecemento profundo dos problemas de Galicia e no mundo.

No seu discurso Ana Miranda amosou este coñecemento, froito tanto dunha formación xurídica moi rigorosa como dunha experiencia e madurez política incuestionable. Comezou denunciando a pobreza, a desigualdade e a exclusión como principais problemas dunha Galicia con 280.000 persoas paradas, 100.000 emigrantes mozos expulsados do país e 90.000 familias sen ingresos ningúns. Denunciou o emprego precarizado en Europa, onde xa «hai 120 miillóns de cidadáns pobres, case unha cuarta parte dos da Unión».

Presentou un balance da súa actividade parlamentaria, centrándose sobre todo nos temas pesqueiros, medioambientais e de política industrial. «Nós somos unha nación pesqueira, un país atlántico» afirmou, ao tempo que lembrou que polos corredores do parlamento foi despedida como «a señora da pesca artesanal».

Apoiou os procesos soberanistas de Escocia e Cataluña, que cualificou de «exemplo vivo de democracia e do dereito a decidir nunha Europa que non recoñece a diversidade». «O seu é un exercicio pleno de democracia, o máis vangardista nos procesos de liberación nacional dos últimos séculos, sobre todo pola implicación da cidadanía. Merecen todo o meu respecto».

Ana Miranda respondeu con claridade na quenda de preguntas que lle formularon os asistentes dende a posición dos coaligados verdes sobre a pesca galega no parlamento («sempre defendimos e sempre defenderemos os intereses galegos»), pasando pola súa opinión sobre Lidia Senra («expreso o meu respecto para ela, benvido todo o mundo que defende a Galiza») até as relacións con Bildu («aquí en Galiza a lista será a do BNG, as coalicións son instrumentais, alí onde esteamos defenderemos os temas galegos, que son os temas universais».)

Creo que a de Ana Miranda é, sen dúbida, unha excelente candidatura. Unha voz firme, rebelde, loitadora. que defende unha Europa que aínda non existe. Unha beizón para a defensa dos intereses de Galicia e dunha nova Europa posible. Agardo que teña a maior fortuna no seu empeño.

O futuro da World Fishing Exhibition

/en , , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre o futuro da Feira Mundial da Pesca en Vigo.

world_fishing_exhibitionO vindeiro ano 2015 non se celebrará no mes de setembro en Vigo a sétima edición da World Fishing Exhibition (WFE), o evento mundial máis relevante da industria pesqueira e a feira internacional de maiores dimensións e repercusión das que teñen continuidade en Galicia. Sen dúbida, outro efecto da grave crise económica do sector pesqueiro e da anemia institucional da área metropolitana de Vigo que deixou á intemperie un acontecemento que dende hai corenta anos forma parte da historia do Vigo de entre séculos.

Fundada en 1963 en Londres, tras fondear nas cidades portuarias de Dublín, Marsella, Halifax e Copenhague, a WFE recalou por vez primeira en Vigo no ano 1973, nas instalacións que se improvisaron no porto de Bouzas, ás que volvería en 1985 para dende entón recuncar na ría viguesa cada seis anos. Unha periodicidade que ao longo destas tres décadas nunca se perdera convertindo tanto á feira da pesca viguesa, como á conferencia paralela de ministros e responsables de pesca de medio cento de países, no referente mundial do sector da pesca e, dende a pasada edición, tamén da acuicultura. Unha convocatoria sexenal que serviu de privilexiado escaparate mundial para todos os subsectores das industrias pesqueiras galegas, dende a construción naval, pasando polas complementarias, até as de procesado e distribución.

Dende a súa primeira edición a WFE foi xestionada por unha empresa británica a corporación Highbury Home Communications propietaria do “World Fishing Magazine”, cuxa representación en Galicia ostentaba Alfonso Paz Andrade o propietario da veteranísima revista viguesa “Industrias Pesqueras”. Dende 2006 “WFM” pertence a Mercator Media, grupo empresarial ubicado en Fareham, no condado de Hampshire, especializado na edición de revistas profesionais e organización de feiras e congresos relacionados coa pesca, cos portos e coa loxística en diversos lugares do planeta. Ademais da WFE, entre outros eventos, promove este 2014 en Hamburgo a “Motor Ship”, en Nápoles a “Offshore Mariculture”, en Barcelona a “Green Port”, en Shangai a “Sea Work” ou a en Kópavogur, un arrabalde de Reykjavick, a “Icelandic Fisheries Exhibition”.

É innegable que a actual crise da World Fishing Exhibition en Vigo nada ten que ver co éxito da última edición celebrada en 2009 nas instalacións do IFEVI en Cotogrande. Superáronse daquela todas as marcas: 400 millóns de euros de negocio, 500 expositores, 800 empresas de 51 países, 70.000 visitantes, dos que 55.000 foron profesionais acreditados e 25.000 estranxeiros. Nin tampouco coas conclusións da conferencia de ministros de pesca onde naceu o concepto de “pesca responsable”. Un éxito de participación e cifra de negocio que tivo os seus efectos sobre a hostelaría viguesa, sobre o funcionamento do aeroporto de Peinador, como e sobre todo na proxección internacional de Vigo como capital das industrias pesqueiras do arco atlántico europeo.

As razóns polas que a WFE non se celebrará o vindeiro ano en Vigo teñen que ver coa diminución do seu financiamento público, achega que até agora fixo da feira un bo negocio para a empresa organizadora. Até 2009 ás achegas do concello de Vigo, da Xunta de Galicia e do Ministerio de Agricultura e Pesca (como promotor da conferencia de ministros), sumábanse as de patrocinadores privados como Caixa Galicia e Pescanova. Doado é comprender que este urdime estragouse, a caixa desapareceu e a multinacional pesqueira de Chapela loita por supervivir a pesar das pelexas dos seus accionistas. Ao que habería que engadir, e non semella menos relevante, o desánimo de Alfonso Paz Andrade, até agora presidente do comité organizador do evento e o seu líder indiscutible durante catro décadas, imputado pola Audiencia Nacional xunto outros xestores de Pescanova.

Non vai ser doado que Vigo recupere a WFE en 2016 como pretende a declaración institucional aprobada por unanimidade pola corporación. Para conseguilo, en primeiro lugar requírese a existencia dun novo liderado forte e solvente no sector pesqueiro vigués capaz de convencer a Mercator Media, os propietarios do evento, que a pesar da dura crise económica e da perda de valor da mal chamada “Marca España”, a mellor decisión para os seus intereses continuando sendo celebrar a WFE en Vigo. En segundo, precísase un acordo interinstitucional entre o concello de Vigo, a Xunta e o Ministerio de Agricultura e Pesca para achegar axudas suficientes ao comité organizador e convocar decontado a conferencia de ministros. Se estas dúas condicións non se concretan axiña nun marco estratéxico, o calendario vai xa moi xusto, temo que Vigo perderá a World Fishing Exhibition e, o que será moito peor, porá en risco a súa posición estratéxica no liderado das industrias pesqueiras do século XXI.

Onte 930: A inxerencia de Rouco

/en , , , , /por

SPAIN-POLITICS-SUAREZTras perder a presidencia da Conferencia Episcopal, Rouco non desaproveitou unha das súas derradeiras oportunidades de gloria e convertiuse na estrela mediática do funeral de estado en honra de Adolfo Suárez. Fíxoo como a el sempre lle prestou, expresando nunha patética homilía as súas posicións políticas de extrema dereita. Nunha inadmisible inxerencia política, diante de El-Rei, Rajoy, os ex-presidentes do Goberno, o president actual da Generalitat, entre outros responsables de poderes públicos, referiuse á que considera como «falta de concordia entre españois e comunidades históricas». A ninguén se lle oculta a pretensión de Rouco de abrir así a caixa dos medos, a posición guerracivilista que adoita 13TV, a canle que a Igrexa mantén grazas ás axudas públicas. A homilia de onte de Rouco foi unha viaxe no tempo, un ataque de saudades franquistas e posicións preconciliares e preconstitucionais que el nunca abandonou.

Onte 916: Valado

/en , , , , , , /por

BjByRoiCYAA9b-z

Impresionoume a fotografía que onte chiou Calveiro na que aparecen ducias de subsaharianos gabeando polo valado de Melilla desafiando o medo e as coitelas. Nesa imaxe resúmese a instantánea do noso tempo de profunda desigualdade, ademais de expresar a fractura entre dous continentes cada vez máis virados de costas. Imaxinamos que esas siluetas puidesen ser dalgúns dos nosos fillos intentanto entrar así no Reino Unido ou en Alemaña onde tantos intentan construír o futuro que non atopan no país noso? Estremecedor. Diante da foto é inevitable lembrar Valados, un relato anticipador no que Agustín Fernández Paz expresa que son irrenunciables os valores da fraternidade dos seres humanos por riba de valados e fronteiras (Celso Emilio dixit) como os da liberdade e da igualdade entre todos eles. Como tamén lembrei a Amadou, o protagonista de Palabras de auga de Marcos Calveiro, aquel rapaciño da tribo dos Kimba que aprendeu a atopar comida debaixo dos formigueiros. Tras o valado de Melilla, sen saber que lles pode deparar o futuro, un cento de irmáns de Amadou procuran unha oportunidade para eles e para os que por eles agardan. Estremecedor e desconcertante.

Outro «gran pacto»

/en , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo volvo sobre o pacto orzamentario de Vigo e propoño un pacto pola reforma territorial e administrativa en clave galega.

4_obraMáis alá dos réditos electorais que para os seus protagonistas supoña o pacto orzamentario entre Abel Caballero e Chema Figueroa, os líderes dos partidos sistémicos en Vigo, a primeira consecuencia para os intereses xerais debería ser o remate da marxinación que as administracións gobernadas polo Partido Popular, a Xunta de Galicia e a Deputación de Pontevedra, levan mantendo con Vigo e coas institucións viguesas desque Corina Porro perdeu a alcaldía. O que alguén chamou “gran pacto” entre PSOE e PP debería abrir un proceso de normalización institucional para recuperar a equidade destas administracións coa cidadanía viguesa. Trataríase apenas de que a Xunta de Galicia e a Deputación de Pontevedra desenvolvesen no concello de Vigo actuacións, axudas económicas ou programas semellantes aos que veñen acometendo noutras cidades e vilas no terreo das obras básicas, na promoción turística ou no mantemento de entidades culturais e instalacións deportivas, por só citar algúns eidos nos que Vigo foi excluído adoito por elas. Non haberá credibilidade para este “gran pacto” sen recoñecer esta importante débeda.

Unha normalización institucional que non abondará, se despois non se recupera no Parlamento de Galicia o debate sobre o proxecto do planeamento estratéxico da Galicia urbana e sobre a reforma territorial do país, tantas e tantas veces adiado polo Partido Popular, no que Vigo e a súa área metropolitana son trabe de ouro. E as cousas na cuestión territorial galega requiren ser reconducidas decontado. Xaora, é absurdo reclamar que Fomento continúe cementando o mar no porto de exterior da Coruña, onde leva enterrado millóns de euros. Outrosí sucede coa intención de manter coa respiración asistida das subvencións tres aeroportos internacionais en claro devalo de viaxeiros, incomunicados entre eles, iso si, con tres terminais e grandes aparcamentos do trinque. Por non falar do carísimo mantemento do edificio-escultura da Cidade da Cultura ou dos recintos feriais e palacios de congresos sen eventos ou cunha programación fraca ou na ducia de parques empresariais abertos aquí e acolá sen apenas actividade. A Galicia do século XXI non pode continuar con esta deriva de ineficiencia institucional que a prezo de ouro paga a súa cidadanía.

Urxe acometer unha profunda reforma territorial en clave galega, que debería redeseñar tanto as administracións locais como reordenar no horizonte do ano 2050 as infraestruturas básicas, dende portos e aeroportos, pasando pola mobilidade interurbana de persoas e mercadorías por estrada e ferrocarril, até os servizos educativos e culturais públicos da sociedade dixital. Unha reforma deseñada en clave inequivocamente galega, na que todas as forzas políticas e sociais están chamadas a contribuír, capaz de rematar con doenzas tan graves como o localismo, o clientelismo e a corrupción, arrastradas ao longo de todo o período autonómico pola administración municipal, e que debería supoñer, tras a inevitable desaparición das deputacións, o deseño dun novo mapa local e dunha rede de novos concellos e áreas metropolitanas.

Neste modelo é onde Vigo ten a súa mellor oportunidade para liderar a Galicia urbana do XXI e resolver algúns dos seus problemas actuais. Poderíase aí deseñar con racionalidade e serenidade territorial o mapa aeroportuario galego, tendo en conta que coa finalización do AVE da Meseta diminuirá o número de usuarios do avión con Madrid, o que supoñerá a inevitable especialización de traxectos e tráficos aéreos. Un novo escenario que aconsellaría se contemplase a unión por ferrocarril de velocidade alta das tres terminais, o que facilitaría a súa interconexión en menos dunha hora, facéndoas máis competitivas con respecto á portuense de Sa Carneiro. Outrosí debería suceder coa posibilidade de interconectar por ferrocarril o porto nodal de Vigo, inserido por fin na rede da fachada atlántica europea, co aeroporto de Peinador, probablemente especializado no transporte internacional de mercadorías frescas e compoñentes das industrias aeroespacial, naval e do automóbil, sectores da nosa industria metropolitana actual. Un proxecto urbano que require o recoñecemento administrativo e político da Área Metropolitana de Vigo, capaz de ofrecer á cidadanía os servizos integrados de transporte público, recollida e tratamento de residuos, abastecemento e saneamento de augas, seguridade, bombeiros ou promoción turística e cultural, entre outros.

Non teño dúbida que esoutro “gran pacto” sería que os partidos sistémicos e os partidos do nacionalismo e da esquerda asumisen esta viraxe estratéxica territorial abandonando o vello localismo polo novo metropolitanismo cívico en clave de país. Pagaría a pena intentalo.

Onte 909: Lei VPA

/en , , , , /por

UnknownNon podemos deixar de destacar que onte foi aprobada por unanimidade do Parlamento de Galicia a chamada «Lei Valentin Paz Andrade» para o aproveitamento da lingua portuguesa e vínculo coa Lusofonía. A pesar de que foi «descafeinada» a proposta presentada pola Iniciativa Lexislativa Popular VPA, a partir de agora o ensino do portugués introdúcese con carácter xeral como materia optativa no noso sistema educativo non universitario, así como se asume o compromiso das institucións galegas de fomentar a relación institucional coa lusosofonía e a recepción das canles das televisións portuguesas. Tan importante como a aprobación unánime da lei será o necesario compromiso do goberno galego para poñela en práctica. A Lei VPA debe contribuír a mudar a nosa ollada (a do conxunto da sociedade galega) cara a lingua e cultura portugesas despois de estarmos tanto tempo virados de costas.