Día de Lugrís

No artigo da semana de Faro de Vigo volvo sobre a necesidade de forxar un novo modelo de relacións entre A Coruña e Vigo.

A pesar de que en campaña electoral sei que case todo se perdoa, non comparto a estratexia de buscar a palla no ollo alleo e non sacala do propio. Recorrer no pleno a denunciar o comportamento do grupo municipal do Partido Popular nas contratacións no concello da Coruña, onde se apunta a existencia de decenas de enchufes, non engade transparencia ningunha ao que no mesmo terreo se fai en Vigo e moito menos aclara diante dos vigueses o feito de que estean imputados por unha razón semellante varios funcionarios e unha familiar dun membro do equipo de goberno. Como non axuda a aumentar o número de destinos e frecuencias de Peinador denunciar que o concello da Coruña dopa ás compañías aéreas con fondos destinados á promoción turística. Como tampouco perdimos a caixa de aforros por culpa da Coruña… Por moitas voltas que lle deamos a este rodicio, non ten xeito ningún buscar as causas das eivas viguesas a cento sesenta quilómetros, cómpre abandonar de vez esa vella e reaccionaria estratexia romántica do duelo.

Erra Abel Caballero nas súas intervencións reiterando “o argumento coruñés” para incrementar o valor das súas actuacións, xa que afonda nesa estratexia tan resesa de rivalidade territorial utilizada até o delirio polo alcalde coruñés Francisco Vázquez. Lembremos que baixo o lema “Vigo no”, que popularizaron de forma irresponsable algunhas peñas deportivistas, agochábanse as carencias propias da cidade herculina que durante as case dúas décadas de vazquismo tivo bastantes máis ollos ca barriga. Unha absurda confrontación Coruña versus Vigo irraccional, na que se apela máis a emocións ca argumentos, na que quizais a curto prazo quen a emprega consegue cohesionar aos seus valedores, mais a longo achega moi escasos réditos, agravando os conflitos con novas e máis profundas feridas.

Aposto por abandonar esta estratexia cainita da rivalidade territorial A Coruña-Vigo, deixándoa apenas para os derbis futbolísticos, e substituíla pola da competencia e a da colaboración entre as dúas cidades portuarias. Trataríase de mudar os sintagmas da negación polos de carácter positivo, os vinculados ao estímulo, á emulación e á cooperación. Na dinámica do mapa das cidades do arco atlántico europeo as áreas metropolitanas de Vigo e A Coruña, os dous músculos da demografía e economía galegas, non poden continuar nin viradas de costas nin sometidas aos intereses curtopracistas das súas elites políticas. O Vigo do século XXI debe tender pontes máis alá de Rande competindo e colaborando, primeiro con Pontevedra, cidade que pertence a súa mesma rexión urbana, máis tamén con Porto e A Coruña, cidades das que ten o privilexio de ser equidistante, o que supón un valor engadido de centralidade neste Eixo Atlántico peninsular, que debería ser aproveitado.

Competir e colaborar entre cidades obriga a planificar e compartir esta estratexia, a irmandar e achegar ás poboacións e, sobre todo, a valorar e recoñecer as fortalezas e as feblezas de cada unha. Vigo ten moito que aprender da Coruña, de Porto e Pontevedra, as súas tres cidades de referencia, as tres con importantes proxectos de rexeneración urbana. Vigo ten moito que aprender das fortalezas da Coruña de entre séculos, capaz de abrir un formidable corredor peonil a beiramar, de especializarse en museos de ciencia e tecnoloxía, e tecer unha rede de bibliotecas municipais e centros cívicos (Fórum Metropolitano, Ágora…) que a sitúan como modelo indiscutible. Como Coruña ten moito que aprender dun Vigo que na difícil contorna da crise foi capaz de modernizar e sanear o seu viario urbano e periurbano, rexenerar o seu Casco Vello ou constituír a súa Escola Municipal de Música Tradicional en referente internacional deste eido.

lugris_o_cuarto

As corporacións de Vigo e da Coruña elixidas en maio deberían ter a afouteza de asumir esta estratexia de colaboración na competencia. Mais aínda cando ambas as dúas cidades teñen a medio prazo un futuro incerto, tanto polos efectos do tremendo devalo demográfico coma polo devir dos seus sectores principais (textil, automoción, pesca, naval e turismo). Coma fixeron Celta e Deportivo esta semana santa compartindo autobús para o desprazamento á meseta dos seus equipos da canteira (unha iniciativa marabillosa!), sería xenial que as novas corporacións asumisen decontado o reto de colaborar e compartir actividades culturais e deportivas, un motivo excelente para que a veciñanza viaxase de aquí para acolá coas facilidades do novo tren atlántico. Xaora, se os concellos queren recuperar o tempo perdido, poderían celebrar conxuntamente unha efeméride. Entre as posibles, propoño que estuden a do 28 de xaneiro, data do nacemento na Coruña de Urbano Lugrís, o xenial pintor finado en Vigo. Día Lugrís en Vigo e na Coruña, un soño realizable.

Tren atlántico

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre o novo modelo de mobilidade e cohesión interurbana que debería supoñer a inminente posta en marcha do eixo atlántico de velocidade alta.

trenFormo parte do grupo de vigueses que hai corenta anos estudamos o bacharelato na Universidade Laboral da Coruña. Sei que fomos uns privilexiados por termos a oportunidade de vivir a experiencia feliz de sermos vigueses de nación e coruñeses de adopción. No entanto, tampouco esquecemos o tempo que daquela levaba viaxar dende Vigo até A Coruña, sempre moito máis de catro horas, fose nas viaxes penosas no fedorento ferrobús ou no Castromil que saía da rúa Uruguai. Durante aqueles anos tan importantes da nosa adolescencia, que coincidiron cos do tardofranquismo e co da morte (na cama) do ditador, descubrimos en longas camiñadas os recantos da Coruña, unha cidade popular preciosa que tamén fixemos nosa. Dende entón sei que a cidade da Torre posúe un celme idéntico ao de Vigo, presente sobre todo no corazón da veciñanza dos seus barrios populares.

Como reitera o escritor Xurxo Souto Vigo e A Coruña son a mesma cidade portuaria, mais durante estas catro décadas medraron viradas de costas. Un fenómeno ao que non foron alleos nin os acedos enfrontamentos futbolísticos sacados do seu contexto deportivo nin os localismos de tres pesetas dalgúns dos seus alcaldes, que de forma demagóxica utilizaron, e continúan utilizando, o enfrontamento atávico coa cidade rival como o seu mellor argumento para xustificar as súas decisións ou incapacidades. Vigo e Coruña viviron incomunicadas, a pesar de que son os dous músculos principais da economía galega, capaces de concentrar unha cuarta parte do PIB galego e de artellar nas súas áreas metropolitanas un terzo da poboación galega e xerar arredor do 60 % da actividade exportadora de Galicia.

Nun país como Galicia, onde a pesar de tres décadas de autogoberno, aínda non se abordou nin a ordenación do seu territorio nin a reorganización da súa administración, o enfrontamento e a incomunicación entre as súas dúas cidades principais constituíu un factor retardatario para o seu crecemento e un lastre para o desenvolvemento das infraestruturas. Nese contexto a ninguén pode estrañar que Vigo e A Coruña compitan a cara de can polas conexións de cadanseus aeroportos, a pesar que ambos os dous son os máis deficitarios da rede de AENA, ou que en ausencia dunha estratexia de proxección internacional de Galicia o fagan polas escalas de cruceiros atlánticos para os seus portos, coa intención de potenciar a actividade turística cara ás alfaias do seu patrimonio, a Torre e as Cíes. Senllas mostras dun fracaso cuxa responsabilidade principal radica na ausencia dun proxecto de integración das áreas urbanas de Galicia. Porén, é un feito que A Coruña e Vigo compiten na mesma categoría, a das cidades europeas atlánticas, o que as obriga a compartir unha estratexia de cooperación institucional (dos seus concellos, cámaras de comercio, asociacións empresariais, veciñais e cívicas), mais tamén de comunicación permanente e intercambio entre as súas poboacións.

Por ventura, A Coruña e Vigo son dúas cidades que grazas á apertura inminente do Eixo Atlántico ferroviario de velocidade alta quedarán á carreiriña dun can, apenas a unha hora e dez minutos. Unha noticia histórica que supón o remate dun proxecto de mobilidade interior concibido hai vinte anos polo conselleiro Xosé Cuíña. Un tren atlántico que permitirá que Vigo e Pontevedra funcionen como unha única rexión urbana, xa que levará menos tempo chegar dende a estación de Urzaiz a Pontevedra que a Samil. Un tren veloz que se conta con tarifas asequibles (o que hoxe é un interrogante), horarios alongados e máis frecuencias (incluída as anteriores a medianoite), permitirá que as cidadanías das catro cidades poidan compartir programación deportiva, cultural, festiva e, sobre todo, actividade comercial e turística. Unha auténtica revolución para o modelo galego de mobilidade, baseado no emprego da carísima AP-9 (o grande negocio destas tres últimas décadas), que reducirá o emprego do vehículo privado, ao tempo que sen dúbida facilitará o achegamento entre as veciñazas e a superación de tantos prexuízos localistas.

A chegada do tren atlántico á estación de Urzaiz debería levar a construír decontado alí por parte da Xunta de Galicia unha estación de autobuses, o que facilitaría a intermodalidade do servizo de transporte metropolitano, no que sería ridículo non participase o concello de Vigo. Como tamén a reformular todo o tráfico ferroviario en Galicia, tanto das liñas de cercanías, como das comunicacións coa Meseta, que sabemos sofrirán novos atrasos, como do tren celta con Porto. A Xunta e todos os concellos implicados deberían pactar con Adif e Renfe un novo plan para o tren galego desta década. Trataríase apenas de aproveitar a oportunidade que supón a chegada a Urzaiz do tan custoso e anceiado tren atlántico.

Onte 1280: Sentenza do Supremo

2683f7c249f8121df148b097a13c8278Tras a publicación onte da clarificadora e rigorosa análise de ProlIngua e da documentadísima anotación de Alba Nobueira sobre a sentenza do Tribunal Supremo ao recurso presentado pola RAG ao Decreto de Plurilingüismo saco tres conclusións. Primeira: o Supremo fixo máis unha valoración política ca unha análise xurídica, xa que ignora tanto os contidos da Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias como a actual situación regresiva do galego. Segunda: por máis que lle doa aos responsables da política educativa e lingüística da Xunta de Galicia, a sentenza do Supremo ratifica a anulación de dous artigos do decreto, os referidos a enquisa entre as familias de Educación Infantil e o emprego na aula por parte do alumnado da lingua da súa preferencia. E terceira: hoxe a defensa do galego pasa tanto pola continuidade do preito da RAG diante do Tribunal Supremo e, se fose necesario, nos tribunais europeos, como se comprometeu o seu presidente, como pola substitución do Decreto de Plurilingüismo por un novo marco normativo capaz de garantir a supervivencia da nosa lingua.

Onte 1278: Os valores da Reconquista

É innegable o éxito popular da festa da Reconquista que onte levou a milleiros de persoas a ruar a empurróns polo Casco Vello entre os postos do mercadiño de artesanía e os de bocatas de chourizo frito. A Reconquista viguesa homológase así a outras festas como a Arribada ou a Feira Franca onde unha parte das participantes vesten con fachenda «roupas de época» e interpretan música de foliada, mentres outras persoas comparten na rúa petiscos e bebidas. A pesar do éxito de participación, que leva a que festa se derrame dende o Berbés á Porta do Sol, na fase actual de consolidación desta nova tradición viguesa, non está de máis preguntarse sobre o seu sentido histórico, coma onte facía o escritor Pedro Feijoo no seu formidable artigo no xornal electrónico Vigo é. Efectivamente, eu tamén son dos que pensan que os vigueses e as viguesas quizais nos equivocamos de bando naquel enfrontamento que hai douscentos anos se librou no Val do Fragoso entre os valores republicáns (liberdade, igualdade e fraternidade) e a intolerancia do absolutismo monárquico. Xaora, Abel Caballero, por se tiñamos algunha dúbida, inaugurando na noite de onte a súa rotonda de Coia aclarou quen representa hoxe cada unha das posicións. En todo caso, é unha beizón que milleiros de persoas compartan no Casco Vello os acordes da foliada e o espírito xenuíno do Vigo popular, onde está a nosa identidade.

Onte 1273: «Gran partido del Sur»

Susana-Diaz-comparece-exultant_54429172337_51351706917_600_226Entre as análises que lin onte das eleccións andaluzas quedo coa de Enric Juliana que atribúe a vitoria de Susana Díaz ao carácter do PSOE como «gran partido del Sur», capaz de resistir o desgaste de tres décadas ininterrumpidas de goberno e manterse inmune ás consecuencias de casos de corrupción tan graves como o dos eres. O PSOE funciona en Andalucía como auténtico partido identitario, capaz de presentarse diante do electorado como garante dos intereses xerais dos andaluces e andaluzas. O PSOE andaluz é o partido de casa, o de proximidade, o que representa o voto útil das persoas humildes, a pesar dos niveis brutais de desemprego e corrupción, ademais de ser garante de gobernabilidade (e, polo , tanto de estabilidade económica).

O PSOE de Andalucía ten un papel semellante o que en Galicia leva cumprindo ao longo da Autonomía o Partido Popular (sobre todo durante os gobernos de Manuel Fraga). Creo que o PP-G podería ser presentado como o «gran partido rexional do Noroeste», xa que é capaz de ofrecerse como garante de bo goberno, a pesar de ter colocado ao país ao borde do precipicio económico e da desfeita cultural e lingüística, reducindo o seu autogoberno ao da simpática «rexión Noroeste». Para non levar sorpresas, cómpre ter en conta esta rexionalización da política autonómica actual, como é imprescindible tamén para entender un taboleiro político dinámico que semella cada vez máis fragmentado e centralizado.

Onte 1272: Fragmentación moderada

tarta_ee5

Era previsible que nas autonómicas andaluzas de onte se producise unha fragmentación parlamentaria, consolidando o novo mapa politico aberto nas últimas Europeas. A importante irrupción de Podemos e Ciudadanos, a costa de Izquierda Unida e do Partido Popular, respectivamente, foi a principal novidade das eleccións adiantadas por Susana Díaz, a gañadora indiscutible da xornada. A desfeita do Partido Popular (perde 17 escanos e máis de medio millón de votos) explícase como un castigo ás políticas de recortes de Rajoy nunha comunidade que mantén unha das taxas de desemprego máis elevadas da Unión Europea. Como a capacidade de resistencia do PSOE (mantén o número de actas, áinda que perde 120.000 votos) enténdese polo seu carácter de «gran partido del sur», en afortunada expresión de Enric Juliana, para expresar o seu carácter de partido identitario andaluz. Como o pao recibido por Izquierda Unida debeuse, probablemente, á súa incapacidade para presentarse como alternativa a Podemos, que recolle a indignación cidadá de esquerda e os anceios de cambio político. Porén, esta fragmentación –que se producirá inevitablemente en todo o estado nas municipais do 24 de maio– foi máis moderada do agardado, xa que a pesar de que os partidos novos recollen o 24,12 % votos, os chamados «partidos tradicionais do bipartidismo» aínda representan no parlamento andaluz o 73 % dos escanos e 62,19 % dos votos. Xaora, a fragmentación das propostas á esquerda do PSOE axuda ao mantemento do eixo PP-PSOE. Un feito a ter en conta en vindeiras convocatorias.

Noite e de día

No artigo da semana en Faro de Vigo critico a axuda que a Xunta de Galicia outorgou a Universal para a edición do vídeo «Noche y de día» do cantor Enrique Iglesias.

maxresdefaultOs 302.500 euros que a Xunta de Galicia destinou para subvencionar a produción do videoclip da canción “Noche y de día” de Enrique Iglesias expresan, ademais da inusual xenerosidade do goberno de Feijoo con algúns proxectos musicais foráneos, a ausencia dunha estratexia de promoción turística de Galicia nos mercados internacionais. Moitos cartos para que nos 45 segundos iniciais dunha peza de catro minutos aparecesen once paisaxes emblemáticas do noso país, entre as que están a praia de Augasantas de Ribadeo (popularizada como “praia das Catedrais”), o faro de cabo Home, a ponte de Rande, a ponte do Milenio de Ourense, a muralla de Lugo, o canón do Sil, a praza do Obradoiro e, sobre todo, unha secuencia de 15 segundos da Cidade de Cultura no monte Gaiás. Eis toda a presenza das paisaxes emblemáticas de Galicia, onde faltan as illas Cíes, a Ría de Arousa e o Camiño de Santiago, tres dos principais alicientes da nosa oferta turística internacional, apenas un limiar en off para que o fillo de Julio Iglesias e Isabel Preysler comezase despois a súa festa rave de bailes sensuais no interior do mosteiro de Carboeiro, o que semella tampouco chistou moito ao bispado de Lugo que denunciou o seu contido e o xeito no que foi gravado nun espazo da súa propiedade.

Xaora, moitos cartos, 6.000 euros por cada segundo con presenza de Galicia, xustificados polo beneficiario como “unha axuda a Galicia en tempos de crise” e por Feijóo e Rueda case coma unha ganga xa que ambos os dous declararon que a peza audiovisual (non sei se polas cadeiradas sensuais dos seus protagonistas) funcionará coma un imán que atraerá a Galicia a milleiros de futuros visitantes. Mais neste tempo de precariedade para todas as industrias culturais, é inevitable comparar estes 302.500 euros cobrados do tesouro galego pola produción de Enrique Iglesias coas partidas destinadas á promoción da cultura galega polo austero goberno de Feijóo. E coas cifras publicadas no “Diario Oficial de Galicia” diante as comparacións renxen moito, moito.

O recibido pola compañía Universal, a produtora do chamado rei do dance, equivale ao dobre da cantidade anual que a Asociación Galega das Industrias Culturais (AGADIC) dedica ás Axudas de Talento para a produción audiovisual galega (145.000 euros en 2014 para trece proxectos). Trescentos mil euros que supoñen un 30 % máis do que a Xunta de Galicia dedicará durante 2015 a apoiar a todos os festivais de música en Galicia (apenas 210.000 euros) e un 50% do destinados aos festivais de teatro (160.000 euros), ou un 70 % superior á cantidade destinada a apoiar a todos os medios de comunicación que publican en galego. E se os comparamos co destinado pola consellaría de Cultura e Educación ao fomento do libro e da lectura, son equivalentes á cantidade dedicada durante tres anos a apoiar o programa de tradución en galego, co que se pretende promover a publicación de obras da nosa literatura en diferentes linguas do mundo ou os fondos destinados durante dous anos a apoiar a celebración das feiras do libro de Galicia en máis dunha decena de localidades.

En definitiva, semella que a severidade orzamentaria utilizada polos gobernos de Feijóo coa produción e promoción da cultura en galego e co apoio ás súas industrias culturais (musical, audiovisual, dramática e editorial) transfórmase de súbito en desbordada xenerosidade cando se trata desta produción dance estadounidense de tan espida calidade artística coma dubidosa oportunidade para promover Galicia como destino turístico. E, non sexamos inxenuos, aquí reside a cerna da polémica da elevada axuda ao vídeo de Iglesias. No desafortunado aventurerismo que supuxo unir a estratexia da promoción turística de Galicia á imaxe dun cantor popular, sen dúbida unha das iconas da música latina, mais con nula capacidade para expresar un discurso singular sobre a cultura, lingua e identidade do noso país. Non é Enrique Iglesias o embaixador musical que precisamos no mundo.

Como fixera tan exitosamente Víctor Vázquez Portomeñe, cando no primeiro goberno Fraga (1990) puxo en marcha o Ano Xacobeo, unindo nun mesmo programa a promoción turística, cultural e institucional do noso país, hoxe Galicia precisa forxar un novo proxecto promocional. Unha estratexia que non dubido debe estar artellada sobre os Camiños de Santiago e a súa tradición cultural ibérica e europea, mais sen esquecer a súa apertura aos mercados da fachada atlántica, onde é imprescindible consolidar o turismo cultural de cruceiros e establecer vieiros coas comunidades da lusofonía. Un proxecto turístico no que a existencia dunha lingua e cultura propias, unha gastronomía de calidade, a conservación dun patrimonio cultural milenario e un patrimonio natural excepcional constitúen os principais reclamos.

Despois da rotonda

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre o conflito da rotonda de Coia.

2015021904052467807As fotografías do Bernardo Alfageme escoltado pola policía cando era trasladado dende as gradas de Beiramar á rotonda de Coia formarán parte das historias tristes de Vigo. Esta pintoresca travesía nocturna por terra é un caso insólito en Vigo, onde os barcos nunca precisaron de ser protexidos por dotacións policiais, onde son benqueridos pola cidadanía fondeados no anfiteatro natural da ría, atracados nos peiraos ou colocados sobre as gradas dos estaleiros. Os vigueses fomos educados, e continuamos educando ás novas xeracións, no respecto polos barcos e polas persoas que neles traballan. Vigo é unha cidadebarco, unha cidade portuaria capaz como abella da ribeira de construír dende hai máis dun século as embarcacións máis diversas que, como lembrou Valentín Paz Andrade, abriron as rotas do mar de Galicia.

Vigo ten o seu ADN na ría. Os guindastres e os barcos en movemento, as buguinas das factorías da Beiramar, por ventura, aínda marcan o latexar da cidade. A cidadanía viguesa ama os barcos, sabe do seu valor, transmitido na memoria familiar de milleiros de obreiros das factorías e dos mariñeiros que participaron en longas e perigosas mareas dos mares do alén. Xaora, en Vigo chantar un pesqueiro de 24 metros de eslora nunha rotonda non semella unha boa idea. Non serve para convertela en icona da cidade nin tampouco para poñer en valor unha peza do patrimonio da nosa industrial naval e cultura marítima, que hai unha década foi incorporada ao patrimonio municipal por unanimidade de todos os grupos políticos para ser conservada como “buque-museo” e utilizada con finalidades educativas e culturais. Quen tivo a ocorrencia (non sei chamala doutra forma) de chantalo para adornar a rotonda de Coia, ademais, non comprendeu que isto era un disparate nunha cidade onde a arquitectura móbil dos transatlánticos e ferries, que se cruzan decote entre os edificios e as torres da Colexiata, si forma parte da súa identidade.

Alleo a este tipo de ideas e aos argumentos do movemento veciñal e de entidades sociais de Coia, que consideraban innecesaria esta actuación ornamental e faraónica nun barrio con importantes carencias sociais e un elevado nivel de desemprego, Abel Caballero impuxo contra vento e marea o seu criterio de chantar o barco na rotonda, mesmo en contra do criterio da maioría da cidadanía viguesa, representada na corporación polo Partido Popular e o BNG, e expresada en dúas votacións plenarias. Transformouse así o conflito da rotonda de Coia en expresión dunha forma que criamos superada hai décadas da xestión dos problemas veciñais, onde os responsables do concello non deixaron espazos ningúns para a participación das entidades do barrio nin para un debate cidadán sereno nos medios onde se confrontasen argumentos nin sequera para a negociación sobre o caso por parte das forzas políticas. O despregue de numerosos efectivos da policía local e algúns excesos verbais dos responsables do equipo de goberno queceron aínda máis un conflito que se foi convertendo en expresión do malestar cidadán polos déficits das políticas sociais do concello e polas formas da alcaldía de entender a xestión do espazo público. Sorprende que o equipo de goberno socialista non identificase que este conflito é apenas o síntoma, se queremos chamalo “a anécdota”, das doenzas sociais provocadas pola crise nun barrio/cidade coma Coia que, ademais, tras case cinco décadas da súa apertura precisa de actuacións urxentes sobre as súas infraestruturas e servizos básicos.

Sei que moitas veces os datos estatísticos son tan antipáticos coma clarificadores. Segundo o ránking publicado polo Ministerio de Facenda, os 66,8 euros de gasto en protección social por habitante sitúan a Vigo no posto 2.945 (por detrás da Coruña) entre arredor de cinco mil localidades. Unha posición que explica as carencias neste eido denunciadas de forma reiterada pola asemblea de movementos sociais de Vigo, como non abonda coa actual política de axudas municipais de emerxencia social que non sempre chegan ás persoas que as precisan.

Xaora, o máis decepcionante do conflito da rotonda foi a incapacidade dos responsables municipais, sobre todo do alcalde Abel Caballero, de tender unha man de diálogo co veterano movemento veciñal de Coia, cuxa traxectoria ética, compromiso cos problemas do barrio e coas persoas máis desfavorecidas é incuestionable. Os problemas políticos abórdanse nas mesas de negociación. Non hai outro camiño. Nun marco democrático o exercicio do goberno require sempre dun esforzo continuo de interlocución interinstitucional e da existencia de canles de diálogo coa cidadanía. Sen esquecer que non hai maior icona para unha cidade que a calidade de vida de toda a súa veciñanza. Algo a considerar tras o conflito da rotonda.

Onte 1243: Somos Nós

somos_nos_21-02-2015O éxito da presentación de Somos Nós onte en Compostela expresa que unha parte da sociedade galega nin se resigna nin está disposta a que Galicia desapareza como suxeito político. Baixo a forma dunha asociación, este movemento cidadán proponse como o seu primeiro obxectivo acadar que Galicia recupere a súa centralidade na axenda pública, asumindo no transversalismo, na independencia dos partidos polítcos e na pluralidade ideolóxica e diversidade xeográfica dos seus membros unha nova forma e entender a intervención política no noso país. Nesa idea insistiu Anxo Quintana que ao comezo da súa intervención aclarou que «Somos Nós non é un movemento para unir ou refundar o nacionalismo, xa que a súa misión é moito máis ambiciosa: unir a todos os galegos e galegas ás que lles importa Galicia.« Recuperar a autoestima, a esperanza e a dignidade, confiar nas posibilidades propias, acadar que o compromiso co país sexa unha idea hexemónica na nosa sociedade, marcar unha liña entre a vella e a nova política foron ideas presentes nas intervencións dos promotores da nova iniciativa que pretende continuar a tradición das Irmandades da Fala e de Nunca Máis. Aí estaremos, contribuíndo dentro das nosas posibilidades a darlle pulo.

Vigo retrocede

No artigo da semana en Faro de Vigo reflexiono sobre o que entendo o retroceso actual que sofre Vigo e a súa área metropolitana.

rua_elduayen_arredor_da_decada_1920A pesar do meu natural optimista non podo negar que a situación de Vigo e a súa área metropolitana é crítica nos eidos económico, social e cultural e confusa no político. A estabilización das cifras do desemprego por riba das trinta mil persoas na cidade e das corenta mil na área metropolitana, a pesar do certo repunte da industria naval e da contención da crise dos sectores do automóbil e da pesca, sitúan a milleiros de familias viguesas nos umbrais da probreza e da exclusión social, expresando así un moi preocupante devalo. Desde comezos do século actual Vigo comezou a retroceder, perdeu o liderado sobre o proxecto de Galicia como país, que viña exercendo co seu dinamismo económico e iniciativa cultural durante a maior parte do século XX, derrubándose tamén a sua centralidade na articulación da rexión europea Galicia e Norte de Portugal sobre o chamado “Eixo Atlántico”, proxecto político estratéxico acuñado durante a última década do século pasado.

Un retroceso económico e social cuxa orixe é anterior aos efectos da actual crise económica, ao que non foron alleas unhas élites políticas e económicas viguesas ensimesmadas nas súas interminables loitas de Rande para adentro, cuxas máis dramáticas consecuencias foron a perda da caixa de aforros, unha entidade centenaria de crédito popular ao servizo do desenvolvemento local, e o atraso na modernización das infraestruturas básicas portuarias, aeroportuarias, ferroviarias e sanitarias, en permanente proceso de ser finalizadas ou sequera coordinadas coas existentes no Norte de Galicia, mais que continúan ofrecendo un servizo precario ou moi caro, o que hoxe supón un lastre para a competitividade das empresas viguesas. Un retroceso económico e social de Vigo ao que non se remedia acudindo á existencia dun inimigo exterior, un ser maligno unhas veces vestido de picheleiro outras de cascarilleiro, destinado a magoarnos pola nosa condición de ghichiños que non sabemos se miramos ou vemos pola xanela.

Un retroceso que se produce tamén no liderado cultural, onde a nosa cidade foi tantas veces hexemónica, dende os proxectos do diario “Galicia” de Valentín Paz Andrade na década dos vinte, pasando polos anos máis difíciles da ditadura, cando aquí se creou a editorial Cíes de Eugenio Barrientos e comezou a funcionar a Galaxia de Paco del Riego, até os anos oitenta da creatividade postmoderna da movida e da creación das actuais industrias culturais, que converteron a Vigo en capital editorial e musical de Galicia, cun peso identificable no panorama peninsular. A incapacidade para dotarse dunha biblioteca pública do estado, unha infraestrutura cultural básica coa que contan todas as capitais de provincia, a imposibilidade de soster unha rede museística especializada e para públicos diversos, como a falta dunha programación musical e de artes escénicas á altura dunha área metropolitana de medio millón de habitantes constitúen outros síntomas deste preocupante retroceso dunha cidade que foi berce da innovación e transgresión no eido cultural.

Vigo retrocede, tamén, pola súa incapacidade para desenvolver o seu proxecto metropolitano, inserido nun novo mapa territorial de Galicia. A incapacidade de poñer en marcha sequera un servizo de transporte intermodal, terrestre e marítimo ou dun servizo de abastecemento e depuración de augas ou sequera do servizos de bombeiros e protección civil, como de recollida e tratamento de residuos sólidos a nivel metropolitano condiciona de forma negativa as posibilidades de mobilidade e de calidade de vida de medio millón de persoas. Tras catro mandatos municipais sen atopar solución ningunha para a cuestión metropolitana viguesa, os responsables políticos do concello e da Xunta de Galicia están obrigados a ofrecer explicacións á cidadadanía que vaian moito máis alá de culpabilizar aos seus contricantes políticos da súa incapacidade para atopar un marco de acordo. Sen un deseño dun Vigo metropolitano non haberá posibilidade ningunha de recuperar o liderado perdido.

Nunha situación tan crítica non semella que a solución máis sensata sexa continuar coas prácticas do vello cesarismo localista. Vigo precisa fixar un proxecto estratéxico de desenvolvemento metropolitano, canto menos para as dúas próximas décadas, enxergando o horizonte de 2035. Un proxecto apoiado por unha ampla maioría social e política, que fixe unha posición orixinal que permita a súa continuidade por riba de coxunturas e liderados políticos efémeros. Deseñar este proxecto requirirá firmeza para facerse respectar polas diversas administracións, máis tamén da capacidade dos seus promotores para reinventarse, abandonando os modelos da vella política e forxando acordos amplos arredor de proxectos novidosos.