Onte 842: Noveno aniversario

/en , , , , , , , , /por

Onte estas brétemas chegaron ao seu noveno aniversario. Dende aquela primeira anotación do 3 de xaneiro de 2005 levamos publicadas 4.214 (1.269 nos últimos tres anos, arredor de 423 anuais) e 9.304 comentarios (1.371 dende 2011, arredor de 457 no último ano). Cifras que amosan a consolidación da publicación diaria de anotacións no blog, ao tempo que o decrecemento da publicación de comentarios. Dende 2011, a nosa conversa intensificouse nas redes de sociais e informativas, tanto en Facebook coma e sobre todo en Twitter, onde acadamos os 18.336 chíos (13.836 dende 2011, arredor de 4.612 por ano, unha media dunha ducia diaria). No entanto, para min o blog continúa sendo o eixo da miña identidade dixital, tanto polo seu carácter de arquivo de anotacións e artigos coma da miña axenda pública, mais tamén pola posibilidade que ofrece de segmentar  e xerarquizar o contido por categorías e palabras claves facilitando así a reutilización e acceso constante aos seus textos.

Nesta altura, particular importancia ten para min a escrita da serie «Onte», da que van publicadas 842 anotacións (360 no último ano), na que ensaio o emprego da primeira persoa coma voz primeira, asumindo a subxectividade como o rexistro máis veraz e auténtico da escrita biográfica, tanto cando recollo a miña actividade cotián e profesional como editor de Xerais coma cando expreso as miñas reflexións políticas e deportivas. Outrosí, continúo co esforzo por ofrecer unha prosa electrónica eficaz, completa e breve, exenta de retórica, o máis axustada aos procedementos da lectura actual sobre diversos formatos de pantalla e das interfaces das redes. Esta é a razón pola que hoxe, coma hai nove anos cando iniciamos o proxecto, teimo no esforzo por explorar as utilidades do hipertexto, o que concibo coma un reto e unha posibilidade diaria de aprendizaxe.

Con todo, o máis valioso desta experiencia blogueira en lingua galega son os seus lectores e lectoras que me achegan o seu agarimo e a súa crítica nas redes. A todas estas persoas expreso a miña gratitude e beizón. Coma acuñamos en 2005, se o tempo mo permite e o entusiasmo non me falla, continuaremos con estas notas do traballo de edición explorando o territorio das brétemas de esperanza. Os meus parabéns a Jaureguizar, compañeiro do corazón, co que iniciei este camiño tal día coma onte de 2005.

Onte 830: Choven cartos

/en , , , , /por

Non tocou nin unha pedrea na lotaría, ese pequeno consolo concibido como mecanismo fidelizador dos xogos de azar. A falta de chuvia de cartos, contentámonos con celebrar a vida e en desexar moita saúde e agarimo para todas as persoas queridas. E, tamén, botar unhas risas, que é un xeito estupendo de coidar o corazón.

Onte 825: No Salón Do Libro Infantil e Juvenil de Madrid

/en , , , , /por

Convidados por Sara Moreno, presidenta de Consejo del Libro Infantil y Juvenil viaxamos a Madrid para participar no «Día de Galicia» do Salón do Libro Infantil y Juvenil de Madrid. Pola mañá Agustín Fernández Paz e Xabier DoCampo en calidade de autores; Xosé Cobas, Xan López Domínguez e Marina Seoane como ilustradores e eu mesmo coma editor participamos nun encontro interesantísimo con alumnado de Bacharelato e de Deseño Gráfico. Pola tarde, xa diante dun público diverso, os autores e os ilustradores presentaron o seu traballo como creadores e a experiencia do seu traballo compartido. Moito pagou a pena compartir esta viaxe, moito.

Onte 806: Cuestionario Proust

/en , /por

Ramón Nicolás publicou onte no seu Caderno da crítica o cuestionario Proust que me solicitou. A súa versión do famoso cuestionario é outra achega novidosa deste blog literario en constante dinamismo. Estas foron as miñas respostas.

1.– Principal trazo do seu  carácter? 
– A paciencia, aínda que tamén a perdo.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A vontade e a tenrura.
3.– Que agarda das súas amizades?
– A sinceridade e a lealdade.
4.– A súa principal eiva?
– A dispersión, quizais por pretender facer máis do que o tempo permite.
5.–  A súa ocupación favorita?
– Ler e escribir.
6.–  O seu ideal de felicidade?
– Viaxar polo mundo coa miña muller e a miña filla.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perdelas.
8.– Que lle gustaría ser?
– Síntome un privilexiado por realizar o traballo de editor.
9.– En que país desexaría vivir?
– No que teño a fortuna de vivir.
10.– A súa cor favorita?
– Azul celeste.
11. – A flor que máis lle gusta?
– A camelia.
12.– O paxaro que prefire?
– A andoriña.
13.– A súa devoción na prosa?
-Ademais dos narradores e narradoras que edito, Rafael Dieste, Carlos Casares, Anxo Rei Ballesteros, Nélida Piñón, Bernardo Atxaga, Julio Cortázar, Ian McEwan, Margaret Atwood, Tabucchi, Jean Echenoz, Thomas Bernhard, Enrique Vila-Matas, Eduardo Mendoza, Isaac Rosa, Rafael Chirbes e moitos e moitas máis…
14.– E na poesía?
– Federico García Lorca, Ramiro Fonte, Antonio Gamoneda, Ángel Valente…
15. Un libro?
– Nunca hai un só libro. Marcáronme moito algúns dos que lin na adolescencia e que sei non revisitarei. Ao longo da vida cada lector percorre un camiño de lecturas único e irrepetible. O último libro que me entusiasmou foi O livro das horas de Nélida Piñon.
16.– Un heroe de ficción?
– Un dos moitos detectives literarios que admirei.
17.– Unha heroína?
– Hélène Jans, a protagonista de Herba moura de Teresa Moure.
18.– A súa música favorita?
–  Gosto da MPB,  conta con xenios como Paulinho da Viola ou Antònio Carlos Jobim.
19.– Na pintura?
– Aposto pola plástica galega, Colmeiro, Antón Pulido, Menchu Lamas, Antón Patiño, Antón Sobral, Guillermo Monroy, Xosé Freixanes, Fino Lorenzo …
20.–  Un heroe ou heroína na vida real?
– Os heroes anónimos, como o persoal educativo e sanitario ou todas as persoas que se ocupan dos coidados persoais a outros seres humanos.
21.– O seu nome favorito?
– María.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Respecto os hábitos doutras persoas, aínda que non soporto os comportamentos que supoñan abuso.
23.– O que máis odia?
–  Incomódame a intransixencia e o fanatismo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– A de todos os ditadores.
25.– Un feito militar que admire?
– Creo que ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O don de linguas, do que carezo.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Consciente e acompañado polas persoas que me queren.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Esperanzado.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Esa vaidade “tan humana”.
30.– Un lema na súa vida?
– “Aposta pola hipótese máis favorable en cada momento.”

Onte 799: Faladoiro

/en , , , , /por

Despois de dous meses, chamáronme para participar no faladoiro da Crónica, o programa informativo da noite da Radio Galega, A verdade é que xa tiña case esquecido o exercicio de «tertuliano», polo que me daba un pouco de medo non estar ao día dos asuntos a abordar nin acertar co rexistro axeitado para comentalos. Porén, axiña comprobei que os temas da axenda de debate apenas variaron dende o comezo do verán. Onte falamos dos prometidos floteis de Pemex para Navantia e Barreras, que continúan no aire, e da reforma educativa de Wert, que pasou o seu derradeiro trámite no Senado. A principal novidade foi que ao comezo do segundo treito da lexislatura, Rajoy intente contentar aos sectores aznaristas cunha lei encuberta de folga e outra de seguridade cidadá, dúas iniciativas desa dereita de toda a vida, de lei e orde, que ameazan reducir os dereitos e liberdades e poñer en perigo a convivencia e a mesma democracia. Con todo, o que me deixou máis preocupado do día, foi o apesarado que notei a Xosé Manuel Beiras, cando o saudei no xantar no que lle entregaron a Galaxia o Premio Fernández Latorre, envelenado polo aire que se respira no Parlamento Galego. Unha lexislatura pouco alentadora.

Onte 750: Devagariño

/en , , , /por

Tras presentar a conferencia que o alcalde Abel Caballero pronunciou no Fórum Europa (un discurso sobre a recuperación do liderado de Vigo nun novo proxecto para Galicia), collín a correr un taxi que me levase a Peinador camiño do Líber. Por fortuna, tocoume un taxista filósofo, formado como condutor nas rotas peninsulares do peixe. Quizais foi a miña apariencia enfatada a que o levou a iniciar a conversa falándome devagariño, en galego, sobre a necesidade de acougar no noso ritmo de vida, «que nos leva dun lado para outro, sen poder gozar das cousas». Confesoume que, tras trinta anos no camión, lamentaba ter comprado hai catro anos unha licenza de taxi e agora, a pesar de traballar cada día máis de catorce horas, sufrir tantas dificultades para pagar o préstamo. «Vivimos tempos ruíns, onde os cartos son os únicos que rexen», sentenciaba cando subiamos pola Vigo-20. Continuou o seu monólogo relatando que aínda tiña un avó case centenario en Ferreira do Incio, vivindo nunha casa que pode desaparecer, onde mamei o galego. Preguntoume se era xornalista e cando lle contestei que era editor dixo que «ler é un xeito de aprender moitas cousas, mais non se esqueza tamén de viaxar canto poida, que foi esa para min a maior aprendizaxe da vida». Gabou entón a dignidade e a seriedade coa que traballan os vascos, «aínda que me gustan todos os sitios de España». A conversa non deu para máis. Tras pagarlle 26 euros polo servizo de transporte e terapia, despedinme con afecto, sen sequera preguntarlle o seu nome nin reparar no número da súa licenza. Traballar, ler, viaxar, vivir devagariño. Manuscribo esta anotación no caderno mentres engalamos entre o ballón. Si, devagariño.

Onte 741: A granel

/en , , , , , /por

Aproveitamos a viaxe a Pontevedra para descubrir algunhas novidades na Libraría Paz. Mercamos o último de Nesbo en inglés e Mi libro de horas, outra entrega dos gravados de Frans Masereel, prologada por Thomas Mann, publicado por Nórdica (tempo haberá aquí de reseñar esoutra marabilla). Porén, a sorpresa do serán, ademais da orballada, foi descubir «O Graneiro de Amelia», unha tenda de fariñas e sémolas, grans e legumes, pastas artesáns, especies, prebes, verduras deshidratadas, leite fresco, queixos e outros produtos a granel. Un novo concepto de tenda de autoservizo e de calidade, na que se eliminan case totalmente os envases, e na que se ofrece unha sorprendente diversidade de produtos naturais, sobre todo de variedades de fariñas e arroces. Alí lembrei decontado o arrecendo daqueles sacos de legumes da tenda de Gloria da miña infancia, onde se mercaban en cartuchos (como nesta tenda pontevedresa) as lentellas, os garavanzos ou a fariña. Desque abriu hai apenas vinte días, os cartuchos do graneiro de Amelia son outra razón máis para ruar por Pontevedra, sen sucumbir ás docerías e a súa larpeira torta rusa. Na foto aparece o resultado dos nosos cartuchos.

Onte 740: Gratitude

/en , , , , /por

Non foi onte un día que comezase con grandes doses de temperanza. Primeiro foi a indignación que me produciron as declaracións do presidente Feijóo cualificando de «chiste» as palabras do alcalde de Beariz apoiando a Franco. Logo chegaron as de Jesús Vázquez cualificando de «non demócratas» ás persoas que nos opoñemos ao decreto de plurilingüismo e esvarando supostas complicidades co terrorismo aos que criticamos un decreto corrixido polo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia. Non o nego, quedei moi doído e desacougado por tan inxustas e inconcebibles cualificacións. E non é doado para min facer o esforzo de moderación necesario para evitar o mesmo erro no que caíu o conselleiro de Educación. A lingua é un patrimonio de TODOS e o seu futuro é responsabilidade de TODOS. Non hai volta nin mellores argumentos para o caso. Por fortuna, á primeira hora da tarde chegou a chamada agradecida e agarimosa de Josefina Fernández Mosquera, a viúva de Olimpio Liste. Foi unha beizón e un acougo. Unha conversa telefónica de apenas cinco minutos capaz de me demostrar que aínda existen as persoas boas e xenerosas. A miña profunda gratitude para dona Fina pola súa temperanza en momentos tan difíciles para ela.

Onte 730: Diada en Vilarón

/en , , , , /por

Ao mediodía viaxei con Agustín Fernández Paz até Vilarón, nas terras do concello da Capela, onde Xabier DoCampo nos preparou o xantar. O mestre (narrador e cociñeiro) agasallounos cunha coidada antoloxía das súas especialidades máis sabedeiras, entre as que destacou a súa «pescada ao itálico modo», unha receita, coma outras do autor d’ O libro das cidades imaxinarias, que xa forma parte do canon (aínda non publicado) da cociña galega de entre séculos. Rematou a longa sobremesa de libros, contos, falares e pesares xa na tardiña coa cerimonia da plantación do carballo viaxeiro, unha galla que María Reimóndez entregara no inverno pasado na presentación de En vías de extinción e que para sorpresa de todos prendeu no balcón da miña casa. Foi esta a contribución nosa a celebración da #Diada, unha xornada que seguimos con emoción e esperanza. O carballiño quedou en Vilarón, ben abrigado dos ventos do nordés, para gañar o futuro.

Como se pode ver nas fotos acompañounos na plantación Secundino García Mera, o noso benquerido mestre da Capela, que gardará memoria do sucedido onte en Vilarón.