Onte 1600: Campanades a morts

Encollinme cando escoitei na radio que se cumprían corenta anos da matanza de Vitoria, cando ás portas da igrexa de San Francisco a policía abriu fogo automático sobre centos de obreiros cando eran desaloxados dunha asamblea en solidariedade cos folguistas de Forjas Alavesas. Cinco mortos e medio cento de feridos de bala foi un resultado daquel 3 de marzo, que nos conmocionou cando eramos estudantes, como os asasinatos dos laboralistas de Atocha ou os de Montejurra, que tinguiron de sangue a Reforma Política, un período de esperanza, no que semellaba todo aberto, mais tamén brutal, onde perderon a vida de forma violenta máis de 600 persoas. Os asasinados en Vitoria foron homenaxeados por Lluis Llach en Campanades a morts, nunha peza memorable que continúa emocionándonos.

Onte 1587: Mensaxe nunha botella

mensaje-1Unha rapaza e dous rapaces de quinto do CEIP de Lourido, Poio, atoparon na praia unha mensaxe dentro dunha botella. Coma se dunha das historias de Agustín Fernández Paz se tratase, despois de escachar o vidro leron un texto datado en xuño de 1958 e localizado a 150 millas de Cabo San Vicente, enviado por algúen, identificado coas iniciais D.R.G., que partiu do porto de Cádiz cara a Panamá. Unha mensaxe conservada nunha botella que aboiou durante 57 anos no océano. Unha noticia fermosa, estimulante, semellante á que daba comezo Os fillos do capitán Grant de Jules Verne, que coñecemos o día que celebramos a chegada do Nautilus a Vigo. D.R.G é unha tripulante, unha emigrante? Estará viva? E onde? Quen se anima a introducir un argumento?

Onte 1566: Rivas homenaxea a David Bowie na Biblioteca de Carballo

Biblioteca_Carballo_28-01-2016

Dos interesantísimos comentarios que Manuel Rivas fixo onte na lectura de fragmentos na Biblioteca de Carballo d’ O último día de Terranova chamáronme moito a atención os referidos á relación de Vicenzo Fontana, o libreiro de Terranova, tamén a voz da novela, co David Bowie. Advertiu Rivas que para el «na escrita todo ten unha relación e o aparentemente casual pode ser causalidade». «Durante a escrita da novela escoitei moito a Satie, mais de cando en vez aparecía o Bowie de “Starman“, creo que como unha manifestación da realidade intelixente.» «Vicenzo Fontana síntese un dobre de Bowie, identifícase co seu transformismo, coa súa capacidade de estar aquí e de fuxir, referénciase coas súas cancións, sobre todo con “Starman”. A novela publicouse cando Bowie estaba gravando o seu derradeiro disco. Mais por que aparece Bowie?» Confesou Manuel Rivas que a morte recente de Bowie fora para el como «un cruch», «igual que a escrita, un cros á mandibula, como sinalaba o escritor arxentino Roberto Alt. Para min a escrita dunha novela é un proceso de descuberta, unha loita contra a ignorancia, contra as propias convencións. A escrita da novela só é posible cando os personaxes comezan a contar cousas que o autor descoñece, compartindo a súa información.»

Continuemos soñando os nosos soños

Cada tarde de San Silvestre procuro un temazo de Oasis para compartir azos e esperanzas para o novo ano. Neste 2015 escollo «Little by little» (2002), unha canción na que Noel Gallagher apela a continuar loitando polos nosos soños:

«Somos xentes loitando pola nosa existencia. Non tratamos de ser perfectos, mais somos libres soñando sós os nosos soños sen resistencia, consumíndonos como as estrelas que desexariamos ser» «Por que pouco a pouco demos todo o que sempre soñamos, pouco a pouco as rodas da túa vida desapareceran devagariño.»

Con todos os meus votos de ventos portantes de esperanza para o 2016!

Onte 1531: «A música das árbores»

anxo_moure_servando_barreiro_12-12-2015

XG00245301Na matinal de onte presentamos na libraría Andel de Vigo A música das árbores, o libro disco de Servando Barreiro e Anxo Moure, ilustrado por Chus Láuzara. Coa participación de moitos miúdos, gozamos dunha hora na que os autores contaron e cantaron reivindicando o valor da natureza e da nosa lingua. Concibido como un conto musicado, na que a voz do narrador se intercala con dez cancións, representativas de diversos tipos e ritmos da nosa múisca tradicional, o libro ofrece unha paisaxe natural e sonora de seu. Freixón é o lugar onde choven soños, esperanzas e tenruras. Alí vive Graciano, un zoqueiro e gaiteiro que descubriu que as árbores facían música. A súa filla, Coureliña, recita poesía e chama por Matías, o barqueiro do neboeiro. Unha obra que abre unha fermosa xanela natural para a música infantil en galego.

«Fada madriña», canción sobre un poema de Rochi Novoa, é a primeira peza audiovisual do libro disco. A nosa gratitude a Chus Láuzara, a súa autora, tamén ilustradora do libro.

Onte 1525: Culturgal 2015, clausura

culturgal_2015_despedida_pan_de_capazo

Pechamos onte o Culturgal 2015 cun concerto de despedida de Pan de Capazo, apenas uns minutos de ledicia en tempo de desconto de trinta horas de bulir entusiasta. Comezou a primeira hora do domingo cunha programación na que se resume o espírito do que foi este Culturgal: no Salón de Actos, estreouse diante de varios centos de persoas a película de Xabier DoCampo, Na outra beira das augas grandes; no Auditorio desenvolveuse o concerto de presentación do libro disco Canta o Cuco, co que Uxía e Magín Blanco homenaxean a Manuel María; no Foro presentamos o ensaio de Xavier Navaza, Marcas; na Carpa actuou o coro galego Cántigas da Terra da Coruña, ás portas do seu centenario, coincidindo co das Irmandades da Fala; no Espazo Libro presentouse a fotobiografía de Ramón Piñeiro, que Henrique Monteagudo preparou para Galaxia; e no Ático desenvolveuse Firma e filme, o encontro de produtoras audiovisuais e editoriais para compartir proxectos. Unha programa diverso e transversal que expresa o que foi este Culturgal, onde todas as manifestacións da creatividade cultural galega teñen unha xanela para dialogar cos seus públicos. Pola tarde, a entrega do Premio do Público a Curtocircuíto, o festival de cine de Compostela constituíu un tempiño de acougo para recoñecer unha das iniciativas culturais que constrúen país dende unha estratexia glocal ao servizo da cidadanía e das artes.

Pechamos o Culturgal 2015 coa satisfacción de contar co apoio dos públicos (arredor de 14.500 persoas, unha cifra semellante á da edición anterior) e dos expositores, que nos expresaron o seu apoio ao novo modelo espacial da feira, que facilita a visibilidade de todos os espazos e o conforto dos visitantes. Sabemos que haberá cousas por mellorar, tanto na programación como no arranxo da feira, razón pola que agradecemos moito as críticas e as suxestións. Culturgal aposta por constituírse en espazo de mediación, de encontro entre sectores empresariais, institucións e públicos, razón pola que non pode conformarse. Cos pés ben chantados sobre os seus alicerces, cada edición debe continuar mellorando, innovando e sorprendendo.

O éxito de Culturgal non sería posible sen o seu equipo de profesionais e persoas voluntarias, que sei o deron todo e máis para ofrecer a marabilla da que todos e todas presumimos. Os meus parabéns para cada unha destas persoas tan xenerosas, profesionais e agarimosas. Os meus parabéns para Antón Sobral e Paula Cabaleiro, comisarios da exposición Somos Espazo. Os meus parabéns para Xosé Aldea, o director da feira e para Cecilia Carballido e Arancha Estévez, responsables de Produción e Comunicación, cerebros, corazóns e almas do que sucedeu estes tres días. Vémonos o 2,3 e 4 de decembro no Culturgal 2016. Beizón.

Onte 1510: Presentación de Érica Esmorís e Andrea Maceiras

Andrea_Erica_20-11-2015

A presentación do serán do pasado venres na Coruña de Nena e o mar de Érica Esmorís, Premio Merlín 2015, e Europa Express de Andrea Maceiras, premio Jules Verne 2015, puxo en evidencia algunha das mudanzas máis positivas que está vivindo a lix galega.

A primeira, o propio espazo onde se desenvolveu, a fermosa libraría Moito Conto, especializada en infantil e xuvenil, con atención preferente polo álbum ilustrado, aínda que tamén ofrece unha coidada escolma de lecturas literarias para as persoas adultas. Un modelo de libraría que procura o interese dun público familiar que entende a lectura como unha das súas actividades de lecer e desenvolvemento persoal.

A segunda mudanza é o protagonismo dunha nova xeración de autoras, á que a min me gusta chamar «Xeración da Esperanza», que Manuel Rodríguez Alonso bautizou «Xeración do novo século», que está irrumpindo con todo o seu pulo, renovando formas, introducindo novos temas e modificando actitudes e análises na nosa lix. Na presentación das novelas de Esmorís e Maceiras quedou ben clara a aposta de ambas as dúas por estruturas narrativas e temas complexos demostrando que ambas as dúas carecen de prexuízos didáctistas ou complexos de abordar «un xénero menor». Xaora, isto non impide que ambas as dúas chanten os seus textos no territorio firme dos valores e desenvolvan con ambición literaria as convencións do xénero, no caso de Nena e o mar, da novela clásica de aventuras; no de Europa Express, da novela de intriga psicolóxica.

A terceira mudanza é o emprego da comunicación directa de cada unha das autoras coa comunidade de lectores e lectoras que vai conformando, o que facilita interaccións e visibilizacións que permiten a ampliación dos seus públicos. Se todo isto non abondase para o interese da presentación, a participación de Matthew Ward, que cantou dous temas, un dels «Lighthouse», en homenaxe a Noon, o personaxe do fareiro de Nena e o mar, constituíu un agasallo precioso para unha presentación excelente. Bo comezo para a andaina das obras premiadas de Érica Esmorís e Andrea Maceiras.

Onte 1460: «Interferencias», o regreso de Manuel Seixas

interferencias_Compostela-02-10-2015

Presentamos onte na libraría Couceiro de Compostela Interferencias, a novela coa que regresa Manuel Seixas. Un acto emocionante co que Seixas iniciaba a serie de presentacións desta importante novela sobre as dores da alma e sobre o optimismo na escuridade, que continuará no serán de hoxe no auditorio da illa de Arousa, a vindeira semana na libraría Cartabón de Vigo dentro do ciclo «Venres nas librarías» e xa máis tarde en Vilagarcía de Arousa.

XG00243001María Pérez Vázquez na súa intervención deu tres razóns para aconsellar a lectura de Interferencias. A primeira por estar estar moi ben escrita, «tanto polo xeito de puntuar os textos como pola escolla léxica que converte á lectora en cómplice do autor; tanto polo seu uso da linguaxe, como pola súa naturalidade para mudar de rexistros, sendo capaz unhas veces de que as palabras cuspan e outras que te acariñen, conformando un oasis de poesia». «Seixas é capaz de ofrecer textos con vida propia, que non forman parte da trama, mais sempre con pretensión literaria». A segunda razón polos personaxes, María e Xosé, «deseñados coa intención de transmitir dor, mais que tamén posúen unhas personalidades cheas de interese e matices». E a terceira por que esta novela «é capaz de inserirnos no universo de Manuel Seixas, o da música, representada por María, e o do ensino, por Xosé». «A novela ábrenos a porta da súa aula, da súa paixón por ensinar con honestidade. Mais tamén as súas cancións e intérpretes preferidos que conforman a banda sonora de Interferencias

Manuel Seixas agradeceu na súa intervención a todas as persoas que o acompañaron e axudaron a saír do inferno do sufrimento psicolóxico dos últimos anos. Agradeceu as catro lectoras que o animaron a presentar o orixinal á editorial dunha obra que «é un testemuño psicolóxico e psiquiátrico, mais que tamén pretende ser unha peza artística, expresión de sentimentos para compartir e conmover». Referiuse despois a importancia para el da música, «sen ela non concibo a vida», e do ensino como sentido crítico, «a gran oportunidade para salvar esta noxenta sociedade».

Seixas cualificou Interferencias de triste, «ainda que posúa esa grande esperanza que ten ela». Considerou que os personaxes de María e Xosé forman unha sagrada familia e que o título ten que ver coas causalidades e casualidades que marcan as vidas». «Citando a Lou Reed, Interferencias é tan verdade na arte como na vida de seres que camiñan entre a perda e a maxia; temos que ser conscientes de que a vida ten tanta maxia como perdas. Interferencias é unha tentativa de seguir camiñando.» Rematou Seixas achegando tamén tres razóns para ler Interferencias: «É unha novela que demostra que é posible escribir na noite psicolóxica. É unha historia laica de María e Xosé, dous personaxes que poderiamos ser calquera de nós. E, ademais, é unha novela curta. Agardo que poida ser un libro que mude a vida dos lectores como a min me sucedeu co de Albert Camus O estranxeiro

Onte 1432: Battiato en Vigo

franco_battiato_vigo_04-09-2015Participamos no serán de onte na cerimonia case relixiosa do concerto do noso admirado Franco Battiato. O siciliano presentouse no escenario de Beiramar de forma austera, cantando sentando durante pouco máis dunha hora un repertorio intimista, a maior parte en italiano, meditativo, case místico, no que abordou a súa preocupación espiritual presente nos seus traballos das últimas décadas. Arroupado por unha instrumentación sobria, apenas un cuarteto de cordas, piano e teclados, e apoiándose na música electrónica pregravada (voces incluídas), Battiato fixo unha viaxe polas súas músicas e a súa investigación sonora, mesturando temas clásicos memorables como «Prospettiva Nevski», «Nomadi», «La cura», «E ti vengo a cercare« ou «No Times No Space», con outros máis recentes como «Passacaglia», onde acadou a súa maior enerxía e brillantez vocal. Mais foi nos tres bises cando se abriu a festa rachada en Beiramar. Battiato xa de pé actualizou os seus éxitos pop de comezos dos oitenta dos álbums de Nomades e Patriots: «Voglio Vederti Danzare», «La stagione dell’amore»… A interpretación coral de «Cuccurrucucú», lembrando a Dylan e nun contexto inequivocamente xeracional, pechou unha noite emocionante. Saímos entre as saudades dos tempos felices, lembrando no entanto que «os horizontes perdidos non se recuperan xamais». Obrigado, Battiato!

Onte 1426: Costas en Balaídos

miguel_costas_29-08-2015

Decepcionante actuación de Costas onte en Balaídos para celebrar no estadio o inicio da quincuaxésima participación do Celta en primeira división. Sen presentación por parte do espíquer nin presenza nas pantallas dos marcadores, desenvolveuse un mini concerto de vinte minutos no que a banda de Miguel Costas versioneou algúns dos himnos celestes máis emblemáticos: «A rianxeira», »Miña terra galega» e o propio himno galego na súa adaptación rock. Coa excepción da interpretación impecable do clásico de Siniestro Total, o resultado foi escasamente brillante. Entre a falta dun contexto musical axeitado, a ausencia de iluminación sobre os músicos e o escaso público que ao comezo do concerto ocupaba as bancadas a actuación da banda pasou con máis pena ca gloria. Xaora, hai que recoñecer que o público foi elegante xa que perdoou erros tan clamorosos como que o grupo descoñecese a letra correcta da rianxeira e do propio himno galego, finalizado de forma incorrecta nas dúas ocasións nas que foi interpretado. Mágoa que tan boa idea como a de convidar a tocar no estadio a un dos nosos músicos máis queridos quedase parcialmente malograda. Outra vez será!