A lingua e as présas de Feijoo

No artigo da semana de Campo de Granada abordo o dilema que debe resolver Feijoo arredor da promoción do galego. Reproduzo o texto xa que non aparece na web de Faro de Vigo.

A lingua e as présas de Feijoo

As declaracións recentes de Alberto Núñez Feijoo sobre a súa intención de recuar dende a Xunta de Galicia nas políticas de fomento do galego son moi preocupantes. Se estes anuncios retrógrados se concretan como primeira medida política do novo goberno, asistiriamos a unha ruptura sen precedentes do consenso autonómico acadado hai case tres décadas arredor do estatuto das dúas linguas que se falan en Galicia. Unha medida que, sen dúbida, esgazaría ao país e a súa cidadanía en dúas metades, o que tería consecuencias políticas e sociais imprevisibles xa que a lingua galega é o primeiro ADN de todos os cidadáns que residimos en Galicia e de todos aqueloutros que aquí deixaron as súas raíces e a levan ou a adquiriron polo mundo adiante. O galego é o idioma que a todos nos abraza (tanto dos que o utilizamos como o dos que prefiren instalarse no castelán), unha raíz chantada no futuro sobre a que todos temos responsabilidade.

No entanto, comprendo que estes anuncios de Feijoo, concretados, polo momento, na intención de derogar o decreto de fomento do uso do galego no ensino, obedecen á súa urxencia por vender o éxito da súa vitoria (e, por ende, a de Mariano Raxoi) á prensa conservadora madrileña, obsesionada na súa persecución das políticas de normalización lingüística, baixo a falsidade de tratarse dunha “imposición” dos partidos nacionalistas cataláns, vascos e galegos. Enredado nesa tea de araña, apupado polas agullas de Jiménez Losantos e Pedro J. Ramírez, o futuro presidente da Xunta realizou na COPE unhas declaracións tan imprecisas como alarmantes sobre a liberdade dos pais para elixir a lingua da aprendizaxe da lectura e das “materias troncais”. Afirmacións que non teñen encaixe coa actual estrutura da rede educativa galega e co desenvolvemento normativo sobre o uso da lingua galega emanado da Lei de Normalización de 1983. Como quere Feijoo organizar os colexios e institutos en función deste modelo de elección? Apoiará a segregación do alumnado en función da lingua vehicular escollida polas familias? Haberá aulas ou centros castelanófonos e outros galegófonos? E os pais e nais que quixeren continuar como modelo lingüístico mixto vixente? En tempos de crise, valorouse o custe económico do modelo? Sendo a primeira medida de goberno, implantarase xa o vindeiro curso? É compatible este modelo de elección co obxectivo, establecido nos currículums vixentes, de que todo o alumnado ao remate da ESO posuirá idéntica competencia no emprego de ambas as linguas oficiais? E que facemos co profesorado?

Mais paradóxico aínda é que estas declaracións de Feijoo á COPE sexan contraditorias co programa do PP-G (presentado como “un contrato integral co pobo galego”). Nesas máis de trescentas páxinas nada se fala dun modelo educativo de elección lingüística, salientándose, pola contra, a aposta dos conservadores polo trilingüismo para todos, co “obxectivo de que ao remate da lexislatura a metade dos centros sexan trilingües impartindo un terzo das materias en inglés, outra en castelán e outra en galega”. Outrosí sucede co espazo dedicado á “Lingua Galega”, onde se recolle a aposta do PP-G “dende as súas fondas conviccións galeguistas para garantir que todos os cidadáns de Galicia puidesen exercitar os seus dereitos lingüísticos en liberdade, e, particularmente, os que elixen o galego, dada a situación de marxinación histórica” ou o seu compromiso de “garantir o equilibrio e proporcionalidade nas materias que se imparten en galego e castelán no sistema educativo, permitindo a necesaria flexibilidade”. Posicións programáticas matizadas, das que podemos discrepar, máis moi afastadas doutras caracterizas pola belixerancia galegófoba.

Señor Feijoo, aclárenos, a que debemos atender: ás súas declaracións a Jiménez Losantos (que o animaba, tamén, a deixar de falar en galego no Parlamento) ou ao programa publicado polo seu partido? O seu goberno vai apostar polas teses de monolingüismo galegófobo defendidas por sectores moi minoritarios como Galicia Bilingüe ou vai facelo pola continuidade das políticas de promoción da lingua galega enmarcadas polo consenso alicerzado dende a Lei de Normalización Lingüística, no que participan todos os partidos e as forzas sociais? Na intelixencia e na afouteza para resolver felizmente este dilema, residirán boa parte das súas posibilidades para que comece sendo o presidente de todos galegos (tamén deses máis de oitocentos mil que non o votamos) ou o primeiro que promoveu dende a Xunta de Galicia políticas de extinción da nosa lingua. Señor Feijoo, nas súas mans queda o futuro do noso idioma. Precisa tempo para resolver un dilema que merece unha reflexión serena e profunda, nesta súa aposta e do seu partido, xogámonos o futuro do ADN de todos os galegos.

«A primeira paraula en catalá»

[kml_flashembed movie="http://www.youtube.com/v/XlH4ZLSi3YM" width="425" height="350" wmode="transparent" /]

Vía Carlos Callón

«Nos camiños do entusiasmo", presentación en Compostela

Hoxe presentamos,ás 20:30 horas na Libraría Pedreira de Santiago (rúa do Home santo 55) Nos camiños do entusiasmo. Calidade da lingua e planificación o ensaio de Goretti Sanmartín. Participaremos no acto xunto a Teresa Moure e a autora. Este ensaio constitúe unha reflexión potente sobre o proceso de recuperación de usos da lingua e do seu prestixio social. Entre as súas numerosas reflexións e propostas, quédome con esta, que me parece fulcral: precisamos un modelo de normalizacion no que a defensa do idioma e a súa calidade vaian unidas. «Os procedementos son a propia política.» Estades todos convidados.

Rotundo fracaso de Galicia Bilingüe


Fotos Manuel Vilas (A Nosa Terra). [Moitas grazas]

Reunir só dúas mil cincocentas persoas ou, segundo fontes policiais, sete mil (a pesar de traer autobuses de fóra de Galicia e contar co apoio mediático de Rosa Díez) é un fracaso rotundo da manifestación de Galicia Bilingüe. A «posición Corina», asumida pola dirección do Partido Popular de Galicia, levou a que despois de case dúas décadas de contención os conservadores galegos camiñasen en público da man de sectores fascistas e de ultradereita enarborando a bandeira española. Un erro clamoroso do PPG que, en plena campaña electoral, volve situarse nas posicións rancias da vella AP. U-lo centro político onde Alberto Núñez Feijoo quere recuperar a maioría? Mágoa que a dura actuación policial sobre os independentistas que defendían a lingua agache nos medios este enorme fracaso de Galicia Bilingüe. Como moi atinadamente valora o comunicado emitido hoxe pola Mesa pola Normalización Lingüística esta escasa afluencia á manifestación supón un «enorme batacazo» tanto para os convocantes como para o Partido Popular que co seu apoio visualiza a ruptura do consenso lingüístico. Un fracaso que pon ás claras, tamén, o desinterese da maioría abrumadora da cidadanía galega por estas posicións intolerantes contra a lingua galega cada vez máis identificadas cos prexuízos de clase de sectores da pequena burguesía urbana. A desfeita que supón esta semente de división social, inevitablemente, conleva de forma inmediata unha enorme dificultade para acadar consensos futuros e anuncia que os dous temas centrais da campaña electoral serán (quen o díría hai uns meses?) a crise económica e o futuro da lingua.

Alema

Non podo manter durante máis tempo o segredo: son fan do blog de alema e apoio con convicción a súa iniciativa de recoñecemento de «bueno». Agradécense iniciativas realistas deste tipo. Gústame a súa declaración de principios como galegofalante urbano (condición coa que me identifico, eu que nunca tiven aldea). Bueno, pois, beizóns para alema. Recomendo vivamente seguilo.

Entrevista con Xosé Lastra

Aconsello a lectura da entrevista a Xosé Lastra, presidente de Nova Escola Galega, publicada en Xornal de Galicia. Un bo repaso á axenda dos temas da educación e do futuro da lingua. Lastra non parece moi optimista.

O galego na RTP

Unha interesante reportaxe sobre o galego emitida na RTP.

Tratamento subordinado

Mais que recomendable a longa conversa que manteñen Agustín Fernández Paz e Manuel Vidal Villaverde este luns en Galicia hoxe. Entre as moitas cousas a salientar das palabras sabias de Agustín recollo estes dous fragmentos imprescindibles:

O primeiro sobre a lingua:

Se non se quere que haxa cidadáns de primeira e de segunda, teñen que crearse as condicións para que poidamos vivir en galego coa mesma normalidade coa que o pode facer unha persoa castelán falante. Para iso, entre outras moitas medidas, é imprescindible que a poboación sexa competente nas dúas linguas oficiais, para que logo cadaquén poida decidir se usa unha ou outra nos diferentes ámbitos e situacións. É dicir, a dobre competencia é imprescindible para garantir a liberdade lingüística. Unha dobre competencia que xa posuímos todos os cidadáns que temos como lingua de instalación o galego. Pois non se debe esquecer que a oposición entre castelán falantes e galego falantes é, en boa medida, unha falsidade. En todo caso, a oposición será entre os que temos competencia bilingüe e os que se encastelan no mantemento da competencia monolingüe vivindo nun país con dúas linguas oficiais.

O segundo sobre algúns dos problemas da lectura e escrita en galego:

Escribir nunha lingua minorizada socialmente leva aparellados serios problemas de visibilidade, tanto na propia sociedade (e penso agora nos libros galegos en Galicia, confinados coma nunha reserva india nunha parte significativa das librarías, ou no tratamento subordinado que reciben nos medios de comunicación, ou no insidioso mantra de que somos unha literatura subvencionada) como na posibilidade de ser traducidos a outras linguas e chegar así aos potenciais lectores doutros países do mundo. Así que esta cuestión é política, e son as medidas de política económica e cultural as que poden axudar a solucionala.

«Texo» e non «Tajo»


Via: Xornal tv

Steiner, non é todo ouro de lei

Ten razón Xabier Cordal, as desculpas de Steiner están cargadas de dinamita. Se ben «pide sinceras disculpas» e admite que as súas declaracións sobre o galego foron froito dun «comentario irreflexivo», a continuación afirma que a súa foi «unha resposta ó chauvinismo rexional que ameaza agora a unidade de España», o que non ven máis que agravar a polémica. Que entende o profesor de Cambridge por «chauvinismo rexional»? Para el o uso das linguas oficias españolas ameaza a «unidade de España»? Hai veces que é mellor ter a boca calada, xa que se pretendía desculparse por «irreflexivo», agora este comentario máis meditado semella moito máis grave (considerar as linguas oficiais españolas como ameaza é outro disparate). A verdade é que os prexuízos culturais e a visión política deste señor non dan máis de si. Creo que é estéril continuar tirando dese fío, ben sabemos que non é todo ouro de lei.

Camilo Franco publica hoxe en La Voz de Galicia as recomendacións que diversas persoas da cultura galega fariamos ao señor Steiner para desmontar os prexuízos sobre a nosa literatura. Un interesante canon espontáneo das nosas letras.

Actualización (21-09-2008): «Steiner, no; nosotros», Suso de Toro. Un artigo moi recomendable e clarificador.