Homenaxe ás vitimas do Portiño

Os membros da Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Coruña fixéronos chegar información da homenaxe que se realizará o vindeiro venres, 9 de marzo, ás 19:30, no Peirao do Portiño do barrio de San Pedro de Visma da Coruña en lembranza do setenta aniversario da traxedia do Portiño. No acto intervirán Eliseo Fernández, Xurxo Souto e Manuel Rivas. Reproduzo a nota enviada pola Comisión organizadora da homenaxe:

“Este pasado 3 de marzo cumpríronse os setenta anos do intento de fuga polo Portiño, o feito máis dramático de todas cantas fugas por mar intentáronse no noso País. Queremos lembrar pois tal data, na que morreron moitos homes, tanto nesa mesma noite do 3 de marzo, como nos meses posteriores, consecuencia do xuízo sumarísimo á que foron sometidos os que caeron nas mans dos represores. Os pesqueiros “Generoso” e “José Linares” levaríanos fóra de Galiza, para salvalos do cerco no que estaban sendo acorralados. Abortada a fuga, resultaron 28 detidos, outros ficaron alí mortos, afogados; algúns salvaron momentaneamente a vida para rematar sendo atopados, ou outros con máis sorte, lograron fuxir noutra ocasión ou voltar de novo a seus agochos. Moitos dos detidos morrerán fusilados no Campo da Rata en outubro, e outros serán condeados a cadea perpetua. Todo por tratar de fuxir; poucos eran cadros destacados de sindicatos ou partidos, os máis, simples militantes, da CNT na súa maioría, obreiros mozos que fuxían da morte ou de calquera outra das formas de represión de seus verdugos. A fuga foi artellada pola organización coruñesa do “Despertar Marítimo”, que conseguiu rachar co cerco en diversas ocasións, máis non en esta. Quixeramos convidarvos a todos os mulleres e homes de ben que quixerades lembrar tal traxedia nas nosas costas.”

Sempre Kapuscinski

A morte do grande mestre polaco conmocionou a rede de forma tan unánime como moi poucas veces teño visto. Desque hai case unha década descubrín La guerra del fútbol quedei prendido á obra deste narrador da verdade que silenciosamente (sen apenas contar co apoio da mercadotecnia editorial) foi gañando a milleiros de lectores. Ninguén pode dubidar que as súas grandes reportaxes son memorables, mais os seus libros de “ensaio” máis recentes (Los cínicos no sirven para este oficio, Lapidarium IV e El mundo de hoy) quedarán para sempre na miña memoria de lector como os meus preferidos, deses poucos libros que se deixan reler como manantío. Kapuscinski foi autor dunha obra que se resiste a unha clasificación unívoca; definiu a súa prosa simplemente como “textos” escritos ou falados. A esencia do xornalismo contemporáneo.

Hoxe, cando sabemos que só nos quedarán os seus textos, traduzo uns poucos anacos maxistrais de Lapidarium e O mundo de hoxe, anticipatorios da textualidade dos blogs:

“A forma da sonata é a estrutura dunha obra musical cuxa esencia consiste nunha transformación libre de temas. Unha das súas variantes: a sonata barroca, que se compón de movementos breves que constrastan un co outro. En literatura, o seu equivalente sería o fragmento, a forma fragmentaria.” (Lapidarium IV)

Cando me preguntan qué escribo, sen formular cuestións propias da teoría da literatura, contesto: un texto. E que tipo de texto? Un texto bo. Todo escritor desexa crear un bo texto. (O mundo de hoxe)

En todos e cada un dos meus textos intentei descubrir, captar e reflectir o quid, a esencia do acontecemento, do fenómeno ou da realidade que describo. (O mundo de hoxe)

O detalle sérveme como punto de partida para unha reflexión xeralizadora. (O mundo de hoxe)

En todo o que fago intento falar coa miña propia voz, unha voz persoal, amortecida. Non sei berrar. (O mundo de hoxe)

Que a terra che sexa leve, mestre!

Etiquetas:

Iniciativa Man de Camelle

Oportunísima a páxina de hoxe de La Voz de Galicia recordando o cuarto aniversario do falecemento de Man de Camelle. É inxustificable o esquezo por parte das institucións públicas galegas (dende a Consellaría de Cultura, a Deputación da Coruña ata o propio concello de Camariñas) dunha figura que simbolizou, como poucas, a comunión do home co mar e a coherencia radical dunha persoa coa súa conciencia. Poñer en valor o legado artístico do seu Museo, como reivindica Xoán Abeleira no seu libro e como esixen os milleiros de asinantes da Iniciativa Man de Camelle, é un acto de estrita xustiza e de autoestima da sociedade galega que se mobilizou contra o chapapote. Man merece non ser esquecido.

Etiquetas: ,

Recordo de Manuel

Almiral Mouchez lembra neste blog, moi oportunamente, que hai hoxe dous anos morreu Manuel María. O autor de Brétemas do muiñeiro e Muiñeiro de brétemas foi quen escribiu: “Un poema é un ser vivo que anda, respira, soña, chora, salouca, ama, berra, cintila e escurece, (…) E nunca morre”. As palabras de Manuel seguen vivas connosco.

Etiquetas: ,

Xan Traba

Este agosto horrible, róubanos a outro grande amigo, Xan Traba Díaz. Entrañable e xeneroso onde os houbera, chamoume cando estabamos en Nova York. Entendín que era o seu derradeiro agasallo para nós. Obrigados, Xan. Sementaches moita luz e moita esperanza onde estivestes.
Expléndido o In memoriam de Fernando Franco. Non se pode dicir mellor o que tantos compartimos. Con todos os abrazos para Ana, Carlota e todos os seus.

Luís Noia, in memoriam

O día do regreso non puido ser máis triste: morreu Luis Noia Domínguez, o noso amigo, o impresor de Gráficas Numen dende hai máis de corenta anos. Mañá sábado, á unha do mediodía, serán esparexidas as súas cinzas no peirao da Guarda. Alí estaremos testemuñando a nosa admiración e lealtade con este grande impresor comunista.
Actualización (20-08-2006): No artigo da semana recordo a figura de Luís.

Etiquetas:

Marta Mata

Faleceu Marta Mata, a grande impulsora da renovación pedagóxica catalana e defensora da escola pública. Os membros dos MRPs, os ensinantes que nos vencellamos no proxecto da escola galega das pombas debémoslle moito a esta mestra de escola e mestra de mestres, con moi boas amizades en Galicia.

Tiven a oportunidade de coñecela personalmente hai vinte anos nun encontro preparatorio do Congreso de MRPS celebrado na súa casa de can Garriga ao que acudín con Antón Costa. Sempre lle tiven lei a dona Marta pola súa afouteza inquebrantable na defensa da dignidade da profesión e pola súa profunda convicción nas posibilidades de transformar a sociedade dende o traballo pedagóxico comprometido. Unha grande perda.

Etiquetas: ,

Asun Balzola

Onte morreu Asun Balzola. A artista bilbaína foi unha das máis importantes ilustradoras de libros infantís e xuvenís en España nos últimos trinta anos. Autora, tamén, dalgúns textos memorables, nos anos oitenta fixo unha importante contribución á incipiente edición infantil galega ilustrando títulos da primeira colección de Sálvora ou o O gato Bógar, un dos primeiros e máis emblemáticos libros da colección Merlín. A claridade da liña, a textura da cor e a profundidade dos seus personaxes caracterizaron o traballo de ilustración desta xenial artista. Beizóns para ela.

Etiquetas: ,


Finou Xohán Ledo

O pasado día dez finou Ricardo García Suárez, máis coñecido como Xohán Ledo, o ilustrador e debuxante que máis activamente participou no deseño das portadas e na diagramación dos libros da editorial Galaxia, da que foi director artístico durante as tres primeiras décadas da súa andaina. Ao seu talento debémoslle portadas como a d’ A lus do candil de Fole de 1953, a primeira edición d’ As crónicas do Sochantre de Cunqueiro, a primeira d’ Os biosbardos de Blanco Amor ou varios dos volumes ilustrados da colección Illa nova. Colaborou en Grial e en Galicia emigrante. Médico de profesión, unha vez xubilado emprendeu a proeza de traducir para o galego a Shakespeare, publicando en 1998 dous dos cumes shakesperianos, Ricardo III e Xulio César. Colaborou, tamén, con Álvaro Álvarez Blázquez na Serigrafía Gallega. Moi difundido foi o seu cartel do primeiro día das letras galegas de 1963. En 1998 recibiu o premio Trasalba da Fundación Otero Pedrayo.
Mágoa que o seu pasamento pasase tan desapercibido para a prensa galega, unha mostra da dolorosa enfermidade do esquecemento que padecemos. Beizóns para un grande artista e escritor, que a terra que tanto amou lle sexa leve.

Etiquetas: ,