Onte 1488: Librarías con selo de calidade

sellocalidadlibrerias

O Ministerio de Educación, Cultura e Deporte comunicou onte que xa está dispoñible «para todo o territorio nacional» a solicitude de Selo de Calidade de LIbrarías, unha medida incluída no seu Plan Integral de Fomento da Lectura. Os obxectivos deste selo, que reclama dende hai anos o sector do libro, son consolidar as librarías como espazos culturais, fomentar a diversidade do patrimonio bibliográfico, concienciar á opinión pública sobre o papel esencial da libraría, estimular o seu compromiso de mellora permanente do seu servizo, ademais de identificar e garantir que as librarías así identificadas cumpren uns estándares de calidade.

Para conseguir este selo de calidade cómpre que cada libraría se autoavalíe coa intención de coñecer se cumpre cos requisitos mínimos en canto a súa actividade libreira, xestión, instalacións e persoal. Requisitos mínimos que no caso dos fondos son, entre outros, o de levar aberta un mínimo de tres anos, que a venda de libros supoña o 60 % da súa facturación, conte con 6.000 referencias ou 2.500, se é unha libraría especializada, dispoña de fondos de 50 editoriais, ou 25 se é especializada. Requisitos que no que atinxe á xestión obrigan a estar ao corrente das obrigas fiscais, a utilizar un sistema informatizado de xestión e pedidos, contar con web e participar nas redes sociais. Sendo imprescindible, no referido ás instalacións e ao persoal, contar cunha superficie de venda superior aos 40 metros cadrados, sinalar as diversas seccións ou contar con persoal con formación e experiencia abonda para ofrecer asesoramento sobre a oferta editorial existente na libraría. Sen esquecer que no eido referido á actividade cultural, a libraría debe organizar como mínimo seis eventos ao ano, sendo algún deles en colaboración con outros axentes culturais.

O establecemento deste selo de calidade libreiro consitúe un aliciente de competitividade e mellora para un sector da libraría cultural e educativa que vive un momento crítico. Porén, é indubidable a precipitación electoral do MInisterio para poñelo en marcha cando xa rematou unha lexislatura desastrosa para o sector do libro. Como tamén o é o feito de que este selo deberá ser adaptado ás necesidades do sector do libro galego, mais aínda cando Galicia conta con competencias exclusivas nesta materia. No Simposio sobre o futuro das feiras do libro, que organiza o 12 de novembro a Asociación Galega de Editores no Consello da Cultura Galega, podería ser unha boa oportunidade abordar cales deberan ser os requisitos do selo de calidade da «Libraría Galega». Xaora, a pesar das presas electorais, a posta en marcha deste selo da libraría de calidade é un nova esperanzadora para o futuro do sector.

Onte 1456: Catalás 27S. Os matices

Junts-CUP-recalca-candidato-president_EDIIMA20150928_0495_18Tras os resultados definitivos das eleccións catalás, chega o momento de estudar matices e establecer marxes de acción.

O primeiro matiz é o de determinar a porcentaxe real de votos das opcións independentistas, 47,74 % se sumamos Junts e CUP, pero que podería superar o 50 % se engadísemos apenas un terzo dos que poderían corresponder ao polo soberanista de CatSiqueesPot, o que non parece ningún disparate. Se ao 56,71 % que apoian o dereito a decidir engadimos o 12,74 % dos votos correspondentes ao PSC e o 2,5 % de Unió que propoñen formas dun estado federal, obtemos unha cifra esclarecedora. o 71,96 % do electorado que acudiu as urnas o domingo expresa unha clara vontade de que se modifique o actual estatus político de Catalunya.

O segundo matiz refírese ao realismo da CUP ao considerar a porcentaxe do 47,74 % insuficiente para formalizar unha declaración unilateral de independencia, a pesar de que expresa que foron máis os votos a prol da independencia que os votos que se poden considerar en contra, 39,17 %.

O terceiro matiz obriga ás forzas políticas soberanistas a fiar aínda máis fino. Máis alá do estudo das cifras dos apoios recibidos por elas e polas forzas unionistas debe valorar o nivel de cohesión do conxunto da sociedade catalá á hora de asumir esta polarización electoral que non está ainda decantada definitivamente. Non esquezamos que a cohesión cidadá é un requisito indispensable para facer recoñecible internacionalmente calquera proceso de creación dun novo estado.

O cuarto matiz anuncia que os resultados do domingo dificultan (ou impiden) a reelección de Artur Mas como president da Generalitat, abrindo no taboleiro posibilidades audaces como a que propuxo onte Pablo Iglesias dun goberno de forzas de esquerda, para o que sería indispensable que os electos de ERC rompesen con Convergencia, o que semella case política ficción. En todo caso, semella que a continuidade do proceso soberanista non está condicionado pola continuidade ou a marcha de Mas.

E quinto matiz, na confrontación entre os partidos de obediencia española, nas eleccións do domingo gañou con claridade o polo conservador de Ciutadans e PP sobre o dificilmente asociable como de esquerda de PSOE, Podemos e IU, o que constitue un precedente a ter en conta para as Xerais de decembro.

Onte 1455: Catalás 27S

catalas_2015

Despois de chegar da asemblea da Iniciativa pola Unión, na que demos outro pasiño más no proceso tan esperanzoso coma complexo de formación dunha candidatura unitaria galega, seguimos os resultados das eleccións catalás e as súas interesadas interpretacións nos medios madrileños. Non hai dúbida que as opcións polo dereito a decidir (Junts, CUP e CatSiqueesPot) obtiveron clara maioría popular (56,71 % dos votos) e que as independentistas (Junts e CUP) gañaron as eleccións por clara maioría absoluta de escanos, mais non de votos, razón pola o mandato que recibiron é insuficiente para unha proclamación unilateral de independencia e deberán continuar alentando o proces. O incremento moi importante do voto a Ciutadans, xa a primeira forza unionista, a costa da desfeita do Partido Popular, agóiralle a Rajoy grandes dificultades nas Xerais de decembro. A capacidade de resistencia do PSC na área metropolitana de Barcelona freou as posibilidades de sorpasso de CatSiqueesPot, fórmula á que o talisman de Podemos non reforzou como era previsible. Xaora, este resultado axustado, que dificultará a Artur Mas a formación de goberno, servirá tanto para a continuidade do proceso soberanista como para a renegociación do estatus de Catalunya no marco dunha reforma constitucional, á que non será allea a máis que previsible presión dos socios europeos. Nese contexto, o resultado das Xerais será decisivo para darlle unha saída a este bloqueo, onde Galicia debería contar coa súa voz soberana.

Onte 1451: «B» de Bárcenas

posterB-copia-212x300B é a dramatización da declaración literal de Luis Barcenas diante do xuíz Ruf da Audiencia Nacional o 15 de xullo de 2013. Unha adaptación cinematográfica da obra teatral Ruz-Bárcenas de Jordi Casanovas, situada na fronteira entre o documental e a ficción. Película política, con inequívoca vocación de intervención, B desvela o financiamento ilegal do Partido Popular, dende os mecanismos de control da súa caixa B até os sobres en negro que recibían mensualmente os seus dirixentes. A interpretación extraordinaria de Pedro Casablanc no papel do tesoureiro mantén o interese dramático do interrogatorio até chegar a removernos na butaca pola indignación provocada polo relatado. Grazas ao cine podemos saber o que se nos agocha, entender en que consiste a corrupción e como funcionan os seus mecanismos. A distribución tan limitada da película, apenas 16 copias, demostra a incomodidade da película coa que debuta David Ilundain para os actuais responsables do PP.

Onte 1447: Plan de fomento do libro

sybillineDo debate cos partidos políticos organizado pola Federación de Gremios de Editores sobre a súa proposta de poñer en marcha un plan de fomento do libro e da lectura recollo apenas as posicións do partido do goberno sobre as bibliotecas e as librarías. Non me sorprende que o Partido Popular continúe teimando, como ven facendo dende 2012, en suprimir a partida dos orzamentos do estado destinada a compra de novos fondos para bibliotecas públicas, deixando toda a responsabilidade deste caso ás comunidades autónomas e administracións locais. Sen dotación, as bibliotecas públicas non poderán transformarse no corazón da actividade lectora e de acceso á información nos diversos soportes de cada comunidade local. Porén, semella que o partido de Rajoy está máis preocupado polo futuro das librarías, asfixidas pola perda dun terzo da súa facturación dende 2008, para as que promete poñer en marcha un selo de calidade que identifique aquelas que realicen un papel dinamizador no seu entorno local.

Medidas de apoio ás bibliotecas e ás librarías necesarias, mais moi insuficientes para que o sector do libro no seu conxunto poida facer fronte aos efectos do seu proceso de hibridación disrutiva. Levo tempo defendendo que só un plan transversal de fomento da lectura, desenvolvido no sistema educativo regrado e na rede de educación non formal, financiado por todos os poderes públicos e apoiado por diversas iniciativas privadas, permitirá incorporar a lectura como un dos temas preferentes da axenda pública, utilizada polos partidos políticos e polos medios de comunicación. Sen o compromiso por unha revolución lectora, temo que medidas illadas como as comentadas queden en auga de castañas.

Onte 1439: Via Lliure

diada_2015O novo éxito da Díada supón a consolidación do empoderamento dunha cidadanía catalana disposta a participar na construción dun novo país e a reclamar un novo estatus de Catalunya con España e con Europa. Un proceso de empoderamento, que no tempo coincidiu con movementos como o 15M, no que foi decisivo o peso das organizacións cívicas e sociais agrupadas na Assemblea Nacional Catalana. As fotografías desta Via Lliure da Meridiana expresan que foi un día de festa, de ledicia e esperanza compartida por moitas persoas. O carácter plebiscitario das eleccións do 27S protagonizou esta convocatoria soberanista. Tras as enquisas publicadas esta semana e despois desta gran manifestación independentista é moi probable que no 27S as candidaturas soberanistas (a lista unitaria de Junts pel Si e a da CUP) obteñan unha maioría absoluta apretada, cuxa xestión será complexa e consecuencias políticas impredicibles. Con todo, chama a atención o esforzo do Partido Popular por intensificar esta polarización, que entende lle favorecerá fóra de Catalunya nas xerais de decembro.

Onte 1437: O que vale un litro de leite

davila_tractorada

Interesoume moito o artigo que na Voz de Galicia publicou onte Xosé Antón Rodríguez sobre o valor da produción leiteira en Galicia. A tese do profesor da facultade de económicas compostelá resúmese en que o valor dun litro de leite debe ser «a suma dos custos totais de produción máis as externalidades positivas que xera». A contribución á fixación da poboación no medio rural, a produción alimentaria de calidade, o coidado do bosque ou a mellora da calidade medioambiental, como algunhas destas externalidades, deberían ser valoradas polos poderes públicos implicados, singularmente, pola Xunta de Galicia. Considerado así o valor do sector leiteiro, que achega considerables beneficios ao conxunto da sociedade galega, é de xustiza que o Goberno Galego defenda e apoie directamente ao conxunto do sector, dende as explotacións até outros elementos da cadea de valor láctea, no marco das súas políticas agrarias, demográficas e de comercio interior. Como tamén é precisa a corresponsabilidade cidadá no consumo destes produtos galegos de calidade.

Gratitude ao xenial Bichero de Davila.

Onte 1436: Tractoradas

ganaderosgrande2Nas tractoradas de Lugo e Santiago en defensa do sector leiteiro, identificamos una nova xeración de gandeiros chamada a protagonizar una mudanza radical no medio rural en Galicia. Unha xeración, retratada por Manuel Iglesias Turnes na súa segunda novela, Que non te aten, prevista para comezos de ano, que racha cos estereotipos e prexuízos sobre un mundo rural atrasado e conservador. Tras as fileiras de John Deere, rodeando a Muralla e sitiando Compostela, están mozos e mozas que, diante do remate da política de cotas, apostaron esperanzados pola modernización tecnolóxica e competitividade das súas explotacións, até converter algunas nas máis avanzadas de Europa. Diante da inacción conformista dos gobernos de Rajoy e Feijoo, a súa mobilización, que xa adquiriu tintes históricos, é determinante para o futuro do sector leiteiro, sometido aos efectos da deslocalización alimentaria e das políticas agrarias da UE. Os nosos gandeiros merecen todo o apoio.

Onte 1425: Hibridación do libro de texto

creative_bookAnele publicou onte o seu informe anual sobre a evolución dos prezos do libro de texto, no que incluíu a súa valoración sobre a situación do sector. Entre os datos destaco a estimación dun incremento de prezos dun 1,05 %, nun curso onde se publicarán os novos materiais que desenvolven as prescricións curriculares da LOMCE para o conxunto da Primaria e para algúns cursos de ESO de Bacharelato. É significativo, ademais, que o informe recoñeza que dende o curso 2011/12, o da chegada de Rajoy ao Goberno, se reduciron as vendas de libros de texto nun 16,32 %, así como que o gasto medio por alumno pasase dos 111,23 € de 2011 aos 91,62 de 2014. Foi importante o impacto que para o sector supuxo a diminución das axudas para a adquisición de materiais didácticos, que no mesmo período pasaron dos 100 millóns de 2011, á supresión olímpica desta partida por parte de Wert, até a súa tímida recuperación (24 millóns de euros para este curso que comeza e o seguinte) por parte do novo ministro de Educación.

No que respecta aos datos publicados sobre a oferta de libro de texto en galego, é salientable que o catálogo acadase os 1,894 títulos, dos que o 75 % foron editados en papel e o 25 % en soporte dixital (456 títulos), cifras que amosan o imparable proceso de hibridación dos materiais didácticos en Galicia e na nosa lingua. Con todo, non esquezamos que os libros dixitais supuxeron o pasado curso apenas 24 millóns de euros, o 3,29 % da facturación do conxunto do sector (748 millóns de euros para máis de oito millóns de alumnos).

O proceso caótico de implantación da LOMCE, a incertidume provocada polo atraso na publicación dos novos currículums e das orientacións para a confección das programacións didácticas, asi como o escaso respecto á propiedade intelectual e aos contidos educativos por parte das diversas Administracións Educativas no actual proceso de dixitalización (un eufemismo que utilizamos para evitar falar de plaxios inconfensables de libros  impresos) son circunstancias que están condicionando negativamente este proceso de hibridación da oferta editorial educativa.

Onte 1412: Incendios forestais

arde_galicia

Cando regresamos onte de Aldán, unha nube mesta de fume adiantaba o solpor sobre a ría. Os incendios no Baixo Miño durante toda a xornada, en ambas as dúas beiras do Miño, engadíanse á relación de 74 lumes da fin de semana en Galicia. Particulamente graves foron os lumes que rodearon outra vez Compostela e a provincia de Ourense, como os que afectaron a espazos protexidos da rede Natura como Toques, Corrubedo ou o monte de Santa Tegra no esteiro do Miño. Porén, para o actual Goberno Galego os incendios forestais xa non forman parte da axenda pública galega. Queda xa moi lonxe a indignación de Feijoo cos lumes daquel verán de 2006, onde culpaba da súa orixe ao goberno de Touriño. Os recurtes nos medios de extinción e prevención, denunciados con retranca polo Bichero de Davila, como a recente mudanza lexislativa aprobada polo Partido Popular sobre a posibilidade de recualificación de terreos queimados poden estar afectando tamén aos incendios forestais deste verán tan seco en Galicia.