Cara ás Galegas

No artigo da semana en Faro de Vigo valoro os resultados das pasadas Xerais e reflexiono sobre as perspectivas das vindeiras Galegas de outubro:

Xerais_2016Tras o resultado das Xerais do pasado 26 de xuño, abriuse a posibilidade dunha terceira maioría para Alberto Núñez Feijoo nas Galegas do vindeiro outono. A clara vitoria do Partido Popular en Galicia, que, con respecto á convocatoria do mes de decembro de 2015, subiu un 4,37 % e incrementou en 34.204 os seus votantes, foi moi traballada sobre as provincias da Coruña e Ourense, onde conseguiu dúas novas actas, a primeira a costa de Ciudadanos (por máis de cinco mil votos) e a segunda de En Marea (por mil seiscentos), circunscricións nas que conseguiu concentrar arredor de si o voto conservador e aproveitou a inhibición dunha parte do electorado desencantado da esquerda e do nacionalismo. Un resultado electoral que deixou claro que nin os numerosos escándalos de corrupción do partido conservador ao longo da lexislatura nin o escuro episodio recente de persecución a rivais políticos protagonizado polo ministro do interior foron considerados por unha parte do electorado galego (643.827 persoas, o 41,49 %) como circunstancias relevantes que afectasen ao seu criterio sobre o partido presidido por Mariano Rajoy. O que, sen dúbida, abre unha liña de reflexión clarificadora sobre cales son os valores e os modelos éticos que hoxe cotizan na nosa sociedade.

Ninguén pode cuestionar que Alberto Núñez Feijoo obtivo nestas Xerais un resultado óptimo que fixo retroceder a todos os seus adversarios. A súa apelación directa na última semana de campaña aos votantes de Ciudadanos, partido que en Galicia obtivo 133.938 votos e unha porcentaxe do 8,63 %, conseguiu que este moi apreciable resultado quedase en auga de castañas e non se traducise en acta ningunha para o partido de Albert Rivera. Outro tanto sucedeu cos partidos da oposición parlamentaria ao seu goberno, tanto o Partido Socialista de Galicia-PSOE que, a pesar de recuperar a segunda posición e manter as súas seis actas (en contra do prognóstico das enquisas), perdeu cinco mil votos; como, e sobre todo, a En Marea e ao BNG, que perderon entre ambas as dúas 92.516 votos, que (moi probablemente) foron directamente para a abstención. Unha severa inhibición que fixo retroceder a En Marea á terceira posición, perdendo un acta no Congreso e outra no Senado, rompendo a súa liña ascendente de convocatorias anteriores. Un resultado que deixa noqueado ao BNG cun 2,89 % dos votos, o peor resultado da súa historia, na máis dolorosa irrelevancia, agoirando a súa probable desaparición do Parlamento Galego ao non acadar en ningunha das provincias o teito do 5%.

Xaora, a pesar de que os resultados nestas Xerais non son directamente trasladables ás vindeiras Galegas, é innegable que con estes datos diante non vai ser doado artellar unha alternativa de esquerda e galeguista que, despois de dúas lexislaturas decepcionantes de durísimos recortes sociais e retrocesos para o autogoberno galego, desprace de vez a Feijoo de Monte Pío. Para isto semella imprescindible que no PSdeG-PSOE, que despois de evitar o sorpasso da Marea, aspira a que o profesor Xoaquín Fernández Leiceaga presida ese goberno alternativo, active as expectativas renovadoras xeradas por este economista rigoroso de espírito galeguista e humanista. Leiceaga asume nunha situación sen liderado claro no partido, ademais, o reto tan difícil de deseñar un proxecto común para un socialismo galego ao que tantas veces gustou mirar máis para o que chegaba de Ferraz que para o que se acordaba na súa sede galega. Un “efecto Xocas” cuxos resultados, en todo caso, dependerán en grande medida da posición que finalmente acorde o partido con respecto á investidura de Rajoy, sexa asumindo a abstención da totalidade ou dunha parte do seu grupo parlamentario ou mantendo unha oposición teimosa que levaría a unhas terceiras Xerais. Non o vai ter, pois, doado Leiceaga.

Como superar a fronteira dos 450.000 votos nas Galegas debería ser o obxectivo polo que traballasen En Marea e o propio BNG activando ao electorado progresista e galeguista aborrecido e decepcionado polas leas interminables entre as forzas políticas deste espazo do común, capaces de crear as mesmas doses de esperanza ca de decepción. Un electorado que nestas Xerais de xuño procurou o acubillo da inhibición electoral, mais que de se lle ofrecer unha proposta programática e organizativa atractiva e audaz podería mobilizarse e ser determinante para artellar un goberno alternativo que concibise Galicia como suxeito político.

Cara ás Galegas 2016 Feijoo sae cunha vantaxe apreciable, mais aínda se contamos coa posibilidade de entrada no Hórreo de Ciudadanos. Xaora, se as forzas do bloque da esquerda e do galeguismo conseguen activar ao seu electorado, os números estarían moi, moi axustados. Feijoo sábeo e tentará utilizar o calendario ao seu favor.

Onte 1669: A estrea de Tellado

As primeiras declaracións de Miguel Tellado, despois de ser elixido novo secretario do Partido Popular de Galicia, dan un pouco de medo. Volver axitar ao electorado conservador utilizando a falacia da «imposición del gallego» e criticar a Lei de Memoria Histórica argumentando que en Alemaña «no se han retirado todos los símbolos nazis», ademais de escaso coñecemento sobre a situación sociolingüística de Galicia  e da historia alemá, amosa unha actitude moi pouco conciliatoria. Non descarto que despois do congreso da pasada fin de semana, Feijoo pretenda afondar no que algúns teñen xa bautizado como «novo galeguismo sen galego», ou «galeguismo sen fronteiras», sendo estas declaracións iniciais de Tellado apenas un anuncio do que virá. Como tampouco descarto, eu que son inxenuo, que se trate apenas dun esvarón de quen non tivo tempo abondo para elaborar máis o seu discurso. No entanto, as apelacións ao «galeguismo cordial» que utiliza decote Feijoo non encaixan cando o seu número dous recupera aquel argumentario antigaleguista tan eficaz para gañar ao bipartito. Estamos quizais co vello conto do reparto de papeis entre o bo presidente e o seu home de partido.

Onte 1648: Medra a lectura en catalán

img_dduch_20150925-184536_imagenes_lv_propias_dduch_20150925-1-1-kAnB-U401191397449ZSH-992x558@LaVanguardia-WebLeo en La Vanguardia que nos catro últimos anos o catalán gañou un 5,2 puntos como lingua de lectura habitual entre os lectores e lectoras de libros. Unha porcentaxe que indica que a poboación lectora habitual en catalá maior de 14 anos é do 26,4 %, ou noutros termos que un de cada catro lectores en Catalunya ten o catalán como a súa lingua de instalación e preferencia lectora. Do mesmo xeito, en Catalunya incrementaríase tamén no mesmo período a porcentaxe de lectores e lectoras até o 66,3 %, por riba da media española, aínda que sen chegar á europea do 68 %. Xaora, máis alá destas cifras esperanzadoras, aínda o é moito máis que o conseller de Cultura Santi Vila anuncie o compromiso dunha «harmonización e unha rexeneración» dos diferentes tipos de axudas do sector do libro e da lectura, que pasaría polo incremento das axudas á tradución, polo apoio ás bibliotecas e por un plan de estímulo de librarías. Para tomar boa nota en Galicia, que con cifras lectores moito peores, continúa coa política de duros recortes en cultura.

Onte 1606: 11.000 diarios

Museo_GaiasLa Voz de Galicia lembraba onte que a Cidade da Cultura gasta cada día 11.000 euros en gastos comúns (1.335 € en limpeza, 4.263 € en electricidade, 1.951 € en mantemento, 1.956 € en seguridade, entre as principais partidas). Catro millóns de euros é a cantidade que a Xunta destina cada ano á apertura do Gaiás. E, ollo!, que non contabilizamos nin o custe das exposicións nin das súas actividades. Se comparamos estes catro millóns de euros cos 300.000 que a Consellaría de Cultura dispuxo como partida da compra de novidades editoriais en galego destinadas ás bibliotecas públicas, correspondentes ao ano 2015 e 2016, podemos comprender a envergadura da catástrofe que supón manter aberto o capricho ideado para maior gloria de Manuel Fraga. Un disparate que hipotecou o desenvolvemento da nosa cultura.

Onte 1605: Cruzada contra a Normalización

A crónica de David Lombao, publicada onte en Praza, amosa as razóns da cruzada que contra as leis que protexen a lingua galega desenvolven os sectores galegófobos. O seu obxectivo non é outro que dinamitar o concepto de normalización lingüística e arruinar as políticas públicas de acción positiva a prol das linguas minorizadas que dende a Reforma Política impregnaron, no caso galego, o Estatuto de Autonomía e as leis que o desenvolveron, arredor das que se foi forxando unha posición orixinal, un amplo consenso político e social.

Tras a sentenza do TSXG cuestionando os principios da Ordenanza do uso do galego no concello de Lugo e a do Tribunal Supremo rexeitando o recurso da RAG sobre o Decreto de Plurilingüismo, o movemento galeguista debe dirixir a súa acción xurídica cara o Tribunal de Estrasburgo na defensa dos dereitos individuais dos galegofalantes. Con todo, a ruptura do consenso arredor das políticas de normalización e o dano causado á lingua galega e ao seu futuro por estes sectores galegófobos, apoiados por dirixentes do Partido Popular e de Ciudadanos, é xa irreversible.

Consenso metropolitano

No artigo de Faro de Vigo desta semana valoro o acordo previo acadado para aconstitución da Área Metropolitana de Vigo.

A-Peneira-dixital-Area-Metropolitana-de-VigoO recente acordo entre a Xunta Galicia e catorce alcaldías da rexión urbana de Vigo sobre a constitución, competencias e xestión da Área Metropolitana de Vigo pode cualificarse como histórico. Culmínase así unha iniciativa rexeneradora, agromada hai dezaseis anos, tras a aprobación da “Declaración de Soutomaior”, na que as alcaldías dos concellos a Mancomunidade da Área Intermunicipal de Vigo –Baiona, Fornelos de Montes, Gondomar, Nigrán, Mos, Porriño, Pazos de Borbén, Redondela, Salceda de Caselas, Salvaterra de Miño, Soutomaior e Vigo– aprobaron por unanimidade un documento no que declararon a súa firme vontade de crear a Área Metropolitana de Vigo.

Un pacto metropolitano pioneiro, que demostrou a posibilidade de acadar en Galicia grandes acordos estratéxicos, asinado no castelo de Soutomaior o 22 de decembro de 1999 por membros do PP, PSOE e BNG, cando era alcalde de Vigo Lois Pérez Castrillo, sendo apoiado por Manuel Fraga, daquela presidente da Xunta de Galicia. Dende entón, foron de máis os pasos adiante e atrás que se deron nun proceso aínda en marcha de creación dunha entidade supramunicipal que intentase achegar a política á realidade social, recoñecendo no ámbito representativo e institucional ese “Gran Vigo” ou “Vigo metropolitano” como o primeiro motor urbano de Galicia e centro para a vertebración da eurorrexión atlántica Galicia e Norte de Portugal.

Dende aquel pacto de Soutomaior moito choveu na ría. Como moitos foron os desacordos e trasacordos sobre a constitución e características do ente metropolitano vigués entre os diversos Gobernos Galegos e os do concello de Vigo, ao que non foron alleas as circunstancias de que ambos os dous explorarsen toda a gamma de cores políticas. Diferencias transformadas en aberto conflito dende 2012, tras a aprobación dunha desafortunada Lei de Área Metropolitana de Vigo, apoiada só cos votos do Partido Popular, que abrangue a catorce concellos (a ducia da Mancomunidade, máis Cangas e Moaña), minorando de xeito inadmisible nos órganos de xestión previstos nela, mesmo até o ridículo, o peso do concello de Vigo, cidade que lle dá vida e razón. Unha lei que naceu morta, refén da estratexia electoral curtopracista do Partido Popular que pretendía con ela meter en cintura á alcaldía de Vigo.

Despois das eleccións municipais da pasada primavera, nas que os conservadores retrocederon en boa parte dos concellos da rexión urbana viguesa, impúxose unha nova dinámica municipalista, liderada por Abel Caballero, á que se incorporaron até 15 alcaldías representativas dunha amplísima maioría da poboación. Unha dinámica integradora cuxa intención non foi outra que forxar un amplo consenso metropolitano entre todos os concellos (sen excepción) que conforman a rexión urbana de Vigo, acordo capaz de desbloquear un deses problemas que semellaban sen solución.

Xaora, o principio de entendemento acadado entre o vicepresidente Rueda e as 14 alcaldías é unha oportunidade de ouro para acadar un acordo definitivo óptimo sobre os límites, as estruturas de goberno, as competencias, o financiamento e o calendario da posta en marcha da Área Metropolitana de Vigo. Un acordo que debería facilitar a constitución decontado (antes do remate da lexislatura) dunha entidade supralocal ampla, que abranguse os concellos pertencentes as comarcas da ría viguesa, Val Miñor e Morrazo, máis do que non deberan quedar fóra os do Val da Louriña, os do Baixo Miño, os do Condado e mesmo os catro da Paradanta. Unha nova entidade metropolitana na que os 28 concellos da rexión urbana de Vigo, 600.000 persoas (o 22 % da poboación galega, o 63 % da provincia de Pontevedra), constituirían o primeiro motor demográfico e económico de Galicia, ao tempo que unha entidade política transformadora capaz de ofrecer servizos metropolitanos básicos (transporte, abastecemento de auga, tratamento de residuos, políticas de emprego, entre outros) nas mellores condicións para toda a cidadanía e con menor custe para as administracións locais.

Unha Área Metropolitana liderada e impulsada de forma decidida e xenerosa polo concello de Vigo, que achega a metade da poboación e funciona como cidade central, onde están instaladas as dotacións sanitarias (hospitais), educativas (universidade), comerciais, institucionais e algunhas das actividades industriais de referencia. Un liderado do concello de Vigo, que debería proxectarse no modelo de planificación urbanística e estratéxica do conxunto da nova Área, o que redundaría na recuperación do papel central do “Vigo metropolitano” no eixo urbano atlántico ibérico. Se así se fai, como todo semella aventurar, non teño dúbida de que a constitución desta Área Metropolitana ampliada e liderada polo concello de Vigo suporá un fito decisivo na historia do Gran Vigo e do seu futuro.

Onte 1564: Primeira enquisa das Autonómicas

13tv-16-01-2016

Coñecimos onte as primeiras enquisas para as Autonómicas deste ano. Para 13tv, a canle da Igrexa, o PPdeG perderá a maioría absoluta e sufrirá un severo retroceso ( 37 % dos votos e 32 escanos), precisando para gobernar das actas de Ciudadanos (9 % e 6 escanos), un partido que se estrearía no Hórreo a pesar de non contar en Galicia con organización ou liderado identificables. Como tamén resulta significativa na enquisa a desaparición do BNG, consolidando o seu pésimo resultado das Xerais, mentres que En Marea (25 % e 20 escanos) daria o sorpasso na cámara sobre o PSdeG-PSOE (21 % e 17 escanos). En todo caso, esta primeira sondaxe presenta un escenario aberto e un posible resultado axustado, onde se enxerga a posibilidade dunha alternativa de esquerda aos gobernos de Feijoo. Xaora, para o resultado das Autonómicas será determinante o que suceda finalmente coa formación do novo Goberno ou coa posibilidade dunha nova convocatoria electoral a comezos da primavera. Onte Feijoo amosábase no Faro dubidoso, xa que semella non chistarlle moito a evolución da política galega onde se consolida En Marea e emerxe Ciudadanos.

Onte 1540: A nosa Irmandiña

ROBERTO AGUETE - SELECCION GALLEGA - URUGUAI

ROBERTO AGUETE – SELECCION GALEGA – URUGUAI 2005

Desde aquel Galicia-Irán, celebrado en Riazor o 27 de decembro de 2008, non volveu xogar a selección galega de fútbol. Aquela emocionante nadaliña do goberno de Touriño e Quintana foi coutada de raíz por Alberto Núñez Feijoo, a quen debeu anoxarlle a popularidade que colleu entre a mocidade a nosa Irmandiña. Mágoa de selección galega, sobre todo cando o noso fútbol de élite está vivindo un momento de fulgor, tanto polas grandes tempadas do Celta, Deportivo e Lugo, como pola cantidade de xogadores galegos emigrados nas ligas internacionais.

Non teño dúbida que Galicia sería un cadro moi competitivo no marco europeo, contando cunha portaría con Sergio Álvarez ou Diego López, e dez xogadores de campo como Mallo, Barragán, Ínsua e Jonny na defensa, Trashorras e Álex Bergantiños na media, Denís Suárez, Lucas Pérez, Iago Aspas e Iago Falque nunha dianteira de moitos quilates. Rafael Louzán, o actual presidente da Federación Galega de Fútbol, sabe do valor engadido de contar cunha selección propia, que ademais de expresar o orgullo de todos os galegos e galegas contribuiría a fortalecer lazos e pechar feridas entre as nosas afeccións.

Sei que se facemos o xogo do seleccionador, responsabilidade que poderían asumir Luís César ou Fernándo Vazquez, non hai dificultade para contar cunha excelente Irmandiña. Arrisco a preparar unha convocatoria: Sergio Álvarez (Celta), Diego López (Milán) e Roberto Fernández (Lugo), porteiros; Jonny Castro (Celta), Hugo Mallo (Celta), Pablo Ínsua (Leganés), Antonio Barragán (Valencia), Andrés Túñez (Burinam), defensas; Trashorras (Raio), Álex Bergantiños (Deportivo), Fran Rico (Granada), Lucas Vázquez (Real Madrid), Juan Domínguez (Deportivo) e Fernando Seoane (Lugo), medios; Lucas Pérez (Deportivo), Iago Falque (Roma), Santi Mina (Valencia), Denís Suárez (Vilarreal), Joselu (Stoke City) e Iago Aspas (Celta), dianteiros. Fachenda de fútbol galego.

Onte 1539: Esperanza incerta

resultados_xerais_2015

Os resultados das Xerais de onte provocaron a fragmentación do escenario político español, aínda que polo momento non é previsible nin a creba do réxime monárquico nin sequera a posibilidade da mudanza do modelo constitucional de 1978. Teño claro que Podemos soubo conectar coas ansias de cambio dunha parte do electorado farta da corrupción e dos recortes avalados polo modelo bipartidista, mais tamén cómpre recoñecer a importante resistencia do partido de Rajoy que cos seus resultados (123 actas no Congreso e maioría no Senado) podería intentar gobernar e, se non fose posible, canto menos bloquear nesta lexislatura calquera iniciativa de reforma constitucional.

En Galicia a Marea de Podemos tamén soubo conectar co voto do cambio entrando no espazo de todos os seus rivais. En Marea disputoulle a primeira praza ao PP nas provincias e cidades atlánticas (mesmo en Vigo, onde é a primeira forza), entrou no espazo do PSOE e noqueou á candidatura nacionalista. Un resultado excelente que, ás portas das Autonómicas do vindeiro outono, abre a posibilidade de artellar unha alternativa sólida e crible a Feijoo, que obtivo un pésimo resultado, xa que perdeu cinco actas e 250.000 apoios. Un éxito da Marea que, ademais, obrigará ao PSOE e ao BNG, se non queren quedar na irrelevancia, a refundar con radicalidade os seus proxectos, imaxe e liderados.

Xaora, neste contexto de incerteza, onde manda a dinámica estatal sobre a galega, non sería descartable que Rajoy, se na investidura non conta coa abstención de Pedro Sánchez, apurase a xogada cunha nova convocatoria ao comezo da primavera onde quizais o PP podería construír unha maioría da que hoxe carece.

Onte 1482: Vigo-París

peinador-pierde-4

Mágoa que onte engalase o derradeiro avión de Air France que unía Peinador e Charles de Gaulle. Unha conexión magnífica, unha viaxe preciosa, que fixemos unhas cantas veces e nos permitiu saltar nun plis plas a Nova York ou facer unha visita de fin de semana sempre tan xeitosa a París. En once anos a compañía francesa non recibiu nin un pataco en axudas públicas, mentres a Xunta e o concello de Santiago doparon a súa competidora. Un fraco favor que nos deixa, outra volta, en mans das tediosas escalas en Madrid ou Barcelona ou nas múltiples combinacións directas do aeroporto Sa Carneiro, cada vez máis incómodo para os viaxeiros galegos.

A pesar da doutrina oficial de Feijoo e Ana Pastor, ten razón Caballero cando denuncia o fracaso da chamada «coordinación aeroportuaria galaica», baseada nunha terminal central internacional, Lavacolla, e dúas de voos locais, Vigo e A Coruña, condenadas á marxinalidade ou á desaparición cando chegue o AVE. Peinador perde así unha liña vital para a área metropolitana de Vigo e para o seu sector da automoción. A perversa política de subvencións obrigará, se Caballero quere recuperar a conexión, a pagar un canon a Air Europa, que especula con artellala cun código compartido con Air France. Moi mal negocio para as arcas públicas este dos aeroportos galegos.