Da manifestación de hoxe quedo con esta foto que fixen nas Orfas.
Como é adoito nestas casos convén visitar as fotogalerías de Galicia hoxe, Xornal de Galicia, A Nosa Terra, Vieiros ou Galiciae. Axudan a comprender mellor a magnitude da mobilización na que participamos.
No artigo da semana de Faro de Vigo volvo sobre a que entendo é situación decisiva na que se atopa o conflito arredor da política lingüística. Insisto en que o futuro vai depender de nós:
Ese futuro vai depender de nós. O futuro do que lle aconteza a esa lingua na que residimos como pobo (dixo Novoneyra) está nas mans da cidadanía deste país, se o queremos continuar chamando Galicia. Este futuro é unha cuestión estratéxica que require tanto as maiores doses de acordo entre as forzas políticas e entidades sociais, como a creación dunha nova civilidade arredor do uso do seu idioma. O galego é a nosa forma de estar no mundo, o mellor xeito que temos de abrazar, de expresar o noso agarimo e a nosa leal discrepancia. Velaí o fulcral do dilema político actual arredor do idioma. Ou recuperamos as políticas de consenso forxadas no Plan Xeral de Normalización Lingüística de 2004 e actualizamos e desenvolvemos cada unha das súas medidas, creando así unha nova civilidade para unha lingua que sabemos é de todos, ou xebramos de vez a baralla e transformamos as políticas lingüísticas en liñas de confrontación política e o que sería aínda máis lamentable, de separación e confrontación entre os propios cidadáns galegos.
O futuro da lingua líbrase no terreo do compromiso persoal e no combate cívico colectivo. Hoxe viaxaremos a Compostela para expresar a nosa esperanza.
O ditame do Consello Consultivo sobre o Decreto de Plurilingüismo é outra dura lección para o Goberno Feijóo. O Consultivo corrobora, dende o seu punto de vista estritamente xurídico, o que dende outras instancias tantas outras veces se ten afirmado: «é inconstitucional que os pais elixan a lingua na que se imparten as materias da educación obrigatoria», razón, entre outras apuntadas, pola que para este órgano independente de carácter técnico xurídico o Decreto de Plurilingüismo vulnera a Lei de Normalización Lingüística, a Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias e a propia Lei Órgánica da Educación.
O Consultivo argumenta que na Educación Infantil deben ser os centros educativos, a través dos seus proxectos lingüísticos, os que decidan a lingua de escolarización, en función dos datos do mapa sociolingüístico, da información facilitada polas familias e da valoración realizada polo claustro. En canto á posibilidade de que as familias decidan o idioma dalgunhas materias de Primaria e Secundaria, o ditame salienta que isto supón “a atribución ás familias dunha capacidade decisoria no eido da programación educativa” que non lle corresponde. Engade, tamén, que suporía limitar “a competencia dos consellos escolares dos centros a aprobar e avalar o seu proxecto lingüístico”. O Consultivo tamén salienta que non sería correcto “decidir cada catro anos”, xa que non todas as familias terían capacidade de elección. No que se refire ás procentaxes do 50%, o ditame solicita que se sustitúa no texto “porcentaxe semllante ou equilibrada” por “igualitaria”, para que o reparto ao 50% sexa máis preciso.
O texto do ditame constitúe un severo correctivo para quen utilizou o anterior ditame deste órgano sobre o Decreto de Fomento do Galego no ensino non universitario de 2007 como principal argumento para que fose derrogado. Por moito que teime o conselleiro Vázquez na lexitimidade da súa maioría na cámara, coas eivas legais apuntadas polo Consello Consultivo é irresponsable aprobar este decreto. Unha retirada inmediata do texto e unha volta ao consenso parlamentario acadado en 2004 semella a única saída posible para esta malfada polémica. Porén, continuar teimando nos termos deste modelo lingüístico imposto polos intereses dun sector do Partido Popular, levará a un desastre para a convivencia e para o futuro do idioma noso.
Despois de desacordos e trasacordos esterilizantes, onte escenificouse en Monte Pío o acordo de fusión paritaria entre as dúas caixas galegas. Sen dúbida, é unha boa noticia que permite, canto menos por uns anos, contar a Galicia cunha entidade financeira de natureza social que debería servir aos intereses xerais do país. O acordo presentouse como equilibrado e paritario, un café para que todos se sintan gañadores diante dos seus e poidan obter os seus réditos políticos ou, quizais, tamén doutro tipo. Dúas sedes, unha operativa en Vigo, outra social e fiscal na Coruña, emulando o modelo do Banco de Santander, o que semella podería contentar aos alcaldes de Vigo e A Coruña, que inevitablemente se presentan como gañadores desa batalla (a procesión de Losada vai por dentro). Dous copresidentes non executivos , aínda que no acordo privado se establece que o primeiro será don Julio Fernández Gayoso, que terá voto de calidade no consello, o que supón que de facto se conxela a lei de caixas aprobado polo Parlamento Galego e recorrida no Constitucional polo Goberno central. Igualdade absoluta entre as dúas entidades en todos os órganos colexiados e unipersoais, aínda que o primeiro director xeral será José Luís Pego, que xa ocupaba a mesma responsabilidade en Caixanova.
No entanto, tras o protocolo presentado por Feijóo, que moi intelixentemente non uniu para a posteridade as súas mans a dos «protagonistas« do acordo, agora haberá que analizar a letra miúda, onde, sen dúbida, aparecerán moitas das condicións impostas polo Banco de España e coñecer aqueloutras que quedan nun neboeiro. A redución do cadro de persoal semella que non será tan equilibrada, xa que Caixa Galicia deberá desprenderse da rede exterior de 250 oficinas e dos depósitos dos seus clientes, enmagrecemento que xa comezara no eido das participacións industriais, coa venda do paquete accionarial de R por parte de Caixanova. Como tamén semella que tras o acordo o centro do negocio vai estar máis arredor de Vigo e que para José Luís Méndez, o director xeral e líder de Caixa Galicia, o proceso supón un futuro máis incerto, algo ben diferente ao do seu partenaire Gayoso quen, apesar da súa idade, preséntase como o primeiro responsable da caixa unica. Máis preocupantes son, aínda, as consecuencias que sobre esta fusión pode ter o acordo de Zapatero e Rajoy sobre as caixas (nun claro camiño cara a privatización destas entidades, vía cotas participativas) e mesmo o estado no que acordo de Monte Pío deixa á recorrida lei galega de caixas.
De momento, temos a certeza que a nova caixa única será continuista na súa gobernanza, xa que os seus principais xestores e membros dos consellos de administración serán os das dúas entidades fundadoras. A aspiración inicial de conformar un novo proxecto financeiro cunha xestión renovada, na que os directivos funcionasen apenas como xestores austeros e non como «propietarios», semella que polo momento quedou adiada. Sobre as consecuencias políticas da fusión tempo haberá de analizar devagariño. Non hai dúbida que neste proceso o BNG levou a iniciativa e Feijóo tardou varios meses en entender por onde viña o vento, mentres que os socialistas coñecían a carta marcada do Banco de España. Outrosí sucedeu a nivel mediático, onde a realidade, tan teimuda, demostra hoxe que Faro de Vigo proporcionou unha información máis fiable ca outros.
No artigo da semana reflexiono sobre o papel estratéxico que entendo debe adoptar Vigo tras o novo escenario da reconversión das caixas. O Vigo metropolitano debe asumir un liderado que dependerá tanto do comportamento dos tres grandes motores da nosa economía metropolitana (automoción, construción naval e actividade portuaria) como da capacidade política de artellar un novo modelo de administración territorial baseado na creación dunha área metropolitana que funcione como centro equilibrador desa eurorrexión Galicia e Norte de Portugal de sete millóns de habitantes (o 12% de toda a península ibérica).
Tras a expectativa creada pola dispoñibilidade das dúas caixas para estudar as posibilidades de fusión, a partir da vindeira semana serán os números os que manden. Semella que por esta análise de Capital Madrid as dificultades para poder cadrar os números van ser importantes, xa que o Banco de España probabelmente só achegará 1.500 millóns de euros dos fondos do FROB, o que para uns pode ser unha cantidade insuficiente e para outros moi difícil de devolver en cinco anos a un interese de case o 8%. José Luís Pego e Javier García Paredes teñen moi pouco tempo para ofrecer as súas entidades unha saída técnica que asegure a viabilidade laboral, a solvencia financeira e a eficacia na xestión da posible entidade fusionada. Non hai dúbida que o emagrecemento da estrutura vai ser brutal, tanto da rede comercial (sobre todo a externa) como da carteira industrial (Pescanova e «R») e financeira (Banco Gallego e Banco Etchevarría). Con todo, iso non abondaría para asegurar o éxito do proceso, sobre todo se as interferencias políticas ou localistas continúan envelenando a cuestión. Feijóo, Caballero e Losada deberían saber controlar o seu protagonismo e permanecer nun discreto segundo plano. O único que parece seguro é que o papel do Banco de España (moi pouco amigo das fusión «intrarrexionais») vai ser determinante.
Por moito que se esforcen os seus promotores en agochar o claro rexeitamento que o Consello Escolar de Galicia realizou onte do borrador do Decreto de Plurilingüismo, esta situación constitúe un feito absolutamente inédito na nosa historia educativa. Ningún Goberno ousou modificar aspectos fundamentais referidos ao funcionamento do sistema sen contar co apoio do Consello Escolar de Galicia, a institución que lexitimamente representa ao conxunto da Comunidade Educativa Galega (administración educativa, profesorado, pais e nais, e institucións locais). Ben é certo que esta emenda a totalidade non é vinculante, mais a partir de onte, se o o Goberno Galego continúa teimando en modificar a normativa sobre o uso e fomento do galego no sistema educativo non universitario en base ao borrador de decreto rexeitado polo Consello Escolar de Galicia, será aínda máis difícil restaurar á convivencia lingüística nas nosas aulas. O PPdeG debería reflexionar con serenidade e altura de miras, como solicitou o ex-conselleiro Daniel Barata, sobre ónde e cómo queren situar a civilidade galega e o futuro do idioma de todos. Darlle unha derradeira oportunidade á racionalidade para reconducir esta lea, por difícil que semelle, aínda é perfectamente posible.
Como salientan as versións xornalísticas de hoxe, o escenario da fusión das caixas quedou aberto, mais que ninguén descarte que, finalmente, os triunfadores poidan ser tamén JG e AC. En todo caso, de ser certo isto, beizón para o país que conseguiría un acordo histórico nun momento de enorme incertidume.
Non hai en todo o orbe mundial un decreto máis marxista. Por suposto estou a falar do que ocorre no disparatado Camarote dos Irmáns Marx. Podería darse a circunstancia matemática, e non é broma, de que o voto dun só pai inclinase o modelo lingüístico dunha escola infantil perante catro anos. E en primaria e secundaria, tal como está feito este decreto, pode darse con toda normalidade este diálogo entre profesor e alumno.
–Desculpe por molestalo, prezado alumno, mais agradecería inmenso que vostede teña a amabilidade de responder a esta miña pregunta en galego xa que estamos en clase de Coñecemento do Medio. Podería dicirme, por favor, un nome en galego deste insecto coleóptero de nome científico Lampyris nocticula e en castelán coñecido como luciérnaga?
–Ni entiendo lo que dices ni entiendo por que me preguntas lo que no sé. A mi no me vas a practicar tú la inmersión y hay un decreto que dice que en el aula puedo hablar la lengua que me sale de los huevos y escribir los exámenes en la que me salga de los cojones. Paso de ti, tío.
–Paso-de-ti. Magnífico! Xa temos un novo nome para o vagalume. Lucecú, vella, lucerna, corcoño… e Paso-de-ti!
A trapallada ten a súa propia lei, moi semellante á da gravidade. Ou perseveras na trapallada ou saes decididamente da trapallada. Non hai xeito de saír da trapallada tentando convertela en media trapallada, pois o que resulta é que media trapallada equivale ao final a trapallada e media.
Isto é o que está a pasar con este decreto sobre a lingua no ensino. E o encirrado debate vén ser unha grande metáfora do que está a pasar neste país.
Fragmento do artigo xenial que publica hoxe Manuel Rivas en El País.
Esta noticia podería ser un síntoma dunha doenza preocupante. É incomprensible que se valore con apenas 83,53 euros o proxecto presentado na maís recente convocatoria de axudas pola Lonxa Literaria de Moaña, un dos primeiros Clubs de Lectura do país, tanto pola súa antigüidade, traballo ininterrompido dende hai sete anos, como polo calidade, diversidade e rigor co que desenvolve o seu amplísimo programa de actividades. Confiamos que se trata dun erro administrativo que poderá ser subsanado nos vindeiros días.
O apoio ao funcionamento dos Clubs de Lectura, recoñecidos como axentes de fomento da lectura pola actual Lei do Libro e a lectura, debería constituír un dos eixos do actual «Ano da Lectura». Non deixaremos de insistir na importancia deste xeneroso voluntariado da lectura.
As actividades da Lonxa Literaria de Moaña xa protagonizaron varias veces as nosas anotacións. As nosas beizóns polo seu traballo. Moito pulo!
