Bo Nadal!
Ilustración de Noemí López para Trece noites, trece lúas.
Ilustración de Noemí López para Trece noites, trece lúas.
A iniciativa social Sermos Galiza consolídase. A piques de rematar a primeira fase de capitalización prevista, as persoas promotoras confesan que apenas falta un 10% dos 300.000 euros previstos como capital social fundacional para crear este grupo de comunicación en galego. Unha moi boa noticia para pechar un ano difícil para o sector da comunicación e da lectura na nosa lingua. Non hai dúbida que unha das prioridades estratéxicas no proceso de construción nacional é contar con medios de comunicación propios en galego, plurais e profesionalizados, capaces de enfrontar o difícil tránsito entre os paradigmas da comunicación analóxica e dixital. Esta é unha travesía complexa, difícil, onde xogamos o futuro do idioma de noso. Cómpre, pois, contar cunha biodiversidade informativa en galego (todos os os medios son necesarios, dende os impresos, dixitais e radiofónicos até os audiovisuais e multimedia), un espazo comunicacional que axude, ademais, a facer sostible o sector da lectura e da literatura en galega, como o resto das industrias culturais na nosa lingua. Non vivimos tempos para desistir nin para resignarnos, como pretende facernos crer o influente partido conformista. Precisamos doses elevadas de esforzo e corresponsabilidade. Longa vida e mellor futuro para o proxecto de Sermos Galiza, unha agra aberta en man común que precisa da tensión e da forza de todas as nosas mans.
Non puiden acompañar ao grande Xosé Manuel Beiras na súa grande e merecídisima homenaxe nacional.
Esta intervención de Eduardo Galeano, reivindicando a utopía como vieiro, solicitando o dereito a soñar, reclamando o dereito ao delirio de soñar outro mundo (Galicia) posible, sei que lle gusta moito a Xosé Manuel.
Agradézolle a localización do vídeo a Carme Panero.
Conectei o blog de xeito permanente con Anfiteatro GZ radio, unha emisora libre que emite en Internet en galego as vinte e catro horas coa intención de fomentar a música e a literatura de noso. Polo momento, emite só música, cunha importante presenza da galega, aínda que pretende completar a programación con novas de actualidade e programas sobre cine e literatura. Para que este novo medio en galego poida manter o seu dominio virtual precisa conseguir unha media diaria de 130 horas de audiencia, entre todos os seus oíntes. Axudaremos a conseguilo se empotramos o seu reprodutor en cada un dos nosos blogs e o mantemos en «play» (se preferirmos o silencio, abonda con baixar o volume). O futuro deste novo proxecto de comunicaicón colaborativa depende de nós. Difunde, espalla e comenta.
O soño de Culturgal é un proxecto consolidado. Na derradeira xornada o público familiar volveu encher as instalacións do Pazo da Cultura pontevedrés confirmando a tendencia exitosa de xornadas anteriores. Especialmente seguidas polo público foron as conversas de Salón, un modelo atractivo e alternativo ás presentacións convencionais de libros e discos. A este interese non foi alleo a intervención do equipo de xornalistas culturais que conversaron cos autores e autoras. Ana Romaní, Manuel Jabois, Xesús Fraga, Belén López e Teresa Cuíñas amosaron o alto nivel do xornalismo cultural que se está facendo no país. Hoxe merecen o noso maior recoñecemento.
Sei que nunca esquecerei esta Feira de Guadalajara con Agustín. Foi memorable o acto de entrega do Premio Iberoamericano SM de Literatura Infantil e Xuvenil que onte recibíu apupado por centos de lectores e lectoras. A moi fermosa laudatio de María Jesús Gil emocionounos moito, moito, tanto pola calidez do retrato humano e literario presentado como por subliñar neste foro mundial o compromiso do autor de Contos por palabras coa lingua e literatura galegas. O discurso de Agustín foi o dun auténtico mestre. Extraordinario! Dirixíndose aos habitantes da república dos soños e, sen dúbida, imbuído polo entusiasmo da mobilización lectora desta FIL sorprendente, Agustín defendeu a lectura como un pracer que se contaxia e como unha competencia imprescindible para construír unha sociedade máis xusta. O chamamento final, rotundo, emotivo, citando ao seu mestre Rodari, foi un broche de ouro para unhas palabras que pasarán a historia literaria. A ducia de membros da delegación galega nesta FIL apapachámolo coma tolos, expresando unha fachenda que saía do peito. Ao inicio do acto, Patsi Aldana, presidenta da Fundación IBBY, sinalou que “neste tempo tan díficil de crise, o mundo necesita de grandes libros e de moitos lectores que queiran ler e imaxinar novos mundos alternativos ao que vivimos. Para facer estes lectores son indispensables grandes autores de literatura de calidade como Agustín Fernández Paz”. Sei que o de onte foi un dos fitos máis senlleiros da literatura de noso. Beizóns, mestre Agustín!
Á volta a Galicia, que iniciamos nunhas horas, subiremos os discursos de María Jesús Gil e do propio Agustín. Ademais, contaremos coa gravación do acto realizado por Xulio Abollo e coas fotografías de Rosa Aneiros. Uns documentos que moito pagan a pena.
A viguesa libraría Librouro encheuse na presentación de Vía secundaria, a obra de An Alfaya gañadora do Premio de novela por entregas de La Voz de Galicia 2010. A magnífica e clarificadora intervención de Ramón Nicolás salientou a importancia dunha obra na que se formulan algunhas preguntas esenciais sobre os problemas do ser humano no noso so tempo, como son a incomunicación e a soidade, sen esquecer a memoria, así a secas, sen o adxectivo, «histórica», para evitar o pleonasmo. Despois, An Alfaya desvelou que a escrita de Vía secundaria, na que empregou trinta e un días, tantos como capítulos ten a novela, fora un traballo de contención e equilibrio, consciente que de precisaba para axustarse ao xénero solicitado da maior economía da linguaxe. An rematou a súa intervención lendo os títulos de todos os capítulos da novela, que conforman un poema, enfatizando nas palabras claves da obra (tags literarios): soidade, sangre, covardía, vinganza, destino, felicidade… Hai tempo que considero a An Alfaya como un valor seguro da narrativa galega actual, unha autora que acredita un impresionante currículum de premios e un amplo catálogo de excelentes novelas, algunhas memorables, como A sombra descalza, para min unha das novelas galegas da primeira década de 2000 que quedarán. Unha autora que queremos e admiramos polo seu traballo tan sólido como discreto. Beizóns para An Alfaya!
Foi a terceira vez que participo nestes meses de verán nunha das actividades que se realizan na Illa de san Simón. Tras o ditame dos Premios Xerais en xuño e o Galeuscat de editores de xullo, desta volta a cita foi para intervir no interesantísimo foro que sobre o futuro das industrias culturais, no marco da axenda 2020, ten lugar esta semana. O proxecto de transformar ese paquebote da memoria fondeado no fondo da ría en illa do pensamento e espazo de reflexión sobre a cultura e a comunicación está, sen dúbida, consolidándose. A calidade e interese das actividades, o seu enfoque plural e aberto, o seu ritmo de traballo acougado, a austeridade e sobriedade nos descansos e xantares, a comunicación dixital moi coidada ou a acollida agarimeira das persoas que alí traballan son marcas de excelencia deste proxecto de recuperación das illas para usos culturais, educativos e sociocomunitarios. Un éxito rotundo da actual Consellaría de Cultura e Turismo e, moi especialmente, de Xavier Alonso, o director da Fundación Illa de san Simón, e de todo o seu magnífico equipo. Beizóns para todos eles.
David Pintor enviounos este fermoso retrato de Juan Farias, que preparou para a homenaxe que lle fixeran ao ferrolán o pasado ano en Villaviciosa de Odón. Farias foi un grande de literatura infantil e xuvenil, un rebelde permanente, que rompeu tantas barreiras de temas e de enfoques para un xénero que el axudou moito a crear entre nós. Beizón!
Esta foi a fin de semana dos Premios Xerais. No blog da editorial fixemos xa anotacións abondas sobre un serán que resultou intenso, interesante e festeiro. A grande novidade deste ano foi, sen dúbida, a irrupción de Twitter. No hastag #xerais11 pode seguirse todo o que se dixo e a conversa que se mantén aberta. O agarimo de todos os amigos e amigas que participaron e a inxección de optimismo que nos contaxiaron son, nestes tempos difíciles, moi de agradecer. Beizón para todos e todas!
Manuel Bragado Rodríguez (Vigo, 1959) é mestre, editor e activista cultural. Orientador do CEIP de Laredo e CEIP de Cedeira de Redondela, foi director de Edicións Xerais de Galicia S.A. (1994-2018).