Novembro 2016 – Brétemas

Onte 1788: A novela de vidas cruzadas de Cajaraville

30 de Novembro de 2016/en Autores, Literatura infantil e xuvenil, Narrativa, Novidades, Onte, Premios, Presentacións, Xerais/por bretemas

Presentamos onte na Libraría Couceiro A caixiña dos rancores (Vidas cruzadas), a novela coa que Héctor Cajaraville gañou o Premio de literatura Infantil e Xuvenil Raíña Lupa da Deputación da Coruña. Un acto no que Goretti Sanmartín, vicepresidenta da Deputación da Coruña, destacou o valor dunha novela gañadora dun premio de literatura xuvenil que se dirixie a tódos os públicos, especialmente ao das persoas maiores que “son as que conforman os clubes de lectura de todo o país”. Ademais de sinalar a importancia dos premios literarios, “que abren posibilidades de descubrir escritores e escritoras novos” e confesar a súa preferencia polo título Vidas cruzadas, Goretti Sanmartín salientou “as doses de humor e tenrura coas que se aborda un tema tan duro como é o dos bebés roubados”.

Pilar Ponte A profa trouxo á presentación a súa particular caixiña dos rancores da que foi tirando textos, que moito divertiron aos participantes que encheron Couceiro. Logo meteuse en fariña e foi sinalando o que baixo o seu criterio “hai e non hai na novela de Héctor”. “Hai denuncia social, si, pero non fai literatura reivindicativa. Hai un núcleo tráxico, xa que é unha novela que se achega á traxedia, mais non nos afogamos nela. Hai investigación, pero non é unha novela de detectives. Hai un humor, pero non é unha comedia. E sobre todo o que hai un gran retrato. En todas as súas obras Cajaraville demostra que é un gran retratista, sobre todo de mulleres maiores: América en De remate, Divina en Quen dá a quenda?, Chiruca n’ A caixiña dos rancores”. Pilar detívose no personaxe de Chiruca, unha señora que ten a habilidade de andar por casa, é como a veciña que te atopas no ascensor. Hector fai un retrato tal cal do natural, onde non hai nada ficticio. Unha muller que malia os seus achaques nunca perde o humor, o que a axuda a sobrelevar os seus problemas”.

A seguir, Pilar destacou “a amizade preciosa entre Estevo, un adolescente, e Chiruca. Xorde polo cruzamento dunha moto entre ambos os dous protagonistas e a participaicón dunha xuíza moi particular, que permite se estableza unha relación entre estas dúas persoas de idade tan distinta, até que xorde unha comprensión e unha preocupación sobre o que lle acontece ao outro”. Sinalou, tamén, a importancia de Paula, “un personaxe que representa a necesidade de xustiza e memoria, capaz de mobilizar a investigación”. “O centro dramático da novela é o do roubo dos nenos, un fenómeno que en España, entre 1940 e 1990, afectou a 300.000 pequenos. Entendo este fenómeno como unha manifestación de violencia de xénero sobre mulleres solteiras, soas ou viúvas, aproveitando situacións de indefensión”. Rematou Pilar Ponte falando de como a novela aborda a cuestión das identidades, “xa que para estas mulleres a vida que levaron non era a súa vida”. “Este é un libro de educación emocional. Sei que hoxe hai moitos rapaces e rapazas que descoñecen a vida dos seus avós. Hai que abrirlles os ollos, teñen unha fonte inmensa de afectos e cariño que non están aproveitando”.

Pola súa banda, Héctor Cajaraville confesou que “non tiña claro quen son os protagonistas da novela”. “Creo que Chiruca dá cohesión a todo o que se conta. A caixiña dos rancores é unha novela xuvenil protagonizada por unha señora maior”. “Sei que é unha historia dura sobre tantos casos de nenos roubados, un fenómeno que afectou a un de cada cen nacementos, o que é unha auténtica barbaridade”. Héctor salientou que para el “o verdadeiro motor da novela é a relación entre Chiruca e os dous rapaces, Estevo e Paula”. “Concibina como unha novela de diálogos na que me dou por pagado se sonan a natural e crible”. Confesou que nas novelas anteriores utilizara “una estrutura poliédrica, mais nesta é máis clásica e convencional, o que me resultou máis difícil, foi un traballo de creación máis arduo que os anteriores”. Rematou Héctor Cajaraville expresando que “todos os meus libros son moi distintos, quero que cada un sexa diferente aos anteriores; non quero facer segundas partes nin triloxías nin secuelas, iso é o que pretendo”.

Onte 1787: 22,60 euros por habitante

29 de Novembro de 2016/en Cultura, Informes, Onte/por bretemas

A noticia publicada onte pola delegación galega de Europa Press non deixa moitas dúbidas: o investimento da Xunta de Galicia en Cultura foi en 2014 de 22,60 euros por habitante, cifra que sitúa a Galicia á cola das Comunidades Autónomas, detrás de Euskadi (55,80 €), Extremadura (35,50 €) ou Cataluña (33,10 €), aínda que mellor ca Andalucía (19,30 €) e Madrid (12,60 €). Datos tirados do Anuario de Estadísticas Culturales 2016 sobre o financiamento e o gasto público e privado en Cultura, publicado polo Ministerio de Educación, Cultura e Deporte, que poñen en evidencia que durante o período 2010 a 2014 (coincidindo con gobernos de Alberto Núñez Feijoo) o investimento en Cultura (onde están incluídas as partidas de Política Lingüística) baixou en Galicia un 44,00 %, un severísimo recorte, que tantas veces temos denunciado. Xaora, o completísimo informe achega moitos outros datos, como o do gasto privado anual por persoa, onde tampouco saímos mellor parados, xa que se en 2015 foi en Galicia de 235,00 euros, estamos por debaixo de Euskadi (320,00 €), onde continúa a experiencia de incentivación do consumo cultural por medio do Bono Cultura, Cataluña (320,80 €) e Madrid (299,40 €), aínda que por riba de Extremadura (152,60 €) e Andalucía (208,30€). Co tempo preciso para desmiuzar 388 páxinas de datos desagregaremos os que corresponden ao investimento en pol´ticas de lectura e gasto na compra de libros.

O reto da igualdade

29 de Novembro de 2016/en Artigos, Artigos Faro de Vigo, Cultura, Feminismo, Premios, Viño/por bretemas

No artigo da semana en Faro de Vigo comento a experiencia do Observatorio da Mariña pola Igualdade, que obtivo o Premio da Crítica Galicia 2016 na modalidade de Iniciativas Culturais e Científicas:

Os últimos Premios da Crítica Galicia, outorgados hai dez días pola entidade presidida polo editor Bieito Ledo dende hai catro décadas, foron os da igualdade, tanto pola composición dos xurados das súas oito modalidades, correspondentes aos diversos eidos da cultura, como polos recoñecementos que recibiron a escritora e profesora María do Cebreiro, o equipo de investigadoras en literatura infantil e xuvenil dirixido por Blanca Roig, a cantante, compositora e produtora Uxía, a actriz e directora María Barcala do Teatro Atlántico e as compoñentes do Observatorio da Mariña pola Igualdade.

Cada unha destas creadoras, investigadoras, artistas e activistas premiadas, como salientou na súa intervención na cerimonia Carmela Silva, presidenta da Deputación de Pontevedra, protagoniza o esforzo das miles de mulleres que en Galicia traballan nos diversos sectores da nosa industria cultural e creativa, un labor inxustamente agochado e silenciado por un sistema que, a pesar dos chamamentos a prol da visibilización das mulleres, continúa sendo masculino e ás veces machista.

De todos os premios da crítica deste ano, probablemente foi o da modalidade de Iniciativas Culturais e Científicas, outorgado ao Observatorio da Mariña pola Igualdade, o que máis afondou no chamamento explícito a promover a igualdade real entre homes e mulleres de todas as xeracións e en todos os ámbitos da vida social. Un merecidísimo recoñecemento para unha asociación feminista integrada por mulleres das diversas localidades da Mariña lucense que se xuntan para acadar a igualdade social entre homes e mulleres, superando a discriminación por razóns de sexo.

Dende hai case unha década este grupo pretende xerar conciencia crítica e activar a participación das mulleres na transformación social que supón un proxecto de igualdade. Un movemento integrador, capaz de dinamitar calquera tipo de conformismo, que pretende mobilizar a todas as mulleres dispostas a traballar pola igualdade de xénero participando en actividades e campañas, xerando iniciativas novidosas ou presentando as denuncias necesarias, tendo sempre en conta as particularidades da situación social de mulleres e homes da comarca e os seus problemas e necesidades específicas.

Ademais de velar pola aplicación do principio de igualdade de xénero no conxunto das accións e políticas que se desenvolvan na comarca, o Observatorio da Mariña organiza cursos, charlas, obradoiros fotográficos, vídeo fórum de temática feminista nos centros educativos e cívicos da comarca, así como diversas actividades alternativas que pretenden contribuír a transformar, dende o eido local, unha sociedade patriarcal nunha sociedade igualitaria. Así participa cada ano no Ribadeo Tapeo, no que nos 55 bares participantes reparten 140.000 panos de mesa nos que está impreso o lema “desTAPA a igualdade”.

O Observatorio publicou o seu trivial feminista, unha versión coeducativa do coñecido xogo de preguntas e respostas, ou unha unidade didáctica sobre Antía Cal, a pedagoga de Muras, fundadora do vigués colexio Rosalía de Castro, á que rendeu unha homenaxe o pasado ano. Como particular interese ten a publicación da súa “Axenda Feminista”, sempre de coidada e moi fermosa edición, coa que cada ano o Observatorio pretende visibilizar o esforzo das mulleres galegas nos diversos campos da creación: en 2011 ás esquecidas da nosa historia, en 2012 ás músicas, en 2013 ás escritoras, en 2014 ás teatreiras, en 2015 ás poetas, en 2016 ás científicas…

Xaora, o Observatorio mantén unha denuncia teimosa da violencia machista, procurando que toda a sociedade se posicione en contra de todas as manifestacións de discriminación machista, dos que os asasinatos de mulleres constituén o caso máis extremo. O Observatorio denuncia os recortes persoais e sociais que se produciron nos últimos anos para loitar contra o feminicidio e contra a discriminación, consciente de que a solución á violencia machista, como tanto se ten repetido este 25 de novembro, está tanto no fomento dos valores coeducativos e da educación en igualdade, como en introducir na axenda pública utilizada polas administracións e os medios de comunicación a procura da igualdade como unha prioridade política e social. Eis un reto que a todas convoca.

Onte 1786: Xesús Alonso Montero 88

28 de Novembro de 2016/en Autores, Beizóns, Galerías de fotos, Homenaxes, Onte, Xerais/por bretemas

Medio cento de amigos e amigas acompañamos onte a Xesús Alonso Montero no xantar do seu 88 aniversario. Un xuntoiro de moita xoldra que, como xa é tradicional, se celebrou no restaurante As Chavolas, a carón das parroquias da Groba e Ventosela, onde ten as súas raíces o profesor. No seu discurso de sobremesa don Xesús agradeceu os agarimos e poder compartir o pan cos amigos, ao tempo que lembrou con emoción os pasamentos nas últimas corenta e oito horas do poeta Marcos Ana e do comandante Fidel Castro. Rematou lendo a súa “Oda ás cen palabras fermosas da lingua galega” incluída no libro Versos dun fistor republicano, marxista, ateo e un pouco epicúreo (Xerais, 2017), no que antologa a súa produción poética de máis de cincuenta anos, que chegará ás librarías a comezos do vindeiro mes de febreiro. As sorpresas tampouco faltaron neste 88 aniversario no que Alonso Montero expresou o seu compromiso de continuar no futuro loitando polos seus ideais. Beizóns, profesor!

Campo do Fragoso CLXXXIX

28 de Novembro de 2016/en Artigos Faro de Vigo, Campo do Fragoso, Celta de Vigo, Fútbol/por bretemas

ASPAS TOTAL

Outro partidazo de Iago Aspas levou ao Celta a unha clara vitoria sobre o Granada nun encontro que foi cómodo até os xa clásicos cinco minutos agónicos nos que a bancada, tras un agasallo de nadal de Cabral, rosmaba a posibilidade dun empate visitante. Capaz de marcar un gol decisivo, asistir con xenerosidade no segundo, mais tamén equilibrar ao cadro recuperando pulo no medio campo e sabendo marcar o ritmo preciso en cada fase, este Aspas total demostrou que vive un momento de forma excepcional, quizais o mellor da súa carreira como futbolista profesional. Unha etapa de madurez, plenitude e confianza do Merlín de Moaña que a bancada de Balaídos acompaña coa ledicia, entusiasmo e admiración que supón asistir a semellante marabilla.

O Celta precisou vinte minutos para que Aspas aproveitase cun zurdazo un incrible erro de Vezo, que na tarde dos agasallos deixara de forma inocente un balón morto na área pequena. Unha xogada iniciada, tamén polo de Moaña, cando entrou pola banda dereita e procurou un pase a Rossi, que interceptou con tan escasa fortuna o defensa nazarí. Un gol decisivo que mudou o rumbo dun partido até entón aburrido. O Celta monologaba coa pelota, anque polo seu ritmo apagado non conseguía crear superioridades fronte a un colista que colocou as súas liñas moi xuntas, agardando un contragolpe nunha recuperación ou un erro dun dos nosos mediocampistas.

Coa táboa de marcas xa por diante, o cadro de Berizzo meteu unha marcha máis de velocidade coa intención de encarreirar o partido. Aspas en estado de graza enviou dende a esquerda un fantástico pase sobre Wass para que o dinamarqués xutase sobre o porteiro, unha xogada de auténtico tiraliñas. No minuto 36 o de Moaña volveu intentalo, desta volta asistindo en carreira (de forma maxistral) dende a banda esquerda a Bongonda que, despois de entrar na área, bateu ao porteiro cun zurdazo moi preciso. Un gol de moi alta escola que o extremo belga dificilmente esquecerá. Xaora, antes do tempo de lecer, a táboa de marcas celeste puido incrementarse nun remate de Iago que desta volta fixo migas con Rossi.

O Celta encarou con prudencia a segunda parte. Se ben diminuíu a intensidade do seu xogo, o que facilitou que o Granada puidese contar máis coa pelota, foron súas as mellores oportunidades. Iago Aspas recuperou unha saída de pelota en media agra do Granada e moi arteiro, cando viu ao porteiro un chisco adiantado, enviou un globiño precioso que bateu no longueiro. Unha xogada de auténtico mestre nunha tarde onde o de Moaña era capaz de ir máis alá. Como tamén puido chegar o tan procurado terceiro caroliño nunha xogada na que o noso internacional compartiu paredes con Radoja, que no momento decisivo (algo confuso) disparou preto do pao esquerdo. Aspas participaba en todas as alladas, cunha mobilidade eléctrica que toleaba a defensa andaluza e que contaxiaba aos seus colegas.

No entanto, o Granada tivo tamén as súas oportunidades, aproveitando algún erro na cobertura celeste. Kravets puido marcar nun deses contragolpes no minuto 76, mais fíxoo doce minutos despois, cando na tarde dos agasallos aproveitou un erro garrafal de Cabral cuxa cesión a Rubén Blanco foi moi facilmente interceptada polo dianteiro ucraíno. Un gol que acelerou durante cinco minutos o ritmo do corazón dos seareiros celestes até que Pape Cheikh no terceiro minuto do desconto conseguiu o terceiro, tras unha xogada moi ben levada por Guidetti e unha asistencia preciosa de Señé, cando todo o Granada envorcaba a área celeste. A nosa maior promesa pechaba cun xute de moitos quilates un partido no que Aspas escintilou como xogador total, co brillo que só posúen as auténticas estrelas. Con xenialidade e afouteza Iago empurra ao Celta de Berizzo cara as posicións europeas.

Onte 1785: Presentación mundial de «Marcopola 4« en Banda Deseñada

27 de Novembro de 2016/en Autores, Cómic, Galerías de fotos, Literatura infantil e xuvenil, Onte, Presentacións, Vigo, Xerais/por bretemas

Non cabía onte unha agulla na Librería Banda Deseñada do Calvario na presentación mundial de Avoa Power, a cuarta entrega do de Marcopola, a serie de cómic infantil de Jacobo Fernández Serrano. Moitos fans da serie acompañaron a un autor que se amosou feliz e desenvolveu unha longuísima e moi fermosa sesión de asinaturas.

Jacobo confesou na sua intervención que «o cómic dá moitas satisfaccións pola alquimia entre debuxos e texto, mais tamén dá moito traballo». Expresou a súa satisfacción por ofrecer «esta serie de cómic infantil que conta xa con catro números, publicada en galego, castelán e catalán, da que prometemos máis entregas e da que por fortuna contamos con público. Un éxito que debemos agradecer». Apoiada nas imaxes, Jacobo explicou o porceso de composición de cada páxina, que conta con tres capas. Detívose, despois, no personaxe da Avoa Power, «un Merlín feminino, capaz de solucionar coa pintura os diversos problemas que lle formula a xente». «A maxia que emprega a pintora ten lugar nas propias páxinas do libro. Non necesitamos no cómic doutros aditamentos. Todo sucede diante do lector. O personaxe contrario é o Tigre, que fai que as cousas desaparezan. O noso traballo como autores é que aparezan cousas, emocións e sentimentos na cabeza dos lectores».

Na quenda de preguntas, HJacobo anunciou que a quinta entrega de Marcopola titularase Pernechas. Confesou que está valorando a posibilidade de preparar unha triloxía arredor do personaxe do Tigre, un ladrón que tamén é un pais de familia, para explicar cales son as razóns polas que rouba.

Onte 1784: A heptaloxía de Ramón Caride

26 de Novembro de 2016/en Autores, Literatura infantil e xuvenil, Onte, Presentacións, Xerais/por bretemas

No serán de onte presentamos en Cambados O camiño da Estadea, a derradeira entrega da heptaloxía de Said e Sheila do escritor Ramón Caride. Un acto no que acompañaron ao autor Víctor Camaño, en representación do concello de Cambados, a historiadora Maribel Iglesias e o escritor Manuel Núñez. Mentres que Maribel Iglesias sinalou que esta última entrega da serie iniciada con Perigo vexetal «era máis social e cun maior contido moral cas anteriores», Manuel Núñez, detívose en analizar o mito da Estadea, «que obedece a unha necesidade humana da vida despois da morte, algo universal, presente en todas as culturas».

Pola súa banda, Ramón Caride expresou a súa emoción por remtar este proxecto, iniciado en 1995 coa publicación de Perigo vexetal, premio Merlín daquel ano. Lembrou con emoción a presentación na mesma sala de Exposalnés, hai case vinte anos, do segundo volume Ameaza na Antártida. Cualificou O camiño da Estadea como un libro de medo e terror. «Moito da escritura deste libro ven do que lin sobre a guerra dos Balcáns, onde ningunha vítima daquel conflito pode explicar o que alí sucedeu». Recordou como foi xestándose a heptaloxía, na que inclúe cinco novelas e dous relatos: «empeceina de forma inxenua, mais á altura do terceiro, O futuro roubado, que a pesar de concibila como unha serie futurista de ciencia ficción tiña que falar do presente. Grazas a posibilidade de viaxar no tempo puiden abordar temas como o do Prestige na cuarta das novelas A negrura do mar». Rematou sinalando que «O camiño da Estadea é unha novela dentro dunha novela, unha crónica familiar, que supuxo o regreso de Sheila e Said ao ano 2009 para abordar a ferida da guerra de Kosovo».

Campo do Fragoso CLXXXVIII

25 de Novembro de 2016/en Artigos Faro de Vigo, Campo do Fragoso, Celta de Vigo, Fútbol/por bretemas

FRACASO

O equipo de gala de Berizzo, onde só faltaba o poeta Orellana, fracasou na primeira final desta tempada. Un triste empate fronte ao Standard de Liexa, un cadro onte superior en xogo, vontade e intensidade, deixa ao Celta moi eivado nas súas posibilidades de clasificarse para a quenda dos dezaseisavos desta Europa League, a mercede do que os belgas poidan facer diante dun Ajax, indiscutible líder do grupo, e das dificultades dos nosos de gañar en Athenas dunha forma ampla a un Panthinaikos, pechacancelas, xa sen aspiración ningunha. Unha decepción para a bancada celeste que, sendo xustos, tampouco se mobilizou como a oportunidade merecía ao longo dos tres partidos en Balaídos desta liguiña europea.

O fulgor do comezo do partido non agoiraba o que despois sucedeu na lameira do Fragoso. Aos cinco minutos, Jonny picou unha bóla sobre Guidetti que, tras baixala co peito e realizar no recanto da área pequena unha reviravolta espectacular, xutou coa perna dereita e bateu na base do pao longo. Foi un deses goles fantasma, que berra a bancada, mais que non sobe ao taboleiro de marcas. Xaora, dous minutos despois, foi Hugo Mallo quen sacou de banda sobre Iago Aspas para que o internacional ofrecese un dos seus trucos de maxia: superou en carreira a un dos defensores, fíxolle un cano a outro e logo na área xutou coa esquerda para bater ao porteiro. O partido encarreirábase de marabilla e ninguén podía sospeitar que o Merlín de Moaña remataría desnortado, expulsado no tempo de desconto por dobre amoestación, tras protestar as decisións do sobrio árbitro francés.

Coa táboa de marcas favorable e oitenta minutos por diante, o Celta perdeu o fol inicial e foise deixando dominar por un Standard que xa puido marcar de forma clara no minuto vinte. A partir de aí os de Berizzo perderon a batalla do medio do campo, onde Wass, Marcelo Díaz e Hernández estiveron moi por baixo do que se podía agardar deles, até que os belgas abafaron completamente aos celestes procurando a mobilidade de Orlando e os remates de Belfodil, que co dorsal 99 nas costas foi un pesadelo para Cabral e Roncaglia. Os belgas puideron empatar cun remate ao pao, tras un saque de falta, mentres que apenas puidemos contabilizar no xogo ofensivo celeste un saque de recanto ensaiado rematado con certo perigo por Pione Sisto. Un pobrísimo balance para un partido que o propio Berizzo consideraba decisivo.

Tras a reanudación non mudou o panorama. Na portaría Rubén continuaba sendo o mellor dos célticos, despexando un xutazo do Belfodil de marras. Por ventura, chegado o minuto 60, Berizzo comprendeu que o seu equipo precisaba bulir, rachar unha inercia que tanto o paralizaba no medio do campo. A entrada de Radoja e o un certo cansazo dos belgas abriu un cuarto de hora no que o Celta recuperou a pelota e o acougo no xogo. Mágoa que Pione Sisto non finalizase mellor unha entrada na área ao xeito de Nolito xutando de volea sobre o pao longo. Mais faltando apenas un cuarto de hora o Standard deixou o seu derradeiro salaio en Balaídos, volveu a carga con todos os seus efectivos e toda a súa enerxía. O empate semellaba que podería chegar en cada arrincada. Rubén fixo outro dos seus incribles paradóns, mais xa non puido cunha cabezada de Mbenza moi axustado sobre o pao dereito, que faltando dez minutos nivelou a táboa de marcas. No tempo dun longo desconto, Sisto puido marcar, pero ao internacional dinamarqués faltoulle para superar ao porteiro, como onte a todo o equipo de Berizzo, un chisco de determinación e confianza nas súas propias posibilidades. Sen dúbida, o de onte foi un claro fracaso celeste, ao que quizais non foi alleo a xestión técnica diletante dun partido que comezou coas mellores luces e rematou nunha negra sombra.

Onte 1783: “O inspector e mais eu” de Ignacio Vidal Portabales

24 de Novembro de 2016/en Autores, Narrativa, Novidades, Onte, Presentacións, Xerais/por bretemas

Presentamos onte na Libraría Couceiro de Compostela O inspector e mais eu, a segunda novela de Ignacio Vidal Portabales. O crítico Armando Requeixo glosou unha obra que comezou cualificando de “estupenda novela dun autor que dende a publicación de Dióxenes en Dolorida descubrimos como unha poderosa voz para a nosa narrativa”, para engadir despois que “é moi de agradecer que chegue unha voz en plena madurez, aforrándonos as estreas titubeantes; é moi agradable que a literatura galega gañe efectivos da época máis madurecida”. “Como é moi agradecido e hixiénico para a literatura galega que non estea tan filoloxizada, contando con novos autores que chegan doutros ámbitos profesionais, como é o caso de Ignacio Vidal Portabales, especialista en Dereito Mercantil”.

Requeixo confesou que cando comezara a lectura de O inspector e mais eu decatárase de que era unha novela detectivesca, “mais non só iso. xa que ofrece unha profundidade de campo maior”. “Esta é unh anovela que ancora no sentimento do íntimo, de interioridades. É unha novela cunha dobre hélice, onde se retroalimenta o individual, representado nos personaxes de Sandra, Chus e o inspector Roque Barallobre, co colectivo, grazas á metonimia, que desvela que estes personaxes somos todos nós”. “O inspector e mais eu é unha novela psicosocial, que ofrece unha lectura crítica da intersección do mundo das mulleres e dos homes na sociedade que vivimos”. “Aquí hai un proceso de nivel de abstracción superior, Ignacio ofrece un efecto flou do tempo no que xoga, os nosos días e os nosos coetáneos, mais tamén do espazo que constrúe, Marende, un lugar deliberadamente desdebuxado, un lugar por adición, un lugar Frankenstein”.

Armando salientou “a capacidade aglaiante do autor para meterse na pel dunha muller, realizando na narración un auténtico salto fosbury, todo un reto do que Ignacio saíu con boa nota, xa que non cae nos extremos presentando unha muller con irisacións, coas grandezas e miserias dos seres humanos”. “O que pretende o autor é facer unha inmersión nas miserias do ser humano para cuestionar o que está ou non socialmente ben visto. Cuestionar o que é real e o que é aparencial. O que supón unha crítica á hipocresía social e ao pacto, ao politicamente correcto”. Requeixo gabou, despois, “o rexistro moi ben humorado de toda a novela, que destila o humor en todas as súas expresións: como ironía, retranca, sarcasmo ou parodia”. “Ignacio Vidal Portabales é un dos escritores galegos que mellor escribe o humor na narrativa, conseguindo sempre unha complicidade ben humorada”. “Tamén é esta unha novela sobre o amor, mais non un amor acaramelado”.

Rematou Requeixo sinalando que “a novela é interesante, tamén, pola súa estrutura de cremalleira, semellante a unha hélice de ADN, na que hai un auténtico xogo de buril co punto de vista”: “A novela está moi ben acabada, o cosido é finísimo, grazas a unha dobre costura que impide que haxa erros de Racord, puída até o último detalle”. “Cometeriades un pecado se non vos achegárades a esta novela, moi amena, divertida, cunha calidade de páxina asombrosa, que conta cun fraseo que tira da lectura. Ignacio Vidal Portabales é unha das achegas máis refrescantes da literatura galega dos últimos anos”.

Unha biblioteca para Navia

22 de Novembro de 2016/en Artigos, Artigos Faro de Vigo, Bibliotecas, Librarías, Urbanismo, Vigo/por bretemas

No artigo da semana en Faro de Vigo reclamo a creación dunha biblioteca pública na nova cidade de Navia.

O pasado venres presentamos na Librería Hobbit da rúa Teixugueiras Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta (Xerais 2016), a novela máis recente de Ledicia Costas, coa que a escritora de Brea Muiñeira obtivo o Premio Lazarillo de literatura xuvenil. A libraría de Navia quedou pequena para acoller ao máis de medio cento de persoas que acudiron a escoitar as intervencións da autora e do escritor Daniel Landesa, ambos os dous veciños do novo Navia e membros do colectivo Poetas da Hostia. Un acto literario memorable, no que celebramos a publicación dunha obra que explica, dende o territorio da ficción, as verdadeiras razóns da segunda visita a Vigo (o 21 de maio de 1884) do autor de 20.000 leguas baixo os mares e da súa amizade co empresario Antonio Sanjurjo Badía, o famoso “Habilidades” de La Industriosa. Un acto sorprendente no que para o noso abraio coñecimos, grazas o haqueo do xenial Daniel Landesa, a correspondencia secreta intercambiada o pasado ano entre Jules Verne e Ledicia Costas, correos electrónicos esclarecedores sobre a xínea viguesa das mulleres planta que os editores deberíamos incluír, se fósemos afoutos, como apéndice de futuras edicións desta novela cen por cen viguesa.

Ademais do interese literario do acto e das risas alí compartidas, a presentación do libro de Ledicia convertiu á pequena librería Hobbit no principal espazo cultural da nova Navia, transformando así un espazo comercial en auténtico motor cultural dunha comunidade en proceso de constitución. Un feito aínda máis salientable no caso de Navia, unha cidade deseñada sobre o plano en 1995 (o chamado “PAU de Navia”), que hoxe conta, probablemente, con máis de dez mil habitantes, na súa maioría menores de corenta anos, sendo case o trinta por cento menores de vinte, unha porcentaxe de poboación xuvenil inédita en Vigo, unha cidade que tamén envellece e perde poboación como o resto do país. Unha Navia (poboación do Val do Fragoso que xa aparece no mapa de Fontán de 1834), cuxos primeiros edificios foron habitados apenas hai doce anos e que por ventura vai collendo o seu pulo cívico, ao que non é alleo nin o dinamismo que imprime unha poboación tan xove como algunhas carencias denunciadas pola súa veciñanza.

Hoxe Navia conta con equipamentos deportivos excelentes e cun dos maiores parques de Vigo (80.000 metros cadrados), inaugurado hai ben pouco. Ao longo da última década na avenida Teixugueiras, o eixo desta nova cidade de rañaceos de promoción pública, foise desenvolvendo un tecido de pequenos comercios e establecementos de restauración hoxe en moitos casos consolidados. Como tamén é de xustiza recoñecer o esforzo do movemento veciñal e de comerciantes capaces de botar adiante, dende hai cinco anos, o proxecto do Vicus Spacorum, un evento de ambientación histórica que convida a recrear a veciñanza a época na que galaicos e romanos convivían na vella Gallaecia, coa intención inequívoca de facer comunidade. Porén, a nova Navia arrastra importantes carencias nas súas conexións de entrada e saída, que a afastan aínda máis de Coia e da avenida de Europa, e nos seus recursos educativos, que obrigan aos seus escolares a desprazarse lonxe do barrio. Urxe a ampliación do colexio Afonso Castelao de Primaria, xa en marcha, como a construción dun instituto de Secundaria, para a que non existe aínda compromiso da Xunta. Como imprescindibles son as dotacións sociocomunitarias para unha poboación, hoxe a que máis crece de Galicia, que non conta nin con biblioteca pública nin cun centro para maiores.

A presenza na nova Navia da Escola Superior de Arte Dramática e das instalacións das asociacións Cogami, Alento e Apamp, que achegan servizos a persoas con discapacidade e necesidades educativas especiais, constitúe unha oportunidade que non debería ser desaproveitada para integrar ao seu carón unha biblioteca pública de nova xeración, que facilite o acceso á información nos máis diversos soportes e formatos e contribúa ao fomento da actividade lectora, dende un enfoque inclusivo, en toda a poboación, tanto a fixada como a transeúnte. Unha biblioteca municipal concibida como espazo interxeracional capaz de integrar as demandas lectoras dunha poboación moi nova, case un terzo, con programas socioliterarios para persoas adultas (clubes de lectura e debate, cursos de alfabetización informacional…). Unha biblioteca pública dinamizadora, á semellanza da Xosé Neira Vilas, que funciona con éxito no Calvario, capaz de tecer comunidade e contribuír a arraizar a unha veciñanza que precisa de sinais de pertenza e identidade. No actual proceso de hibridación informacional, a biblioteca pública constituíuse na primeira institución cultural das comunidades locais. A nova Navia precisa unha biblioteca con urxencia.