No artigo da semana reflexiono sobre as tres grandes novidades do curso escolar iniciado estes días: o comezo da implantación dos curículums LOE de Primaria e Secundaria, o novo decreto de uso e promoción do galego e a creación da rede de “Galescolas“. Desta volta son optimista.
A edición de Vieiros Barcelona publica unha interesante entrevista a Mario Regueira con motivo da presentación de L’affiche rouge que hoxe se celebra oraganizada por Espazo Galego dos Paisos Cataláns en Sargadelos de Barcelona. Da entrevista a Mario non podo evitar reproducir o derradeiro parágrafo que ilumina un debate tan complexo como é o da lectura, literatura e o mercado no que ven participando moi activamente:
“O papel da nossa producçom literária é umha eterna promesa, ou na linha de Xurxo Borrazás: os escritores galegos valemos mais mortos do que vivos. Polo de agora, ainda com as pequenas vantagens de liberdade e experimentaçom que oferece viver nas margens, urge multiplicar os leitores das distintas expressões escritas do galego, algo que na Galiza passa mais pola educaçom e a política linguística do que polas campanhas de mercado.”
Mario presentará de novo a novela o vindeiro venres, 21 de setembro, ás 20:00 horas na nova Libraría Couceiro de Compostela. Alí estaremos.
Dende hoxe pode baixarse un adianto de cinco páxinas da nova novela de Luís Rei Núñez, que se presentará o xoves 27 de setembro na Libraría Arenas da Coruña (por parte de Manuel Álvarez Torneiro e Laura González Garcés) e o venres 28 en Librouro de Vigo (por Ramiro Fonte).
Outra mostra da crise do Celta como institución é o retroceso que se produciu esta tempada no uso do galego no seu xornal oficial. Coincido ao cen por cen con este comentario de Todocelta sobre as mudanzas (para peor, moito peor) da publicación gratuíta que o clube distribúe cada xornada en Balaídos. A cor de Galicia (pode baixarse en pdf) desta tempada aparece cunha moi escasa presenza do galego, ademais de contar cunha información menos elaborada e interesante ca na anterior. Non pode ser alleo a esta cuestión o feito de que esta tempada xa non sexa Merlín Comunicación (a nova empresa especializada en exposicións e comunicación cultural do Grupo Galaxia) a editora da publicación. Non acreditamos en que existan razóns obxectivas (económicas ou de calidade xornalística), a pesar de que o Celta milite agora en Segunda división, para que esta publicación fose devaluada nos seus contidos de forma tan notable. Non era o emprego do galego un dos sinais de identidade do club que dirixe Xavier Martínez Cobas? Algunha explicación, tamén sobre este tema, compriría que proporcionasen os responsables celestes, nun momento de enorme preocupación cidadá sobre o futuro que lle pode agardar ao club. En plena campaña de abonados (a pesar do anuncio da Marea celeste) a asistencia ao estadio nas dúas primeiras xornadas reduciuse a menos de cinco mil siareiros, as opinións nas emisoras de radio son moi pesimistas e xeralmente iradas, ademais de correr sms entre os afeccionados celestes propoñendo un boicot á Directiva para a vindeira xornada en Balaídos. Algo habería que facer.
Hoxe presentamos en Compostela o libro Teatro infantil. Do texto á representación froito da colaboración de Xerais e da Fundación Caixa Galicia coa LIJMI (Red Temática de Investigación “Las literaturas Infantiles y Juveniles del Marco Ibérico”).
Este libro continúa aos publicados nos dous últimos anos con motivo do Curso de Formación Continua sobre as literaturas infantís e xuvenís ibéricas e a súa influencia na formación lectora, Multiculturalismo e identidades permeábeis e Hans Christian Andersen, Jules Verne e El Quijote na literatura infantil e xuvenil do marco ibérico. Sempre crin que unha editora como Xerais, cun catálogo amplo no eido infantil e xuvenil, ten a responsabilidade de contribuír a ampliar o catálogo existente en galego, tanto sobre a formación lectora como nos ámbitos dos estudos académicos sobre a LIX (hoxe moito máis reducido .
Este libro colectivo que presentamos an Biblioteca Nova 33, xunto ao académico Euloxio R. Ruibal e á coordinadora de LIJMI Blanca-Ana Roig Rechou, presenta unha panorámica moi completa sobre o teatro infantil nas cinco linguas ibéricas. Na primeira parte, propón unha reflexión tanto sobre a especificidade dos textos dramáticos dirixidos á infancia (especialmente os de monicreques) como sobre o concepto de representación dende os presupostos da psicoloxía e a semioloxía. Na segunda, ofrécese unha perspectiva histórica do teatro infantil nas diferentes linguas ibéricas durante o século XX. Xa, na terceira, proponse unha selección de 61 textos dramáticos infantís (publicadas nas cinco linguas ibéricas) que contribúen á educación literaria ou á formación do criterio lector. Pechan o volume sete comentarios por estenso doutras tantas obras.
O libro, como os dous anteriores da mesma serie e fasquía, ten un carácter multilingüe, xa que cada un dos traballos é publicado na lingua na que foi escrito, coa excepción dos publicados en éuscaro, que tamén aparecen traducidos para o galego, lingua vehicular da publicación. Esta escolla multilingüe, moi infrecuente nos estudos literarios, constitúe unha proposta novidosa, ao tempo que un modelo no que afondar. Son moi de salientar, tamén, as ilustracións do editor Luis Mendonça. O libro ten indubidable interese para o traballo dos mediadores (editores, bibliotecarios e profesorado) e para os investigadores da LIX e da literatura dramática.
Recomendo a lectura desta entrevista a Nelson de Matos, o noso benquerido e admirado editor (sen dúbida, o que máis literatura galega publicou alén Minho). Felicitámonos, ademais, pola volta á actividade so seu blogue.
Sobre o tema de Literatura e Mercado xirará o IV Simposio sobre o libro e a lectura que está preparando a AGE para celebrar o vindeiro mes de novembro. Para adiantar reflexións sobre cuestión tan polémica enlazo esta anotación do escritor Andrés Neuman publicada por Clarín. Non podo evitar reproducir as tres categorías de lectores (informados, intelectuais e artísticos) que Neuman establece na casa do señor Mercado:
“Resumiendo mucho, podríamos hablar de tres tipos de lector en la casa del Señor Mercado:
1) Los lectores informados, aquellos que buscan sobre todo enterarse, estar al día de la actualidad como quien lee el periódico.
2) Los lectores intelectuales, que analizan la información del libro, la subrayan e incluso la comparan con otras fuentes. Aunque estos segundos lectores son más disciplinados que los primeros, tal vez ambos estén unidos por una limitación: no modifican los libros que leen.
Por eso sospecho que quienes escasean son: 3) Los lectores artísticos, esos que recorren las páginas con los sentidos en vilo, la intuición expectante, la memoria abierta. Creadores a su modo, los lectores artísticos leen para interrogarse acerca de su propia identidad y ven en la literatura una existencia. Estos lectores merecen especial gratitud porque completan los libros, los salvan.”
