Google maps e os blogs

Google maps acaba de introducir a posibilidade de que as súas buscas poidan ser publicadas nos blogs. Premendo en “establecer unha ligazón con esta páxina” aparece unha ventá, na que aconsello escoller a opción “personalizar e visualizar previamente o mapa que se inclúe”. Alí podemos escoller tamaño e copiar o código html para pegar na nosa anotación. Desde o blog poden utilizarse todas as utilidades e mesmo enlazar co mapa ampliado; así, as posibilidades de emprego didáctico, aumentan considerablemente. Eis a busca da miña oficina.

Visualizar o mapa ampliado

Gremio Literario

Xenial, Lisboa!

Vía Txetxu.

Etiquetas:

Himno galego: o ridículo de "El Mundo"

El Mundo, o periódico máis identificado hoxe coa dirección do Partido Popular de Mariano Rajoy, pretende atacar ao vicepresidente Quintana por medio dunha anotación sen asinatura na que se ridiculiza o himno galego e algunhas medidas de política lingüística aprobadas polo Goberno Galego.
O máis sorprendente do caso non é a intención claramente denigratoria que o periódico de Pedro J. acomete cara un dos símbolos nacionais de Galicia (e por extenso co pobo galego), senón a paupérrima argumentación e documentación (tradución ao castelán do texto de Pondal, incluída) que utiliza, absolutamente impropia dun chamado “xornal de referencia”.
A lamentable anotación non merecería máis comentario se non fose outro síntoma da ferocidade que esta prensa capitalina (ou esa inefable rede de blogs proRajoy, que meten medo!) está disposta a despregar co nacionalismo galego, ás portas das vindeiras Eleccións Xerais. Ben sería que por coherencia o propio Mariano saíse ao paso da anotación e solicitase unha rectificación ao seu benquerido PJ, xa que o actual presidente do PP é corresponsable da Lei de Símbolos de Galicia, aprobada (por unanimidade) en 1984 polo Parlamento Galego do que el daquela formaba parte. De non facelo, poderiamos chegar a pensar que Rajoy defende sen rubor ese “nacionalismo excluínte” que para El Mundo expresa o himno dun tal “Arturo Pondal”.
O máis pavero do asunto é que as palabras de Quintana foron ben sensatas e moi prudentes. Claro que a celebración do centenario do himno (o vindeiro 20 de decembro) merece ser salientada polo Goberno, polo Parlamento e polo conxunto da sociedade galega! Como tamén o desexo de Quintana (que todos compartimos) de que todos os escolares realmente aprendan o himno, mais aínda cando o coñecemento dos símbolos de Galicia está recollido como un dos contidos dos currículums de todas as etapas educativas non universitarias (mesmo dende a Educación Infantil). Quintana non propuxo nada que xa non estivese establecido na nosa lexislación educativa. Mágoa que os redactores anónimos de El Mundo non tivesen a paciencia e o rigor de comprobalo!
Etiquetas:

Ás voltas coa Área Metropolitana de Vigo

No artigo da semana reflexiono sobre a enésima polémica arredor da constitución da Área Metropolitana de Vigo. Entendo que o debate real está na reforma da organización territorial de Galicia, cuestión vencellada á reforma do Estatuto. O demais serían polémicas partidarias para seguir enredando e gañando tempo.

Etiquetas:

Policía de costumes

Vía: Album de Recortes.

Fotografías panorámicas

A rede atesoura algunhas posibilidades artísticas que quizais nunca chegamos nin a imaxinar. O blog do arxentino Juan Gallo (un dos máis suxestivos e sorprendentes que visito) presentaba onte unha fotografía panorámica do río Nilo que, nunha imaxe única e sen saltos, percorre 81,29 km dunha das súas beiras. Grazas a este procedemento podemos asistir na nosa pantalla a esta longa viaxe que comeza de madrugada e remata ao solpor.
A fotografía, titulada “The Nile Studies – Sketches and visual notes of the Nile River”, foi realizada por Michael Aschauer, autor tamén doutra experiencia semellante no río Danubio, que fora presentada en Artech 2006, a Terceira Conferencia Internacional de Arte Dixital e Electrónica, celebrada en Pontevedra en novembro de 2006 (e da que non tiñamos aínda noticia).

Ver as fotografías:

Etiquetas:

Caderno de Bretaña III

INTERCÉLTICO
Brest e An Oriant son dúas cidades de arquitectura aparentemente insípida. Bombardeadas e case totalmente destruídas por ingleses e norteamericanos, por ser bases dos submariños alemáns na IIª Guerra Mundial, estas dúas cidades obreiras foron reconstruídas empregando os criterios da planificación urbanística dos anos cincuenta e sesenta. Cuadrículas de edificios de formigón de seis andares e algunha mole singular de arquitectura racionalista conforman as coordenadas destas dúas cidades de beleza oculta. Porén, souberon atopar no seu carácter de cidades portuarias (tanto dende o punto de vista pesqueiro, comercial, militar, deportivo coma cultural) o perfil que as singulariza como dúas das máis interesantes e dinámicas de Francia.
Brest, situada nunha rada preciosa, centro dunha área metropolitana de máis de trescentos mil habitantes, atopou no mar a súa identidade, converténdose así nun dos referentes da cultura marítima mundial. A organización dos festivais marítimos (cuatrienais), a ubicación do Centro Nacional de Explotación dos Océanos, do Centro Oceanográfico de Bretaña, da base dos submariños nucleares franceses, de Oceanapolis e dunha dinámica Universidade permitiron o despegue desta cidade que aparentemente conta con escasos encantos patrimoniais.
Outrosí sucede con An Oriant, primeiro porto pesqueiro de Francia polo valor das súas capturas, unha cidade hoxe de sesenta e pico mil habitantes, renacida das súas cinzas durante os anos cincuenta, que atopou, dende 1971, na celebración do Festival Interceltique o seu elemento clave de proxección internacional e renovación urbana. Así o puidemos comprobar na nosa visita a un evento xigantesco e un chisco desmesurado (como lles presta aos bretóns) que durante dez días mobiliza e ocupa toda a cidade.
Organizado por unha entidade privada (dirixida desde este ano polo asturiano Lisardo Lombardía) e contando, fundamentalmente co apoio de empresas privadas e medios de comunicación, o Intercéltico é un modelo de organización de grandes eventos que vai moito máis alá do musical e, mesmo, do estritamente cultural. O Interceltique (hoxe o festival máis importante de Francia) é máis que un enorme evento da música folqui (con trescentos concertos, 4.500 artistas e setecentos mil espectadores), que se desenvolven nos maís diversos formatos, dende os grandes concertos no Estadio, no porto pesqueiro e no Grande teatro, ás actuacións nos bares e nas diferentes carpas.
O Interceltique é, ademais, un festival literario e unha festa do libro; un salón de arte contemporánea e, sobre todo, un grande espazo para o turismo familiar (algo fundamental en Francia) con mercadiños e espazos para o picoteo máis diverso. Actividades todas elas moi ben artelladas arredor do discurso da Keltia que ten no país convidado (nesta edición Escocia) o elemento de maior cohesión.
No noso percorrido polo “Quai des Pays Celtes” visitamos o espazo de Galicia (un pavillón de Turgalicia de deseño moi elegante, aínda que meramente publicitario, sen alma nin servizos, como teño comprobado noutras ocasións que se organiza adoito a nosa presenza en eventos internacionais) e o magnífico espazo comercial do Obradoiro de Gaitas dos Seivane, que constituía a auténtica embaixada de Galicia no festival.
As actuacións de Fía na roca, Luar na lubre, de Unión das Terras e da Banda de Gaitas de Outes foron as nosas achegas principais a un programa amplísimo que nesta edición se foi abrindo a outras músicas non estritamente folquis, unha orientación que semella se intensificará en vindeiras edicións.
De cara ao 2009, ano no que Galicia será o país convidado, moito haberá que traballar para que a nosa presenza adquira a relevancia e d
ignidade que un evento desta importancia e proxección merece. Quedei coa idea clara de que o Interceltique é moito máis ca un evento musical macro. Ademais de ofrecer un programa atractivo do conxunto da creación musical galega, haberá que pensar en cómo organizar a presentación da cultura (libro, arte, gastronomía…) e da realidade da Galicia contemporánea no seu conxunto. En definitiva, An Oriant 2009 debe entrar na axenda da Consellaría de Cultura e de Turgalicia.

Etiquetas:

Caderno de Bretaña II

ENTRE FISTERRAS
Viaxando por Breizh non fai falta ser un cunqueiro para que un galego atope semellanzas e identidades comúns co país noso. Non é preciso camiñar pola fraga marabillosa de Brocelianda, onde Sidoine namorou de Ponthus e onde aínda goberna Merlín, para atopar situacións, lugares e manifestacións culturais que nos fan sentir a terra bretoa coma propia.
Xa Castelao percorreu en 1929, durante catro meses, os camiños da vella Armórica a cata de cruces de pedra tan imitantes aos cruceiros galegos. Esta semellanza formal, que amosa paralelismos nas manifestacións da relixiosidade popular, foi recollida polo noso pai da patria n’ As cruces de pedra na Bretaña, un traballo de investigación que sería publicado polo Seminario de Estudos Galegos (Pontevedra, 1930) e reeditado por Xosé María Álvarez Blázquez na colección Pombal de Edicións Castrelos en 1974. A visita aos “enclaves parroquiais”, situados entre Montroulez e Brest, constituíu un dos momentos máis propicios para sentir esta proximidade. Dende os cruceiros populares, situados coma os nosos nas encrucilladas, aos formidables calvarios como os de Sant-Tegoneg e Gwimilio, pasando pola presenza de Santiago e o mito xacobeo en capelas e igrexiñas (ademais de nese formidable gwerz que é Yann Derrien), son moi numerosas as coincidencias das manifestacións da fe popular. Os pardons (procesións ou romaxes populares na honra do santo patrón, moi numerosos no efeméride de hoxe), a utilización de exvotos ou mesmo a figura da Anaon (a Santa Compaña) como representación da morte son outros elementos que percibimos desta proximidade da cultura relixiosa popular.
Outrosí poderiamos expresar da paisaxe debuxada no interior de Breizh por largacíos milleirais e na súa beiramar pola omnipresenza dos faros nos cantís e nas súas múltiples illas, fachos que constitúen as marcas das mareas dun perfil litoral moito máis suave có noso. Chamounos a atención a homoxeneidade das vivendas rurais (con tellado de pizarra a dúas augas e dúas chemineas a cada vento) así como a inexistencia de valados de pedra que separen as propiedades, o que proporciona ás edificacións unha xurdía harmonía e integración nunha paisaxe, neste caso ben diferente da nosa, onde escasean as masas forestais.
A forte presenza da cultura megalítica é outro elemento de proximidade cultural con Breizh. A visita aos impresionantes aliñamentos de Carnac (din que constituídos por un milleiro de menhires) e ao espazo megalítico de Locmariaquer foron outros dos momentos máis impactantes da viaxe.
Porén, é no desenvolvemento da cultura marítima onde atopamos as maiores diferenzas con Galicia. País coas súas urdimes no mar, coma o noso, os bretóns veñen desenvolvendo dende hai décadas unha cultura da memoria do mar que ten, aínda, escasos precedentes entre nós. Os centos de escolas de vela (supoñemos que unha en cada porto deportivo), o magnífico Port-musée de Douarnenez (con cinco embarcacións tradicionais ou antigas museificadas e visitables, na foto), o Museo da Pesca de Concarneau ou o formidable complexo didáctico e de lecer de Oceanopolis de Brest, ademais da organización de festivais marítimos internacionais como os de Brest e DZ (en Brest 2008 Galicia será unha das culturas marítimas convidadas) son iniciativas das que en Galicia moito deberiamos aprender xa que constitúen elementos identitarios de cohesión interna e de ampla proxección internacional para o turismo familiar.
Outro feito que mereceu a nosa atención ao longo de toda a viaxe foi coñecer algunha das cidades bretoas irmandadas con outras galegas. Estas xemelgaxes entre concellos, iniciadas en 1971 entre Lugo e Dinan (ambas as dúas cidades con muralla), son un dos instrumentos máis eficaces para unir e favorecer o coñecemento mutuo, a cooperación económica e o intercambio cultural entre as poboacións galega e bretoa. Indubidable froito do espírito “federateur” do municipalismo progresista francés, a verdade
é que estas xemelgaxes levan paradas algúns anos. Á porta da casa do concello de An Oriant hai un cartel que sinala a distancia existente con Vigo (un irmanamento entre nós case esquecido), o famoso Mont St. Michel (patrimonio da humanidade) está irmandado con Cambados, a fermosa vila de Lannuon o está con Viveiro ou a mariñeira Plougon (situada ao pé da Pointe du Raz, o con da fisterra bretona) con Fisterra. Recuperar o pulo destas xemelagaxes, ás portas do Festival Intercéltico de Lorient 2009, onde Galicia será o país convidado, é unha iniciativa que as novas corporacións galegas deberían considerar. Non se deberían perder os fíos que unen estas dúas fisterras atlánticas.

Etiquetas:

Caderno de Bretaña I

BREIZH. UNHA NACIÓN ESGAZADA
Viaxamos en coche, durante unha semana por Breizh, esoutra Fisterra do norte que todo galego leva dentro (Cunqueiro dixit!). A recente relectura de L’ affiche rouge e o traballo de edición hai catro anos do libro de conversas con Carlos Núñez aviveceron a nosa curiosidade por percorrer os vellos camiños da península de Armórica. Fóra de alimentar e desmitificar mitos celtistas (dos que somos razoablemente escépticos), a viaxe foi gozosa, moi intensa visualmente, ademais de resultarnos clarificadora sobre a situación dunha nación esgazada polo estado francés en dúas rexións administrativas, a de “Bretagne“, con capital en Roazhon (Rennes), sobre tres millóns de habitantes, e a “Loire-Atlantique“, con sede en Naoned (Nantes), e cun millón cen mil habitantes. Unha ruptura en duas rexións administrativas que supón que á Bretaña fáltalle unha quinta parte do seu territorio (en total 34.281 km2), un terzo da súa poboación e, o que é aínda máis importe, case a metade do seu PIB.
Os bretóns (moi orgullosos do seu país) amosan un forte sentimento identitario nacional, a pesar das diferenzas e fragmentacións existentes no seo do movemento político bretón como de que a súa lingua céltica (o brezhoneg falado de forma cotián por case 300.000 persoas) non posúe aínda un recoñecemento institucional semellante ao acadado polo galego, éuscaro ou catalán. O esforzo dos colexios Diwan (onde estudan uns dez mil alumnos e alumnas en bretón), a reivindicación lingüística promovida polo movemento Stourm ar Brezhoneg (Combate pola Lingua Bretoa) ou o esforzo dos eescritores e ditores bretóns (publican anualmente varias decenas de títulos, dirixidos sobre todo aos nenos e mozos), tentan abrir vieiros de esperanza para a recuperación da lingua e cultura bretoas (no marco da Carta europea das linguas minoritarias). Esta frase do escritor Yann-Bêr Piriou paréceme moi significativa deste combate lingüístico bretón: “Kement ger, kement lavar en hor yezh zo un akt a feiz en amzer da zont” (“Cada palabrra, cada frase na nosa lingua é un acto de fe no futuro”).
A pesar das dificultades, o movemento a prol da recuperación do bretón vai gañando algúns espazos. Sobre todo no departamento de Finistere xa é adoito atopar a sinalización dos topónimos en bretón e en francés. Algúns políticos, como Jean-Yves Cozan (chegou a ser vice-presidente da Region de Bretagne e aparece fotografado con Carlos Núñez no seu libro de conversas) promoven accións decididas a prol da cultura bretona como a creación da Oficina da lingua bretona, organismo de planificación lingüística cofinanciado pola Region de Bretagne e polo estado francés con oficinas abertas en Rennes, Carhaix, Nantes e Plomeur.
Expresión deste esgazamento é a actual bandeira nacional (Gwenn ha du), creada en 1925 por Mor Van Marchal. A bandeira branca e negra –moi presente en institucións públicas, en moitas edificaciós privadas, en todos os actos culturais e primeiro souvenir do país– é considerada de forma unánime como o símbolo da identidade política e cultural bretona. Con todo, na nosa viaxe puidemos observar que o maior pulo da cultura bretoa reside no desenvolvemento da cultura marítima e do folclore (danzas, música, gastronomía, traxe e arquitectura).
Comentario á parte merecería o mito intercéltico da Keltia, moi presente nalgúns círculos culturais bretóns. Keltia estaría constituída hoxe polas seis nacións celtas modernas (Escocia, Mann, Irlanda, País de Gales, Cornualles e Bretaña). Dezaoito millóns de celtas europeos, que ocupan o noroeste de Europa entre os paralelos 47º e o 61º, e entre o 1º e o 11º meridiano. Á beira desta rede central de seis países celtas, existiría para os keltistas un segundo círculo de países celtas onde a poboación reinvindica raíces celtas mais ou menos importantes. Este sería o caso da Bohemia e, sobre todo de Galicia, Asturias e a provincia portuguesa do Minho.
Ao longo de toda a viaxe quedei coa dúbida de se este modelo bretón de nación esgazada non será o que lle poida agardar á nosa no futuro.

Etiquetas:

Nomes de rueiro

No artigo da semana, a raíz do estudo sobre os nomes de muller nos rueiros, fago unha proposta para a renovación e feminización do da cidade de Vigo.

Etiquetas: