O coloquio de Lisboa

O coloquio sobre ler e escribir en galego no que participamos tivo grande altura. Iniciaba o programa de Galiza em Liboa, unha completa semana de actividades culturais, organizada con motivo do Día das Letras Galegas polo Instituto Cervantes de Lisboa, o Centro de Estudos Galegos da Universidade Nova e a Cátedra de Estudos Galegos da Facultade de Letras da Universidade de Lisboa. Asistiron preto de medio centenar de persoas moi interesadas por coñecer noticias directas sobre o estado da nosa literatura.
O poeta Xavier Seoane fixo un percorrido pola historia da poesía galega, dende o explendor medieval a última xeración poética dos noventa, deténdose, especialmente na presentación das liñas de renovación poética dos últimos vinte e cinco anos. O narrador Anxo Rei Ballesteros centrou a súa intervención na literariedade en Galicia, analizando as relacións entre literatura e nación durante os dous últimos séculos, salientando que hoxe en día se está producindo unha maior autonomía da literariedade fronte aos factores que condicionaron á literatura galega. O poeta e narrador Luís Rei Núñez leu un texto magnífico sobre as posibilidades de profesionalización e as razóns dos escritores en galego, sinalando o carácter artesán do oficio literario e o valor curativo das palabras. Por último, eu fixen un percorrido polo estado da edición en galego nos últimos vinte e cinco anos e as razóns do crecemento da industria editorial durante este periodo.
As preguntas do público interesáronse sobre os niveis de lectura da poboación galega, o uso da lingua galega por parte da mocidade e as opinións dalgúns poetas galegos sobre a figura de Fernando Pessoa.

Lisboa camiñada

Cando chegamos, agardábanos unha cidade luminosa e baleira. Arrecendía a cidade barco de ocre pombalino coa cor alilada das árboriñas flor que expresan a nostalxia durmida que chamara a atención de John dos Passos. Nunha longa camiñada, o director levounos a percorrer os espazos portuarios, dende o Pelourinho do Municipio as renovadas docas de Alcántara. Cando entraba a noite docemente sobre o Texo, aliviámonos cunhas imperiais moi frescas. Subimos logo ao Bairro Alto para procurar entre as ruelas e as tascas das fadistas o pequeno sanatorio da Luz onde morreu Fernando Pessoa. Cos pés destrozados e as palabras disparadas, rematamos tomando unha tosta no balcao do Galeto. O domingo Lisboa abrazounos preguiceira.
Á maña da segunda, cando caía o primeiro bochorno do día, subimos todos a Graça pola encostiña do largo de Severa, disque celme do fado. A cidade, arruinada e un chisco cotrosa, estricárase afanosa no miradoiro de Santa Luzia, allea á longa parrafada sobre as coitas das letras nosas. Tras o coloquio, volvemos en metro ao Cais do Sodré (outra imperial e un petisquiño) e rematamos bebendo un trago no Pavilhao Chinés, unha antiga tenda de especies de hai dous centos anos, que conserva o recendo de té de xazmín e onde o delirio do coleccionista kicht acada a categoría de marabilla.
Á mañanciña da terza, collemos o carro de volta. Catro horas de viaxe. Non visitamos libraría nin mercamos cousa ningunha. Algo insólito. Falamos e falamos.

Etiquetas: , ,

Viaxe a Lisboa

Marchamos a Lisboa para participar mañá nun coloquio sobre a literatura galega de hoxe.
Etiquetas: ,

Campo do Fragoso XXI

GUSTAVO CELTA
Celta e Getafe chegaron á derradeira xornada cos seus deberes feitos e desputaron un amigable para celebrar as súas magníficas tempadas. Vázquez, coa elegante discreción que o caracteriza, preparou o encontro para convertelo na primeira homenaxe que a afección lle tributa a Gustavo Celta, o xogador que mellor representou o espírito da fantasía celeste nesta década de gloria de xogo sen títulos. E abofé que Gustavo non decepcionou e durante unha hora sintetizou a sabedoría atacante que durante sete tempadas tanto nos fixo gozar. Arrincou con afouteza, caneou canto quixo, recuperou de forma disciplinada, buscou con determinación atacante a liña de fondo, centrou maxistralmente en parábola media ducia de veces para que Contreras nunha delas cabecease con furia (un dos mellores goles da tempada) e mesmo, pouco antes de ser substituído, chegou a facer unha rabona extraordinaria (un tipo de centro exquisito que só saben ralizar os máis grandes peloteiros arxentinos e chilenos) que deixou á bancada asombrada. Nunha actuación memorable, Gustavo reivindicouse como a voz da poesía esencial daquela fantasía da serpe de xestas europeas da que a bancada aínda ten saudades. Con esta brillantez de xogo e emotividade agradecida (a homenaxe a Gustavo Celta foi vibrantísima) rematou unha tempada extraordinaria, sobre todo nos resultados (64 puntos, 20 vitorias, 33 goles en contra, cifras ao alcance de moi poucos equipos europeos). Este Celta de sobria defensa atacante, que conxuntaron de forma intelixente Vázquez e Félix, ofreceunos unha das mellores tempadas da historia céltica. Beizóns para eles, para o cadro de xogadores e para os responsables do clube.

Etiquetas: ,

Máis internet, máis futuro

No artigo da semana, ao fío da efeméride do 17 de maio, tamén Día de Internet e Día Mundial da Sociedade da Información, reflexiono sobre as relacións entre o novo paradigma comunicacional da literacidade electrónica globalizada e o futuro da lingua, cultura e identidade nosas.

Rúa para Zeca Afonso

Adhírome entusiasmado á iniciativa que promove o amigo Benedicto (parabéns polo animadísimo blo) de reclamar unha rúa en Santiago para Zeca Afonso.

Etiquetas: ,

Galescolas

Esta si que é o tipo de política educativa que queremos. Beizóns.

Anteproxecto de lei de lectura, libro e bibliotecas

No consello de ministros de onte aprobouse, por fin (xa non era sen tempo) o anteproxecto da lei de lectura, libro e bibliotecas. Hai noticias importantes: consolídase o prezo fixo do libro e autorízase o desconto dos libros de texto (un claro incumprimento da promesa da ministra de Cultura). Mais, sobre todo, vexo moi interesante a modernización da definición de libro:
a obra científica, literaria ou de calquera outra clase que constitúe unha publicación unitaria, editada nun ou varios volumes e que pode aparecer impresa ou en calquera outro soporte susceptible de lectura. Do mesmo xeito, enténdense incluídos nesta definición os materiais complementarios de carácter impreso, visual, audiovisual ou sonoro que sexan editados conxuntamente co libro e que participen do carácter unitario do mesmo, así como calquera outra manifestación editorial.

Esta adaptación ás novas tecnoloxías esténdese tamén á definición dos axentes que participan no proceso editorial: editor, distribuidor, libreiro.

Con esta definición, recoñécese que o característico do mundo do libro non reside xa no soporte (sexa analóxico-impreso ou dixital) e, si pola contra, na actividade que promove, a lectura. Idea central que vimos reiterando nestas brétemas.
É toda unha mágoa que este anteproxecto do goberno central se anticipe á Lei do libro e a lectura que o sector do libro en Galicia veu elaborando desde hai dous anos (na que xa recolliamos este modelo). Temos noticias que o Consello Consultivo entregará o seu ditame o día 18 deste mes, o que permitiría que o proxecto de lei fose aprobado polo Goberno galego antes do verán. Agardemos que desta volta o compromiso se faga efectivo. Perdemos unha oportunidade de que Galicia se colocase á cabeza da nova política institucional sobre o libro e a lectura.

Máis información: Periodistas 21, ABC, El Pais, La Voz de Galicia, Galicia hoxe.

Lingua en positivo

Marcos propón abrir un debate en positivo sobre o futuro da lingua. Acerta de cheo. A pesar de que sei que non hai receitas máxicas a miña aposta vai por converter ao galego en lingua de proximidade, vencellándoa coa innovación tecnolóxica e co mundo da infancia, do lecer e da lectura. Só deste xeito creo que se poderá vencer na sociedade, e sobre todo na mocidade, o prexuízo estendido de asociar a utilización do galego como lingua vehicular cunha opción política nacionalista ou propia de aburridos culturetas galleguistas. Nesa liña, a mudanza radical no tipo de celebración do 17 de maio tórnase imprescindible.