Listado de la etiqueta: historia_das_historias_de_galicia

Onte 2068: «Galicia contada aos non galeguistas» de Manuel Veiga

/en , , , , , , , , /por

Entre as novidades de Xerais que quedaron agochadas polo estado de alarma rescato Galicia contada aos non galeguistas, un ensaio con afán de alta divulgación do noso admirado Manuel Veiga. Un libro desmitificador, de espírito heterodoxo como aquel pioneiro Galicia, bonsai atlántico de Manuel Rivas ou das obras recentes coordinadas por Isidro Dubert, sobre todo Historia das historias de Galicia. Pouco máis dun cento de páxinas, algunhas ilustradas con moito xenio por Jano, nas que Veiga formula as preguntas esenciais ás que ansia colectiva galega debería atopar respostas: u-las maiores riquezas de Galicia?; por que abundan no país os lugares en ruínas?; fomos celtas, queremos selo no futuro?; por que os galegos son moi queridos en Madrid (incluso de máis)?; continuaremos sendo un país de emigrantes?; existen razóns obxectivas que xustifiquen a ourensanía?; algunha vez contaremos cun goberno máis acorde coas características do país?

Empregando unha sólida argumentación, froito da destilación de milleiros de lecturas e dun coñecemento moi andado nas congostras e vieiros do país, o autor formula preguntas certas e ensaia respostas veraces, afastadas de calquera ortodoxia galeguista, matizadas nalgúns casos pola retranca e o humor e noutras por un afán rotundo de superación dos paradigmas actuais, tinguidas sempre dun leve optimismo de vontade gramsciana. Unha obra breve e moi coidadosamente escrita, no mellor espírito da prosa casariana da ledicia de ler, concibida como unha longa, amena e por momentos emocionante reportaxe dun xornalista que sen prexuízos partidarios está disposto a presentar con ollada arcea o verdadeiro rostro do seu país a súa propia cidadanía.

Un libro que a pesar do seu título (outra brincadeira irónica veiguiana) vai dirixido en primeira instancia ao público galeguista en todo o seu amplo espectro, dende o que se declara mornamente autonomista ao de filia máis independentista, pero que tamén pode dar moito xogo como texto de referencia para o debate interxeracional de clubs de lectura de bibliotecas públicas ou de centros educativos de secundaria. Aventuro que este ensaio de vontade popular será nos vindeiros anos un dos títulos máis recomendados de boca a orella polo lectorado. Beizóns a Manuel Veiga por estoutro esteo na construción dunha das obras máis sólidas, variadas e orixinais da escritura galega do noso tempo.

 

Onte 1813: a colleita das Fervenzas Literarias 2016

/en , , , , , , , , , , , , , , , /por

Fervenzas-1024x775

Seguin por twitter ao longo do día de onte o anuncio dos resultados das votacións dos premios Fervenzas Literarias que escolle os mellores libros, iniciativas e persoas máis destacadas de 2016 no eido da literatura e do sector editorial en lingua galega. Non podo máis que agradecer a Nacho Alonso, o promotor desta revista literaria pioneira, a súa teimosía en continuar organizando, xa dende hai unha década, estas votacións nas que participan case medio milleiro de internautas. Referentes no noso calendario literario, os “Fervenzas” abren a rolda de premios anuais á obra editada e sabemos que, en boa medida, sinalan as tendencias das escollas posteriores.

No que atinxe ao noso traballo quedamos ben satisfeitos coas escollas destas Fervenzas 2016, tanto polo número moi elevado de finalistas en todas as modalidades, como polas catro títulos considerados como “mellor libro de ano” na modalidade infantil, Esmeraldina, a pequena defunta de Ledicia Costas; na xuvenil, Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta de Ledicia Costas, que obtén un dobrete; en poesía, Os fillos da fame de Isaac Ramos; e en ensaio-investigación, Historia das historias de Galicia, obra colectiva dirixida  por Isidro Dubert. Como tamén é unha gran satisfacción que Diego Giráldez fose escollido como “mellor autor do ano“, e que o seu libro de relatos Galería de saldos obtivese a segunda posición na modalidade de Narrativa, detrás d’ A ferida do vento do noso admirado Antón Riveiro Coello. Escollas que amosan o peso importante que dentro do noso sistema comezan a ter os membros da Xeración da Esperanza, como Ledicia, Ismael ou Diego, que está achegando azos renovados a nosa literatura. Unha noticia a celebrar.

Tamén foron ledicias nosas, os premios ás dúas mellores capas do ano, tanto a que obtivo na modalidade de LIX Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta, preparada por Andrés Meixide, como a de Galería de saldos, deseñada por Antonio Seijas, na modalidade de adultos. Como foi unha satisfacción que Culturgal fose considerado como “o mellor acontecido de 2016“, como sucedera tamén o ano anterior, o que sei constitúe un aliciente para o equipo dirixido por Xosé Aldea e para todos os setores da industria cultural que animamos á asociación Culturgal. Como tamén, desculpas polo autobombo, constitúe para min unha fachenda que estas Brétemas, a pesar dos doce anos transcorridos, continuasen sendo valoradas nas votacións, a pesar de non ser estritamente un blog literario.

Todos os premiados e todos os finalistas destas Fervenzas 2016, os autores (só foi unha autora premiada, se ben en dúas modalidades), os ilustradores, os tradutores, os críticos, os editores, os blogueiros, os libreiros, os xornalistas, os medios, todos merecen os nosos parabéns pola excelencia do seu traballo e pola súa achega a conformar un espazo de seu para o libro, a lectura e a literatura galega, cada vez máis vizoso, orixinal e diverso. A pesar de vivirmos á intemperie, a excelente colleita destas Fervenzas 2016 expresa a vitalidade do libro galego e a vontade de ampliar os seus públicos.

Onte 1684: Repensar a identidade galega

/en , , , , , , /por

Como sucedera en Santiago e na Coruña resultou moi interesante a presentación que no serán de onte fixemos no Círculo das Artes de Lugo de Historia das historias de Galicia, o libro colectivo desmitificador da historiografía galega coordinado por Isidro Dubert. Un acto no que acompañaron o editor dous dos coautores, Manuel Gago e Javier Fernández.

XG00247101Comezou o editor da obra, lamentando que a divulgación histórica feita dende a universidade galega non conseguira desmontar os mitos e prexuízos existentes sobre a Historia de Galicia. “Botábase en falta un libro concibido a inglesa, feito por especialistas en divulgación histórica, que estivese ben escrito, sen necesidade de notas a rodapé e grande aparello crítico, presentado de forma atractiva para o lector. Historia das historias de Galicia pretendeu ser ese libro desmitificador dos mitos e historias como os dunha Galicia castrada e domada, que viviu trescentos anos de séculos escuros, arrastrando esa enorme condena do seu atraso”. Dubert insistiu en que era necesario desmontar criticamente esa visión do noso pasado “que fosiliza o presente e condiciona o noso futuro. O pasado como unha losa que constrinxe o noso futuro”. Dubert sinalou que esa imaxe que temos de nós mesmos foi construída ao longo da historia por uns sectores moi determinados e de forma moi consciente.

“O libro pretende dar conta dos mitos existentes arredor do celtismo e que se agocha detrás diso. Outro tanto cos temas dos Séculos Escuros e desoutro incomprensible do atraso, cando somos un país rico que conta cun gran capital humano.” “Interesounos coñecer como se xestaron estes construtos e procuramos ler criticamente todos estes mitos.” Rematou Isidro resumindo que todos os autores e autoras do libro, dende posicións diversas, asumiron como obxectivos comúns utilizar a perspectiva histórica e asumir a perspectiva inglesa da divulgación histórica”.

Javier Fernández sinalou que tres eran os grandes valores do libro. Primeiro: “Esta é unha obra que enaltece o oficio de historiador. neste libro non se repiten mitos, analízanse historicamente”. Segundo: “Este é un libro que fai país, que permite saber quen somos, que é Galicia”. “Así cando se nos pregunta aos historiadores se somos celtas ou romanos, non podemos contestar outra cousa que somos simplemente galegos. O mesmo sucede cando se nos pregunta se somos atrasados ou modernos, somos modernos á galega”. “Neste libro, por exemplo, Manuel Gago propón substituír o mito celtista polo atlantismo, como novo mito e nova identidade cara o futuro. Un exemplo de que a identidade necesita ser repensada, ao que moito axuda este libro.” E terceiro: “Este é un libro historiograficamente moi importante. Un libro feito por profesores universitarios e investigadores que ofrecen a crítica, a revisión e a posibilidade de repensar a historia que antes se fixara. É unha mensaxe desmitificadora e seria, unha obra importantísma”.

Rematou a quenda de intervencións coa de Manuel Gago para quen “o libro sitúa á historia no debate cultural, leva a historia de Galicia máis alá das aulas e do debate académico, xa que desacraliza os mitos”. “O feito de que na exposición Galicia 100, na que escollemos cen obxectos para contar a historia de Galicia a peza máis fotografada sexa a bata de GOA de Amancio Ortega, que se conseguiu nunha mercería de Porto do Son, quizais amose que en Galicia se valoran os modelos de éxito”.

 

Onte 1655: “Historia das historias de Galicia” en Couceiro

/en , , , , , /por

Pegerto_Saavedra_isidro_Dubert_26-04-2016

Interesantísima resultou onte a presentación en Couceiro de Historia das historias de Galicia, o fascinante libro colectivo editado por Isidro Dubert. O editor e promotor da obra explicou que a súa orixe estivo nun curso de verán que organizara en 2014 coa intención de estudar a pervivencia na cultura galega dunha serie de historias míticas ou tópicas, moi a pesar de que nos últimos trinta anos asistimos a unha avance moi notable na investigación da historia de Galicia. “Esas historias aséntanse sobre uns relatos, cuxa orixe na maior parte identificamos no século XIX, que dan unha imaxe da historia de Galicia paralizante e negativa do noso pasado, que non se corresponde cos avances da investigación histórica que se puxeron a disposición da sociedade galega nas últimas tres décadas”. “Unhas historias que resumen a historia de Galicia como o paso do grande explendor medieval a unha grande decandencia da que imos saíndo devagariño dende o século XIX. Unha lectura do presente en clave de pasado, o que supón unha fosilización do presente, que impide unha nova factura do futuro. En definitiva, unha interpretación que expresa un fondo medo á modernidade e unha incapacidade para afrontar o futuro cunha certa orixinalidade”.

XG00247101Na súa intervención, Manuel Gago, autor do capítulo titulado “Os celtas na Cabina do Doutor Who. a constante reinvención dunha realidade”, expresou a súa convicción de que en Galicia a historia sempre apaixona, “hai un público que demanda contidos históricos, porén, resulta incomprensible que non se pensase nun público xeral para a divulgación das investigacións históricas actuais. Unha cuestión que pode mudar no futuro xa que os profesionais da historia teñen hoxe en Galicia unha vocación máis clara de comunicar”. Para Gago “a xente disfruta coa dúbida, apaixónase co proceso de coñecemento, como demostra que os documentais da BBC están cheos de dúbidas, de visións confrontadas. A gran achega deste libro é que por vez primeira ofrécese unha visión confrontada da Historia de Galicia”. A seguir, Gago identificou o do celtismo como un paradigma deste tipo de debates, onde as visións enfrontadas xa non existen, xa que é un problema máis historiográfico ca histórico”.

Pola súa banda, Pegerto Saavedra, autor do traballo “Os feudais: entre os Irmandiños e as Comunidades de Castela”, salientou que “o libro revisa unha serie de tópicos de forma non dogmática e plural”. Ocupouse despois de comentar a súa achega arredor do reinado dos Reis Católicos, “un tema perigoso, difícil de abordar con ecuanimidade, xa que cómpre relativizalo e encadralo no que pasou x ano século XIV”. Saavedra expresou a súa admiración por escritores como Murguía e Otero Pedrayo, “a pesar de que algunhas das súas afirmacións históricas fosen erradas”, e expresou as súas dúbidas sobre o que se adoitar considerar como “importante papel da Igrexa”.

Por último, interviu Lourenzo Fernández Prieto, autor do traballo “O atraso: o éxito dun falso mito. Imaxes contra os tópicos do mundo rural e dos labregos”, que cualificou o libro como “necesario, oportuno, aberto e divertido”. “O libro foi concibido como un curso, o que supón que é un produto académico, universitario, pensado, editado, corrixido, ordenado, que reivindica a normalidade universal da academia. En definitiva este é un libro académico sen complexos, froito dun proceso de cambio, un tempo post-marxista, post-revolucionario, post-68 e post-transición”. “Un libro colectivo e institucional, concibido como tal na universidade, que fala do común e asume a construción do coñecemento por parte da comunidade científica fronte a unha época pasada na que había apenas tradución de autores que logo nos contaban”. A seguir, Fernández Prieto foi debullando as preguntas principais que aborda o libro: “Que obxecto é ese da Historia de Galicia?, Que obxecto ten no presente?, Como pensar criticamente o presente?, Que utilidade ten para algúns dominar o relato do pasado?”. Lourenzo insistiu en que “o relato do fracaso colectivo de Galicia non se corresponde co presente”, “a idea do atraso é un relato do pasado colectivo que hoxe resulta inútil, o atraso foi unha arma de débiles labregos que en realidade eran moi fortes”.

Na quenda de intervencións do público os autores responderon á cuestión de como afecta a súa reflexión ao proceso de construción de Galicia como nación. Para Isidro Dubert “no libro se abren portas a unha nova interpretación do presente; o combate de Galicia non está no pasado, está no presente e no futuro, onde non debería estar é neses cosntrutos que ofrecen unha imaxe antropolóxica de Galicia chea de ataduras”. Para Manuel Gago “cada ideoloxía precisa un relato histórico, sempre van existir relatos históricos populares xunto aos da investigación académica”, e rematou expresando a súa convicción de que a “existencia de diversas visións da historia é propia de países modernos”. Pola súa banda, Lourenzo Fernández Prieto respondeu que para el “canta máis cantidade e pluralidade exista na historia, mellor será para o nacionalismo galego”. Por último, dende o público interviu Henrique Monteagudo, autor do traballo titulado, “A invención dos Séculos Escuros”, para quen “estamos pasando dunha historia nacionalista a unha historia nacional”.