Xa falaramos aquí da última novela de Xabier Quiroga. Hoxe aparece outra crítica excelente no Cartafol de libros.
Sería unha mágoa que esta obra con tan boa acollida crítica, considerada unanimemente como de gran calidade literaria, pasase desapercibida para os lectores.
Unha aclaración: a pesar das dúbidas do crítico, Xabier Quiroga é o nome dun autor (a verdde que moi discreto) que non se oculta baixo ningún pseudónimo.
Hoxe chegaron da imprenta os dez primeiros exemplares.
Onte comezamos a tempada das presentacións coas de Pepa A Loba, a última novela de Carlos G. Reigosa (ilustrada por Miguelanxo Prado) e coa do primeiro título da nova serie de “Estudos Literarios”. Ademais do autor, interviron no acto a profesora Dolores Vilavedra e Ramón Villares, actual presidente do Consello de Cultura Galega.
Dolores Vilavedra, que comezou lembrando que a historia de Pepa A Loba é de todos, expresou o seu convecemento que nesta novela de personaxe, o autor quedara enamorado da súa creación, na medida que Pepa aseñórase de toda a novela, a pesar do indubidable interese ficcional dos personaxes secundarios. “Esta novela, como xa sucedera co Bandido Casanova, serve para explicar o fenómeno do bandoleirismo galego. Ten unha compoñente ficcional e outra sociohistórica”. Con respecto ao volume de ensaios, coordinado por Ángel Basanta, considerouno “un modelo de crítica rigorosa, mais asequible”; amosando a súa satisfacción por coincidir co crítico da Pastoriza na consideración de Intramundi como a mellor novela de Reigosa.
Pola súa banda, Ramón Villares realizou unha intervención na que quixo diferenciar os elementos literarios e histórico da novela. Dende o primeiro, considerouna como “doada de ler, rápida de execución, eficaz. Unha obra cómoda para o lector, que vai o grao, sen digresións. Marabillosa para gozar nunha tarde de inverno”. Dende o segundo, entendeu que a novela ten base histórica, mais non se atén a historia, lembrando o carácter lendario, doutra muller do mesmo tempo, María da Fonte, que promoveu en Braga a revolta de máis de trescentos campesiños. “O primeiro atractivo do libro é que trata dunha muller”, o que permite, sen o autor, seguramente, pretendelo, entender como se vai forxando algo tan complexo como é un mito desta clase. Rematou expresando a súa admiración polo carácter transgresor e heterodoxo do personaxe, que transita por toda esta historia de amor.
Por fin chegou da imprenta Portugalizar, o curso de portugués para galegofalantes do que falamos aquí en diversas ocasións. Agardo que estea nas librarías nos próximos dez días. Transcribo o texto de presentación que preparamos para dalo a coñecer:
“Como o seu propio subtítulo indica, Portugalizar é un manual práctico de portugués, preparado por Elisabete Pais de Jesus Ramos (profesora de lingua portuguesa da Universidade de Vigo), enfocado cara á aprendizaxe desta lingua por parte dos galegofalantes. Este libro é o resultado dun traballo para intentar mellorar pedagoxicamente o ensino de lingua portuguesa no ámbito universitario galego. A obra está estruturada en tres partes segundo o grao de dificultade dos contidos (nivel básico, nivel medio e nivel superior), o que lle concede unha gran versatilidade á hora de ser empregado tanto por persoas que se acheguen por vez primeira a esta lingua como por quen busque afondar en determinadas cuestións gramaticais de maior dificultade.
En Portugalizar os contidos son tratados dun xeito moi práctico e visual, tendo en conta o público galego a que vai dirixido o manual e destacando aqueles aspectos diferenciais que presentan os dous idiomas, para facilitar a aprendizaxe. Portugalizar non se limita a ofrecer conceptos e procedementos para fornecer un coñecemento teórico da lingua portuguesa, senón que tamén pretende dotar ao usuario de competencias a nivel oral e escrito para poder manexarse lingüisticamente en diversos ámbitos e contextos cotiáns de uso”.
Preparamos a aparición dun novo monllo de novidades do outono literario, que iremos anunciando e ofrecendo adiantos de lectura en aberto. En apenas dez días estará nos anaqueis das librarías galegas o novo libro de relatos de Samuel Solleiro. O texto de contracuberta é o seguinte:
“A intención argumental de dz ou o libro do esperma é a de problematizar e mesmo anular o concepto de masculinidade entendida sobre todo, pero non unicamente, a través do elemento sexual e paralelamente e en consecuencia, asasinar o propio suxeito (sexuado, canónico) construído pola modernidade occidental. Se ben as súas tramas son independentes, os relatos deste libro son chanzos nesta idea até o final, en que o suxeito e mutilado sexualmente e proponse un novo futuro cun novo suxeito: híbrido, travestido, vital, sensual e nostálxico. Desafiar a natureza é divertido e mesmo sexualmente excitante. Un entroido para sempre”.
Non teño dúbidas que este é un libro moi interesante xa que Solleiro é un dos narradores novos máis sólidos cos que contamos.
María Liñeira envía dende Oxford a primeira crítica de Se buscabas un deus a terceira novela de Xabier Quiroga.
O autor de Atuado na braña, un modelo de discreción e elegancia, volve con outra novela de longo alento (conco entas páxinas), que desmiuza moitos dos enigmas que deixou aberta a súa primeira e exitosa novela. Nesta nova entrega, que se pode ler independente da primeira, aínda a pesar de compartir abondosas intertextualidades, Quiroga confírmase como un dos narradores máis dotados e convincentes cos que actualmente contamos.
A procura de Ivo, o rapaz protagonista da novela, que arrinca do que semella un traballo universitario sobre Atuado na braña, convértese nun pretexto para denunciar o que paseniñamente, se cadra sen decatarnos, acontece e deixamos pasar. Mesturando realidade e ficción, cun estilo novidoso e sorprendente forza narrativa, Se buscabas un deus (como sinalamos no texto de contracapa) “vai atrapando ao lector no fío dunha inusitada trama que, ao tempo que presinte a desfeita, camiña parella á escolla do que nos quedará: resignarse ou buscar o amor e a liberdade”. Unha novela sobre a indagación e sobre o crecemento persoal, como ben sinala María Liñeira, que propón unha profunda reflexión sobre o presente da actual sociedade dixitalizada da globalización. Estou certo que sorprenderá a moitos lectores e agradecerán os seguidores do escritor do Saviñao.
A obra artística de Manfred Gnädinger, Man, tamén chamado “alemán de Camelle”, conta co seu primeiro estudo rigoroso grazas á publicación do libro (chegou onte mesmo do prelo) de Xoán Abeleira.
Nacido en Radolfzell, unha vila próxima a Friburgo, o 27 de xaneiro de 1936, este artista eremita instalouse en Camelle en 1961 desenvolvendo, dende entón, alí toda a súa vida, que cobrou trazas de auténtica lenda, e que finalizou de forma tráxica o 28 de decembro de 2002, apenas un mes despois de que o chapapote do Prestige asolagase a costa galega e estragase o conxunto das obras (esculturas e pinturas preparadas, a maior parte delas cos materiais naturais e de refugallo que deitaba o mar) do seu singular Museo.
A pegada de Man recolle case un centenar de fotografías a cor das obras do Museo de Man, intercalando textos críticos nos que se aborda a súa análise e o contexto artístico no que se inscriben. Inclúe, ao xeito de limiar, un primeiro achegamento biográfico sobre unha figura humana e artística, que se pretende reivindicar e homenaxear, reclamando a urxencia de recuperar e poñer en valor o legado do seu museo (algo terá que dicir sobre esta cuestión a actual Consellaría de Cultura). Agardamos que a publicación deste libro (que intentamos fose fermoso e de edición coidada, empregando un formato horizontal ao xeito dos albums fotográficos) constitúa un exercicio de memoria axudando, polo menos, a recuperar a dignidade roubada a este artista que morreu da tristeza provocada polas ondadas do chapapote.
O Cartafol de libros faise eco da aparición de Galicia en guerra do xornalista Eduardo Rolland, o noso último título da colección Crónica. Alédame moito esta crítica desta obra sobre o papel de Galicia durante a IIª Guerra Mundial pois este é un dos libros máis singulares e desmitificadores (sabemos que contén documentos moi importantes, como por exemplo, a relación de galegos asasinados en Mathaussen) aparecidos neste chamado “Ano da memoria”. Presentáremolo en Vigo nas vindeiras semanas.
Nas vindeiros semanas aparecerá nos andeis das librarías Pepa A Loba, a novela de raigame histórica de Carlos G. Reigosa, sobre a muller por antonomasia do bandoleirismo galego. A verdade é que a memoria desta afouta e rebelde capitá de gavela, que acadou sona no século XIX por máis de media Galicia, medrou imparablemente nunha lendahistoria forxada polo pobo dende entón, para ofrecer, ao cabo, a imaxe libre e inapreixable que hoxe temos dela. Unha muller indómita e combativa, malia as duras adversidades que sufriu.
Suso de Toro publica hoxe, ao fío dos ataques que ven recibindo nas últimas semanas, unha carta ao director do xornal ABC na que cita moi oportunamente o libro de Conversas que preparou Antonio Pedrós-Gascón e editamos o pasado ano. Ler o texto das páxinas 278-280 deste libro, referidas as acusacións falsas que Fraga Iribarne realizou en 2001 sobre o escritor galego, pode ser moi ilustrativo para entender como se repiten as mesmas falsidades e argumentos falaces. Afortunadamente, dende aquela, en Galicia mudaron as cousas, e desta volta AELG saíu en defensa de dous dos seus membros.
“[…] Como consecuencia, Fraga acusoume na mesma emisora de ser un escritor sen lectores que actuaba movido polo resentimiento, que el nunca me prohibira editar ningún libro e que nunha ocasión me convidara a cear e eu lle pedira cartos. Houbo tamén un escritor galego que encarnaba a cultura galega institucionalmente que saíu dicindo que non era verdade o que eu dicía, que aquí era como en todas partes. En fin, a vida é terríbel para todos. A prensa galega fíxose eco das acusacións de Fraga, pero desde estes medios ningúen contrastou a informacion comigo, ningúen me pediu a miña versión. Unicamente se me permitiu replicar na mesma Cadena SER. Unha semana máis tarde recibín acusacións semellantes do conselleiro de Cultura, o señor Pérez Varela, quen, para quitarlle valor á miña denuncia de falta de liberdade de expresión dixo que eu era do BNG, unha mentira, e que me deran dez millóns de pesetas. Nada menos. Como tampoco ningúen contrastou aquelas declaración comigo, enviei un comunicado negando as acusacións ao xornal onde eu lera aquilo tan grave e tamén a dúas axencias de prensa. E así comprobei ao día seguinte en que país vivía, non saíu a miña versión en ningún xornal, que eu saiba. Nalgún lugar as miñas palabras estiñaron. Cheguei a enviar o meu desmentido a eses ataques en forma de «carta ao director», para que sequera o sacasen nese currunchiño. Pero tampouco.Pensei denuncialo, falei cun avogado que me expuxo con claridade que non tiña apenas posibilidades, nin cartos. Esa foi a situación en que me vin. E foi dura. E paseina só. Porque un cando morre está só, e alí sentín que me liquidaban, unha especie de fusilamento moral en directo, e sen posibilidade de defenderme. Foi unha experiencia de morte, un momento na vida que recibes a lección de que estás só ante o teu destino. Cando afrontas o teu destino estás só, completamente só. Cando pereces, pereces ti só, o resto do mundo vaite sobrevivir: A vida continúa para os demais. Foi en certa medida un momento espléndido, de vida e de morte, de lucidez. As persoas que viven esta lección por atravesar unha crise nun momento aínda non moi avanzado da vida debemos estar agradecidas.
A lección para min e para os demais foi: aquí pódenche facer iso e non pasa nada. E ademais non van aparecer as protestas en ningures. E ademais, tampouco ningún vai protestar. Eu era membro de dúas asociacións de escritores, unha delas especificamente orientada en teoría á defensa da liberdade de expresión, dos escritores perseguidos. Ninguén me chamou para preguntarme: «Suso, ¿é certo iso que din de ti? Porque se non é certo protestamos.»
Un aquí está indefenso. Como o están os xornalistas despedidos, apartados. Eses si que son verdadeiras vítimas do secuestro da liberade de expresión, da liberdade toda. Comprobei ata que punto estamos pillados, por un lado ou polo outro. Especialmente o mundiño da cultura. E non é por medo a ir preso, ¡ca!. Vendemos a alma por conservar a posición, para que che chamen a ocupar esa praza nunha institución, unha bolsa, un premio… Por medrar nun país envilecido hai que pagar un prezo e sempre hai xente disposta a pagalo. É a puta verdade.
Recordo as chamadas preocupadas de Manolo Rivas, unha atención de Méndez Ferrín, o respaldo dalgúns amigos persoais… o respaldo impagábel naquel momento dos meus editores de Xerais, que emitiron unha nota a todos os medios defendendo o meu nome e recordando a extensión e difusión da miña obra, e a solidariedade espontánea de moita xente. Iso foi o lado bonito. Pero descubrín de vez o que xa sabía, que este país é unha trampa devoradora, e que o mundo da cultura está dominado polos máis mediocres. […]”
Antonio Pedrós-Gascón, Conversas con Suso de Toro, Xerais 2005, páxinas 278-280
OS ESCRITORES GALEGOS SOMOS OS ÚLTIMOS ESCRITORES ANTIFASCISTAS DA PENÍNSULA. À força, vemo-nos obrigados. E depois de todo, nom nos queixemos, todos deveríamos continuar a ser antifascistas, antifranquistas sempre. Ou antifranquistas ou culpabeis e cúmplices.LIBERDADE DE EXPRESSOM! Quem nom foi arrestado polas suas opinions, quem nom viu rejeitados artigos para a imprensa devido às ideias que contenhem, quem nom padeceu represália por expressar as suas ideias, quem nom foi estigmatizado desde o poder por pensar como pensa, nom sabe o que é a liberdade de imprensa nem a liberdade de expressom.
HÁ MUITAS RAZONS PARA FAZER CAMPANHA CONTRA A CANDIDATURA DE FRAGA IRIBARNE A PRESIDENTE DA GALIZA, avonda com desejar-lhe à Galiza que tenha umha vida digna, ou simplesmente que respire livre do nosso passado de crime. Estou certo de que toda a gente de por Espanha adiante que se preocupa da falta de liberdades no País Basco também se há mobilizar para que aqui também tenhamos umha democracia verdadeira. Nom si? Um espera de todo o coraçom que acudam aqui solidariamente a fazer campanha por um governo progresista que termine com o franquismo que aqui ainda nos envolve tanto. A democracia espanhola tem zonas de sombra, a Galiza é umha delas.
Etiquetas: Susodetoro
