Poema de hoxe 72: «Homenaxes á auga» de Erín Moure
Na remolacha hai algo de terra.
Algo de humidade
Algo de humildade
algo mineral. E auga.
Erín Moure, Teatriños ou Aturuxos calados (Galaxia, 2005)
Onte 1563: «Le Club du tricot» de María Reimóndez
Anunciamos onte a publicación da tradución ao francés d’ O clube da calceta de Maria Reimóndez por parte de Solanhets Editeurs. Despois da decena de edicións en galego en menos de dez anos, das adaptacións ao teatro e ao cinema, das edicións en castelán e italiano, esta tradución de Vincent Ozanam, profesor da Universidade de Toulouse, abre outra xaneliña para a literatura galega na exixente edición literaria francesa. Coa excepción da obra narrativa de Manuel Rivas, que publica con regularidade Gallimard, dende que en 2000 fixera Le crayon du charpentier, pasando por algunhas de Suso de Toro como Land Rover (2001), Ambulance (2003) ou Le trezième coup de minuit (2006), até Contornos (2011) de Xavier Queipo, a tradución da nosa literatura en francés quedará reducida a obras clásicas de Blanco Amor, Castelao e Cunqueiro, realizada en eidos académicos. Con este Le Club du tricot recupérase a posibilidade de traducións comerciais da nosa narrativa recente. Unha magnífica noticia.
Onte 1562: A colleita de 2015 de Fervenzas Literarias
Como xa é tradición dende hai nove anos, coñecimos onte o ditame dos premios Fervenzas Literarias aos mellores libros e iniciativas do ano 2015. Os Fervenzas son sempre os primeiros da xeira anual de premios a obra editada, ao tempo que teñen a singularidade de ser outorgados por votación de medio milleiro de internautas, que expresan as súas preferencias arredor de vinte categorías da creación editorial galega actual. Como editor non podo máis que abeizoar a continuidade e rigor desta iniciativa de Fervenzas literarias, como a calidade desta revista literaria dixital, auténtica pioneira no noso humilde sistema.
No que atinxe ao resultado desta colleira 2015, estamos moi satisfeitos pola importante presenza de títulos editados por Xerais nas diversas categorías, nalgúns caso sendo considerados como os «mellores do ano». Así sucedeu con A boca da terra de Manuel Rivas, mellor libro de poesía; Raclette de Santiago Cortegoso, mellor libro de teatro, Historia da literatura infantil e xuvenil galega do equipo coordinado por Blanca Roig, mellor libro de ensaio; Europa Express de Andrea Maceiras, mellor libro xuvenil; O papiro do César, mellor libro de LIX traducido (por Isabel Soto e Xavier Senín); O último día de Terranova, mellor capa de adultos e Lendo lendas, digo versos, mellor capa de LIX.
Como tamén moito nos aprace que Xerais sexa considerada outra edición máis como mellor editorial do ano, Culturgal como «o mellor acontecido de 2015» e Brétemas, a pesar de non ser un blog estritamente literario, continúe sendo valorado. Merecen, ademais, os nosos parabéns Ledicia Costas como «autora do ano», Xosé Cobas como «ilustrador do ano» (ademais de autor das ilustracións das dúas mellores capas) e Armando Requeixo como crítico literario e responsable do mellor blog. Outro tanto a Antón Riveiro Coello, autor d’ Os elefantes de Sokurov, mellor libro de Narrativa; Maria Solar, autora d’ O meu pesadelo favorito, mellor libro infantil; Davila autor d’ O bichero, mellor álbum de banda deseñada, Laureano Araújo Cardalda, tradutor d´ A morte en Venecia de Thomas Mann, mellor libro traducido para o público adulto; Couceiro como mellor libraría e Praza como mellor medio de comunicación.
Abonda con repasar as obras e iniciativas recoñecidas como finalistas en cada unha das categorías para recoñecer a diversidade da oferta do sector editorial galego, a pesar de que non amanaisen os ventos da crise nin a inacción das políticas públicas de lectura. O 14 de maio, data na que se celebrará no Teatro Principal de Compostela A Gala das Letra, organizada conxuntamente pola AELG, AGE e Federación de Librarías de Galicia, coñeceremos un novo ditame sobre o publicado en galego o pasado ano. Xaora, as nosas beizóns aos responsables de Fervenzas e a todos os autores e autoras, ilustradores e ilustradores, tradutores e tradutoras e editoras recoñecidas.
Onte 1529: «Land Rover» en búlgaro
Contactei onte varias veces con Suso de Toro durante a súa viaxe camiño de Sofia onde foi convidado a presentar a súa edición de Land Rover en búlgaro. Unha publicación que constitúe outra proeza de Jonathan Dunne e Tsvetanka Elenkova, editores que apostan coma ningún outros coñecemos pola tradución da literatura galega, no seu caso ao inglés e ao búlgaro dende a súa editorial SmallStations. Xaora, esta tradución ten moita miga, tanto polo feito de poñer en valor diante doutro público outro dos nosos clásicos contemporáneos, escrito hai vinte e sete anos, que como Polaroid, Ambulancia, Tic Tac e A sombra cazadora revolucionaron a narrativa galega, como polo respecto e admiración co que sabemos está sendo recibido o escritor Suso de Toro. Esta tradución de Land Rover, novela na que está o xermolo da narrativa bíblica do autor, na que se inscriben a fábula e a historia, o mito e a realidade, espreita sobre a necesidade de estudar e pór en valor a obra dun autor fulcral das letras do noso tempo.
Onte 1502: Rivas homenaxea a libraría
Coincidindo co Día das Librarías, chegaron do prelo os primeiros exemplares d’ O último día de Terranova, a novela coa que Manuel Rivas homenaxea á libraría e ás libreiras e libreiros. Na presentación que fixo o pasado mércores diante de máis de trinta profesionais da libraría galega, Rivas afirmou a súa convicción futurista, optimista que establece unha relación entre o espazo da libraría e a presenza humana, «que é imprescindible para que o factor humano estea presente nos libros», «ten que ver coa propia natureza do que se escribe nos libros, será moi difícil poder falar de literatura sen contar coa libraría». Manuel Rivas definiu «as librarías como o líquido amniótico onde se desenvolve a liberdade, precisamos desa auga para que non quede todo no imperio do baleiro».
Manuel Rivas explicou que «O último día de Terranova é unha historia cun lado perturbador, contada por un único narrador, Vicenzo, o libreiro da libraría Terranova que posúa a música do humor e da ironía, que conta e lembra a polifonía de voces que está na súa memoria». Cualificou a novela como «radiografía da sociedade, cunha dimensión da serie negra, unha historia de amores con presenza do exilio, localizada nunha libraría anfibia, que tiña a condición de ponte con América, á que chegan os libros nas maletas dos emigrantes». Situou a novela a carón d’ A boca da terra, o libro de poemas publicado o pasado verán, «unha irmá siamesa cuxa ollada fosforescente moito me axudou a que a escrita fose unha especie nova». Salientou o papel dos libros como personaxes, así como a dos seus editores, como foi o caso de Jacobo Munick, o responsable da arxentina Fabril editora, que deseñou un catálogo extraordinario no que incluíu a primeira edición en castelán d’ O vixía no centeo de Salinger, co título El cazador oculto.
Onte 1473: «Alice in a World of Wonderlands»
No mes de xaneiro anunciabamos a celebración de diversas iniciativas con motivo do sequiscentenario da publicación de Alicia no país das marabillas de Lewis Carrol polo editor Macmillan. Agora celebramos a noticia da presenza da máis recente das edicións galegas, a ilustrada por Federico Fernández para a colección Xabaril de Ouro, na exposición aberta no The Grolier Club de Nova York até o 21 de novembro. Como tamén da participación de Teresa Barro na edición dos tres volumes (un milleiro de páxinas) do libro homónino da mostra, Alice in a World of Wonderlands, onde se recollen ensaios sobre a experiencia das tradutoras deste clásico. A presenza galega nesta celebración internacional merece ser destacada tanto polo seu carácter normalizador coma por realizarse sen contar co apoio da ningunha institución. Xaora, todos os parabéns para a incansable Teresa Barro, a tradutora galega, a quen debemos esta páxina de ouro da nosa lingua.
Onte 1458: Sete traducións ao inglés
No Día Internacioal da Tradución recibimos un agasallo inesperado, unha caixa de libros de Small Sations con exemplares das súas sete traducións máis recentes de literatura galega: One Million Cows de Manuel Rivas, Vicious de Xurxo Borrazás, Soundcheck de Miguel Anxo Murado, Polaroid de Suso de Toro, Winter letters de Agustín Fernández Paz, I love you Leo A. de Rosa Aneiros e Dragal II. The Dragon’s Metamorphosis de Elena Gallego. Unha saída histórica en inglés para a nosa literatura contemporánea, á que non son alleos nin os esforzos do editor e tradutor Jonathan Dunne que abriu dúas coleccións específicas, Galician Wave e Fiction, como as importantes axudas achegadas pola Consellaría de Cultura para estas traducións. Esta oferta de Small Stations constitúe unha gran oportunidade para a visibilización da nosa narrativa actual tanto nos mercados internacionais de editores como no dificilísimo mercado interior do Reino Unido. Unha excelente noticia que celebramos no Día da Tradución.
Onte 1424: «Polaroid» de Suso de Toro en inglés
Soubemos onte da recensión publicada en Winstonsdad’s blog sobre a tradución ao inglés de Polaroid de Suso de Toro realizada por Jonathan Dunne e publicada por Small Stations. Sen dúbida que consitúe outro éxito do proxecto de Dunne a prol da visibilidade da literatura galega, outra xaneliña aberta para a literatura galega nun blog especializado en comentar obras de ficción traducidas ao inglés. O texto segue o fío da anotación de Tony sobre a publicación de One Million Cows de Manuel Rivas, identificado xa como escritor da literatura galega. Winstonsdad salienta que Polaroid foi unha obra inspirada pola cultura punk, relacionándoa coa de Raymond Carver «pola súa capacidade de utilizar poucas palabras posuidoras de moita forza». Como pareceume significativo que o comentarista reparase no feito de que este é «un libro cheo de polaroids que retratan tanto vidas aborrecidas como outras gloriosas». Parabéns a Suso de Toro que, por fin, conta coa tradución ao inglés deste libro radicalmente actual, tamén unha obra alboral para a narrativa galega do século XX.
Onte 1422: Bento da Cruz
Finou onte no Porto o escritor Bento da Cruz, a quen tivemos a fortuna de coñecer cando publicamos en Xerais O lobo guerrilleiro (1996) e A Loba (2000), premio de novela Eixo Atlántico. É inevitable lembrar as súas visitas a Vigo, sobre todo aquela presentación memorable na Casa Galega da Cultura coa participación de Ferrín e Moncha Fuentes, a tradutora das súas novelas ao galego. Como é inevitable emparentalo con escritores de noso, como Ferrín e Luís García Mañá, cos que compartiu o espazo literario arraiano. Considerado «o príncipe do planalto barrosão», autor de vinte e cinco libros publicados ao longo de cincuenta anos, o doutor de Peirezes sempre reivindicou o berce da súa terra do Barroso, Planalto e Gostofrío. Ademais, foi unha das persoas que máis fixo por recuperar a memoria do movemento guerrilleiro galego na Raia, tanto nos seus romances e contos coma súa obra serodia de investigación Guerrilheiros Antifranquistas en Tras-os Montes, na que recolleu algúns dos episodios claves da represión. Beizón ao Bento da Cruz por ter traballado pola arela dese espazo común da cultura arraiana.
Onte 1415: «Charlotte» de Foenkinos
Gocei coa lectura de Charlotte de David Foenkinos, a biografía sobre a xove pintora xudía gaseada en Auschwitz en 1943. O grande acerto do autor está na elección dunha narración minimalista, sen descricións nin acoutacións, construída con frases que non ocupan nunca máis dunha liña, na que se insire como unha segunda voz a do narrador para expresar o seu asombro no proceso de escritura desta autobiografía de Charlotte Salomon. Foenkinos consegue un poema narrativo de 200 páxinas, unha novela do holocausto que o lector le conmovido coma se se tratase dun himno de exaltación das artes (pintura, teatro e música) que cultivou a artista durante os anos da ocupación nazi. Ademais do impacto do relatado, unha historia familiar na que se desvelan dolorosos segredos, o narrador rende ao lector coa elección acertadísima do punto de vista e o xogo de voces narradoras. Charlotte é unha novela de lectura aditiva e cativadora. Unha lectura moi recomendable para a formación de novos lectores e lectoras literarios.
Últimas anotacións
IESCHA6 de Novembro de 2024 - 8:47 a.m.
Media táboa6 de Novembro de 2024 - 8:43 a.m.
O manifesto atlántico de Rivas5 de Novembro de 2024 - 9:42 a.m.
Pacto pola lingua30 de Outubro de 2024 - 9:47 a.m.
Marta Souto29 de Outubro de 2024 - 9:34 a.m.