Álvarez Blázquez, editor de Monterrei

Co artigo da semana inicio unha pequena serie no Faro de Vigo sobre Xosé María Álvarez Blázquez As vindeiras entregas abordarán o seu traballo de editor en Edicións Castrelos e a súa autoría e edición de La ciudad y los días, texto monumental de seiscentas páxinas que estamos rematando de traducir e ocupa moitas das nosas horas de traballo nocturno e da fin de semana.
Precisamente, onte á noitiña, fixemos un descanso na tradución para asistir ao acto de relectura do discurso de ingreso de XMAB na RAG. Foi esta celebración evocativa moi fermosa, e mesmo emocionante ao escoitar as palabras de XMAB e Fermín Bouza Brey pronunciadas polo seu fillos Xosé María e Fermín; como tamén o foron as palabras do alcalde Abel Caballero (que recordou que a RAG non celebraba unha sesión dende 1910 e ofreceu a cidade como unha das sedes da institución) e do presidente Barreiro (que fixo unha homenaxe ás catro xeracións da familia Álvarez polos seus servizos patrióticos ao país). Ao remate comentei con algúns académicos e familiares de don Xosé María as magníficas perspectivas que se están abrindo na celebración deste 17 de maio, chamada pola envergadura poliédrica da figura homenaxeada a converterse nunha das máis brillantes e populares das celebradas nos últimos anos.
Os nosos proxectos editoriais arredor de XMAB seguen o curso previsto. Despois de editadas xa as edicións de Poesía galega completa, a nova para os escolares de Roseira do teu mencer e a extraordinaria biografía e estudo literario de Darío Xohán Cabana (un libro que fixará, sen dúbida, o corpus investigativo da celebración), nestas semanas próximas centrarémonos en rematar as d’ A cidade e os días (para min o proxecto máis complexo) e a da Fotobiografía de XMAB, preparada polo seu fillo Alfonso (recolle case catrocentos documentos gráficos) e na que se inclúen dous ensaios, unha semblanza humana do seu fillo Xosé María Álvarez Cáccamo (que sabemos xa entregou outro texto fundamental que editará Galaxia) e outro sobre o eido erudito e investigador de don Xosé María, tamén, preparado por Darío Xohán Cabana.
Só nos queda a espiña da ausencia de noticias sobre a celebración dun congreso sobre a figura de don Xosé María. Descoñecemos se os responsables da Consellaría de Cultura pretenden organizalo. Figura tan decisiva nun tempo menesteroso e díficil merecería maior apoio e atención por parte dos responsables da Xunta de Galicia. Non perdemos a esperanza de que se recupere a iniciativa que estimularía os estudos monográficos sobre unha obra de dimensións xigantescas, como se ven demostrado polos achados que se veñen producindo nos últimos meses. A causa de XMAB na que estamos implicados até as cellas, merece o esforzo e a xenerosidade de todos.

Noticias de don Xosé María

Varias noticias moi recentes sobre don Xosé María Álvarez Blázquez e a celebración da homenaxe nacional no 17 de maio que merecen ser reseñadas:

  • O seu fillo Celso puxo andar un espazo web completísimo dedicado a XMAB, que inclúe árbore xenealóxica, noticias e artigos na Internet, gravacións sonoras, álbum fotográfico (esencial) e bibliografía recente, ademais da edición de “Queixas“, o seu primeiro poema en galego. Un lugar na rede imprescindible que rcomendo moi vivamente.
  • Apareceu o libro de Clodio González Pérez, Xosé María Álavrez Blázquez. 1915-1985, editado por Toxosoutos.
  • En Xerais apareceron estes primeiros días de xaneiro as novas edicións de Poesía galega completa e de Roseira do teu mencer ilustrada por Manuel Uhía, incluíndo un epílogo biográfico de Darío Xohán Cabana e dirixido a público infantil.
  • O vindeiro sábado, 26 de xaneiro, organizado pola Real Academia Galega e o Concello de Vigo terá lugar ás 20:30 horas, no edificio da Antiga Reitoría a presentación da edición do dicurso de ingreso de XMAB na Academia Galega, correndo a lectura do mesmo a cargo de Xosé María Álvarez Cáccamo e a contestación por Fermín Bouza Álvarez.

Stop the bullet. Kill the gun

É impactante este anuncio (Stop the bullet. Kill the gun), encargado por Choice FM, que pretende sensibilizar sobre a necesidade de eliminar as armas de fogo. Publicidade branca, da maior calidade narrativa e eficacia comunicativa, si señor! Ás portas da celebración do Día escolar da paz e a non violencia constitúe un bo recurso para iniciar as actividades sobre esta cuestión.

Vía: Islas Cíes, Trafegando Ronseis.

Efemérides 2008

Oportunísima esta anotación do Máis alá de Vieiros recollendo o calendario de efemérides literarias e eventos culturais galegos para este 2008. Ademais do ano de don Xosé María, convén non esquecer o cincuentenario do pasamento do poeta Luis Pimentel e o corenta aniversario de Voces Ceibes e do 68 compostelán. Teremos oportunidade de falar aquí de todas elas.

Etiquetas:

O ano de don Xosé María

No artigo da semana abordo por segunda vez a figura de don Xosé María Álvarez Blázquez, nesta volta na súa relación con Vigo, cidade da que foi Cronista Oficial e á que dedicou dous dos seus máis importantes libros, La ciudad y los días e Vigo y su historia. Nas próximas semanas pretendo rematar a serie cun traballo sobre XAMB editor. Sei que a figura de don Xosé María ocupará unha importante atención nestas bretemas ao longo deste ano. Non é casual que o primeiro libro que nos chegou do prelo foi, o pasado venres, a Poesía galega completa en edición de Xavier Rodríguez Baixeras; na próxima chegara a nova edición de Roseira do teu mencer (que incluímos na colección Xerais Merlín e diriximos ao escolares de Primaria) ilustrada por Manuel Uhía, incluíndo un epílogo biográfico e un estudo literario sobre o poemario preparado por Darío Xohán Cabana, autor tamén dunha importante biografía que sobre o editor e escritor tudense publicaremos a finais de xaneiro.

Abolición da pena de morte

No artigo da semana amplío e profundizo a anotación que fixera hai dez días sobre a abolición da pena de morte.

Etiquetas:

"Estiñada", novo disco de Ledicia

Mañá, 26 de decembro, ás 20:00 horas preséntase no Centro Civico de Caranza Estiñada, o novo disco (CD e DVD) do grupo Ledicia do Colexio Público Manuel Masdías de Ferrol. Despois da aparición hai dez anos de Polo correo do vento, este segundo disco de Ledicia antologa vinte e un temas deste grupo pioneiro dentro da nosa música infantil.
Nacido en 1983, con motivo do festival de música infantil “Cantareliña” esta formación escolar vén funcionando de forma ininterrompida, tratándose da único estable que interpreta cantigas infantís propias en lingua galega. O grupo baseado nos nenos e nenas do colexio, ten cada ano algunha modificación, aínda que existe unha base estable constituída por ex-alumnos/as, profesorado e pais e nais. Na actualidade, ademais do equipo de son que os acompaña habitualmente, Ledicia está formado por sete instrumentistas (percusión, baixo, violíns, viola de gamba, guitarras, frautas, acordeón e teclados), catro voces principais e entre quince e vinte nenos que fan coros. Alentou dende a súa fundación o grupo Xosé Lastra Muruais, contando coa inesquecible presenza do desaparecido Miguel Varela, facho que foi recollido agora polo seu fillo Xurxo.
Ao longo dos case vinte e cinco anos de vida, Ledicia ten realizadas centenares de actuacións por toda Galicia, especialmente na comarca de Ferrol, ademais de ter actuado en Xixón, Madrid, Rotterdam e Bruxelas.
En definitiva, unha experiencia musical, educativa e cultural galeguizadora dunha comunidade educativa volcada arredor das notas e as palabras en galego. Algo verdadeiramente tan modélico coma extraordinario que merece ser salientado. Recomendo moi vivamente o disco, onde aparecen algúns dos temas máis coñecidos do grupo “Polo correo do vento”, “Caranza”, “A buxaina”…, xunto a novas versións de cancións tan coñecidas como “Palabras para Xulia”, “O piollo e a pulga”, “Lela”, “Rumboia” ou “Pasado o punto do rescate”.
Estiñada, o cedé e o dvd (inclúe karaokes, gravacións de diversos concertos e centos de fotografías da historia do grupo) pode comprarse directamente neste correo electrónico:
ceip.manuel.masdias@edu.xunta.es,
chamando a este teléfono (9813274039)
ou dirixíndose a este fax (981325370).

Etiquetas:

O nadal nas letras galegas

Moi oportuna a anotación de Vieiros facéndose eco do traballo do profesor Xesús Alonso Montero sobre “O nadal nas letras galegas“.
Recupero esta panxoliña de Celso Emilio Ferreiro de 1960:

NOITEBOA
¿Onde están
aqueles pandeiros ledos
de Nadal?

Aquelas neves de antano,
aquel fogar;
aqueles rexos cantares
polo val.

¿Qué foi deles,
onde están ?
As nosas queixas de agora
¿onde van?

Río que pasas de longo,
famento de ceo e mar.

Heriberto Bens

Onte reapareceu en Faro de Vigo a asinatura de Heriberto Bens, que enviou dende o Hospital Psiquiátrico de Charenton unha carta á sección “No fondo dos espellos” de Ferrín participando no debate sobre a identidade da nai de Rosalía de Castro.
Transcribo o texto da carta pola súa importancia para a nosa historia literaria.

“Escríbote para che decer que a nai de Ro, Teresa de Castro, mal podería ter 29 anos, como dis que tiña, canda a botou ao mundo. Tiña 33 anos, o que nos fai pensar que era unha muller feita e dereita á que eu podo supoñerlle un certo grau de autonomía para escoller os seus queridos. Concordo contigo en que non hai probas coñecidas de que o amante de Teresa que diu lugar á marabillosa creatura chamada Ro fose Xosé Martínez, o crego capelán da colexiata da Adina. Teresa de Castro é unha figura de Femeninas ou Jardín Umbrio de Valle-Inclán. Eu non son, como sabes, nin psicólogo nin psiquiatra. Antes ben, son un interno crónico do venerábel frenopático de Charenton. Pola miña experiencia coñezo as formas que vai cobrando a fantasía. Fas mal, meu amigo, en asociar a fantasía familiar dos Martínez e dos Tobío con aquilo que Sigmund Freud chama “novela familiar”. Trátase agora dunha forma paranoide e atenuada do “delirio de grandeza”. Na súa modalidade aguda, o tolo non quer ser el, que é pouca cousa, e di ser Napoleón. Nunha forma atenuada, o paranoide di que o seu avó o tataravó foi un aristócrata ou un multimillonario famoso que non recoñeceu á súa antepasada ou antepasado. Os Martínez e Tobío de que se trata lograron meterlle a toda intelectualidade galeguista o encalatro de que Ro existiu grazas que un seu parente crego inseminou Teresa de Castro. E a posteridade aquiesceu cunha mansedume que a min, aquí en Charenton, me arrepía a pel.
Vexo que a figura de María Francisca vai collendo corpo na bibliografía rosaliana. Victoria Ruiz de Ojeda xa ollou con perspicacia que Don Fermín Bouza Brey intuía nesta señora unha personalidade que moito influíra na de Ro. A ver se os investigadores investigan e os escritores escriben sobre a vida de Ro e ti calas un pouco a boca porque non sabes mais que confudilo todo. Le poing levé”.

Heriberto Bens
Hospital Psiquiátrico de Charenton.