Onte 1637: A estrea da «Esmeraldina» de Ledicia Costas

Esmeraldina_presentación_08-04-2016

O salón da Casa do Libro de Vigo encheuse onte de lectores e lectoras de todas as idades para participar na presentación de Esmeraldina, a pequena defunta, a precuela de Escarlatina, a cociñeira defunta, novela coa que Ledicia Costas obtivo o Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2015. Víctor Rivas, o ilustrador de ambas as dúas novelas e creador gráfico do universo do Alén Mundo, confesou que lle encantaba ilustrar por encargo, asumindo cada encomenda como un reto creativo. «No proxecto de Escarlatina / Esmeraldina utilicei a estética victoriana, que sempre me gustou moito, así como unha recreación clásica do macabro».

XG00253301Ledicia Costas comezou lendo os primeiros parágrafos da novela. «A precuela naceu da demanda das lectoras novas que me pedían unha segunda parte de Escarlatina. Quixen que fose protagonizada por Esmeraldina, o que supuxo o reto de darlle personalidade a esta rapaza, independente e sensible.» «Cando souben que unha filla de Buffalo Bill morrera da febre escarlatina elexín o espazo e o tempo do Salvaxe Oeste. Permitiume incorporar figuras como a de Bill, que estaba en contra da escravitude, e outras literarias como a lenda de Sleepy Hollow, o xinete decapitado, o relato de terror de Washintong Irving». Sinalou Ledicia que na novela, ademais dunha aventura de auténtico terror, quixo abordar os temas da asunción da morte e da soidade, «Esmeraldina ten que aprender a vivir sen a súa familia e ser capaz de poñerse no lugar das outras persoas». Por último, salientou a importancia da cociña na serie e confesou que a receita que pecha O libro d’ A Tremenda, a de Pasteis de Belem, era unha homenaxe a Portugal.

Onte 1636: Caride en Pontevedra

XG00246701Presentamos onte na Feira do Libro de Pontevedra Liquidación de existencias de Ramón Caride. O presentador do libro, o escritor Xesús Constela, comezou referíndose ao centro comercial e o polígono outlet como metáforas da sociedade actual, onde todo está rebaixado, onde todo está descatalogado ou de saldo. “Ao polígono outlet van parar todas as excrecencias da sociedade, os seres humanos convértense alí en mercadorías, xente que está de rebaixas como prostitutas, mulleres  maltratadas, desempregadas, estafadas ou desafiuzadas”. “Ese é o espazo onde Caride localiza os seus relatos, todos eles cheos de realidade, en boa parte tirados das noticias dos xornais”. Seguiu Constela referíndose a “Dous de copas”, a micronovela fragmentada ao longo da obra, “onde Caride manexa a intriga, a retranca e a linguaxe dunha maneira perfecta, creando unha atmosfera envolvente para dous rapaces que pretenden dar un golpe que lles solucione a vida”.

Ramón Caride confesou que boa parte dos relatos naceran de noticias do xornal. “O arranque de “Dous de copas” foi un titular que lin na Voz de Galicia referido a dous mozos simpáticos e de boa familia que sufriran un accidente de tráfico”. “Todos os relatos do libros comparten unha atmosfera apocalíptica, onde todo está en venda, tanto mercadorías como persoas”. “Liquidación de existencias é unha tentativa de escribir despois da cicloxénese low cost da crise que nos afectou en todos os ámbitos das nosas vidas, nos culturais e nos outros. Mudaron os séculos, pero seguimos cos mesmos distribuidores. Sei que todo non cabe nos contos, pero as novelas acaban como acaban. Liquidación de existencias supón un berro neste deserto emocional”.

Onte 1635: Na Feira do Libro de Pontevedra con Álex Alonso

XG00246601Comezamos onte en Pontevedra a tempada de presentacións nas Feiras do Libro de Galicia, organizadas pola Federación de Libreiros. Fixémolo co libro de relatos de Álex Alonso, Tempo de bebidas isotónicas e fast-food, obra gañadora do Premio Ánxel Fole 2015, e coa edición que Anxo Angueira preparou de Follas novas de Rosalía de Castro. O bo serán de primavera foi un aliciente para que a praza da Ferrería pontevedresa estivese moi animada, o que ben agradecimos.Na súa intervención, Álex Alonso definiu o seu libro como “unha expresión dun estado de ánimo indignado, unha denuncia da corrupción, da precariedade, do paro, dos desafiuzamentos, da estafa das preferentes, do acoso escolar, da violencia contra as mulleres ou do racismo”. “Quixen que o libro fose coma un caleidoscopio da sociedade actual, un mosaico onde cada un destes problemas tirados das páxinas dos xornais fose unha peza, procurando unha lectura acedamente divertida”.

Onte 1634: Camilo, Premio Trasalba

Camilo NogueiraAcerta de cheo a Fundación Otero Pedrayo outorgando a Camilo Nogueira o Premio Trasalba 2016. Recoñécese así a extraordinaria traxectoria de Camilo nos eidos político, profesional e cultural onde serviu con xenerosidade desbordada a causa de Galicia. Modelo de teimoso optimista da vontade, Camilo contribuíu a modernización do nacionalismo galego contemporáneo e o seu arraizamento no pensamento socialista radical e europeísta, “na mellor tradición da Xeración Nós”. Ensaísta concienzudo e lúcido, analista agudo, historiador erudito, lingüista vocacional, conferenciante didáctico, lector curioso, vigués cosmopolita, Camilo Nogueira acuñou no nacionalismo galego o modelo de pensamento inclusivo, imprescindible para enxergar e compartir os territorios da esperanza. Cando cumpre os 80 anos, este premio recoñece o seu labor de xigante e pioneiro. O 26 de xuño estaremos con el en Trasalaba celebrando a Galicia da esperanza.

Onte 1633: “O anxo negro” de Manuel Gago

logo_anxo_negro_bllt

Recomendo vivamente seguir as iniciativas que Manuel Gago prepara na rede para o lanzamento d’ O anxo negro, a novela coa que debuta na narrativa no mes de maio. Ademais de gozar das pezas audiovisuais, no web do libro pode participarse nunha experiencia singular de comunicación entre o autor e o lector, previa á publicación do texto.

Onte 1632: “A cacería” de Amadeo Cobas

XG00252801Presentamos en Noia A cacería, a novela de Amadeo Cobas, gañadora do premio de novela curta cidade centenaria. O escritor Ramón Carredano definiuna como “unha novela de aventuras pura e dura ao xeito máis clásico, onde existen batallas e amores, heroes e viláns, escrita cun ritmo trepidenate, capaz de levar ao lector dacabalo sen presa, mais sen pausa, sen nunca chegar a afogalo”. “Mais tamén unha novela curta, concisa e conceptual, caracterizada pola economía de recursos, onde non sobra nin falta nada,” “A cacería narra o proceso de iniciación de Zairo, o neno co que comeza a historia, o home coa que remata esta narración ambientada nun tempo e un espazo mítico”. Pola súa banda o autor confesou que “o máis verídico da novela é o escenario, as montañas da Barbanza e as do Pireneo aragonés”, “a novela foi escrita en galego no Pireneo, sendo unha mestura da montaña galega e das penalidades que vivín a tres mil metros”. “A cacería é unha historia guerreira e de amores na que pretendín levar aos lectores onde non pensan.”

Poema de hoxe 94: «Gran mal me faz agora ‘l rei» de Fernán Paez de Talamancos

Gran mal me faz agora ‘l rei,

que sempre servi e amei,

porque me parte [d’]u eu ei

prazer e sabor de guarir.

Fernan Paez de Talamancos, «Gran Mal me faz agora ‘l rei» (finais do século XII)

Onte 1631: «Fuxiamos», a nova canción de Manuel

12931257_981891321848690_6408358570847822781_nPareceume impresionante «Fuxiamos», a Canción de Manuel deste ano. Como fixeran en edicións anteriores, con motivo das efemérides do 2 de abril,Día internacional de concienciación sobre o autismo, tamén Día internacional do libro infantil e xuvenilOlga Lalín e Seso Durán, profesores de ensino secundario, pretenden desfacer prexuízos e proporcionar visibilidade ao trastorno do espectro autista que padece o seu fillo Manuel. Recomendo vivamente compartir esta peza fermosa que expresa a sinceirdade dunha familia que afornta o TEA con sensibilidade e determinación. Como recomendo seguir a páxina de Facebook «Alto Alto como una montaña» dedicada a reclamar o compromiso das autoridades educativas e sanitarias para mellorar e implementar un modelo de atención integral para as persoas con diversidade funcional, respectándoas como cidadáns de pleno dereito.

Onte 1630: O noso derbi

Na Coruña falei onte con algúns amigos cascarilleiros do noso derbi. Coincidimos na necesidade de superar o modelo de antagonismo visceral daqueles derbis de entre séculos e substituílo por unha exixente competencia deportiva de dous adversarios orgullosos da súa condición de primeiros cadros galegos. Coincidimos, tamén, que non é doado achegarse a este modelo de «derbi vasco», xa que cómpre superar aínda prexuízos e resistencias como as expresadas ao longo da semana en comentarios e declaracións saudosas daqueles tempos da guerra de Leri contra Lendoiro e Vázquez.

Desenvolver esta nova cultura para o noso derbi exixe, en primeiro lugar, que sexa asumida polas directivas, cadros de xogadores e técnicos, como polos colectivos de peñistas de ambos os dous clubes. En segundo, require da responsabilidade, temperanza e bo criterio das alcaldías, dos políticos e dos medios de comunicación de ambas as dús cidades. Xaora, esta nova cultura do derbi galego precisa, ademais, da existencia de mediacións culturais e sociais capaces de artellar actividades que poidan ser compartidas e sentir como propias as dúas afeccións. É imprescindible refacer unha memoria común de case 75 anos de derbis e unha historia de dous equipos que chegaron mesmo a trasvasar xogadores (como Pahíño, Vicente Celeiro ou Djorovic) e adestradores (como Irureta, Lotina ou Fernando Vázquez).

Por razóns de traballo non poderei acudir esta noite ao estadio, o que moito lamento. Sei que me emocionaría cantando o himno galego no Campo do Fragoso con tantas voces amigas que comparten o orgullo do noso derbi. Canto menos, agardo o mellor resultado para que o Celta continúe enguedellado na súa angueira de regresar á competencia europea.

Onte 1629: Activismo literario de Xerais

Que_non_te_aten_Cafetaria_Vilariño_Ponte_Carreira_31-03-2016

Foi onte outra intensa xornada de activismo literario de Xerais, no que durante o serán se desenvolveron tres presentacións simultáneas doutras tantas novidades recentes da editorial. Na Numax de Compostela, Fran Alonso e Alba Cid acompañaron a Ismael Ramos na presentación do libro de poemas Os fillos da fame, premio Johán Carballeira do concello de Bueu. No salón de plenos do concello de Ribeira presentamos a obra xuvenil A cacería de Amadeo Cobas, gañadora do premio de novela cidade centenaria, ao tempo que asinabamos co alcalde a continuidade da nosa colaboración neste certame de narrativa curta. Xa case na noitiña na Cafetaría Vilariño de Ponte Carreira o incansable Manuel Iglesias Turnes presentaba Que non te aten, contando coas intervencións de Pilar Sampedro e Cándido Iglesias e coa colaboración da Libraría Pedreira. Activismo que continuaremos esta fin de semana con novas convocatorias literarias. No serán de hoxe na Biblioteca González Garcés da Coruña cunha nova presentación de Que non te aten, que pechará a actuación dos Cantareiros do Naval. O sábado á tarde Xurxo Souto prresentará na Biblioteca de Muxía o seu espectáculo “Oceano para terrícolas”, baseado nos seus Contos do mar de Irlanda. Ao mesmo tempo no Liceo de Noia Amadeo Cobas presentará A cacería da man do escritor Ramón Carredano, acto co que a editorial celebra o día Internacional do Libro Infantil e Xuvenil.

Comezaremos os actos da vindeira semana o martes na Fundación Luís Seoane da Coruña, onde o alcalde Xulio Ferreiro participará na presentación d’ A Galicia urbana. En Pontevedra acompañaremos na primeira feira do libro deste 2016 a Alberto Fortes, Ramón Caride, Álex Alonso e Anxo Angueira que presentarán as súas novidades, actos que coincidirán coas presentacións da novela de Amadeo Cobas en Vigo e Santiago. Pecharemos a semana o venres na Casa do Libro de Vigo coa agardada estrea de Esmeraldina, a pequena defunta con Ledicia Costas e Víctor Rivas, protagonistas destacados tamén do Salon do Libro Infantil de Pontevedra. E o sábado ao mediodía presentaremos no concello de Fornelos de Montes a edición de Ramón Nicolás de Non debían medrar, coa que celebramos o centenario do nacemento de Manuel Lueiro Rei e a entrega do premio de poesía que leva o seu nome.

O esforzo de Xerais procura visibilizar as nosas novidades en espazos e localidades diversas, procurando chegar a novos públicos. Nun momento de hibridación e de incerteza, cando desapareceron practicamente as políticas públicas de lectura e de apoio ao libro editado en galego, o futuro do noso sector está tamén na nosa capacidade para activar o interese dos lectores e lectoras e ampliar o perímetro do seu abrazo. Nesa angueira seguimos.