Onte 1896: «Dunkerque»

As boas críticas que limos de Dunkerque leváronos ao cine coas mellores expectativas. Xaora, coa excepción do alegato propagandístico final, o film de Christopher Nolan é unha alfaia como relato cinematográfico. Unha prodixiosa viaxe narrativa simultánea capaz de somerxer ao espectador en tres puntos de vista, tempos e espazos distintos para contar a retirada do exército británico de Dunkerque en 1940: na praia e no espigón, onde os soldados agardan desesperados durante unha semana a evacuación; no mar, a travesía dun día dun barquiño de recreo que acude en axuda da flota torpedeada; e no aire, na batalla dunha hora entre Stukas nazis e Spitfires británicos. Loitas angustiosas pola sobrevivencia, reivindicación dun cine (case mudo) cuxa cerna reside na sobriedade da narración visual e da música de Hans Zimmer construída como unha experiencia sensorial. Película de beleza inmensa no medio do horror, onde a morte aparece representada apenas polo silencio e polos detalles da ausencia. Cine valioso o de Nolan.

Onte 1895: Dez anos de Couceiro na praza de Cervantes

A familia do libreiro Xesús Couceiro merece todos os parabéns por esta primeira década celebrada onte da súa instalación na praza de Cervantes número 6, no corazón da cidade compostelá. Un período que a partir de 2009 no entorno do proceso de hibridación editorial e de crise económica tornouse moi difícil, na que os Couceiro levaron o libro ao espazo público convertendo o seu modélico edificio en referente indiscutible para o libro galego, tanto de novidade como de bibliófilo. Ao longo desta década foron máis dun cento as presentacións nas que participamos, algunhas inesquecibles como a de Todo é silencio de Manuel Rivasa primeira que fixemos na praza, ou aqueloutra de Asasinato no Consello Nacional de Diego Ameixeiras, coa intervención espontánea dende o público de Xosé Manuel Beiras. Como foron múltiples os actos cívicos que alí se celebraron da Mesa pola Normalización, Prolingua, AELG e outras entidades e asociacións.

Unha tarefa iniciada por Suso Couceiro en 1969, cando abriu a súa primeira libraría compostelá na rúa de San Pedro, continuada no baixo de Xeneral Pardiñas e dende 2007 na casa da praza de Cervantes, que xestionan os seus fillos Pablo e María. Parabéns ao fundador e ao cadro libreiro actual poro seu teimoso compromiso co libro galego e coa cultura da libraría como espazo cultural e civico.

Onte 1894: «Las cloacas de Interior»

Tras ver Las cloacas de Interior, dirixido por Jaume Roures, abraia que non tivese consecuencias políticas, cando a narración da trama revelada por Público demostra a utilización partidista do Ministerio do Interior no mandato de Jorge Fernández Díaz coa intención de prexudicar aos partidos catalanistas. Como abraia que, coa excepción de Gol, canal de TDT en aberto especializado en deportes, propiedade de Mediapro, a produtora do documental, ningunha outra canle española se atrevese a emitir un espazo que obtería (como sucedeu xa en Cataluña e Euskadi) altas cotas de audiencia. Las cloacas de Interior non pasará á historia da televisión pola súa realización, mais si polo feito de enfiar varios sumarios de corrupción onde apararecen implicados membros da «mafia policial». Tras hora e pico de testemuños, algúns tremendos como os do comisario Barrado ou o garda civil Oreja, é inevitable sentir medo, sabendo como o goberno actual entende o papel das forzas de segurirdade e do entramado xurídico do estado.

Onte 1893: «Genius» ou «O editor de libros”

Sen acadar o peso doutras fitas recentes de temática literaria, como Stefan Zweig ou Cartas da guerra, Genius (El editor de libros en España) ten a singularidade de centrarse na relación entre o escritor Thomas Wolfe e o editor Max Perkins. Ambientada no Nova York da Depresión de 1929, ofrece un retrato entrañable da cociña da edición na que  editor (un lector impenitente) participaba na fixación do texto, asumindo con discreción a tarefa de ser alicerce vital e xestor das vaidades e excesos de xenios como Hemingway, Wolfe ou Fitzgerald. A cerna do film reside en como se vai forxando unha amizade profunda entre dúas persoas que se recoñecen moi diferentes; o editor (excelente interpretación de Colin Firth), paciente, xeneroso, contido; e o autor (Jude Law, tamén magnífico), nervioso, vehemente, excesivo e, polo tanto, xenial. Gustei deste modelo de edición humanizada resumido nas bágoas que deita o editor na escena final. Unha película (convencional e excelentes interpretacións, incluída a de Nicole Kidman) que aconsello para persoas letraferidas.

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Guardar

Onte 1892: Teresa González Costa presentou «Fred Quincalla» no Grove

Acompañamos onte a Teresa González Costa na presentación no Grove de Fred Quincalla, o nómade do mar, o seu libro infantil máis recente, ilustrado por Marina Seoane e publicado na colección Sopa de Libros de Xerais. Outro libro marabilloso da autora d’ A filla do ladrón de bicicletas, unha voz singularísima na literatura galega actual tanto pola súa capacidade para crear ambientes oníricos como para tinguir de salitre, maruxía e memoria familiar todas as súas ficcións narrativas e teatrais. Así tamén o fixo nesta historia de autómatas e androides, cuxo tema central é o da tolerancia ante o diferente, narrada por Leopolda Diéguez, facedora de artes máxicas, viaxeira a bordo do veleiro Azimut acompañada de Gran Gogol, un cociñeiro aprendiz de violinista. Un libro de lectura engaiolante, onde Teresa ofrece tamén un lugar para a maxia, diferenciando entre o que é unha mentira e o que é unha historia que fai soñar e pensar, unha intelixente e fermosa defensa do valor da ficción e do papel protagonista de cada lector e lectora.

Onte 1891: «Manchester by the Sea»

Quedáranos pendente Manchester by the Sea, a tan gabada película de Kenneth Lonergan. E a verdade é que non decepcionan as dúas horas longas deste drama de desoladora tristeza, que afonda sobre os límites da perda e da culpa. A sobriedade na utilización dos flashbacks, a austeridade das fermosas escenas na baía e, sobre todo, a interpretación memorable de Casey Affleck, capaz de expresar todos os matices do desacougo e da dor dun ser torturado, mais tamén a súa tenrura e os momentos de ira, fan desta película un retrato moi conmovedor do que para un ser humano supón a expiación e a caída no baleiro. É posible sobrevivir a unha perda comoa a que sofre Lee Chandler? Neste film honesto, Lonergan ofrece apenas un intento de comprensión das razóns de quen non ten azos para afrontar a vida. «Non podo superalo» confesa Lee ao seu sobriño nunha das escenas máis brillantes dunha fita con vontade de clásico. Así o debeu crer Amazon que a comprou para súa distribución.

Onte 1890: «Their Finest»

Su_mejor_historia-872413650-largeA directora dinamarquesa Lone Scherfig ofrece en Their Finest un melodrama localizado no Londres bombardeado polos nazis. Un film de impecable fasquía clásica onde todo está tan medido e equilibrado que cae no perigo de que a súa beleza sexa considerada insubstancial e escasamente singular. As interpretacións protagonistas son magnificas,sobre todo a de Gemma Aterton e a dun brutal Bill Nighy, que supera con creces o seu inesquecible personaxe de Love Actualy. A música e a ambientación (notables) crean o clima propicio que permite enfrontarse a unha traxicomedia (romántica) na que a directora intenta fuxir do sentimentalismo, afirmando en cada volta de guión o talento e a liberdade das mulleres. Neste empoderamento feminino e na reivindicación da coherencia do relato cinematográfico, subliñada pola protagonista, a guionista dun filme propagandístico, que pretende emocionar ao público en días decisivos para o futuro da guerra, radica o maior interese desta película, que se deixa ver sen esforzo.

Onte 1889: Avance do Comercio Interior do Libro 2016

Nishan_AkgulianO avance de datos do Estudio de Comercio Interior del Libro 2016 publicado onte pola Federación de Gremios de Editores de España, a pesar do seu carácter incompleto e de non achegar apenas datos de edición por linguas, amosa unha lixeira recuperación do sector tanto no número de títulos publicados, que se incrementa nun 1,6 %, como na facturación, que despois de case unha década de devalo, sobe un 2,7 % (2.317,20 millóns de €). Con todo, os datos expresan que o número de exemplares impresos continúa diminuíndo, consolidando unha caída de case un 20 % no último lustro, e tanto a facturación como o número de exemplares vendidos aínda está lonxe da acadada no ano 2012, supoñendo unha diminución do 23,1 % (a prezos constantes 34,1 %), con respecto á do ano 2006.

No que atinxe a edición privada en Galicia e en galego os datos achegados por este avance son moi escasos. En todo caso expresan que en 2016 o número de títulos en galego (1.859) incrementouse nun 4,1 %, mais tendo en conta que non todos se editan en Galicia. Como tamén, a partir das porcentaxes do avance podemos estimar que a facturación das editoras galegas foi de 25,49 millóns de euros, o que supón unha diminución do 4,38 % con respecto a 2015, na que facturaron 26,66 millóns. Cifras que poden contextualizarse neste cadro, que elaboramos para unha intervención no Consello da Cultura Galega sobre a evolución do sector de 2003 a 2015.

Considero tamén salientables deste avance a resistencia que amosan tanto as librarías como as cadeas de librarías como canles principais da venda de libros (un 52,7 % da facturación de todo o sector) como a conitnuidade da crise do libro de peto, que nos últimos cinco anos reduciu practicamente á metade o seu volume de edición e facturación. Como non me deixa de chamar a atención que no actual proceso de hibridación, a pesar do incremento do número de títulos dixitais, diminuíse nun 2,8 % o número de exemplares vendidos neste formato, cuxa facturación de 117,19 millóns de € supoñen o 5,05 % da do sector, un incremento de 1,5 % con respecto a 2015, aínda que unha lixeira diminución da cota de hibridación, que nese ano foi do 5,11 %.

Datos que non son nin moito menos para botar foguetes sobre a recuperación do sector editorial, e moito menos en Galicia. No entanto, este primeiro repunte de facturación nos últimos cinco anos, como a capacidade de resistencia das librarias e a ralentización do proceso de hibridación dixital, son cuestións a ter moi en conta nas previsións do futuro do sector editorial.

Onte 1888: «Lendo lendas, digo versos» na Lista de Honra de IBBY

XG00236001Aledeime que Lendo lendas, digo versos, un dos títulos da nosa serie Milmanda, fose seleccionado para formar parte da Lista de Honra do IBBY do bienio 2016-2018. Recoñécese así esta obra como unha das máis significativas no eido infantil e xuvenil das publicadas no mundo neste período, o que constitúe un estímulo para o traballo do equipo de Xerais, ao tempo que un recoñecemento para o labor cooperativo dos autores e do ilustrador. Poucas veces coma esta foi tan xusto chufar o labor do compartido, dende a semente do popular, deixada nos textos das lendas recollidas e catalogadas por Antonio Reigosa, como polas brillantes traducións á linguaxe poética realizada por Antonio García Teijeiro e a icónica por Xosé Cobas,  Alédanos este recoñecemento internacional a esta aposta tan arriscada polo diálogo entre tres olladas e linguaxes artísticas, capaz de poñer en valor a nosa tradición oral, a nosa poesía e o valor (e a beleza) dos libros ilustrados impresos.

Lendo lendas, digo versos é un libro único e singularísimo na edición galega, ao que resulta difícil colocar etiquetas de xénero, que pon en valor o diálogo entre a nosa creación contemporánea e a nosa tradición.Unha auténtica proeza creativa colectiva, que xa fora premiada na Gala do Libro Galego como mellor iniciativa bibliográfica de 2016. Parabéns a todas as persoas participantes en semellante empeño, recoñecido agora tan xustamente polo IBBY.

Onte 1887: «O xogo de Babel» de Elena Gallego

O_xogo_de_Babel_11-07-2017

XG00268201Resumiuno de marabilla Elena Gallego nunha frase pronunciada onte na presentación en Bueu d’ O xogo de Babel: «Non se pode normalizar unha lingua como a galega e non escribir nunca “Quérote”». A autora de Dragal explicaba así as razóns de ofrecer unha novela centrada na historia dun triángulo amoroso, afastada do politicamente correcto e capaz de sorprender pola súa estrutura complexa e os xiros constantes da súa trama. E abofé que Elena amosa que é unha narradora arriscada publicando o que lle peta e procurando gañar novos públicos para a nosa narrativa. O xogo de Babel transita polos vieiros da novela de viaxes e da novela romántica, localizada nun tempo preciso, xusto o anterior ao da creación das redes sociais, o que lle ofrece outro valor engadido. O xogo de Babel é unha obra que o mestre Anxo González Guerra cualificou de «novela de amores que se le dunha tirada». Unha aposta de Elena Gallego moi traballada. O amor e o desamor tamén poden formar parte da nosa narrativa.