Novidades – Páxina 41

Onte 1106: Con Ana Acuña en Marín

4 de Outubro de 2014/en Autores, Cultura, Galeguismo, Historia, Nacionalismo, Novidades, Onte, Presentacións, Xerais/por bretemas

Acompañamos onte a Ana Acuña na presentación no Museo Manuel Torres de Marín do seu libro Conciencia política e literatura galega en Madrid (1950-2000). As profesoras Chus Nogueira e Olivia Rodríguez fixeron dúas grandes intervencións nas que salientaron a importancia deste libro para a historia da literatura galega.

Para Chus Nogueira Conciencia política e literatura galega en Madrid é «un libro necesario, xa que estuda a creación cultural nunha diáspora que até agora non fora estudada de forma sistemática; un libro, pois, pioneiro». «Un libro que establece unha estreita relación entre a creación literaria e a conciencia política. Os chamados “madrigalegos” teñen unha conciencia de subalternidade con respecto á metrópole galega». «Ana Acuña ofrece unha minuciosidade e un rigor que permite unha lectura agradable. Un texto capaz de harmonizar sentimentos, emocións e o rigor da investigación filolóxica». Continuou Nogueira salientando a importancia da obra, xa que «propón unha periodización, polo que estamos diante dunha auténtica Historia da Cultura Galega en Madrid». Rematou Chus insistindo no carácter comprometido do libro, «xa que dá voz os esquecidos», e no seu carácter de «libro fundamental para comprender unha parte da historia da cultura galega do século pasado».

Pola súa banda, Olivia Rodríguez comezou definindo a Ana Acuña como «unha sabia, unha das persoas máis importantes da cultura galega do noso tempo». Salientou despois «a lectura amena e fluída dun texto froito dun traballo titánico, artellado sobre as contribucións de 54 persoas que conversaron coa autora». DSalientou despois a importancia do estudo e da proposta de periodización dos cinco grupos xeracionais presentes no libro, dos que apenas era coñecido en Galicia o segundo, o grupo Brais Pinto, é dicir, Mocidade Universitaria, Grupo Unesco, Lóstrego e Irmandade Galega e Grupo Bilbao, o máis recente e do que forma parte a propia Acuña. Rematou Olivia Rodríguez valorando como un acerto a utilización do método de estudo de historias de vida, o que facilita o multiperspectivismo na abordaxe da fraxilidade da historia do tempo presente.

Onte 1103: Regresan os Megatoxos

1 de Outubro de 2014/en Autores, Ilustración, Literatura infantil e xuvenil, Novidades, Onte, Xerais/por bretemas

Non debe pasar desapercibida a publicación d’ Os Megatoxos e o dragón de xade, a quinta entrega da serie escrita e ilustrada por Anxo Fariña. A que é a saga xuvenil da literatura xuvenil galega máis veterana e con maior número de títulos, como tamén a que conta con máis lectores (máis que entusiastas), viaxa ao Xapón medieval de ninjas e samurais coa intención de evitar un terrible terremoto. Como nos libros anteriores, os catro superheroes galegos continúan buscando cura para a súa mutación xenética provocada polo Toxo, unha planta mutante que permite viaxar no espazo e no tempo. Aventuras, amor, fantasía, loitas, enigmas, mitos, coñecemento científico, histórico e xeográfico, continúan sendo compoñentes principais destes libros de lectura engaiolante, adictiva, que provocan o entusiasmo dos seus siareiros. Como estimulantes son para crear interese pola historia de Galicia en diálogo aberto con diversas culturas e civilizacións.

Mención á parte da serie merece a singularidade e espectacularidade da creación visual de Anxo Fariña. Utilizando a cultura manga, un trazo rotundo, que non impide a precisión dos detalles, é capaz de dotar a cada un dos personaxes da serie dunha personalidade moi recoñecible para os seus siareiros. Outrosí sucede co coidado da ambientación histórica e paisaxística, que nesta quinta entrega acada nalgunhas imaxes un altísimo nivel. Como editores sabemos que dende hai sete anos, cando apareceu o primeiro título na editorial A Nosa Terra, cada unha das seguintes entregas dos Megatoxos foi unha beizón para esa dificil tarefa de facer novos lectores para o a lingua galega na preadolescencia. Que máis se lle pode pedir? Toda a nosa gratitude e parabéns por esta proeza para Anxo Fariña.

Onte 1102: Código best seller

30 de Setembro de 2014/en Autores, Edición, Editores, Ensaio, Lectura, Novidades, Onte, Promoción do libro/por bretemas

A publicación por Alianza da edición de peto de Código best seller de Sergio Vila-Sanjuan reabre o debate sobre os supervendas da industria editorial. Un concepto o de best seller moi xenérico que conviría precisar mellor para non confundir allos con bugallos, xa que se refire a aqueles libros que se venden ben, mais tamén dunha forma rápida. Un matiz que axudaría a diferencialos doutros libros tamén populares, os long seller, aqueles títulos que se venden ben ao longo de moito tempo e dun xeito máis ou menos regular. Máis alá desta consideración baseada nas vendas, é moi interesante a análise de José Antonio Marina, prologuista do libro, que caracteriza o best seller pola súa capacidade para satisfacer tres necesidades básicas do lector: primeira, a da busca do pracer, sexa o de coñecer historias ou de emocionarse con elas; segunda, a da procura da sociabilidade, xa que permiten estar á moda e facilitan a admiración da popularidade do produto; e terceira, para a busca da ampliación de posibilidades xa que adoitan ser optimistas e permiten vivir aventuras de forma vicaria. Anotei.

Onte 1101: «El balcón en invierno»

29 de Setembro de 2014/en Autores, Críticas, Narrativa, Novidades, Onte/por bretemas

Ten razón a banda coa que Tusquets anuncia El balcón en invierno: «o libro máis sincero e probablemente máis fermoso de Luis Landero». Un paratexto ao que eu engadiría apenas os cualificativos de «memorable» e «emocionante». Na liña da autoficción ou narrativa biográfica de obras recentes na literatura galega como As voces baixas de Manuel Rivas, Sete palabras de Suso de Toro ou O rastro que deixamos de Agustín Fernández Paz, coas que mantén moitas afinidades, o narrador guitarrista homenaxea a súa estirpe familiar de campesiños estremeños arraianos. Coa intención de recuperar a súa memoria familiar, tamén a da súa infancia e primeira mocidade, recén emigrado a aquel Madrid dos sesenta, Landero achega unhas páxinas magníficas a esa enorme Enciclopedia da Xénero Humano onde deben aparecer non só as biografías dos «gordos» (como chama os amos e señores da súa terra estremaña) senón todas e cada unha das persoas, por humildes e anóminas que fosen. Cunha prosa fermosa de raíz e cadencia popular, que convida a lectura en alta voz, Landero pretende restaurar un elo perdido desa cadea de transmisión da cultura campesiña rota nas últimas catro décadas, dende os contos que a súa avoa Frasca contaba ao carón do lume ao compás da guitarra do seu curmán Paco, un auténtico artista da vida. O libro de Landero é, ademais, unha procura de sentido do relato da vida, afondando naqueles momentos esenciais do escuro e errático devir dos anos. O valor dos libros, concibidos como escondeiros e refuxios, e o papel esencial da literatura e das artes na súa permanente inamizade coa vida, están tamén moi presentes nesta obra sobre o tránsito do mundo campesiño á vida urbana. «En cada instante, en cada frase, en cada pequeno acontecer, o trivial e o misterioso van en partes iguais. Iso é todo e non hai máis que contar. Un gran de ledicia, un mar de esquecemento.». Un libro inesquecible. Recoméndoo.

Onte 1098: Chegaron os Formig4s

26 de Setembro de 2014/en Autores, Cómic, Historia, Literatura infantil e xuvenil, Novidades, Onte, Recurso_didáctico, Xerais/por bretemas

Chegaron do prelo os primeiros exemplares da serie «Formig4s», un novo proxecto de literatura infantil de Xerais, concibido nun diálogo aberto e permanente entre o escritor Pere Tobaruela e o ilustrador e o deseñador Andrés Meixide. O resultado deste traballo de modélica coautoría, desenvolvido ao longo de máis dun ano, é moi satisfactorio e esperanzador. Mesturando o texto literario coa banda deseñada (sen palabras), utilizando a escolla tipografía como procedemento expresivo, cada entrega levará aos catro membros de «Formig4s brigada especial» a coñecer unha das grandes cidades do mundo (nestes dous volumes a París e Nova York) para resolver uns enigmas con alicerces na historia. O carácter prototípico e moi diferente de cada un dos catro heroes (Formos4, Form4il, Fornel4 e Forx4n), xunto a presenza dun seu rival, o Doutor Paumao, un científico que ambiciona a calquera prezo converterse no amo do mundo, artellan unhas tramas novelescas onde se mestura a acción, a intriga e a investigación documental.

A serie naceu como un encargo do editor coa intención de completar o noso catálogo dirixido á preadolescencia, a do lectorado que está no tránsito entre o remate da Primaria e do comezo da ESO. Pretendiamos crear unha nova serie de novela de aventuras cuxos títulos contribuísen, ademais do engado da súa lectura e da súa achega á formación do lector literario, a fomentar o interese pola localización xeográfica e o coñecemento histórico. Requirimentos aos que despois engadimos, froito do debate cos autores, o da utilización dunha textualidade híbrida, na que imaxe e tipografía conformasen un novo tecido textual, (o que resultaría novidoso no entorno editorial galego), presentada nun formato de deseño innovador e un soporte coidado e atractivo. Coa ledicia de contar xa nas nosas mans cos dous primeiros títulos destes afoutos e inconformistas Formig4s, cremos que o resultado supera as nosas expectativas iniciais. Xaora, agardamos impacientes a recepción do lectorado e da crítica. Parabéns a Pere e Andrés!.

Onte 1095: O xuíz novelista

23 de Setembro de 2014/en Autores, Editores, Narrativa, Novidades, Onte, Xustiza/por bretemas

José Antonio Vázquez Taín, o noso xuíz estrela, fichou por Planeta como novelista do xénero policial. Tras o seu debut da man de Teófilo edicións con La leyenda del santo oculto, unha intriga sobre o roubo do Códice Calixtino, o xuíz instrutor do caso Asunta Basterra publica en Espasa Al infierno se llega deprisa. Nas declaracións publicadas onte, afirma que o argumento desta novela, a primeras das tres asinadas con Lara, na que no marco dunha trama de narcotráfico e corrupción desaparece unha adolescente, nada ten que ver nin co caso de Asunta nin co aniversario estes días do seu pasamento, aínda que recoñece que cada lector é libre de ler entre liñas. Máis alá da valoración que en termos morais puidese merecer este seu proceder, sorprende que confese que escribiu esta novela de trescentas páxinas en apenas tres meses, máis aínda cando continúa exercendo a xudicatura na Coruña. Sen dúbida, debeu ser a súa unha escrita a lume de carozo, proba dunha facilidade extraordinaria que para si quixeran moitos dos novelistas profesionais. Canto temos que aprender os editores galegos!

Onte 1094: Zapatillas rotas

22 de Setembro de 2014/en Autores, Beizóns, Narrativa, Novidades, Onte, Sociedade, Xerais/por bretemas

Relín durante a fin de semana a versión editada de Zapatillas rotas, a quinta novela de Xabier Quiroga. Volvín enguedellarme cunha narración de lectura engaiolante, unha road movie á galega movida cun motor narrativo moi potente, unha estrutura contrapuntística sólida, unha peza escrita toda ela cunha prosa galega de auténtica festa, unha marabilla que flúe coma a seda. Volvín rir a gargalladas con algúns dos enredos relatados, sobre todo os referidos ao comportamento hipócrita que na clase política galega e nalgúns medios audiovisuais provoca a desaparición dun velliño de oitenta e pico anos cuxo mérito é ser sogro dun director xeral dunha Consellaría. Volvín emocionarme cunha historia dun amor imposible que os amantes levaron tatuada nos seus corazóns durante sete décadas. Volvín alporizarme coa violencia brutal contra as mulleres e os maiores, tanto aquela agochada durante décadas nos eidos do privado como aqueloutra utilizada polo estado no devalo moral da sociedade actual. E, sobre todo, volvín conmoverme coa ollada que o narrador deita sobre o mundo das persoas maiores do noso agonizante mundo rural, co valor vivificador da súa memoria, coa narración das rotinas cotiáns dos centros de maiores ou coa afouteza e profesionalidade do seu persoal. Secasí, o deseño de personaxes magníficos como Miriam, a asistenta social, o sarxento Parga, Pepe, a avoa Lola e o avó Xaquín merecen mención á parte. Con Zapatillas rotas, Xabier Quiroga confírmase como un dos mestres da novela galega do noso tempo. Novela conmovedora, divertida, emocionante, memorable. Aventuro, eis a primeira e moi gabanciosa crítica, que será unha obra que interesará a moitos lectores e lectoras. Beizóns, Xabier.

Onte 1086: Roald Dahl Day

14 de Setembro de 2014/en Autores, Efemérides, Literatura infantil e xuvenil, Novidades, Onte, Recurso_didáctico, Traducións, Xerais/por bretemas

Celebrouse onte o Roald Dahl Day, a festa anual na que lembramos a un dos clásicos do século XX. Esta edición concide co cincuentenario da publicación de Charlie e a fábrica de chocolate e coa publicación en The Guardian de «The Vanilla Fudge Room«, un capítulo que nunca chegou a ser incluído na lendaria novela de Wonka. O interese pola obra do fillo de Cardiff continúa vivo en millóns de lectores e lectoras do mundo enteiro, afortunadamente tamén en galego, onde a Biblioteca Roald Dahl de Xerais mantén o seu pulo. Aconsello volver sobre a obra de Dahl, a súa ollada sobre a realidade áceda, retranqueira, inconformista, chea de tenrura é hoxe plenamente actual.

Onte 1079: «Operación dóce»

7 de Setembro de 2014/en Autores, Críticas, Narrativa, Novidades, Onte/por bretemas

Tras Expiación, que tanta pegada me deixara, volvo a Ian McEwan con Operación Dulce, unha novela ambientada no Londres de comezos dos setenta no que se parodia as novelas británicas de espías. A pesar de que ao comezo a atmosfera da Guerra Fría e os enredos laborais e amorosos dos espías do M15 resultan aparentemente intranscedentes, a novela foime enguedellando grazas a prodixiosa estrutura deste artefacto narrativo artellado ao xeito das matrioscas, de relatos dentro de relatos. Axiña sabemos que o autor non pretende competir de xeito ningún coas novelas de Le Carré. Sen renunciar a entreter e interesar ao lector, McEwan manexa outra axenda ficcional, sitúase nun terreo ben diferente. Pretende escrutar nas fendas do amor e do engano, da honestidade e da corrupción, explorando as marxes da mentira e da traizón, que se confunden con grande facilidade coas da verdade e a lealtade. E, sobre todo, interrogando ao lector sobre os límites da propia ficción e da novela como xénero para representar unha época.

Onte 1071: Outono literario

30 de Agosto de 2014/en Novidades, Onte, Xerais/por bretemas

Emulando a famosa «Rentrée literaire» francesa, anunciamos onte as primeiras novidades do outono literario de Xerais. Recuperamos así as rotinas da promoción e a ilusión pola aparición nas librarías de novos proxectos, algúns tras moito tempo de de traballo autoral e de edición do noso equipo, como o Dicionario Xerais de Secundaria e Bacharelato, coordinado por Xosé Cid Cabido, a novidosa serie «Formig4s» de Pere Tobaruela e Andrés Meixide ou o libro sobre Los Suaves que preparou Javier Domínguez para a serie Extramuros. Anunciamos tamén a prometedora colleita dos Xerais 2014 de Ledicia Costas, María Reimóndez e Eduardo Santiago; o regreso aos andeis das narracións de Suso de Toro, Jorge Llorca, Xabier Quiroga, Carlos Reigosa; así como as novas entregas das series xuvenís de Jaureguizar e Anxo Fariña. E no mes de novembro aparecerán novos títulos de Diego Ameixeiras, Manuel Portas, Carlos Callón, Marilar Aleixandre, Xosé Ramón Pena, Xosé Tomás… As nosa angueiras continúan sendo procurar a excelencia nun catálogo dirixido a públicos diversos e visibilizar as nosas publicacións na libraría e nos diversos espazos de comunicación cultural. Comeza, pois, para nós, a campaña de outono.