Onte 1291: «A neve interminable» de Agustín Fernández Paz

CCPyWVSWIAI2_bV

XG00234401Chegaron onte os primeiros exemplares d’A neve interminable de Agustín Fernández Paz. Unha novela que supón o regreso de Agustín ao catálogo da colección Fóra de Xogo, na que non publicaba dende Corredores de sombra (2006). Un novo libro de misterio que vinte anos despois dialoga con Cartas de inverno (1995), un título senlleiro que permitiu a máis de cen mil lectores e lectoras galegas (e bastantes máis noutras linguas peninsulares) vivir durante unhas poucas horas ao límite do extraordinario. N’ A neve interminable Agustín explora os medos esenciais do ser humano e aqueloutros orixinados pola desorde mundial deste século. Nas páxinas desta novela de noveliñas daquel ano sen verán o noso recente candidato ao Nobel homenaxea a Howard Phillips Lovecraft, referencia imprescindible na literatura de terror, a Mary Shelley e a Lord Byron de quen anosa o seu poema profético e apocalíptico Darkness. Sei que volveremos sobre unha obra que aventuro será referente para moitos dos nosos lectores e lectoras.

Onte 1289: «Hai que matalos a todos» de Héctor Carré

XG00199701Hai que matalos a todos, a terceira novela de Héctor Carré conta cun booktrailer máis que interesante. Preparado polo propio autor, director de películas como Dáme algo (1997) ou Personal movie (2011) e guionista de series como Libro de familia ou Matalobos, en apenas un minuto e vinte segundos o booktrailer adianta o inicio da trama principal da novela, un accidente de tráfico que non aparece en medio de comunicación ningún. Preséntase así a novela como unha historia de intriga na que uns xornalistas galegos arriscan moito por dar a coñecer un suceso que o CNI pretende ocultar. Unha ficción con moito suspense que aborda as relación entre o poder e o xornalismo, mais tamén sobre a identidade e sobre o anonimato, sobre a violencia e o amor. Hai que matalos a todos é unha novela de temática e formato moi orixinal na literatura galega actual. Chegará ás librarías o 16 de abril, formando parte dese servizo de novidades que preparamos para celebrar o día do libro.

Onte 1288: «Cabalos e lobos» de Fran P. Lorenzo

XG00070101Fran P. Lorenzo recolleu onte na editorial os primeiros exemplares de Cabalos e lobos, a súa primeira novela, coa que obtivo o premio Blanco Amor 2014. Para acompañar a visualización do libro, que culmina una longa carreira de fondo en solitario, Fran foi publicando no seu blog unha serie de tomas audiovisuais, realizadas e montadas por Mónica Ares, que compoñen un fantástico booktrailer en catro entregas nas que sutileza se recollen temas, músicas e atmosferas da obra. Cabalos e lobos achégase á novela rosa pola súa condición popular e para relatar una historia de amor homosexual nun tempo de silencio e represión. Unha novela que se expresa a través da voz de varias mulleres que dan conta dunha saga familiar que abrangue todo un século. A través de diversas formas contar Fran P. Lorenzo crea e recupera un espazo urbano que determina e condiciona os personaxes, ubicado na cidade de Vigo que, malia as dificultades históricas que vivía, era daquela profundamente cosmopolita.

Na primeira toma soa un lied de Schubert, «Margarida na roca», que ten un protagonismo destacado na trama, sobre as imaxes dos cabalos a trotaren sobre una praia nevada. Unha composición que Fran considera “sublime, no sentido exacto deste termo tan maltratado”.

Na segunda utiliza a secuencia central da película Estate violenta de Valerio Zurlini, para Fran «una mestura perfecta de historia e abandono» no contexto da segunda guerra mundial, escenario presente tamén na súa novela, sexa en Vigo ou en Lübeck, berce da familia protagonista, os Beckmann.

Na terceira, a fotografía que fixo o autor o primeiro de xaneiro de 2015, a lúa de Vigo pousada sobre Gran Vía nº 2, o edificio Albo, que leva a sinatura do arquitecto vigués Francisco Castro Represas, representa a columna vertebral da novela, tamén presente na portada deseñada por Roi Fernández.

Por última, na cuarta, as imaxes evocan as mobilizacións obreiras viguesas de setembro de 1972, sobre a música de «Starman», a canción de David Bowie coa que o autor confesa escribiu algunas páxinas da obra, na que está tan presente a memoria persoal e familiar como a da cidade Vigo dos versos de Helena de Carlos.

Tempo haberá para volver sobre Cabalos e lobos, que chegará ás librarías a partir do 16 de abril e será presentada en Vigo o 24 de abril e en Compostela o 28.

 

Onte 1286: «Rubicundo»

XG00236101Abofé que o premio Merlín do pasado ano deixou unha boa colleita. Tras a Escarlatina de Ledicia Costas, unha obra aclamadísima polo lectorado, os xurados e a crítica, chega a finalista, Rubicundo de María Canosa. Outro libro moi fermoso, unha alfaia para a conquista de lectores e lectoras autónomas. O texto de María Canosa é un prodixio, sutilmente fantástico, escrito con palabras agarimadas liña a liña coa intención de crear a atmosfera dun relato que faga crible a existencia de oficio tan necesario como o dos cosedores de ventos. O traballo de ilustración de Nuria Díaz é memorable, coidando a composición de cada un dos planos e perspectivas, dando auténtica vida ao personaxe de Rubicundo e as súas delicadas ferramentas capaces de utilizar o fio de po de estrelas. Coma Escarlatina foi un dos libros infantís de 2014, aventuro que Rubicundo o será de 2015. Beizóns a María Canosa e Nuria Díaz, as creadoras desta marabilla.

Onte 1284: «Tronzar os valos», a nova marabilla de Sés

tronzar_os_valosPedro Feijoo publicou onte unha anotación sobre Sés da que moito gostei. Escrita coa prudencia de quen fixo milleiros de quilómetros na rota de Los Feliz e Lamatumbá e sabe do valor das músicas, Feijoo gaba a maneira «valente, decidida e afouta» de cantar de Sés, «dese xeito, ese preciso xeito, tan e tan necesario neste país…» Esa afouteza e paixón artísticas tan presentes en Tronzar os valos (2015), esoutra marabilla á que levamos enganchados toda esta semana, coa que a coruñesa inicia a súa andaina en Folmúsica, a discográfica de Fernando Luaces. Disco de absoluta madurez, no que Sés consolida os logros de Admirada condición (2011) e Co xenio destrozado (2013) noutra ducia de temas memorables.

«Como Eu Canto», «Humanamente», «2000 anos máis», «Tronzar os valos», «Iconoclasta», «Un pensamento», «Baixo o cemento», temas nos que se festexa a canción popular galega, o rock, o blues e as diferentes formas da canción popular latina. Textos claros e contundentes, músicas penetrantres, cancións que son centraminas de enerxía e autoestima, doses de talento tan precisas para vencer o devalo da nosa lingua e cultura. Unha ducia de cancións insurxentes e rebeldes, avalando entre a tenrura e a bravura, entre a dozura e a dor. Unha transfusión de entusiasmo galego contra o conformismo paralizante. Tronzar os valos é unha afirmación ética e musical extraordinarias. Recoméndoa moi vivamente. Marabilla de Sés.

Onte 1282: «Pride»

Pride forma parte desa bendita tradición do cine británico de comedias sociais, como Billy Elliot ou Full Monty, dirixidas a todos os públicos. O que se presenta coma unha reconstrución ficcional dun «caso real», o do apoio dun grupo de gays e lesbianas á folga mineira de 1984 de Gales e Yorkshire, grazas a unha moi notable interpretación coral e a unha memorable banda sonora, convértese nunha película digna e interesante. A pesar de que transcorridas tres décadas non cuestiona os alicerces daquela sociedade sometida a onda neoliberalizadora de Margaret Thacher, Pride acada momentos moi emocionantes nos que é capaz de contaxiar o valor da solidariedade. Situacións que Matthew Warchus, veterano director de musicais, manexa as mil marabillas cando utiliza tres grandes himnos do movemento obreiro para convencer ao espectador: «Solidariy for ever», interpretada por Pete Seeger ao comezo; «Bread and roses» no cénit emotivo do film, interpretada polo galesa Bronwen Lewis; e «There is power in a union», interpretada por Billy Bragg, xa no seu remate. Tres escenas memorables que abondan para recomendar unha película capaz tanto de facer rir como axudar a desfacer prexuízos homófobos.

Onte 1281: Novos títulos de Astérix en galego

asterix_papyrus_cesar

Na feira do libro de Boloña anunciouse onte o título do que será o triséximo sexto álbum de Astérix, O papiro de César, que aparecerá en todo o mundo o 22 de outubro de 2015 e será publicado en galego por Xerais. Coma xa sucedera co álbum anterior, Astérix e os pictos, publicado en outubro de 2013, os autores serán o guionista Jean-Ives Ferri e o debuxante Didier Conrad, que adiantaron en Boloña que a acción da nova entrega se desenvolverá na Galia e «coma sempre sucede en Astérix haberá batallas, novos personaxes, un moi perigoso e zoinamoina, romanos a labazadas e se abordará un tema característico da sociedade moderna.» Antes da publicación desta nova aventura, a comezos do mes de maio estarán dispoñibles nas librarías as novas edicións en galego da terceira e cuarta entrega da serie de René Goscinny e Albert Uderzo , Astérix e os godos e Astérix gladiador, traducidas por Xavier Senín e Isabel Soto. Sen dúbida, 2015 será un gran ano para os seareiros galegos de Astérix e Obélix.

Onte 1276: Novela mulata

couceiro_antesala_luminosa_25-03-2015

Na libraría Couceiro de Santiago presentamos A antesala luminosa, a novela coa que Antonio Tizón debuta na narrativa galega. Presentación dun relato definido polo autor como «novela mulata» ou mestiza, na que participaron o xornalista Aser Álvarez, o profesor Ramón Rodríguez, a psiquiatra Lucía Pérez Ramírez e o propio autor.

XG00212501Aser Álvarez confesou que «quedara enganchado con esta novela arraiana, unha obra entre fronteiras e entre xéneros, que fala da loucura, de gastonomía e de viño.» «A antesala luminosa é unha novela gourmet, moi coidada e traballada.» Despois Aser salientou a importancia da gastronomía na novela (coma no ser humano) e sinalou as numerosas referencias gastronómicas presentes e os restaurantes de Madrid, Ourense e A Coruña citados por Tizón. Pola súa banda, Ramón Rodríguez, a quen presentamos como o Esteban Latorre da novela, comezou as súas palabras agradecendo a súa presenza en nome dos personaxes da novela, para gabar despois «o sentido de tolerancia e alegria de Antonio.» «A novela ten un encanto personal, o do sentido máxico da literatura, transmite a maxia e a bondade do seu autor, que representa a toda unha xeración que tiñamos moitas ganas de ler. Antonio Tizón representa a literatura, esa avidez polos libros da que tanto disfrutamos xuntos.»

A psiquiatra Lucía Pérez Ramirez comezou sinalando que «todo acto que achegue o trastorno mental á sociedade é importante.» «Neste novela son os capítulos pares, os que falan do personaxe Gustavo Gallego, os que abordan o trastorno bipolar. Unha doenza na que se mesturan episodios maniacos de enerxía desbordante con outros depresivos. Persoas que viven entre a euforia e unha profunda tristeza. Coa lectura desta novela calquera persoa pode meterse na pel doutra que padece o trastorno bipolar.» A psiquiatra salientou dous aspectos da novela que lle mereceron grande interese:«o primeiro, a importancia de coñecer o mundo interno dun enfermo que padece trastorno bipolar, a súa experiencia e o seu sufrimento; o segundo, o interese que o propio exercicio narrativo supón para o trastorno bipolar, xa que quen o padece non adoita ser consciente que o sofre.»

Na súa intervención, o autor, despois de realizar os agradecementos aos intervinientes, abordou tamén a cuestión do trastorno bipolar, «unha doenza que afecta a un 2% ou 3% da poboación, en España varios millóns de persoas.» «Os bipolares na fase maniaca teñen necesidade de contar con interlocutores tanto coñecidos como descoñecidos para falar. Esa elocuencia na fase depresiva pode converterse en meses enteiros sen pronunciar unha palabra.» «Como tampouco debemos esquecer que as persoas que padecen o trastorno bipolar teñen un sentido cósmico oculto que afecta ás causalidades e casualidades.» Referiuse despois Tizón ao obxectivo da novela: «quixen escribir unha historia de amor, loucura e morte», para engadir que «a maior parte da literatura é sempre autobiográfica, xa que un do que mellor pode falar e do que vive, do que sabe.» «Quixen escribir unha novela negra diferente, un pouco orixinal, coa intención de iniciar unha serie da que teño case escrita a segunda entrega.»

 

Onte 1268: «Xenaro e a negra sombra» de Mar Guerra

Moito_conto_18-03-2015

Na magnífica libraría Moito Conto da Coruña, especializada en literatura infantil e xuvenil, presentamos onte Xenaro e a negra sombra , a novela de Mar Guerra ilustrada por Fernando Llorente. Miguelanxo Prado foi o padriño deste terceira entrega da serie protagonizada por Xenaro Conese Maiúsculo, o protagonista de Xenaro e o misterio da mochila verde co que a autora coruñesa obtivera o premio Merlín de Literatura Infantil 2008.

XG00209101Comezou Miguelanxo lembrando que coñecera a Mar Guerra como membro do equipo de prensa de Viñetas desde o Atlántico e que para el fora unha moi grata sorpresa cando soubo que obtivera o premio Merlín. Xa metido na fariña da novela, cualificou o universo no que se move o protagonista de crible: «Mar consegue que ese grupo preadolescente sexa dende o primero momento fascinante e coherente, tanto pola variedade social existente (hai pijos, gafapastas…) coma polos seus conflitos, incluído o lingüístico. Lembroume un pouco ao xogo que facía Quino con Mafalda e cada un dos seus personaxes, aínda que coas súas características.» «Na serie de Xenaro hai todos os ingredientes da novela de calidade, hai aventura, intriga e mesmo un chisco de medo. Mais tamen outros que convidan á iniciación na lectura na contorna dos personaxes sen que o resultado sexa un afán didáctico. Mar Guerra sabe introducir estes elementos de xeito interesante.»

Ocupouse despois Prado de salientar a importancia da linguaxe na novela. «Xenaro é amante das palabras, dos sinónimos, do soletreo, utiliza a lingua con precisión, atento sempre ao seu significado. Non esquezamos que a lingua é seguramente o don máis preciado que a natureza nos dei aos seres humanos. É moi salientable que unha autora e un personaxe teñan esa consideración sobre a linguaxe e o valor das palabras.»

A seguir, ocupouse o autor de Ardelén do traballo de ilustración de Fernando Llorente. «Coñecín a Fernando no mundo da animación. Foi deses debuxantes cos que tiven o pálpito con só ver un par dos seus debuxos. Ten chispa, os seus debuxos nunca deixan indiferentes, pese a súa aparente sinxeleza, teñen un punto de vista especial, ese hálito de vida é un ben moi escaso. Ademais, é un debuxante elegante, que é algo a valorar.» Confesou Miguelanxo que «a estas alturas non concibo a literatura infantil e xuvenil sen ilustrar. Creo que é completamente indispensable para o lector. O libro é unha ferramenta incrible que une o lingüístico e a educación visual.»

Comezou Mar Guerra celebrando que «é fantástico que Miguelanxo Prado veña a falar do noso libro e non do seu» e confesando que pasara moito tempo entre a escritura e a publicación desta novela. «Despois do Merlín e do contacto cos rapaces nos coles, saía sempre a pregunta de se ía haber continuación. Daquela decidín facer un segundo e agora este terceiro, que penso debería pechar a saga. Pechei un curso escolar de sexto de Primaria. O primeiro trimestre aparece en Xenaro e o misterio da mochila verde; o segundo en Xenaro e a hucha do indiano; e o terceiro neste Xenaro e a negra sombra. É, pois, unha triloxía para o último curso da Primaria.»

«Esta terceira entrega é un Xenaro de exteriores, todo transcorre lonxe da casa, ao aire libre, no decurso dunha semana de fin des estudos no albergue de Porroutó. Ten unha nota realista, o personaxe do Carapucho, prestado dunha historia real.» «Pretendín que fose un texto onde nada é o que parece, onde ninguén é bo ou malo por natureza. Fixen acenos a Tarzán e a Mowgli, así como unha defensa do lobo, unha vítima da nosa avaricia e desprezo polo Planeta. E sobre todo, quixen facer un canto á amizade, á solidariedade e á empatía, ese sentimento que nos fai ser humanos, que fai que te mergulles na pel de quen está ao teu carón. O libro é un berro pola empatía, para que fose algo cotián.»

Onte 1267: «Galicia Encantada»

ateneo_pontevedra_17-03-2015

A presentación no Ateneo de Pontevedra de Galicia Encantada. O país das mil e unha fantasías, libro colectivo editado por Antonio Reigosa, resultou ser unha auténtica polafía de expertos narradores na que se foron debullando contos, mitos e lendas, apareceron seres e lugares míticos e outras historias do noso patrimonio de tradición oral. Un libro que é arca e arquivo de contos da nosa tradición oral, tanto pola orixe do material textual coma dos diversos recopiladores que dende hai unha década publican en galiciaencantada.com, o espazo web creado e mantido por Antonio Reigosa en internet. Un libro que constitúe apenas unha escolma impresa deste amplísimo arquivo dixital.

XG00238501Comezou a súa intervención Antonio Reigosa dicindo que a publicación do libro celebraba os dez anos de galiciaencantada.com, que se cumpriron o pasdo 5 de marzo. «Trátase dun libro coautoral no que se recolleron cento e un relatos de cincuenta persoas diferentes. Dividíronse nas mesmas seccións do portal, mais de xeito moito máis reducido.» Enumerou despois algunhas delas, deténdose nalgunhas como as lendas urbanas, as curiosidades toponímicas, os relatos extraordinarios de autores e autoras contemporáneos ou aquelas historias vinculadas cos nubeiros e tronantes que forman parte do patrimonio da nosa tradición oral. Aínda que o libro ten un carácter representativo de todo o país, Reigosa comentou os relatos recollidos no suroeste galego, na rexión urbana de Pontevedra e Vigo: o da «Pinoucha», arquetipo do personaxe que quere roubar os nenos, recollido no Porriño; «A ponte das partidas”, recollido por Manrique Fernández; a lenda do zapatero de Cangas e a dos construtores suicidas, entre outras.

Convidou despois a varios dos coautores a comentar as circunstancias da recollida de cadanseu texto: a Rafael Quintía, «A cova do ermitán Juan Manuel»; a Poldo Cañizo Durán, «A correa» e a Marcos Seixo, «A verdadeira historia da capadoira de Cuntis». Aberta a quenda de participación do público foron moi diversas as cuestións propostas. Ao fío das historias nas que participa a donicela, Reigosa comentou que «se un animal, como a donicela, ten moitas denominacións significa que ten moita importancia no patrimonio simbólico desa comunidade.» No entanto, foi a cuestión do apalpador a que centrou as intervencións posteriores. «As primeiras noticias sobre o apalpador fixéronme dubidar. Logo apareceron cousiñas. como a referencia de Taboada Chivite sobre noite da apalpador, que me fixeron entender que tiña sentido. Logo apareceu a figura do pandigueiro con connotacións parecidas. Agora apareceu unha fonte no Bierzo que confirma que en todas as culturas europeas existían estas figuras. Outro debate diferente é que esta figura sexa significativa para a comunidade.» Seguindo ese fío, Rafael Quintía comentou que sobre o apalpador existen testemuñas e cantigas, «aínda que cómpre diferenciar a investigación dun fenómeno de empoderamento para construír  identidades.O debate hoxe está entre empoderamento e globalización.»