Onte 961: Lectoras novas

amote_leo_a_30-04-2014

Nas dúas presentacións do serán de onte na Feira do Libro de Compostela, tanto na primeira de Penúltimas tendencias de Carlos Negro coma na da triloxía de Ámote Leo A. de Rosa Aneiros, púxose en evidencia o papel fulcral das mediadoras na formación da lectora literaria e a esperanza representada pola xeración de lectoras novas.

Reitero en cada unha das miñas intervencións a nosa gratitude como editores polo labor de intermediación tan xeneroso realizado nas aulas, bibliotecas e redes por persoas como Montse Pena Presas e Gracia Sanctorum, integrantes destacadas desa xeración de profesoras promotoras dunha revolución silenciosa, a da lectura educativa en Galicia. O papel da mediadora como apoio, modelo, incitación, interlocución, provocación ou confrontación é esencial no proceso de integración da lectura, e da lectura literaria, nos hábitos da vida adulta.

No entanto, o protagonismo onte na feira foi para as lectoras. Recoñeceuno Carlos Negro lendo emocionado algúns comentarios (extraordinarios, engado eu) publicados en blogs de bibliotecas escolares sobre Penúltimas tendencias, amosando que «os termos poesía e adolescencia non son antagónicos, son complementarios», sempre que se «se proporcionen chanzos de acceso». Outro tanto aconteceu na presentación da triloxía de Aneiros, onde Denise Varela e Alba Moreira, integrantes do Clube Lectura pola Igualdade do IES de Silleda, opinaron sobre os dous volumes publicados e conversaron coa autora con sinceridade e profundidade sobre o texto literario. Rosa Aneiros confesou ao remate dunha conversa engaiolante para os asistentes, que «nos clubes de lectura as autoras enfrontámonos directamente ás novas xeracións». O de onte foi un serán de festa para a lectura, a Xeración da Esperanza tamén está nas lectoras novas. Saímos felices da feira.

[Grazas a Xesús Cociña pola magnífica galería de fotos da presentación de Ámote Leo A.]

Onte 957: Máis libros do ano

Veu esta fin de semana chea de boas noticias de premios. Tras o anuncio do da Crítica 2013 no eido da poesía para Raíz da fenda de Berta Dávila, onte se realizou o ditame dos Losada Diéguez que foron para duas obras editadas por Xerais, Caderno do Nilo de Cesáreo Sánchez Iglesias, na categoría de Creación, e Tastarabás. Enciclopedia de brinquedos tradicionais e uso lúdico da natureza de Antón Cortizas, na de Investigación. Tres libros de excelencia, apoiados polo lectorado, que agora son recoñecidos pola crítica literaria e pola comunidade académica. Tres premios estimulantes que avalan o noso compromiso coa edición cultural, un dos eixos do noso proxecto editorial. Boa colleita a do difícil 2013. Parabéns a Berta, Cesáreo e Antón!!!

Onte 941: A gran escritora cega

sue-townsend_2156355b

A noticia do falecemento de Sue Townsend lembroume a lectura das primeiras entregas do Diario secreto de Adrian Mole, cuxa tradución galega publicamos en Fóra de Xogo hai máis de quince anos. Townsend, escritora de familia traballadora de Leicester, para min foi sempre a mellor cronista da sociedade inglesa popular, aquela que coñecimos hai tres décadas, a mesma que ela novelou na inesquecible serie de sete novelas protagonizadas por Adrian Mole, un adolescente hipocondríaco en tempos da Thacher, un adulto descrido cos gobernos de Tony Blair e a súa decepcionante terceira vía. Ese divertidísimo e contraditorio Mole, que medra novela a novela, a antítese do conformista Peter Pan, convertiuse en icona xeracional e emblema da novela xuvenil inglesa. Ademais, non podo negar que a propia historia persoal de Sue Townsend é conmovedora, como foi a traxectoria do seu personaxe no que hai tantas fíos da súa vida. Foi nai de tres fillos moi nova; aos cincuenta anos quedou cega por mor dunha diabete, o que non lle impediu ditar as súas novelas a Sean, o seu fillo maior, que tamén lle doou un ril hai cinco anos. A pesar desas circunstancias os seus textos non perderon nin o humor nin o sarcasmo crítico. Foi unha autora queridísima polos seus millóns de lectores e lectoras. Rimos moito coas súas novelas. Hoxe agradecemos a súa ledicia corrosiva. Xenial Sue Townsend!!!

Onte 938: «A illa de todas as illas», o booktrailer

Subimos outro excelente booktrailer, o do libro de Xabier P. Docampo A illa de todas illas, no que as ilustracións de Xosé Cobas e as imaxes dalgunhas das películas de aventuras sintetizan en pouco máis dun minuto o contido dunha obra que reivindica os grandes libros de aventuras como fulcrais na conformación da lectura literaria.

Sei que é unha fortuna contar con estas pezas audiovisuais xa que como onte chiaba Javier Celaya o seu uso ten un impacto directo na venda dos libros, segundo un ponente dunha sas actividades previas de The London Book Fair que abrirá hoxe as súas portas. O booktrailer é outra xanela de visibilidade para o libro galego. Paga a pena promovelos e viralizalos.

Onte 937: «As meigas de Lupa», o booktrailer

Espectacular é o booktrailer preparado por La Cosa Gráfica para o libro As meigas de Lupa de María Solar. Sobre a base da BSO de David Alonso Garzón, o equipo de Julio C. Seijas utilizou a técnica do teatro de sombras e dos libros pop up para recrear algunhas das secuencias da novela. Sobre fondos de papel recortado, os actores do grupo Achádego de Lugo recrearon os personaxes da obra. Poucas veces a edición dun libro (en papel e epub) convocou tantos elementos que contribúan a súa visibilización, unha banda sonora orixinal completa, un booktrailer con participación de actores e coidado tratamento da imaxe e unha exposición de espírito didáctico sobre este proceso no Museo Interactivo de Lugo. É difícil para o editor atopar as palabras para expresar a súa gratitude pola xenerosidade e o talento creativo de tantas persoas participantes nos tres proxectos arredor deste libro de María Solar. Beizóns.

Onte 932: Día do libro infantil e xuvenil 2014

DILI_2014_gl

Celebramos onte un novo Día Internacional do Libro Infantil e Xuvenil, unha das datas de referencia do noso calendario do libro e da lectura. Nesta edición resulta significativo, como salientou Francisco Castro, presidente de Gálix, a boa saúde en Galicia deste subsector da edición, sendo maior o seu peso na nosa comunidade (13 % da edición global) ca no medio do sector (7 %). Ademais das súas cifras alentadoras, o libro infantil e xuvenil galego é sinónimo de calidade e excelencia, tanto na tipoloxía do álbum ilustrado, no cómic, como na dos textos literarios e coleccións graduadas de lectura. No entanto, lonxe de calquera tipo de compracencia, o subsector infantil e xuvenil galego ten que afrontar os retos do proceso de hibridación do soporte (a oferta dixital aínda é reducida) coma da súa entrada decidida nos territorios da non ficción, onde a actual oferta presenta importantes carencias. Parabéns, pois, ás autoras, ilustradoras, tradutoras, editoras, bibliotecarias e outras persoas mediadoras por esta angueira compartida.

Escaparate 4/2014: Libraría Suévia (A Coruña)

Libraria_Suevia_01-04-2014

Escaparate da Libraría Suévia da Coruña con motivo do Día Internacional do Libro Infantil e Xuvenil 2014.

Fotografía tirada do Facebook da Libraria Suévia o 1 de abril de 2014.

Escaparate 3/2014: Libraría Biblos (Betanzos)

Biblos_Betanzos_01-04-2014

Escaparate da Libraría Biblos de Betanzos con motivo do Día Internacional do Libro Infantil e Xuvenil 2014.

Fotografía publicada no perfil de Facebook de Biblos o 1 de abril de 2014.

Onte 914: «Penúltimas tendencias»

XG00217101Foi onte o crítico Armando Requeixo quen se ocupou de Penúltimas tendencias, o libro de poemas no que Carlos Negro continúa e profundiza o vieiro aberto por Makinaria de revisión da cultura adolescente actual. Como sinala Requeixo, se en Makinaria abordaba o mundo masculino da velocidade e os seus vehículos, en Penúltimas tendencias aborda a tiranía que sobre as rapazas creou a cultura do fashion & cool & chic & sexy. Dous títulos esenciais no catálogo da nosa colección Fóra de Xogo que contribúen a achegar ao lectorado en formación á poesía (non só a narración), mais que tamén achegan criterios para desmontar prexuízos e alicerzar valores alternativos. Mais se o texto do crítico non abondase, onte lin un comentario dunha lectora de 15 anos, Mariña Gándara, reproducido coma imaxe nun chío de Gracia Sanctorum. Pareceume un texto extraordinario e moi emocionante. Transcribo o derradeiro parágrafo:

Bi4OGSNCUAAj2BgPenúltimas tendencias é a voz de moitas de nós, que estamos fartas de ser etiquetadas con falsos factores que imprimen outros libros, as series, a publicidade. É o son revolucionario que rompe as cadeas da monotonía (…)

Penso que e o libro que debería definirnos na actualidade. A verdadeira cara da muller, o verdeiro grito de guerra; unha guerra entre nós e toda a sociedade que, ao longo de tantos anos, só é capaz de recoñecer á xente de forma superficial.

Un comentario de lectura abraiante pola súa madurez para un libro necesario tanto na formación do criterio do lector literario coma na desmontaxe dos prexuízos sexistas. Recomendo vivamente Penúltimas tendencias.

Onte 912: Incitar á lectura

BitjzaiIYAEw9DgA presentación de onte en Librouro d’ A illa de todas as illas, o libro escrito por Xabier DoCampo e ilustrado por Xosé Cobas, constituíu outra sesión memorable de incitación á lectura. Tras as palabras limiares da editora Helena Pérez, foi o crítico Ramón Nicolás quen de forma maxistral presentou a obra coas doses exactas de brevidade, rigor e gratitude, como corresponde a este subxénero da oratoria. Nicolás lembrou ao comezo cun chisco de saudade a presentación que na Coruña fixera d’ O libro das viaxes imaxinarias e adiantou que consideraba A illa de todas as illas como «unha auténtica alfaia literaria». Tras afirmar que «na literatura infantil e xuvaniel estamos na vanagarda», o crítico salientou catro aspectos fulcrais do libro. O primeiro, a contención e mesura da escrita: «Xabier domina a oralidade e contense na narrativa escrita, ofrecendo unha prosa áxil no que todo está no seu lugar. Traballa a palabra coma ourive. Nada nestas páxinas é secundario, todo é substancial». O segundo, está é unha novela de aventuras nas que se homenaxea ás novelas de aventuras de todos os tempos: «Xabier acada unha alquimia perfecta na narración, conseguindo que o lector se vaia enguedellando nun texto, onde se mesturan os espazos e os tempos de obras de Verne e Stevenson con personaxes como o Capitán Nemo ou John Silver» Outrosí, salientou Nicolás, coa alquimia perfecta acadada entre o texto  de Docampo e a ilustración de Xosé Cobas. O terceiro, a reivindicación da lectura e o seu concepto, para o que Moncho citou unha das frases máis luminosas do texto: «Cando estás a ler un libro, cando les sen atender a cousa ningunha que non sexa a historia que estás lendo, todo canto alí sucede, pásache a ti. E todo canto aconteceu na túa cabeza, mentres lías, acaba por aparecer no libro. ler é iso». E catro, Nicolás gabou o epílogo, «Viviremos, se queremos, nunha illa deserta», un corolario moi valioso que pode ser utilizado como ferramenta didáctica para incitar a lectura, xa que –afirmou Nicolás– «comparto con Xabier a convicción de que non hai bo lector que non teña que pasar pola literatura infantil e xuvenil».