Onte 722: A millonada de Bale

/en , , , , , , , , /por

Rin un pedazo coa páxina de The Guardian na que se pregunta como se podería gastar en España a millonada (85 millóns de libras, cen millóns de euros) que pagou Florentino por Gareth Bale. Utilizando diversas comparacións, o texto facilita a comprensión do que a todas luces semella un caprichoso disparate en termos económicos e sociais do fachendoso empresario do grupo ACS. Cen millóns de euros equivalentes a 25 millóns de tapas de patacas bravas, todo un referente para os millóns de turistas británicos que nos visitan. Máis tamén, unha millonada que supón o salario mínimo anual de once mil traballadores dun estado con seis millóns de persoas desempregadas; un 0,1% da cantidade do rescate público dos bancos e caixas españois ou o equivalente a cantidade que en 2011 o Goberno de Zapatero destinou para axudas «a cultura, lecer e relixión (imaxino que nesta cifra non computa as entregadas á igrexa católica)».

As irónicas comparacións do xornal «laborista», unhas máis afortunadas e documentadas ca outras, expresan entre liñas a necesidade de reconversión do sector do fútbol profesional español. Un formidable tinglado sostido con respiración asistida pola burbulla dos dereitos televisivos e pola tolerancia infinita da Axencia Tributaria e da Seguridade Social coas que os clubes manteñen unha débeda de 524 millóns de euros, na que non se contabiliza a daqueles catro (entre eles o Madrid e o Barcelona) que non se converteron en Sociedades Anónimas Deportivas, de cuxas cifras a administración do estado non ofrece información. Unha millonada á que habería que engadir os case 900 millóns de euros de débeda que os clubes manteñen coas entidades de crédito, algunhas hoxe en mans públicas como Bankia ou Novagalicia. Estas empresas futbolísticas privadas teñen a fortuna de recibir tanto dos bancos como do Goberno un trato extraordinariamente comprensivo e deferente, o que como todos sabemos non sucede con outros sectores industriais e dos servizos nestes tempos de grandes sacrificios, a maior parte a costa da clase traballadora. E se dubidamos deste trato de favor que recibe o fútbol profesional, abonda con ler un artigo moi esclarecedor do economista da Universidade de Vigo Santiago Lago no que se estima que a débeda dos clubes de fútbol só co Estado (eses máis de 500 millóns) é equivalente aos recortes que no ano 2012 se realizaron nas políticas públicas de I+D. Aí queda outra comparación para reflexionar.

O fútbol profesional español precisa un saneamento total. Urxe desatoar as cloacas dos amaños de partidos (outra das formas da corrupción), mais tamén obrigar a todos os clubes a respectar idénticas regras societarias, desde o cumprimento das súas obrigas tributarias, pasando polo establecemento de topes salariais á fiscalización das súas contas. Medidas que, non hai outro remedio, levarían ao severo enmagrecemento que xa padecen os clubes en concurso de acredores (pasoulle primeiro ao Celta durante o seu calvario, sucédelle agora co seu ao Deportivo). Mais serían medidas que a longo prazo redundarían en facer a competición (sobre todo a da primeira división) máis igualada, equitativa e emocionante para as afeccións. Coa ostentosa fichaxe do dianteiro galés, só se incrementa a velocidade dunha carreira cara ningures. Cantas tapas de patacas bravas custará cada un dos goles futuros de Bale?  A cantos postos de traballo con salario mínimo equivalerán cada unha das súas asistencias a Cristiano Ronaldo? Cantos libros se poderían mercar para as bibliotecas públicas con cada unha das súas veloces galopadas?

Publicado en Galicia confidencial.

Onte 715: Galicia e o cliclismo

/en , , , , , , /por

Acerta de cheo a tiriña do Bichero (beizóns, Davila!): da Vuelta o que presta é a paisaxe das Rías Baixas. A pesar da desfeita da beiramar e da onda estremecedora dos incendios forestais (u-lo presidente da Xunta?), o país noso aínda da moi ben na televisión. Mágoa da louzanada continuada destas xornadas, esa reinvención do protocolo institucional que o presidente da deputación de Pontevedra realiza recuperando un dos clásicos do fraguismo: «Quen paga, manda». Sei que foi esta a intención de Louzán e o resto de mandos vigueses do seu partido cando na saída da etapa do Náutico relegaron a un segundo plano a Abel Caballero, o alcalde de todos os vigueses, para que non saíse nas fotografías. Un feito inconcebible en calquera das cidades polas que pasará a proba; un comportamento prepotente e bochornoso de Louzán e López Chaves que amosa un nulo decoro institucional e unha notable falta de deportividade e «fair play», merecedores da desaprobación da cidadanía. Mágoa, tamén, pola ausencia de ciclistas galegos no pelotón, que se produce por vez primeira na última década; un feito ao que non é alleo o proceso protagonizado por Ezequiel Mosquera e a liquidación do Xacobeo acometida polo goberno de Feijóo. O mellor desta Vuelta, a nosa paisaxe.

Onte 714: Fóra de xogo

/en , , , /por

Non é descartable que Charles recibise en fóra de xogo a pelota coa que o Celta inaugurou o marcador no Benito Villamarín. Probablemente foi unha chiscadela da fortuna, que axudou na apreciación do colexiado dunha xogada sempre dubidosa. Desque fóra establecido en 1925, o fóra de xogo, tal como o coñecemos hoxe, foi unha regra polémica, mesmo susceptible de ser modificada. Polo camiño que vai o fútbol, con defensas cada vez máis adiantadas, coordinadas e atléticas, a regra do fóra de xogo afasta o balón das áreas e, polo tanto, son máis escasas as posibilidades de perigo atacante, o que conleva maiores posibilidades de aborrecemento para os seareiros. A diminución da media de goles por tempada é outra proba do carácter antipático para  bancada desta regra. Quizais chegou o momento no que a International Football Association Board, a institución que se encarga de velar polo regulamento, introduza modificacións no fóra de xogo para facer o xogo máis espectacular e equitativo entre defensores e atacantes. Como leo no monográfico «Fútbol en 2030» da revista Panenka (recomendable para os que queren ler de fútbol), os expertos manexan diversas variantes que poderían ser atractivas. A máis doada sería atrasar a liña que delimita a posición ilegal, quizais até chegar á altura da área grande, unha decisión que revolucionaría a esencia do fútbol actual e facilitaría un xogo dinámico e, probablemente, o aumento do número de goles de cada partido. Outra posibilidade, máis conservadora, sería a de permitir a presenza dun atacante en fóra de xogo e só sancionar a súa decisión de combinar con outro xogador ou xogadora. Ou quizais introducir unha regra semellante á utilizada no balonmán de xeito que o fóra de xogo quedase delimitado nunha área curva, que facilitaría o xogo polos extremos. A modificación das regras e os seus impredicibles efectos (no deporte como noutros eidos da vida) é sempre un debate estimulante. Como sinala Christoph Biermann «o fútbol é bonito cando se asemella á vida real: cando avanzas rápido, retrocedes, caes e volves a te erguer». Quizais aí radique o engado do fóra de xogo, da existencia desa liña (fronteira), ás veces de percepción difusa, entre o ser e o non ser, entre o real e o lúdico, como sucede na vida mesma.

Onte 705: A marcha de Andrés Túñez

/en , , , , /por

A máis que probable cesión de Andrés Túñez, con quen esta tempada non conta Luis Enrique, é unha pésima noticia para o celtismo. Mentres o central zurdo de Bertamiráns collerá as maletas (quizais cara a Liverpool ou cara unha cidade española, equipos non lle han faltar), o adestrador asturiano procura no mercado atopar outro defensa do seu agrado. Unha tolería, unha decepción, un capricho, unha «mostra de autoridade» de LE que, fronte a querenza da afección, impón o seu «criterio técnico» apartando de Balaídos a quen foi unha das insignias celestes das últimas tempadas.  Imaxina alquén que Tata Martino fixese a súa chegada a Can Barça outro tanto con Piqué ou Carles Pujol? Unha decisión a do adestrador dificilmente xustificable como medida disciplinaria, xa que sabemos do rigor, profesionalidade e da serenidade do internacional venezolano tanto dentro coma fóra do terreo de xogo. Un «capricho técnico» que evidencia o carácter soberbio dun adestrador –non concede entrevistas aos medios vigueses– que, polo visto neste primeiro mes en Vigo, puxo o seu proxecto (e os seus intereses) sempre por diante dos da sociedade celeste. Non adoito ser agoreiro nin pesimista, mais con este comportamento de adestrador vedette, non é difícil agoirar dificultades no futuro, tanto se o Celta de LE funciona coma se fracasa. Agardo que o bo de Andrés Túñez, un rapaz moi riquiño e un futbolista magnífico, teña lonxe de Vigo o éxito que merece nunha tempada decisiva para a súa participación no mundial de Brasil, o que suporía un fito para a súa traxectoria deportiva e para a do conxunto do fútbol galego.

Gramática do fútbol celeste

/en , , , , /por

Con este artigo inicio a miña colaboración con MeuCelta.com que hoxe estrea nova imaxe. Os meus parabéns e gratitude para este medio celtista publicado integramente en galego.

Son celtista desque meu pai me levaba a Balaídos con apenas tres ou catro anos. A miña infancia está gravada na bancada de Río do vello Balaídos, o estadio que se inundaba, un domingo si e outro tamén, pola subida do Lagares. O Celta daquela, militaba en Segunda, tiña vontade de equipo water-polista, xenuíno representante dunha cidade guindastre, deitada diante da ría, como é Vigo.

O vello Balaídos foi a aula onde aprendín as regras que rexen a gramática do fútbol celeste. Aos seis anos, papá fíxonos socios da grada (aboiante) de Río para seguir o equipo de Ibarreche e Las Heras, que xogaba co Indauchu, co Condal, co Basconia, co Europa, co Langreo, co Coruña (daquela chamábase así) ou co Pontevedra que conseguiría nun derbi co Celta o seu ascenso a primeira división, iniciando a súa inesquecible etapa do «hai que roelo!». Os rapaces do meu tempo tivemos que agardar até o ano sesenta e nove para ver xogar o noso equipo en primeira, feito celebradísimo na cidade que levou ao Faro a entregar (por vez primeira) un póster a cor do cadro de xogadores adestrado por Ignacio Eizaguirre, que decoraría durante anos moitas cociñas e canta taberna ou tenda de ultramarinos había por Vigo adiante. Aquel Celta de Manolo, Costas, Rivera, Abel, Suco ou Lito, un cadro na súa maior parte galego, foi sempre sentimentalmente o meu preferido. Acadou a primeira grande proeza do fútbol galego: xogar en 1972 unha eliminatoria da UEFA fronte ao Abeerden escocés; proeza, ben é certo, que quedou un chisco diminuída pola incapacidade do equipo do olímpico Juan (a nosa maior figura) para conseguir sequera algún tanto (perdimos 0-2 en Balaídos).

Ao remate da miña adolescencia (tras frecuentar moito Riazor, a comezos dos setenta, nos anos nos que fixen o bacharelato na Universidade Laboral da Coruña) e coa conquista das liberdades asumín o pensamento nacionalista e a defensa da lingua. O meu celtismo familiar madurou, da mesma forma, a un celtismo identitario e consciente. Foi cando viñeron dúas décadas do «sobe e baixa» e, máis tarde, as glorias europeas do xogo da serpe, a do mellor Celta das nosas vidas, o de Mostovoi e compañía, polo que hoxe pían algúns e que moi dificilmente volverá.

Creo que no fútbol se xoga, fóra do terreo, unha liga paralela, a das emocións dos seareiros. O fútbol, como case todos os deportes que empregan unha pelota, é na vida o que mellor escapa ás leis da vida. Todos os equipos son máis que un club, son manifestacións de identidades locais e nacionais; e os partidos son expresión da intelixencia en movemento nos que, como dicía André Maurois, se formulan problemas matemáticos de infinita complexidade que se resolven cun alustro, grazas a unha faísca de pensamento activo que posúen os futbolistas xeniais. Aí reside para min a grandeza deste deporte (tan deturpado actualmente polo tinglado económico e mediático), na súa capacidade para unir intelixencia, sentimentos, emocións e identidades.

Concibido o fútbol deste xeito, eu non podo ser máis ca celtista, como outros grandes amigos de meu non poden ser máis ca deportivistas ou seareiros do Club Deportivo Lugo. O Celta, dende a súa fundación, tivo a vontade de ser a primeira selección galega. Hai anos tiven a fortuna de coñecer a Juan Baliño Ledo, un dos impulsores da fusión do Real Vigo F.C. e do Fortuna, os dous equipos que conformaron o Real Club Celta de Vigo e da que esta semana celebramos o noventa aniversario. Baliño contoume emocionado que o grupo de fundadores pretendeu crear un equipo potente que levase as cores da bandeira de Galicia polo mundo adiante. O propio nome do equipo, escollido entre outros tan simbólicos como «Club Galicia» e «Breogán», amosa ese poder identitario galego que posúe o Celta. Durante toda a súa historia, mesmo a pesar da longa noite de pedra da ditadura, este entusiasmo galeguista, pacífico ate o lirismo, formou parte do ADN do Celta e do celtismo. Como a humildade do orzamento e unha aposta decidida pola canteira, pola xente da casa (como dicía meu pai), constituíu a mellor estratexia para soldar os vínculos entre a grada e bancada. Actitudes que, por riba de xogadores, adestradores e presidentes, o Celta non pode perder xa que forma parte da súa gramática esencial e xenuína. Coma sempre o de sempre, ala Celta!

Onte 699: Celta, incógnitas de pretempada

/en , , , , /por

Tras o partido de onte á noite na illa de Madeira, o Celta non despexou as incógintas  que arrastra ao longo de toda a pretempada. Daquela ilusión inicial provocada pola fichaxe de Luis Enrique pasamos á perplexidade pola dosificación dos silencios do adestrador agardando unha chamada de Can Barça e á actual preocupación pola ausencia de gol, un tanto en cinco partidos. Non se lle pode negar ao adestrador asturiano a súa teimosía por inculcar ao cadro celeste un patrón de xogo caracterizado por unha saída ordenada de balón e unha intensidade de presión sobre as tres liñas. Este Celta disciplinado, por fin, sabe a que quere xogar. Unha noticia esperanzadora.

Onte fronte ao Marítimo, Luis Enrique ensinou as cartas do que pode ser o seu once de referencia, ao que só lle faltaba Rafinha lixeiramente tocado. O resultado non me convenceu. A ausencia de Túñez, o primeiro «capricho» serio de Luis Enrique co cadro de xogadores (prefire como central zurdo a Fontás, un xogador da súa confianza persoal), fixo moi vulnerable a defensa nos balóns altos, como puxo en evidencia Cabral facilitando o único gol dos madeirenses. A eficacia do trivote de mediocampistas, no que se integra con total liberdade MKD, malogrouse coa lesión de Oubiña, xogador do que dependerá a capacidade de equilibrar tanto o ritmo de xogo e a estrutura de defensa e ataque como a responsabilidade da distribución sobre as parellas de laterais de balóns que faciliten a superioridade necesaria para que anote Charles. Botouse moitísimo a falta da maxia electrizante de Iago Aspas, que xa triunfa rotundamente en Liverpool, só en parte cuberta pola pelexa e creatividade de Nolito. A pesar de controlar o xogo de forma abrumadora, a derrota do Celta foi inapelable, sobre todo pola súa incapacidade para xerar algo que puidese ser considerado como intimidación atacante.

En resumo: este Celta de LE polo momento non ten gol, depende da presenza no terreo de Oubiña e prescinde caprichosamente dunha insignia celeste como é Tuñez. Polo visto nos catro encontros fronte aos rivais de entidade (ningunha vitoria), a defensa é máis ordenada e o ataque máis plano e previsible ca tempada anterior. Un balance de pretempada decepcionante para un equipo e para un adestrador chamados no campionato de liga a mellorar os resultados lonxe de Balaídos (a lacra do regreso a primeira) e a calidade e atractivo do seu xogo. Este primeiro mes de duro adestramento non despexou as principais incógnitas do proxecto de LE.  O vindeiro 19, diante do Espanyol chega a hora da verdade.

Onte 686: Debut nas Antas

/en , , , /por

O Celta de Luis Enrique non estivo só no seu debut no fermoso estadio das Antas, o pequeno Wembley do Douro. Máis dun milleiro de celtistas acompañámolo na pelexa cos dragóns no día da festa do seu cento vinte aniversario. Foi emocionante o minuto de silencio en homenaxe ás vítimas de Angrois, cunha grande bandeira galega no centro da lameira, transformado axiña nun longuísimo e intenso aplauso de solidariedade. O encontro foi un clásico amigable de pretempada no que chegaron a participar case unha vintena de xogadores de cada equipo. Luis Enrique aproveitou o enfrontamento cun equipazo Champions para probar dous esquemas. Na primeira parte o baseado en cinco defensas, con tres centrais e dous carrileiros; na segunda, unha defensa convencional de catro, incorporando un terceiro mediocentro máis ofensivo, para reforzar a Oubiña quen, en ambos os dous debuxos, funcionou coma eixo de distribución e equilibrio.

A pesar da derrota (o gol do Porto foi en clamoroso fóra de xogo), o Celta amosou cousas moi interesantes, xa que sabe a que quere xogar. Non importaba a rolda de trocos para manter sobre a lameira os debuxos da pizarra de Luis Enrique. Defensivamente demostrou intensidade e rigor, sobre todo na primeira parte cando os dragóns intentaban pechar aos nosos diante de Yoel. Tras o intervalo, coa incorporación de Rafinha na media e de Nolito na dianteira, foi o Celta quen pechou aos portuenses e mereceu o empate. Mágoa do pau nun remate de Nolito (moi asubiado pola bancada, lembrándolle a súa procedencia benfiquista) e do gol feito ao que a porta baleira non chegou David Rodríguez. Foi, tamén neste segundo período, cando Luis Enrique incorporou ás catro promesas do xuvenil (Goldar, Fernán, Borja Fernández e Yelko) e cando se produciu a formidable tangana, na que participaron os bancos de ambos os dous equipos, coa que rematou de forma abrupta o encontro.

Non podo agochar que non esperaba que tanto os dragóns como uns poucos dos seus seguidores fosen moito menos afoutos e cabaleirosos ca aqueloutros dragais galegos das novelas de Elena Gallego. Xa antes de entrar no estadio, cando procurabamos estacionamento (custounos ferro e fariña atopar un oco no barrio xardín das Antas), quedamos parvos cando atopamos un autobús celeste apedrado e con todos os cristais escachados. Como tampouco axudou a nosa tranquilidade vivir tan preto as cargas da policía sobre un grupo numeroso de supporters dos dragóns. Con todo, finalizado o partido, cando regresamos na procura do coche, parolamos devagariño con dous seareiros portuenses moi simpáticos, que moito nos agradeceron aquel memorable 7-0 ao Benfica do 25 de novembro de 1999, na terceira rolda da copa de UEFA, unha das súas maiores satisfaccións como seguidores do Porto, «deberémoslla sempre ao Celta», insistían saudosos. Así se escribe tamén a memoria do fútbol, con vitorias propias e derrotas alleas.

Onte 673: Rafinha

/en , , , , /por

Prefiro dedicar unhas liñas á desmesura da presentación de Rafinha onte en Balaídos ca lamentar esa interminable lea polo liderado da dereita española enzoufada na lameira da corrupción e do seu financiamento ilegal. O éxito do primeiro día en Vigo do fillo máis novo de Mazinho é apenas outro síntoma do entusiasmo desbordado da afección celeste por esta permanencia en primeira, tan imprevista coma esperanzadora. Unha actitude (inusualmente) optimista dunha afección de tradición serena e resignada, protagonizada por unha nova xeración de celtistas que recoñecen na canteira a identidade do seu equipo. Carecemos de referencias para aventurar se o papel desta promesa no cadro de Luís Enrique pode ser desequilibrante, mesmo sobre cal será a súa posición no terreo de xogo; máis non hai dúbida que a súa chegada ao Celta xa contribuíu a aumentar unha descoñecida sensación de euforia. Eis o seu primeiro éxito. Confío que aquel rapaciño, formado no Ureca de Nigrán, desborde na lameira de Balaídos, como sucedeu con Silva, as expectativas xeradas o día da súa chegada. Este Celta semella prudente e prometedor.

Onte 555: Inmadurez

/en , , , , , , /por

Tras o sucedido na noitiña do venres en Riazor, agoiro que o Celta perderá a categoría. Ademais da escasa actitude para encarar un derbi desta importancia (algo que a ninguén debe estrañar xa que Abel Resino coñece pouco os vimbios dos que dispón), o nefasto comportamento na lameira de Iago Aspas e na grada de Hugo Mallo amosou o fracaso da canteira da Madroa, á que a todas luces lle falta unha dimensión formativa. Non abondan as apelacións ao carácter eléctrico do de Moaña (xa chove sobre mollado) nin as desculpas cando quedan desolados no recanto do vestiario nin botarlle a culpa a twitter ou ás provocacións do veterano Marchena. O comportamento das nosas figuriñas en Riazor espiunas, puxo en evidencia a súa inmadurez deportiva, tanto dentro coma fóra da lameira. Deixaron noqueado ao seu equipo, mais tamén baixaron moitos enteiros na súa cotización no mercado do fútbol internacional (outro prexuízo máis para o Celta ao que tanto din querer). Un desastre, sen paliativos. O fútbol é un deporte de balón, mais tamén unha actividade social de primeira orde, razón pola que é exixible a todos os futbolistas profesionais (coma os amadores ou os que están en formación) un comportamento socialmente responsable e estritamente deportivo, guiado polos valores do fair-play cos rivais e da lealtade co propio equipo. Esta é a razón pola que as canteiras deben ocuparse de inculcar eses valores, emarcados nun esencial aspecto formativo da súa actividade. Foi para todos os celtistas o do venres un derbi nefasto, unha vergonza para as nosas cores, mais aínda cando vimos renacer ao Deportivo das mans de quen debía ocupar o banco noso. Ogallá me equivoque, a tempada para o Celta colleu a virada.

Onte 492: Aspas ao Reading?

/en , , , /por

Moito máis relevante ca outra rotineira derrota celeste lonxe de Balaídos, foi onte o ruxerruxe da marcha de Aspas á Premiere league. Segundo o Sunday Times sería o Reading o clube (hoxe na cola da clasificación) que poñería sobre a mesa os dez millóns de euros da cláusula de rescisión. Se así fose, Mouriño empetaría moitos máis cartiños ca os previstos no plan de viabilidade, porén quedarían arruinadas moitas das posibilidades de permanencia xa que o Celta esta tempada padece aspasdependencia. Temo que os cantos de serea do regreso de Fabián Orellana sexas apenas o anzol que a directiva ofreza a unha afección cada vez máis desorientada. A pesar de que creo que esta operación en período invernal pode quedar en auga de castañas, é unha mágoa que non poidamos conservar máis tempo o noso Messi de Moaña. Fútbol é fútbol.