Onte 1558: Usuarias das bibliotecas

Celebrouse onte o Día dos usuarios das bibliotecas públicas, unha efeméride que pretende render homenaxe a todos os socios e socias da rede de lectura pública galega, ao tempo que dar a coñecer os seus servizos e actividades. Sen dúbida unha boa iniciativa, xa que moi poucas veces se salienta na nosa axenda política e cultural a importancia das bibliotecas públicas e do elevadísimo número de persoas que utiliza os seus servizos. Se botamos man dos datos publicados polo INE, correspondentes a 2014, chama moito a atención que en Galicia este colectivo de usuarias de bibliotecas supere o millón de persoas, das que 877.616 son adultas e 145.567 menores. O 37,40 % da poboación galega é usuaria do servizos bibliotecarios, unha porcentaxe que se sitúa dez puntos por baixo da media española, mesmo moi lonxe do 75,2 % de Catalunya ou do 55,5 % da Comunidade de Madrid. No conxunto do estado o número de usuarias é case de 22 millóns, o 47,0 % da poboación, incrementándose ao longo dos útimos anos, coincidindo cos da crise e, paradoxicamente, coa diminución dos recursos públicos destinados ao funcionamento e dotación das bibliotecas. Nunca insistiremos abondo na importancia da biblioteca como a primeira institución cultural pública de cada comunidade local especializada en lectura e acceso á información en todos os soportes e formatos. Apostar pola mellora da rede das bibliotecas públicas é un dos investimentos máis rendibles.

Poema de hoxe 12: «Que é Galicia?» de Lois Pereiro

Portada-1A Terra é o principio, e todo existe nela e para ela.

Lois Pereiro, poemas 1981/1991 (Positivas, 1992)

Campo do Fragoso CLXXII

1452461374726MINGUANTE

O Celta finaliza a primeira volta en fase minguante. Tres claras derrotas nos últimos tres partidos nos que tampouco conseguiu marcar. A pesar da súa entrega xenerosa e de persistir no empeño táctico de Berizzo, diante do Atlético de Madrid de Simeone foi moi inferior en todos os ámbitos, tanto no táctico coma no físico, e puxo en evidencia as carencias dun cadro moi curto en efectivos nunha competición por riba adulterada polos intereses dos clubes máis poderosos. O feito de que Simeone aliñase a Augusto en Balaídos, ademais dun xesto de escasa elegancia por parte dos colchoeiros, puxo en evidencia a esperpéntica desigualdade na pelexa entre os dous clubes.

Fronte a un rival moi duro de roer, o Celta expresou algunhas das súas carencias. A primeira, a da ausencia de Augusto por diante da defensa, facilitando a saída ordenada e as recuperacións, tarefa que Radoja, aínda moi fráxil, tras a súa operación cirúrxica, non foi aínda capaz de asumir coa mesma eficacia. A segunda, a ausencia de Nolito e a súa capacidade para atopar superioridades en espazos en apariencia baleiros, desfai a fluidez do tridente atacante, que marabillou ao comezo de tempada, facilitando a marca sobre Orellana e Aspas.

Simeone chegou a Balaídos coa pizarra de Berizzo ben aprendida. Mesmo na previa xogou co conto de que “o Celta xogaría e o seu equipo agardaría a súa oportunidade”. Non foi nin moito menos así. O Atlético foi superior ao Celta no xogo sen balón, onde dispuxo dun rombo de catro mediocampistas que coa súa dureza e intensidade características afogou a saída do balón celeste. Gabi perseguiu a Orellana, coa intención de anulalo por arre ou por xo, consciente Simeone de que das biqueiras do poeta chileno saen a maior parte das superioridades celestes. Como Aspas foi sometido tamén a unha marcaxe severa, no seu caso combinada polos centrais atléticos, Giménez e Godín, que conseguiron desubicar ao xenio de Moaña. Mais o Atlético tamén foi superior no xogo combinativo, onde a velocidade de Griezman e Saúl abrían con maior facilidade da prevista a defensa nosa.

Durante a primeira parte, o Celta só dominou durante o primeiro cuarto de hora, mais non chegou a contar con oportunidade ningunha. Tras un cuarto de hora de tenteo e un xute envelenado de Griezman, os de Berizzo medrosos asumiron que en día de semellante treboada abondaba con aguantar da igualada. Porén, coa reanudación, Simeone non o dubidou e foi decidido a polos tres puntos que farían ao seu equipo campión de inverno. Abondoulle intensificar a presión sobre Hernández e Radoja e, transcorridos apenas dous minutos, nunha gran xogada combinada de Koke e Vietto, Griezman, o mellor xogador sobre a lameira, inagurou a táboa de marcas.

Como é adoito nestes casos, os de Berizzo non deron o partido por perdido e ofreceron os seus minutos máis emotivos e vibrantes. Un contragolpe orixinado por un envío de Sergio sobre Orellana e un cambio de banda de Iago sobre Wass expresaba a vontade celeste de non renderse. Mais non foi posible, nin sequera cando pareceu o ballón sobre a lameira cada vez máis pesada. Carrasco, que substituíu a Augusto (moi asubiado), liquidou o encontro nunha boa xogada na que caneou a Cabral e superou a Sergio. Os minutos finais expresaron a impotencia celeste, tamén física, e a torpeza de Berizzo para introducir os trocos no tempo oportuno, mesmo cando algúns dos xogadores como Radoja, Hernández ou Wass estaban literalmente fundidos.

Non hai dúbida de que o equipo noso entrou en fase minguante. Agardemos que coa recuperación de Nolito e a incorporación das prometida fichaxes do mediocampista e dun xogador de banda inicie a segunda volta en fase crecente, recuperando a súa demostrada capacidade para marcar e puntuar.

Poema de hoxe 11: Haiku de Xabier DoCampo

Cartel Xabier DocampoToco cos dedos

a luz nova do día.

Pasos tan lenes.

Xabier DoCampo en Libro do Mal Amor (IES Laxeiro, 2015)

Onte 1557: Os 60 de Suso de Toro

suso_de_toro_60O noso benquerido Suso de Toro celebrou onte o seu sesenta aniversario. Unha ledicia para as moitas persoas que o queremos e admiramos. Tras o regreso á docencia e o abandono da profesión de escritor en lingua galega, que durante dúas décadas exerceu con admirable dedicación, Suso deixou un baleiro na narrativa galega contemporánea da que é trabe de ouro. A súa pentaloxía alboral formada por Polaroid (1986), Land Rover (1989), Ambulancia (1990) Tic-Tac (1993) e A sombra cazadora (1994) revolucionou os camiños diversos da narrativa galega e abriu novos públicos para ela. Unha proeza que non foi aínda recoñecida como merece. Sen esquecer que os seus libros de ensaio, dende F.M. (1991), Ten que doer (2004) a Inmateriais (2013), compuxeron un discurso crítico sobre o estado das artes e a construción da nación dende a palabra. Inquedo, comprometido, xeneroso até o delirio, disposto sempre a dar a cara, a botar unha man no labor colectivo, Suso continúa compartindo opinións nos medios dixitais galegos, españois e cataláns. Todos os nosos abrazos e beizóns para o noso Suso.

Poema de hoxe 10: «Xardín de inverno» de Ledicia Costas

xardin_de_invernoaproveito eses momentos para correr

entre as bicicletas da infancia

no colo da memoria intacta

Ledicia Costas, Xardín de inverno (Everest, 2012)

Onte 1556: Acordo acrobático

david_friedrichUn xornalista italiano cualificou como acrobático o acordo acadado onte entre JxS e Cup que investirá o luns a Carles Puigdemont como novo presidente da Generalitat durante os vindeiros dezaoito meses da que os asinantes denominan como «lexislatura de desconexión». Un acordo que tamén debe ser cualificado como histórico, xa que para os soberanistas supón, tras a suspensión por parte do Constitucional da declaración de independencia do 9 de novembro, a continuidade do «procès» e das medidas de desconexión con España alí previstas. Un acordo que, ademais, determinará o futuro inmediato da política española, tanto na formación do futuro goberno como no proceso de fragmentación e consolidación de novas forzas políticas, singularmente as artelladas arredor de Podemos.

Xaora, este acordo amosa que tras un proceso de diálogo sen exclusións nunha negociación política os resultados poden ser raros ou imprevistos. Así sucedeu nas últimas corenta e oito horas catalás, fose por que ambas as dúas partes negociadoras precisaban acordar, xa que outras eleccións fundirían o «procès», a Mas e quizais á propia Cup (a Generalitat con certeza manexaría as súas enquisas), fose pola capacidade persuasiva dos mediadores da Asemblea Nacional Catalá (ANC) ou pola audacia, afouteza ou intelixencia dos protagonistas. Nese contexto enténdense que ambas as dúas partes sacrificasen algunhas das súas pezas, JxS a presidencia para Mas, a Cup dúas das súas actas e a composición do seu propio grupo parlamentario.

No entanto, é máis dificilmente explicable o patético exercicio de adanismo de Artur Mas anunciando e interpretando en clave persoal o acordo, tanto fachendeando de que «lograron o que as urnas non nos deron» como aludindo aos sacrificios dos que serán socios de lexislatura do seu partido, o mesmiño que el se compromete a refundar. Un espectáculo que imaxino avergonzou ás máis de tres mil persoas que participaron na última asemblea da Cup.

Secomasí, para comprender dende Galicia a complexidade do acordo e mesmo para non perder os detalles do contexto, é máis aconsellable ca nunca consultar as interpretacións que fan os diversos medios cataláns, o que non servirá, ademais, de vacina fronte a treboada unionista que con certeza se aveciña.

Onte 1555: «45 years»

45_yearsPara o meu abraio, en 45 years Charlotte Rampling conserva aquela ollada triste de Il Portiere di notte que a converteu nun dos mitos eróticos da miña xeración. Nunha interpretación marabillosa, no film de Andrew Haig, Rampling cóntao todo cos seus ollares, que expresan as fases dun proceso de desencanto e destrozo interior dunha muller que tras catro décadas e media de «feliz matrimonio» comprende nunha semana que o amor foi derramado polo tempo e o peso das lembranzas. Baixo a aparencia da crónica dunha parella no abrente da vellez e a súa fraxilidade, que xa sofre o personaxe masculino, Haig narra con sutileza o esgazamento das súas identidades. A austeridade visual, a utilización da elipse, os diálogos esenciais, a atmosfera húmida e ventosa de Norfolk salientan a dúbida da protagonista: «pagou a pena compartir a vida enteira cunha persoa á que se descoñece?» A derradeira escena, bailando Smoke Gets in Your Eyes, expresa a ollada da desolación. Inesquecible tristeza de Charlotte.

Poema de hoxe 9: «O punto de maduración» de Luisa Abad

A mora

agarda por min na silveira

no punto de maduración

Luisa Abad, O punto de maduración (2015)

Onte 1554: «Para onde imos cando desaparecemos»

XG00243401Entre as nosas primeiras novidades está Para onde imos cando desaparecemos, un álbum de Isabel Minhós e Madalena Matoso, publicado en 2012 por Planeta Tangerina. Unha obra sobre a morte, que descubrín remexendo na libraría da Tate Modern. Un libro de preguntas e respostas sobre os misterios do cotián que suscitan dúbidas na cabeciña dos picariños: «Para onde irán os calcetíns cando desaparecen? E as pozas de auga? E as nubes para onde irán? E o Sol? E a neve? E o barullo para onde vai cando desaparece?» «Nada dura para sempre», eis a sentenza clave que amosa a finitude da vida, a paradóxica existencia da nada e da ausencia. Un libro que trata da morte sen falar dela de forma explícita. Un álbum para conversar cos picariños sobre cousas que a eles moito interesan. Un libro importante.