Listado de la etiqueta: novacaixagalicia

Teatro cine Fraga

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao futuro do Teatro cine Fraga:

O anuncio da Xunta de Galicia e da Deputación de Pontevedra de mercar case a partes iguais o cine-teatro Fraga por 9,3 millóns de euros para destinalo a usos socioculturais é aparentemente unha noticia excelente para a cidade de Vigo e a súa área metropolitana. Semella que despois de vinte e tres anos do peche das súas tres salas de proxección, como pasados trece anos da interrupción das obras de rehabilitación dirixidas polo arquitecto César Portela e avanzadas nas tres cuartas partes, poderá sacarse do abandono un edificio emblemático, que forma parte da memoria sentimental de varias xeracións da veciñanza viguesa. Porén, o anuncio dos presidentes Alfonso Rueda e Luís López, con clara intención de contribuír a incrementar o protagonismo do que en Vigo carece hoxe o Partido Popular de Galicia, abre tamén moitas dúbidas, xa que son varias as cuestións de calado que deben ser consideradas para a resolución satisfactoria do caso, tanto as que atinxen a súa transformación imprescindible nun centro cultural público e os usos aos que será destinados os seus diversos espazos, como as referidas á xestión e financiamento da programación das súas actividades e mantemento das súas instalacións.

Debate cidadán necesario no que tampouco poden quedar fóra as condicións e mesmo o importe de venda dun inmoble, que non o esquezamos, fora adquirido por Caixa Galicia en 2001 á familia Fraga polo equivalente a 7,5 millóns de euros e pasou nove anos despois a pertencer a Novacaixagalicia, entidade que sería rescatada en 2014 como Nova Galicia Banco por 9.052 millóns de euros  do Fondo de Reestruturación Ordenada Bancaria (FROB), que tras ser poxada por Banesco en 1.003 millóns de euros, utilizará o nome comercial de Abanca e asumirá as súas propiedades, entre elas a do Fraga. Unha década máis tarde esta compra da Xunta de Galicia e da Deputación de Pontevedra do inmoble da rúa Uruguai ten como primeiro beneficiado a Abanca, mesmo a pesar de ser responsable do seu abandono e de ser incapaz de desenvolver un proxecto sostible, como recoñeceron os responsables da propia entidade financeira. Un traspaso ao ámbito público para o que existían outras alternativas sobre a mesa, que non comprometían máis cartos das administracións, como a dunha cesión ao concello de Vigo para facer do Fraga o gran teatro público do que carece a cidade metropolitana, vella reclamación das entidades veciñais e das artes e das letras viguesas.

Outro debate esencial no caso do Fraga é o referido ao plan de usos dos espazos recuperados polo proxecto de rehabilitación de César Portela, que debe manter a identidade do edificio proxectado polo arquitecto Luis Gutiérrez Soto e soñado polo empresario Isaac Fraga como a mellor e máis suntuosa pantalla de  Galicia, á altura das que vira nos Estados Unidos. Conservar os usos do Fraga como primeiro cine e teatro público de Vigo cae de caixón, mais obriga a desenvolver unha programación anual cinematográfica, musical e das artes escénicas de calidade á altura da instalación. Como obriga no proceso de rehabilitación pendente a instalar no auditorio de 1.200 localidades o maxestoso órgano de tubos do que falaba nestas páxinas hai pouco Alejo Amoedo ou dotar dos medios técnicos necesarios para a escena e para convertela tamén na sede das orquestras viguesas. Sen esquecer, que nunca debería de perder o seu carácter como sala cinematográfica permanente, o que sería factible creando a sede viguesa da Filmoteca de Galicia, entidade que forma parte do Centro Galego das Artes da Imaxe, instalada dende hai décadas na Coruña. Como nesta dimensión do Fraga como centro das artes audiovisuais, pagaría a pena recuperar o proxecto do Centro Galego de Fotografía, canto menos para crear unha moderna Fototeca, desde a que acceder e poñer en valor os fondos dos arquivos fotográficos e cinematográficos vigueses.

Con todo, a creación do Teatro cine Fraga, obriga a acordar entre as catro administracións públicas (Concello de Vigo, Deputación de Pontevedra, Xunta de Galicia e Goberno de España) un modelo corresponsable de financiamento e xestión, no que tamén se podería contar con recursos de patrocinios privados. Un modelo para o que se podería botar man da experiencia do Marco que, a pesar das súas dificultades, amosou a viabilidade dunha xestión cultural profesional, rigorosa, independente e avalada polos poderes públicos. Sen arriscarse a forxar ese gran acordo polo primeiro teatro público de Vigo do século XXI, un proxecto apoiado polo tecido cultural e asociativo vigués, todo o anterior pode quedar en auga de castañas. Xaora, a recuperación do Fraga é unha obriga cidadá, debendo renacer con aquel espírito modernizador e coas miras no futuro co que foi concibido hai setenta e cinco anos polo seu fundador Isaac Fraga.

Espolio para Galicia

No artigo da semana de Faro de Vigo alerto sobre o futuro moi incerto da Fundación Novacaixgalicia.

A liquidación das caixas de aforros galegas é un dos temas que maior indignación e perplexidade cidadá provoca. Con todo o que choveu, xa é imposible negar o rotundo fracaso da operación de fusión, auspiciada pola Xunta de Galicia e tutelada polo seu presidente Alberto Núñez Feijoo, no marco do proceso de reestruturación e centralización do mapa do sector financeiro español reducido a catro ou cinco grandes bancos, onde non ten cabida unha entidade galega, a pesar de contar co 40% da cota do seu mercado e supoñer a súa actividade o 10% do PIB da nosa comunidade.

Como é imposible negar a responsabilidade dos grandes directivos (con soldos desorbitados e xubilacións millonarias) das dúas caixas, que conduciron (algúns durante décadas e de forma personalista) ás institucións á semellante desfeita, na que se leva reducido o cadro de persoal case nun sesenta por cento e na que se anuncia o despido doutras 2.500 persoas. Como é imposible non recoñecer un escándalo na estafa monumental das participacións preferentes e subordinadas, que poden arruinar a máis de 90.000 aforradores galegos, a pesar de contar coa defensa do Fiscal superior do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia e do apoio cidadán nas súas mobilizacións. Como é xa moi difícil aventurar outro escenario para o futuro do banco hoxe nacionalizado que non sexa o de ser adquirido a prezo de ganga por unha das entidades sobreviventes para transformalo na súa franquicia no mercado galego.

Se todo o anterior non abondase, o colofón de semellante desfeita púxoo o recente anuncio do FROB (institución controlada polo Banco de España e o Ministerio de Economía) de que “o valor económico de Novagalicia Banco dá un resultado negativo de -3.091 millóns de euros”, colocando á Fundación Novacaixagalicia ao bordo do abismo. A entidade que xestiona a obra social e cultural das caixas, até agora propietaria do 6,84 % de NCG Banco, no momento no que o banco reciba “a inxección de 5.425 millóns de euros” do estado, procedentes do rescate solicitado á Comisión Europea, perderá toda a súa participación na entidade e a partir de 2014 quedará á intemperie sen posibilidade de recibir dividendo ningún para o seu funcionamento. Sucederálles outrosí aos setenta accionistas privados galegos que de forma testemuñal entraron a formar parte do capital fundacional de NCG Banco. Falando en prata, se un milagre non o remedia, tras 132 anos desaparecerá a caixa de aforros que fundou o 15 de xaneiro de 1880 o primeiro conde de Torrecedeira e o concello de Vigo. Confirmaríase así un auténtico espolio para Galicia, que no proceso de remodelación financeira perdería tanto as súas entidades (alá foi tamén o Banco Pastor) coma a súa máis importante entidade sociocultural.

Neste contexto, non se pode minusvalorar de xeito ningún a trascedencia do labor social, asistencial, solidario, educativo e cultural dunha entidade como a Fundación Novacaixagalicia que no ano 2008 chegou a dispoñer para a realización do programa das súas actividades dun orzamento de 146 millóns de euros, cantidade reducida a 35 millóns en 2012. Quen aínda teña dúbidas a este respecto, aconsello que compare estas cifras coas partidas dos orzamentos da Xunta de Galicia ou do Goberno de España para finalidades semellantes.

Co escenario deseñado polos responsables do FROB para Novacaixagalicia agóirase un panorama desolador: a desaparición dos programas para maiores e dependentes e o peche dunha rede de vinte centros asistenciais, de catro bibliotecas públicas especializadas, ademais de media ducia de escolas infantís, tres grandes centros de formación profesional e media ducia de centros de formación empresarial (incluída a Escola de Negocios da avenida de Madrid). Outrosí é probabe que suceda coa rede de centros sociais e culturais, que ofrecen unha programación de referencia no eido das artes plásticas, da música e do teatro. Sen esquecer os programas de bolsas universitarias no estranxeiro ou de iniciación profesional, os programas de apoio directo ao voluntariado e ás organización non gobernamentais, vitais nun momento coma o actual no que a desigualdade medrou en Galicia á mesma velocidade de vertixe ca precarización e o desemprego. Por non falar da incerteza que neste contexto provoca o destino que poida ter a colección de Arte de Caixanova, parte do patrimonio galego, ou o futuro dos edificios emblemáticos da fundación nas diversas cidades.

A desaparición da Fundación Novacaixagalicia, un patrimonio construído co aforro de varias xeracións de galegos e galegas, constituiría unha catástrofe para Galicia da que non temos precedentes, un tsunami social e cultural diante do que non pode permanecer máis tempo indiferente e conformista o actual Goberno Galego e o seu presidente.

Onte 447: Nin caixa nin banco

Non hai volta, fracasou o proxecto, non haberá nin caixa nin banco galego. Despois de despedir a 2.500 persoas, tras recibir máis de sete mil millóns de cartos públicos (FROB e rescate europeo incluídos), tras realizar unha quita de preferentes e subordinadas de entre o 30 % e o 70 %, en definitiva, tras ser convenientemente estilizadas, o que foron as caixas galegas transformaranse en franquicia comercial no noso país dun dos grupos bancarios españois. A posibilidade dunha entidade financeira galega (pública ou privada) quedou en augas de bacallao. Quizais outro fracaso de Galicia, que ameaza con extinguirse como entidade política. O máis probable é que fose un acordo entre o Goberno de Rajoy e a Comisión Europea, representada por Joaquín Almunia, o que decidise manter como entidade a Bankia e vender ou liquidar (nun prazo de cinco anos) a Novagalicia banco. Estes responsables deberían das explicacións que xustificasen a diferente vara de medir nun e noutro caso.

Obra Social

No artigo da semana de Faro de Vigo, ao fío da absorción do Banco Pastor e da desfeita das caixas, denuncio a situación na que queda a Obra Social da que foron as entidades financeiras galegas.

Unha semana abondou para liquidar o poder financeiro galego. Tras a nacionalización de Novacaixagalicia polo FROB, coa inevitable absorción do Pastor polo Banco Popular remata a historia do primeiro banco galego, fundado hai máis de dous séculos no porto da Coruña por José Dalmau Batista e José Pastor Taxonera co obxectivo de xestionar os aforros dos emigrantes. Galicia queda máis enfeblecida, máis incapaz de asumir riscos, máis dependente, á intemperie dos efectos dunha crise que ameaza, tamén, con levar por diante as posibilidades do seu autogoberno.

Neste contexto de desamparo, as indemnizacións millonarias recibidas por José Luís Méndez, tras a súa xubilación en Caixa Galicia, e polo equipo directivo da Caixanova, tras abandonar a caixa fusionada, constitúen un escandalo para unha cidadanía asombrada diante de semellante descontrol e tan escasa fiscalización das autoridades do Banco de España. Máis aínda cando somos todos os cidadáns os que pagamos a escote estas cantidades desorbitadas sexa por medio das comisións bancarias (cada vez máis elevadas e menos xustificadas) ou por medio dos impostos que nutren os fondos públicos que rescataron as caixas. No entanto, sendo a cuestión das indemnizacións indignante e merecedora de primeira plana, non pode agochar o desastre maior que, sen paños quentes de ningún tipo, supón para Galicia perder as súas tres derradeiras entidades financeiras. Un feito que terá consecuencias negativas para o funcionamento das nosas PEMES e das actividades de autónomos e profesionais, os seus principais clientes. Sen esquecer a inevitable diminución dos beneficios sociais que até agora o Banco Pastor achegaba á Fundación Barrié ou as caixas proporcionaban á Obra Social e Cultural de Caixanova e á Fundación Caixa Galicia. Un problema gravísimo que afecta a servizos sociais, asistenciais e educativos, como á conservación do patrimonio galego ou á promoción das artes e das letras.

Sabemos que no futuro non se van dispoñer dos cen millóns anuais que as dúas caixas achegaban á súa Obra Social, dos que un terzo deles eran destinados a proxectos asistenciais (dende programas de envellecemento activo da rede de Centros de Maiores á asistencia de persoas dependentes) e outro terzo as actividades culturais e artísticas (teatro, música, danza, cine, exposicións) que se desenvolven no seus 97 edificios sociais e culturais, onde se expoñen pezas da súa colección de arte, probablemente a máis valiosa das existentes en Galicia. Sen esquecer os fondos destinados ao sostemento dos seus centros educativos, algúns tan emblemáticos como o Colexio Fogar de Vigo, ás bolsas de iniciación profesional, os programas de asesoramento gratuíto de PEMES ou os de conservación medioambiental, como as famosas “Operación Carballo” e “Operación Castiñeiro”. Todos os datos indican que as reservas de 96 millóns, previstas para os tres vindeiros exercicios, serán insuficientes para o mantemento de toda esta Obra Social, máis aínda cando existe a posibilidade de que unha parte puidese ser utilizada para aumentar a capitalización da NCG no banco hoxe nacionalizado. O futuro de todos estes programas sociais, educativos e culturais, o corazón máis valorado do labor das caixas que foron nosas, queda no aire.

Outrosí sucede coa Obra Social do Pastor, artellada na Fundación Barrié, que non fai falta ser adiviño, a pesar dos desexos dos seus responsables, tamén se verá afectada coa absorción do seu banco. As consecuencias para a cultura galega da diminución da súa actividade poden ser preocupantes, xa que a Barrié é a entidade que achega os fondos principais dalgúns proxectos fulcrais para a posta en valor do noso Patrimonio, dende a restauración da catedral de Santiago, con especial atención ao Pórtico da Gloria, até a súa posta en valor no catálogo das súas publicacións, pasando polo seu apoio ao funcionamento da Real Academia Galega, con especial atención ao seu Seminario de Lexicografía. Sen falar das bolsas da Barrié para a formación de estudantes no estranxeiro, no apoio á investigación ou nos servizos sociais a dependentes.

Se non abondase, a crise da Obra Social das entidades financeiras galegas coincide coa redución brutal dos fondos das administracións públicas destinados ás mesmas finalidades. Roberto Varela, o conselleiro de Cultura, recoñecíao esta semana de forma dramática, referíndose ao mantemento de pezas principais do Patrimonio galego: “Non temos fondos abondos para facer fronte ás necesidades”. O presidente da Xunta de Galicia, a administración con competencia exclusiva sobre todas estas materias de Educación, Cultura e Servizo Sociais, algo debería dicir sobre como ten pensado afrontar esta situación de auténtica emerxencia.

Onte 14: Galicia quedou sen caixa

Lin que García de Paredes, o director adxunto de Novacaixagalicia prexubílase con 51 anos. Durante un anaco quedei conmocionado, xa que é a primeira vez que sei de algúen que se «prexubila» sendo máis novo ca min, o que debería supoñer outro síntoma de que me estou facendo maior. Mais comprendín que esa «saída» ben pouco tiña que ver co devalo da idade, como hai días sucedeu coa do seu compañeiro José Luís Pego (54 anos), xa que con certeza irá acompañada dunha indemnización elevada, pagada cos fondos públicos do FROB. A esta altura xa ninguén pode negar o fracaso do proxecto de fusión da caixa galega que eles dous conduciron, titorizada por Blanco e Feijóo. Galicia, magoadamente, quedou sen caixa. Como tampouco se pode negar que Pego e Paredes non tiñan espazo ningún no proxecto de Castellanos, que deixou os aforros de milleiros de galegos en apenas o 15% do capital dunha entidade, hoxe de capital público, mais que será privatizada no futuro. Mentres, Julio Fernández Gayoso participa na inauguración doutro auditorio «de la caja» co mesmo sorriso daquel día no que acompañou a Portanet a visitar os primeiros pisos de Coia. E, grazas ao Faro, sabemos que o Banco de NCG vai ser conducido a toda velocidade. Todo vai ir ben.

Caixa, a nosa

No artigo da semana de Faro de Vigo propoño unha análise sobre o futuro de Novacaixagalicia, ao fío do noso decreto que establece a bancarización das caixas. Un desafío, tamén, para o autogoberno galego.

A maioría das caixas de aforros deixarán de selo antes do verán. O anuncio da ministra de Economía de introducir novos e moi esixentes criterios de solvencia non deixa lugar a dúbida ningunha: rematado o proceso de concentración que reduciu en 2010 o número de caixas, iníciase a segunda fase, a de bancarización. Péchase así un planificado proceso de reconversión que transformará a estas entidades territorializadas de economía social en bancos. Amparado o Goberno, e contando co apoio da oposición conservadora, nos argumentos da crise da débeda soberana española e das dificultades do conxunto do sector financeiro (tanto de bancos como de caixas) –sen dúbida, froito dos excesos da década da burbulla inmobiliaria, en boa medida ignorados pola laxitude no seu control por parte das autoridades do Banco de España– acádase o obxectivo perseguido polo “lobby” bancario privado de desfacer unha rede de caixas que na actualidade supón unha durísima competencia para o seu negocio, xa que conta coa metade do mercado en España.

Semella que neste proceso privatizador das caixas, un dos obxectivos é reconducir as fusións intrarrexionais, como a que supuxo a creación de Novacaixagalicia (NCG). É cada vez máis evidente que ao Goberno e ao Banco de España do poderoso MAFO non lles chistan estas novas caixas fusionadas sen acudir a fórmula do SIP desterritorializado, e polo tanto, á creación dun banco. Razón que explica a actual esixencia a estas novas caixas duns criterios para o seu capital de calidade moi superiores aos requiridos aos bancos e aos asumidos nos seus protocolos de fusión ao abeiro dos acordos de Basilea III. Unha decisión que compromete o futuro de NCG, mais tamén unha medida que supón un retroceso para o autogoberno galego, xa que esta bancarización da nosa caixa deixaría en papel mollado unhas das competencias exclusivas recoñecidas no artigo 30 do Estatuto de Autonomía de Galicia.

Sería para botarse a chorar que Galicia quedase sen un sector financeiro propio, xa que este é unhas condicións indispensables para a súa vertebración de país. Como sería dramática a exclusión financeira que podería provocar a desaparición da rede territorial da caixa, mesmo en prazas onde sabemos as súas sucursais non son rendibles, unha función social esencial que achega servizo a milleiros de libretistas humildes, pensionistas, comerciantes, pequenos emprendedores dos máis diversos sectores económicos e pequenas e medianas empresas moi pegadas á economía cotiá de cada comunidade local. Como sería terrible para o funcionamento dos nosos aínda precarios servizos sociais de atención aos maiores, dependentes ou persoas con descapacidade prescindir do apoio da súa obra social. Como sería brutal para o sector da cultura non contar co soporte da Fundación Novacaixagalicia e da programación das diversas expresións das artes, da nosa lingua e da nosa cultura ofrecida na completísima rede de centros culturais da entidade. Se a nosa caixa deixa de selo e se converte noutro banco máis, afastado do territorio e sen outro corazón que obter o máximo beneficio, quen e como se cubrirán as súas funcións actuais?

No marco das esixencias ineludibles requiridas polo Goberno e polo Banco de España, compételle aos xestores de NCG a responsabilidade de artellar coa maior premura unha solución que atenda tanto a dimensión financeira e política como social e cultural que ten a entidade. Unha solución que asegure a súa galeguidade e solvencia permitíndolle así continuar co seu papel esencial na nosa economía social. O xestores de NCG poderán escoller entre varios camiños. O primeiro e máis desexable, apostar por continuar sendo unha caixa, abrindo o seu capital a cotas participativas suscritas por entidades privadas (empresas e particulares) e públicas (mesmo a Xunta de Galicia). O segundo e máis complexo, promover a creación dun novo banco e unha fundación para a xestión da súa obra social e cultural, unha solución semellante á anunciada por “La Caixa”. Dúas saídas en clave galega, que non deberían ser imposibles nun país que conta con cinco das maiores fortunas privadas de España, que, até agora, teñen recibido bastante máis do país dos galegos do que elas lle teñen achegado. De non seren viables estes dous escenarios orientados con sentido galego, á NCG quédalle a posibilidade de integrarse nunha SIP con outras caixas, o que suporía a súa desterritorialización e bancarización, ou agardar a ser nacionalizada despois do verán e, máis tarde, vendida xa ao mellor postor. Neste difícil e complexo proceso, o papel facilitador e integrador da Xunta de Galicia e dos partidos políticos é vital para xerar apoio cidadán e confianza nos investidores. Estamos diante doutro reto determinante para o futuro do noso autogoberno.