Espolio para Galicia

No artigo da semana de Faro de Vigo alerto sobre o futuro moi incerto da Fundación Novacaixgalicia.

A liquidación das caixas de aforros galegas é un dos temas que maior indignación e perplexidade cidadá provoca. Con todo o que choveu, xa é imposible negar o rotundo fracaso da operación de fusión, auspiciada pola Xunta de Galicia e tutelada polo seu presidente Alberto Núñez Feijoo, no marco do proceso de reestruturación e centralización do mapa do sector financeiro español reducido a catro ou cinco grandes bancos, onde non ten cabida unha entidade galega, a pesar de contar co 40% da cota do seu mercado e supoñer a súa actividade o 10% do PIB da nosa comunidade.

Como é imposible negar a responsabilidade dos grandes directivos (con soldos desorbitados e xubilacións millonarias) das dúas caixas, que conduciron (algúns durante décadas e de forma personalista) ás institucións á semellante desfeita, na que se leva reducido o cadro de persoal case nun sesenta por cento e na que se anuncia o despido doutras 2.500 persoas. Como é imposible non recoñecer un escándalo na estafa monumental das participacións preferentes e subordinadas, que poden arruinar a máis de 90.000 aforradores galegos, a pesar de contar coa defensa do Fiscal superior do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia e do apoio cidadán nas súas mobilizacións. Como é xa moi difícil aventurar outro escenario para o futuro do banco hoxe nacionalizado que non sexa o de ser adquirido a prezo de ganga por unha das entidades sobreviventes para transformalo na súa franquicia no mercado galego.

Se todo o anterior non abondase, o colofón de semellante desfeita púxoo o recente anuncio do FROB (institución controlada polo Banco de España e o Ministerio de Economía) de que “o valor económico de Novagalicia Banco dá un resultado negativo de -3.091 millóns de euros”, colocando á Fundación Novacaixagalicia ao bordo do abismo. A entidade que xestiona a obra social e cultural das caixas, até agora propietaria do 6,84 % de NCG Banco, no momento no que o banco reciba “a inxección de 5.425 millóns de euros” do estado, procedentes do rescate solicitado á Comisión Europea, perderá toda a súa participación na entidade e a partir de 2014 quedará á intemperie sen posibilidade de recibir dividendo ningún para o seu funcionamento. Sucederálles outrosí aos setenta accionistas privados galegos que de forma testemuñal entraron a formar parte do capital fundacional de NCG Banco. Falando en prata, se un milagre non o remedia, tras 132 anos desaparecerá a caixa de aforros que fundou o 15 de xaneiro de 1880 o primeiro conde de Torrecedeira e o concello de Vigo. Confirmaríase así un auténtico espolio para Galicia, que no proceso de remodelación financeira perdería tanto as súas entidades (alá foi tamén o Banco Pastor) coma a súa máis importante entidade sociocultural.

Neste contexto, non se pode minusvalorar de xeito ningún a trascedencia do labor social, asistencial, solidario, educativo e cultural dunha entidade como a Fundación Novacaixagalicia que no ano 2008 chegou a dispoñer para a realización do programa das súas actividades dun orzamento de 146 millóns de euros, cantidade reducida a 35 millóns en 2012. Quen aínda teña dúbidas a este respecto, aconsello que compare estas cifras coas partidas dos orzamentos da Xunta de Galicia ou do Goberno de España para finalidades semellantes.

Co escenario deseñado polos responsables do FROB para Novacaixagalicia agóirase un panorama desolador: a desaparición dos programas para maiores e dependentes e o peche dunha rede de vinte centros asistenciais, de catro bibliotecas públicas especializadas, ademais de media ducia de escolas infantís, tres grandes centros de formación profesional e media ducia de centros de formación empresarial (incluída a Escola de Negocios da avenida de Madrid). Outrosí é probabe que suceda coa rede de centros sociais e culturais, que ofrecen unha programación de referencia no eido das artes plásticas, da música e do teatro. Sen esquecer os programas de bolsas universitarias no estranxeiro ou de iniciación profesional, os programas de apoio directo ao voluntariado e ás organización non gobernamentais, vitais nun momento coma o actual no que a desigualdade medrou en Galicia á mesma velocidade de vertixe ca precarización e o desemprego. Por non falar da incerteza que neste contexto provoca o destino que poida ter a colección de Arte de Caixanova, parte do patrimonio galego, ou o futuro dos edificios emblemáticos da fundación nas diversas cidades.

A desaparición da Fundación Novacaixagalicia, un patrimonio construído co aforro de varias xeracións de galegos e galegas, constituiría unha catástrofe para Galicia da que non temos precedentes, un tsunami social e cultural diante do que non pode permanecer máis tempo indiferente e conformista o actual Goberno Galego e o seu presidente.