Listado de la etiqueta: imaxina_sons

A B.S.O. de Eladio e os seres queridos

/en , , , , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á publicación do disco B.S.O. (2005-2025) de Eladio y los seres queridos:

Vigo é unha potencia musical, unha cidade con moi diversas bandas sonoras, onde os seus públicos aprecian e respectan aos seus músicos. Non coñezo ningunha outra que conte con dúas orquestras privadas, a Clásica de Vigo, a formación orquestral máis antiga de Galicia, cunha traxectoria de catro décadas, e a Vigo 430, formación profesional que conta con vinte anos. Nin existe ningunha outra que teña unha orquestra folk coma SonDeSeu, proeza musical viguesa nacida en 2001 na Escola Municipal de Música Tradicional, creada para protexer e difundir o patrimonio popular, que conta cun elenco artístico docente fabuloso e un alumnado interxeracional numeroso. Nin tampouco hai outra con nove bandas populares e as súas correspondentes escolas musicais, canteira de milleiros de intérpretes.

Nin ningunha outra que conte con dous conservatorios públicos, varias escolas de música privada, entre elas unha de rock, media ducia de salas de música ao vivo, brillantes festivais como ImaxinaSons de jazz (por desgraza desaparecido hai seis anos), Marisquiño ou a fantasía sonora emerxente dende hai vinte anos do Sinsal na illa de San Simón. Como hai poucas que conten espazos públicos de ensaio (certo que insuficientes a todos os efectos) para as novas bandas, inseridas nunha tradición musical moderna acuñada nas últimas catro décadas.

Nese ecosistema musical vigués apareceu hai vinte anos «Eladio y los seres queridos», grupo 100 % vigués que dende entón representa os mellores valores dunha banda auténtica de indie pop rock e canción popular. Promovida en 2005 por Eladio Santos, parella artística de Germán Fandiño en «Tony Lomba & Elio dos Santos» e compoñente que foi de formacións independentes como Starlux, Medusa ou The Foggy Mental Breakdown, o cuarteto actual está formado por el mesmo como cantante, guitarra e compositor; Óscar Durán «Uka», baixo; David Outumuro, batería; e Adrián Blanco, piano e teclados, os dous últimos profesores de conservatorio.

Grupo cunha traxectoria independente e honesta, recollida en sete discos, un cento de cancións rexistradas, centos de concertos dun directo cristalino e dúas ducias de temas memorables sobre melodías bonitas e textos coidados de dicción impecable que relatan historias cotiáns interesantes e ofrecen reflexións comprometidas sobre a vida e o amor. Gravacións moi coidadas nas que adoitan contar con apoio orquestral, o que imprime un selo inconfundible ao seu son limpísimo, propio dun grande grupo clásico de rock and rol.

Traxectoria celebrada coa publicación recente dun disco B.S.O. 2005-2025 no que recollen dezaseis dos seus temas máis populares gravados de novo en Casa de tolos de Nigrán con Segundo Grandío, nos que contaron con convidados de luxo: Amaral e As fillas de Casandra en «Non quero perderte», Depedro en «Medidas desesperadas», Vega en «El norte» e Pucho de Vetusta morla en «Al Himalaya». Ademais de Gala Santos, filla de Eladio, en «Bella Durmiente». Cancións ás que se engaden outros himnos eladianos: «Miss Europa», «Academia», «Viviendo sin miedo», «Highway to heaven», «Con el corazón en la mano» e, claro está, «El tiempo futuro», himno non oficial da cidade de Vigo, incluído no seu disco insignia Están ustedes unidos (Esmerarte 2011), que xa levan o millón de reproducións nas plataformas, contando cun videoclip extraordinario, parte xa do patrimonio popular vigués.

Disco que anuncian presentarán o 3 de outubro no Teatro Afundación nun serán que promete memorable e no que agardamos estreen a versión galega d’ «O tempo futuro», canción manifesto que expresa o carácter austeramente revolcado desta cidade nosa construída co esforzo e a inxenuidade xenerosa da súa cidadanía seguindo o ritmo marcado polas sirenas. Concerto no que se escoitará «Están ustedes unidos», que reafirma a mensaxe positiva e cariñosa do grupo, esa asertividade tan característica de Eladio y los seres queridos, esa confianza nas persoas e nas posibilidades de actuar unidos que tantos compartimos con eles.

Diante desta gran banda, faise difícil entender que despois de dúas décadas non debutase no palco de Castrelos. Un grupo que merece ser homenaxeado e recoñecido no seu viguiño de corazón. Anomalía que por desgraza padecen outros grupos e artistas vigueses, como Siniestro total, que sen dúbida agardaba poder despedirse cun derradeiro castrelos, ou como Iván Ferreiro ou Carlos Núñez, o noso músico máis internacional. Se celebramos a aposta do Celta pola canteira da Madroa, cal é a razón de que non se faga cos nosos músicos no palco público de Castrelos? É tan difícil reservar dúas ou tres datas do programa para a música viguesa? En todo caso, recomendo que bulan á billeteira do concerto do 3 de outubro onde Eladio e os seres queridos van petalo. Recomendabilísimo!

Serpentín kitsch

/en , , , , , , , , /por

Dedico o artigo semanal en Faro de Vigo ao debate entre o kitsch e o contemporáneo na cultura en Vigo

Avanzada a remuda dun treito do bulevar da Gran Vía, xa apareceron os primeiros nomes cos que a cidadanía o bautiza co xenio da retranca viguesa. Entre os que coñecín gustoume moito o de «serpentín da Gran Vía», sintagma que procura unha intelixente connotación co carácter industrial da cidade, identificando a estrutura retorcida de ferraganchos pintados coa gama do arco da vella co nome da espiral utilizada nos alambiques ou nos equipos de refrixeración, peza que permite ao fluído circulante polo seu interior absorber ou ceder calor. Imaxe que ben lle acae ao desproporcionado tinglado de ferro e cristal baixo o que circularán en rampas eléctricas ringleiras de peóns camiño do Corte Inglés. Unha intervención urbana, que a alcaldía cualificou como «obra de arte», mais sobre a que tamén se pronunciaron diversas voces veciñais e os grupos da oposición decepcionadas tanto polo resultado estético renxente como pola perda irreversible do arborado patrimonial tanto do bulevar como das beirarrúas, modificando así as características orixinais dun espazo urbano emblemático deseñado hai setenta e cinco anos como a primeira avenida bulevar da nosa cidade.

O caso deste estridente serpentín da Gran Vía únese ao doutras intervencións urbanas de carácter semellante, como o da instalación (aparentemente casual) da dinosebe na Porta do Sol (2015), introducindo no noso primeiro espazo comunitario unha icona alternativa á do Sireno de Francisco Leiro; un espazo selfie, que como era previsible, despois das brincadeiras iniciais dos días de novidades, pasou a formar parte do percorrido polo Vigo kitsch, que non falta en guía ningunha dos itinerarios frikis por Galicia. Intervención replicada agora en Samil (2020), coa instalación doutro «photocall», unha nécora xigante de granito, xustificada para promover a imaxe das illas Cíes nas redes sociais. Espírito kitsch que impregna o alarde de luces de Nadal, co seu despregue de millóns de leds, noras e árbores, a todas luces desproporcionado, como inoportuno neste ano de dolorosa pandemia, tanto polo seu custo para as arcas municipais, polos riscos para o patrimonio e inconvenientes que ocasiona para a veciñanza durante case cinco meses, como polo incremento da contaminación luminosa, facendo caso omiso ás medidas de loita contra o cambio climático como ás recomendacións polos ceos limpos, incluída a aprobada por unanimidade polo Parlamento Galego (2015).

Intervencións municipais que convocan a milleiros de persoas, como sucede tamén na cabalgata de reis, nas comitivas do entroido ou nos concertos de Castrelos, presentadas polos responsables do concello como alternativas populares á arte e cultura de vangarda, que só interesa a unha elite, apenas uns poucos culturetas e señoritos. Un vello debate, entre o kitsch e o contemporáneo, que durante o século XX afectou á arquitectura, deseño e ás diversas artes, que en Vigo tamén deixou a súa pegada. Velaí a desfeita dos anos do alcalde Portanet, no que se derrubaron alfaias da arquitectura pétrea, para substituílas por construcións que hoxe consideramos vulgares. Velaí aqueloutro surto de estética kitsch –se prefiren, «vulgar», «cursi» ou «chapuza»– nos mandatos en minoría de Soto, que permitiu ao concelleiro Agustín Arca intervir sobre o espazo de Castrelos ou deseñar da súa propia man a primeira versión dos volcáns de Coia. Esperpentos urbanos que con bo criterio emendou o compañeiro Soto no seu derradeiro mandato deixando cinco grandes esculturas contemporáneas, emblemas do Vigo de entre séculos. Novo abrocho kitsch reaparecido coa «cidade das flores» pola alcaldesa Corina Porro, promotora da aparición da actual cultura das macetas ou das arboriñas sen raíces.

O máis triste do conto é que a aparición deste novo surto de cultura kitsch coincide na última década co colapso de Vigo como cidade de cultura contemporánea, perdendo unha hexemonía que a caracterizou durante o século XX. Vigo está desaparecida nas táboas de actividades e equipamentos culturais, moi lonxe das súas competidoras naturais (Porto, A Coruña e Santiago). Velaí o auténtico drama que vivimos nun concello sen rede de bibliotecas ou sen un museo da cidade que se pode chamar como tal. Velaí unha cidade que deixou morrer, entre outras convocatorias do seu tecido artístico, o festival Are More de música clásica, a Fotobienal de fotografía, o ImaxinaSons de Jazz, o ALT de artes escénicas, ou deixou marchar o festival Sinsal. Velaí unha capital editorial de Galicia sen un festival de literatura galega.

O Vigo efémero do photocall, do serpentín e da paquetería de Nadal non pode agochar a existencia dunha cidade con vontade de liderar a cultura da Galicia contemporánea, unha posición de privilexio que debería ser recuperada.

Vigo e a cultura contemporánea

/en , , , , /por

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á desparición do Festival ALT de artes escénicas no marco da actual política cultural en Vigo:

antes_metralla_matarile_alt_vigo

A pasada fin de semana celebrouse a derradeira edición de ALT, o festival alternativo das artes escénicas de Vigo, que dende 2002 desenvolveuse na nosa cidade. Reducido nesta edición a seis actuacións, este ALT 2017, bautizado como “FinALT”, ofreceu no Marco os catro espectáculos integrados no “ALT procrea en feminino”, programa de apoio ás creadoras galegas da AGADIC, onde se presentou “bailarina”, o traballo da catalá Sonia Gómez, reinterpretado pola galega Begoña Cuquejo na súa peza “bailarina hipnótica”, ademais das performances “sujeto visible – sujeto invisible” de Masu Fajardo e “Wakefield Poole” de Celeste González. Un programa escénico que se completou no auditorio do concello co espectáculo de Matarile Teatro “antes de la metralla” e no Instituto Camoens co espazo gastronómico “La cuina furtiva, chegado dende Valencia.

Organizado pola asociación Noescafé Teatro e nacido cando en Vigo non existía nin o Teatro Ensalle (2003) da rúa Chile nin fora creada a Escola Superior de Arte Dramática (ESAD, 2005), o festival ALT apostou cada ano por traer as propostas máis innovadoras da danza e teatro contemporáneos. Máis de duascentas compañías e medio milleiro de artistas participaron nestes dezaseis anos nunha programación que se desenvolveu en instalacións culturais como o Marco ou o Auditorio Municipal, mais tamén nos espazos públicos transformados en escena, dende escaparates de comercios, rúas e prazas até hoteis, a lonxa ou os propios vitrasas. Sempre coa intención, segundo palabras de Lola Correa, a súa directora, de ofrecer “un festival de corte alternativo en pleno século XXI, onde cómpre seguir experimentando, exhibindo, invadindo os terreos desolados dos escenarios polos menos contestatarios para enchelos de irreverencia, que é a fin de contas o lugar onde deben estar os/as artistas”.

Segundo os seus responsables, o festival ALT vese obrigado a despedirse pola falta de apoio económico do seu principal patrocinador, o concello de Vigo, cuxa achega diminuíu de forma traumática nas últimas edicións, dende os 60.000 euros dispoñibles en 2012 aos 10.000 da última edición, cantidade á que se sumaban no orzamento as achegas aínda moito máis cativas da Xunta de Galicia, da Universidade de Vigo e da propia asociación organizadora, ademais dos ingresos por taquilla daqueles espectáculos de pagamento. Unha redución que provoca finalmente o colapso económico do festival e obriga aos organizadores, a pesar do seu voluntarismo entusiasta e de contar cun público incondicional, a abandonar a organización do festival ou a procurarlle unha sede alternativa. Redución orzamentaria que non é allea, tampouco, ao contexto de recortes do sector das artes escénicas que de 2009 a 2015 diminuíu en Galicia os seus orzamentos nun 70 % inviabilizando a actividade dun sector xa de por si moi precarizado, onde apenas o 6 % dos seus integrantes pode vivir do seu traballo.

O ALT engádese a esa longa lista de festivais e eventos culturais vigueses desaparecidos nos últimos anos, dende a inesquecible Fotobienal ao Vigo a Escena, dende o Festiclown ao Vigo Transforma. Como esoutra lista de festivais en perigo de desaparición como o Sinsal de novas músicas, o Vertixe Sonora de Creación Musical Contemporánea ou o Imaxina Sons de jazz, que cada ano emiten o seu desesperado s.o.s. Citas todas elas de referencia, nacidas dende a cerna da creación cultural, xestionadas con poucos cartos e cos criterios de calidade e independencia como sinais de identidade. Eventos que proxectan a Vigo no panorama internacional como referente das diversas expresións das artes contemporáneas, afastados dos modelos de espectacularización da industria cultural e do lecer, que sabemos tan efémeros como anodinos.

Cómpre atallar este devalo cultural tan desacougante. Vigo precisa definir de vez o seu modelo cultural estratéxico no marco metropolitano, que oriente a medio e longo prazo as programacións de eventos e o funcionamento das súas redes de bibliotecas, museos e centros culturais. Un modelo onde as expresións da cultura contemporánea, como o ALT ou a Fotobienal, teñan recoñecido o seu peso e a súa viabilidade. Como é imprescindible que as persoas, empresas e institutcións vencelladas á creación, difusión e xestión cultural expresen con liberdade e independencia a súa opinión e orienten nun Consello Municipal de Cultura un proxecto asumido de forma corresponsable polas diversas administracións con competencias na cultura viguesa (Concello, Universidade, Deputación, Xunta e Goberno de España). De non facelo con urxencia e con esa altura de miras, Vigo corre o risco de caer na irrelevancia cultural.