Listado de la etiqueta: estirpe

Ferrín co Laxeiro

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo ao premio Laxeiro que recibiu Xosé Luís Méndez Ferrín:

O xoves na roda de prensa celebrada no concello de Vigo na que se anunciou a celebración o 24 de febreiro do xantar no que a Fundación Laxeiro entregou o seu premio de 2018 a Xosé Luís Méndez Ferrín, o autor de «Con pólvora e magnolias» confesou que o mestre Laxeiro, a quen coñeceu cando o pintor regresou da Arxentina na década de 1970, subministráralle material para a súa imaxinación en forma de soños. Desde que na súa adolescencia coñecera na sala de billar do café Moderno de Pontevedra aquel mural de Laxeiro titulado o «Outro Mundo», aquelas figuras grotescas que danzaban ao son dun laúde cuadrangular, Ferrín tivo numerosos soños dentro dos seus cadros, «nunca puiden saír fóra da súa pintura», xa que o artista de Lalín «ofrecía en cada cadro ou en cada mural unha mensaxe oculta, xa que en todos se agochaba algún misterio, xa que todos eran dunha ou doutra forma narrativos, xa que todos contan unha historia».

Unha débeda artística con Laxeiro que Méndez Ferrín xa recoñecera en 1996 nun texto moi fermoso incluído no catálogo publicado polo CGAC con motivo da exposición antolóxica dedicada á obra do lalinense, sendo directora artística do museo Gloria Moure, no que lembra aquel día pontevedrés no que descubriu o «Outro Mundo», mural que define como «festival transgresor de toda severidade, unha pintura que convocaba á transgresión e o riso universal, a un país de Ningures que Ninguén visitara». Unha noitiña de invernía na que Ferrín confesa sentiuse chamado a penetrar no interior do propio cadro, sentíndose «recoñecido polas máscaras a participar no folión». Unha experiencia marcante para o autor de «O crepúsculo e as formigas» xa que recoñece que «desde aquela festa nunca deixei de soñar, de vez en cando, imaxes ocres con figuras carnavalescas dotadas da capacidade de me alegrar o ánimo e, simultaneamente, de me amosar as extremas da loucura e as marxes do terror».

No xantar do sábado no que recibiu o seu merecido Laxeiro, Ferrín tivo moi presente aquela experiencia pontevedresa e orgullouse de que os cadros e os murais do pintor de Botos contribuíran á formación da súa sensibilidade estética contemporánea e do seu universo literario: «Teño pensado moitas veces que o meu traballo poético fundamental foi darlle nomes descomunais a algúns bonecos ideados por Laxeiro». Como recoñeceu a seguir que «as figuras, formas, cores, liñas, silencios ópticos que me atraían e desconcertaban sendo rapaz dos cadros de Laxeiro, formaban parte dos meus propios soños e se prolongaban nas miñas fantasías diurnas». Como escribira en 1996, «Laxeiro tamén me ensinou a aprezar as calidades da textura, a soñar nelas e, consecuentemente, a deixarlle paso a Burri, a Tápies e a Fautrier nos territorios dos meus pesadelos, facéndoos máis tráxicos, máis materiais, máis terrestres, máis sórdidos». Como tamén daquela gabara a capacidade de Laxeiro de entregarse á abstracción con idéntico espírito, «coa consciencia de pura procura plástica, co aviso permanente da fronteira e do medo que lle eu dera coñecido en Pontevedra cando entrei no seu cadro».

Moi emocionantes foron as palabras de Ferrín o sábado cando no seu discurso reivindicou a súa condición de «laxeirano militante» e a adscrición de Laxeiro ao Vigo literario e plástico, o que o autor de «Estirpe» ten acuñado nos seus artigos de «O confín dos espellos» de «Faro de Vigo» como o «Vigo de Manuel Antonio», outro dos compoñentes do ADN vigués, como o do Vigo obreiro que curta chapa de aceiro nos estaleiros de Beiramar. Laxeiro forma parte do Vigo plástico, como o pintor Serafín Avendaño, que asegurou estaba presente na sala en forma de «querido fantasma», e outros pintores «como Urbano Lugrís, Carlos Maside, Manuel Colmeiro, en diversas partes das súas vidas, con outros e outras, contribuíron a facer desta nosa cidade a capital artística de Galicia, labor que [enfatizou] continuarán algúns artistas aquí presentes». Unha referencia sutil á continuidade do protagonismo de Vigo na cultura galega contemporánea, sobre todo no eido das Artes Plásticas, cando está en perigo de desaparición o MARCO, como peza clave na promoción da súa creación e difusión.

Ademais de constituír un merecido recoñecemento a quen é figura cimeira da cultura e política galega contemporáneas, dun ourive da peza da esperanza resistente, desa alfaia de ouro coa forma dunha espiral ou dunha trabe, este premio Laxeiro a Xosé Luís Méndez Ferrín contribúe a reparar na relación entre dous dos mestres da cultura do noso tempo. Laxeiro e Ferrín son dous grandes narradores de soños, tamén, dúas figuras da creación que empregando as ferramentas de disciplinas artísticas distintas contribuíron a ampliar o relato da nación dos galegos e das galegas. Merecidas beizóns ao premio e á Fundación Laxeiro.