Listado de la etiqueta: covid_19

A portada da doutora Rodríguez

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo á portada que a revista Time dedicou á paratrialtleta viguesa Susana Rodríguez Gacio:

Entre as lembranzas deste curso será para min difícil esquecer o programa que Onda Laredo, a radio escolar da biblioteca do CEIP de Laredo de Chapela, dedicou no mes de marzo a Susana Rodríguez Gacio (Vigo, 4 de marzo, 1988) con motivo da IIª Semana da Inclusión do centro. Os catro participantes no faladoiro radiofónico (Ricardo, Lara, Hugo e Blimker) comentaron a sesión virtual que o alumnado de 6º de Primaria mantivera coa paratriatleta, expresando a súa admiración polas proezas deportivas dunha campioa mundial cunha discapacidade visual do 90 %, pasando pola súa dedicación como médica no hospital durante os meses de confinamento, até comentar as riquísimas que eran as empanadas da súa nai Berta, parte da dieta equilibrada dunha deportista que preparaba a súa participación nos xogos paralímpicos de Tokyo. Unha sesión que a doutora Rodríguez Gacio repetiu no mes de abril co alumnado do CEIP de Cedeira en termos moi semellantes, formando parte do seu xeneroso compromiso divulgativo nos colexios de Primaria e Secundaria para compartir a experiencia da súa condición e contribuír á concienciación que permita superar os prexuízos existentes sobre a discapacidade.

A pasada semana, «Time», a revista semanal de maior circulación do planeta, con sede en Manhattan, tamén unha das máis influentes, dedicaba a súa portada á doutora viguesa co seguinte titular: «Susana Rodríguez. A atleta paralímpica na primeira liña de combate de España contra a Covid-19». Unha portada que constitúe un acontecemento histórico, tanto polo feito de que o espazo fose ocupado nos dous últimos anos por iconas mundiais como Leonel Messi, o Papa Francisaco, Greta Thunberg ou Albert Einstein, como polo que supón de recoñecemento dunha incrible historia de esforzo e superación persoal para as mulleres, sobre todo para as máis novas, máis alá do aliciente que isto constitúe tamén para o propio deporte paralímpico, para o deporte español e galego como para a cidade de Vigo, orgullosa de semellante recoñecemento a unha das súas máis afoutas veciñas. Unha portada que se desenvolve nas páxinas interiores e nun vídeo no Facebook da revista, salientando como xa fixeran os xoves comentaristas de Chapela, que Susana foi sempre unha loitadora, que nunca se deu por vencida até superar os atrancos que supuña a súa discapacidade visual, como fixo durante as xornadas de loita contra o coronavirus ocupándose dende abril de 2020 como médica residente ao programa do Hospital Clínico de Santiago de atención telefónica aos doentes, o que non lle impediu deixar de adestrar nin un só día.

E abofé que a vida de Susana Rodríguez Gacio foi sempre unha carreira de superación e esforzo continuo, dende que naceu con albinismo oculocutáneo, unha condición xenética que afecta a unha de cada 20.000 persoas, caracterizada pola hipopigmentación de pel e pelo (ausencia ou diminución de melanina) e tamén a unha grave perda de visión, no seu caso do 90 %. Filla de médico e mestra, viguesa con raíces maternas en Sopena, na parroquia mindoniense de San Pedro de Argomoso, Susana teimou xa dende nena en seguir a carreira do seu pai, un deses soños que non semellaban pertencer a persoas diferentes como ela, sendo dende entón o seu xeito de mudar o mundo. Susana confesou nunha da súas intervencións que a súa discapacidade visual fora unha calidade que lle permitiu facer o que ela desexaba. Con traballo e dedicación seguiu a súa carreira académica, primeiro de Fisioterapia en Vigo, despois licenciándose en Medicina en Santiago (2015) e mais tarde como médica residente en Medicina Física e Rehabilitación no Clínico. Con idéntica disciplina e teimoso traballo desenvolveu a súa traxectoria deportiva, desde que aos dez anos comezou a practicar atletismo cunha profesora da ONCE, até que en 2010 mudou ao triatlón, disciplina na que chegou a ser campioa do mundo (2018).

Ademais do impacto mediático que supón a súa presenza en «Time», o caso da doutora Susana Rodríguez Gacio non debería pasar desapercibido xa que supón un modelo educativo de éxito do que é unha auténtica e valorosa loitadora para conducir unha vida na que os soños son apenas límites aparentes a superar. Unha vida, como sinala a súa propia nai, forxada dende a humildade e a tenacidade, para esforzarse en conseguir día a día o que a outras persoas veulles xa regalado polo berce no que naceron. O éxito deportivo e académico de Susana amosa que contando con recursos é posible un modelo inclusivo onde a discapacidade sexa unha calidade e non un estigma, onde todas as persoas con todas as súas diferenzas poidan loitar polos seus soños sentíndose útiles a súa comunidade. A portada histórica da doutora Rodríguez constitúe un fito nunha angueira na que queda moito por conquistar. Parabéns pola proeza, admirada Susana!

Efectos secundarios da pandemia

Dedico o artigo da semana en Faro de Vigo aos efectos da pandemia sobre alumnado non universitario:

Nas últimas semanas escoitei nas salas de profesorado dos colexios nos que traballo a moitas mestras expresar a súa satisfacción por rematar «un curso tan difícil» que, a pesar do impacto de dúas ondas da pandemia e dos seus confinamentos obrigados, ansiedades de cribados e probas PCR, superou as mellores expectativas de manter os centros abertos co facho do entusiasmo sempre prendido. Unha proeza colectiva alicerzada sobre a afouteza dos centros, das súas direccións e equipos Covid e do seu profesorado, comprometidos en facer respectar un protocolo Covid-19 que obrigou a modificar moitas rutinas, espazos e tarefas escolares. Xaora, un éxito atribuíble sobre todo a responsabilidade do alumnado, dende as crianzas de Infantil e Primaria á mocidade de Bacharelato e FP, capaces de asumir día a día un comportamento individual que permitiu frear o temible bicho nas aulas e noutros espazos escolares.

Unha causa na que se investiron milleiros de horas do profesorado en vixilancias de portas, patios, corredores e comedores, milleiros de litros de xel, desinfectantes e rolos de papel utilizados na limpeza obsesiva de mesas, cadeiras e outros efectos escolares, baseada na ventilación permanente das aulas (no inverno e na primavera), na utilización da máscara en todos os espazos, coa flexibilidade responsable na hora das merendas, no mantemento dunha prudente distancia social e no respecto (escasamente educativo) ás burbullas de niveis, trabes sobre as que de forxou o éxito desta urda sanitaria. Unha loita continuada de dez meses, despois doutros catro de confinamento domiciliario e voluntariosa ensinanza virtual do curso anterior, que provocou a inevitable fatiga do alumnado e dos docentes e tamén no caso das persoas máis vulnerables nunha considerable alteración emocional adicional expresada como estrés traumático, depresión ou ansiedade.

Desa cara oculta dos efectos da pandemia sobre a poboación escolar (de 3 a 18 anos) ocúpanse diversas investigacións recentes coincidentes en salientar que ao longo do período de corentena a maior parte sufriu algún tipo de mudanza a nivel comportamental e emocional, sendo os síntomas máis frecuentes a dificultade para concentrarse, o aburrimento, irritabilidade e nerviosismo. Máis en concreto, un estudo de Jon Berasategui, profesor da Universidade do País Vasco e especialista en Educación Emocional, salienta que tras os meses de confinamento do pasado ano, nunha mostra de máis de mil familias con crianzas entre 2 e 14 anos, as tres cuartas partes anoxábase máis do que era habitual nela, a metade choraba máis, o 70 % recoñecía estar máis nerviosa e o 35 % durmía peor ou sufría pesadelos. Como nunha enquisa entre psiquiatras e psicólogos clínicos españois coincidían que no último ano a ansiedade predominaba sobre calquera outra das alteracións psicolóxicas que atendían na poboación infantil.

Estudos coincidentes en salientar que a pandemia, tanto durante o período de confinamento (2020) como no actual, e quizais máis complexo e incerto, da «nova normalidade» (2021), deixou unha pegada de malestar emocional sobre as xeracións máis novas e unha carencia de socialización e contacto imposible de recuperar nun momento das súas vidas onde isto é referencial para elas. Unha precariedade que o profesorado dos centros de Secundaria comprende como ninguén na súa proximidade con adolescentes e xoves, que viven desconcertados e inanes a situación actual, mesmo ás portas de que antes do comezo do vindeiro curso poida comezar a súa vacinación, a única medida que combate de forma eficaz o «corona». Contexto que pode axudar a entender, que non a xustificar, as lamentables viaxes de botellón e bebedeira a Mallorca dalgúns destes mozos e mozas, das que os seus centros foron alleos, como das súas reaccións irresponsables diante das medidas de confinamento obrigadas polas autoridades sanitarias, cando aínda nin sequera se celebraron as segundas probas da ABAU, que dilapidan nunha semana o traballo educativo concienciudo contra a pandemia de dez meses nos seus institutos.

Sen intención de demonizar a esta minoría de bachareis viaxeiros, por desgraza unha parte deles xa casos Covid activos, ou aos milleiros de mozos, entre eles moitos menores, que se concentran de madrugada nos botellóns da Estrela e de Teófilo Llorente, non está de máis salientar que as familias duns e doutros son tamén corresponsables das consecuencias dos seus comportamentos. A situación da pandemia amosa que abordar para o vindeiro curso un programa de benestar emocional nos centros educativos non abonda sen contar co compromiso e a responsabilidade de apoialo de cada unha das familias do seu alumnado. Este curso pasado demostrou que a escola non o pode todo contra o Covid-19.