Listado de la etiqueta: andrea_maceiras

Onte 2043: «Conta nove estrelas» de Andrea Maceiras

Entre a máis que excelente colleita da colección Merlín no que vai de ano, destaca Conta nove estrelas de Andrea Maceiras, a novela infantil que mereceu o Premio Lazarillo 2018.  Tras dúas grandes novelas xuvenís, Europa Express (2015) e O que sei do silencio (2018), Maceiras amosa nesta obra de ficción científica a súa versatilidade e habilidade para abordar todo tipo de temas e subxéneros, o que a confirma como unha das grandes narradoras da súa xeración. Despois dunha experiencia de lectura engaiolante e aditiva, aventuro que esta novela de imaxinación desbordada sobre a aceptación da diferenza e a conquista dos valores da tolerancia, entre outros temas da formación do criterio moral, ambientada nunha sociedade intergaláctica, hipercomunicada, hipertecnolóxica e hiperregulada, está chamada a ser unha das obras máis representativas da literatura infantil do noso tempo.

Quepi, a heroína protagonista, é diferente á calquera dos habitantes do afastado planeta Dot da luminosa Galaxia OMA, o universo onde vive co seu irmán Udai e o seu avó Acasi. Quepi é única e singular, xa que ten o cabelo e os ollos da cor turquesa das rusgalias; posúe, ademais, a capacidade de comunicarse coa natureza até confundirse totalmente con ela. Afouta e atrevida é capaz de agochar un bobó, un animal prohibido cuxa saliva corrosiva destrúe todo o que toca, desafiando o cumprimento das Tres Normas Inquebrantables impostas polo seu avó: ser invisible, permanecer en silencio e agardar a que caia o tenue Sol de Sibi.

Nun espazo de ficción coidado con todo detalle, como corresponde ao xénero, Maceiras constrúe unha aventura preciosa, que non dá tregua ao lectorado, protagonizada por dous irmáns na procura dun futuro mellor,  identificado coa posibilidade de observar no firmamento A Estrela Dormente. Unha viaxe intergaláctica, a velocidades supersónicas, que os obrigará a superar probas, afrontar perigos e arriscar as súas propias vidas. En definitiva, a aventura como viaxe iniciática de aprendizaxe e superación.

Escrita con grande vontade de estilo, a prosa flúe coma a auga limpa –como lle gustaba dicir ao mestre Agustín Fernández Paz– Andrea ofrece unha das súas novelas máis logradas e atractivas. É unha beizón atoparse cunha escritora en lingua galega en plena madurez estilística e creativa capaz de atreverse con proxecto tan complexo como é  crear un universo alegórico cheo de matices onde abordar as cuestións esenciais da condición humana. Novela de formación e de aventuras contribúe tanto á educación literaria como ao debate sobre valores fulcrais sobre os que artellar unha convivencia actual e futura. Alédome moito da publicación da súa tradución ao castelán, o que sei ampliará considerablemente o lectorado dunha das nosas autoras infanto-xuvenis máis destacadas. Parabéns, moitos, Andrea!

Parabéns, tamén, para Paula Mayor, autora das ilustracións, que lle imprimen ao texto un carácter poeticamente futurista. Excelente traballo!

2018, O ano das escritoras

Os responsables de culturagalega.gal encargáronme un texto valorativo do que entendía máis destacado na literatura galega do ano 2018. A miña gratitude para eles.

Neste 2018 que remata identifico na literatura galega tres liñas que o singularizan: o protagonismo das escritoras, o regreso aos andeis dos narradores dos oitenta e a intensificación da mobilización literaria.

Sen dúbida foi este o ano das escritoras, sexa pola homenaxe a María Victoria Moreno, que reeditou o éxito da celebración do día das letras galegas nas escolas dos anos dedicados a Carlos Casares e Manuel María, como polo protagonismo de escritoras de diversas xeracións no interese das lectoras. Eis a publicación de Vivir a galope, o groso libro de memorias de María Xosé Queizán, unha das candidaturas máis firmes ao libro do ano, xunto a outras novidades como A balada dos unicornios de Ledicia Costas, autora que foi traducida este ano a media ducia de linguas (entre elas coreano, búlgaro e italiano); Besta do teu sangue de Emma Pedreira, novela gañadora do Premio Xerais 2018; ou a edición da Poesía reunida (1982-2004) de Xela Arias, unha autora esencial na literatura galega de entre séculos, que despois dunha década volve á actualidade.

Foi tamén este 2018 o ano das Pioneiras de Anaír Rodríguez (Xerais), un libro divulgativo de grande acollida, que puxo en valor a mulleres invisibilizadas da nosa historia, da posta en marcha da colección Feminismos da Editorial Galaxia e da consolidación da serie «Mulleres bravas da nosa historia» de Urco editora.

Outrosí sucedeu co incremento protagonismo das escritoras nos premios literarios: Chus Lama obtivo o Premio Nacional de Ensaio por Rosalía de Castro. Cantos de independencia e liberdade (1837-1863) (Galaxia); Lupe Gómez o Premio da Crítica por Camuflaxe (Chan da pólvora); María Reimóndez o Johán Carballeira de poesía por Galicia en bus (Xerais); Emma Pedreira o premio da Crítica de narrativa por Bibliópatas e fobólogos (Galaxia); Eli Ríos o González Garcés de poesía por Ningunha tortilla é mala; Rosa Aneiros o Agustín Fernández Paz de narrativa infantil e xuvenil por Tres bichicomas, dúas illas e unha serea; Ana Cabaleiro o García Barros por As Ramonas (Galaxia); Antía Yáñez o Illa Nova por Senlleiras (Galaxia); An Alfaya o Raíña Lupa por O grupo (Xerais), Andrea Maceiras o Lazarillo por Rusgalía, entre outras autoras premiadas dunha relación que sabemos máis estensa.

Como tamén foron moi salientables outras novidades das nosas escritoras como Maternidade fóra de catálogo (Xerais) de Marga Tojo; Noites de safari (Xerais) de Marlen Malone; Natura (Galaxia) de Iolanda Zúñiga; Tu contas e eu conto (Através) de Susana Arins; Um elefante no armário (Através) de Teresa Moure; O puño e a letra (Xerais) de Yolanda Castaño, que inaugura o xénero do poemic na edición galega; ou reedición de Adiós María (Galaxia) de Xohana Torres.

Como non deben ser esquecidos os debuts no eido da narrativa de Rosalía Fernández Rial con Bonus Track (Galaxia), de Pilar Ortega con Principio de incerteza (Xerais) e Moncha Fuentes con O mar que nos leva (Xerais) e no da poesía o de Lucía Aldao con Todo isto antes era noite (Apiario).

Fenómeno que na crítica literaria se produciu co activismo do grupo A Sega ou co traballo teimoso de críticas como Mercedes Queixas, elixida como membro correspondente da Academia Galega, Montse Pena Presas, Montse Dopico, Berta Davila, Pilar Ponte, Susana Pedreira, Isabel Mociño, Eulalia Agrelo, Lorena Domínguez, entre outras.

Foi 2018 o ano de regresos agardados aos andeis das librarías de narradores dos oitenta e comezos dos noventa, en boa medida hoxe convertidos en clásicos contemporáneos, nalgúns casos tras anos de silencio editorial: Suso de Toro con Fóra de si (Xerais); Manuel Rivas con Vivir sen permiso (Xerais); Xavier Alcalá con The making of (Galaxia); Cid Cabido con Tres pintores, noveliña gañadora do Premio Ánxel Fole de narrativa, Antón Lopo con Extraordinario (Galaxia), Premio Repsol e Bieito Iglesias con Guías caninos (Aira editorial).

Por último, en 2018 intensificouse a mobilización literaria, promovida polas editoras, librarías, clubes de lectura, centros educativos, concellos como dos propios autores e autoras, que procuran o contacto directo co público. Entre os numerosos feitos a salientar está o éxito rotundo dos roteiros literarios polas cidades, que en casos como os do escritor vigués Pedro Feijoo, que presentou este ano Sen piedade (Xerais ) e Camiñar o Vigo Vello (Xerais), foron percorridos por centos de lectores e lectoras. Como tamén é obrigado parabenizar a mobilización dos editores, singularmente de Xerais, Galaxia e Urco, organizadores de centos de presentacións literarias ao longo de todo o ano e de todo país, un fenómeno ao que non é alleo o activismo dalgunhas librarías e, sobre todo, dalgúns autores e autoras en xira coas súa snovidades. Mobilización literaria consolidada nos novos eventos de referencia no sector, Culturgal en inverno, as Festas dos libros de Pontevedra e a Selic de Compostela na primavera, e a praza dos Libros de Carballo e as feiras do libro de Vigo e da Coruña no verán.

Onte 1562: A colleita de 2015 de Fervenzas Literarias

fervenzas_literarias_2015

Como xa é tradición dende hai nove anos, coñecimos onte o ditame dos premios Fervenzas Literarias aos mellores libros e iniciativas do ano 2015. Os Fervenzas son sempre os primeiros da xeira anual de premios a obra editada, ao tempo que teñen a singularidade de ser outorgados por votación de medio milleiro de internautas, que expresan as súas preferencias arredor de vinte categorías da creación editorial galega actual. Como editor non podo máis que abeizoar a continuidade e rigor desta iniciativa de Fervenzas literarias, como a calidade desta revista literaria dixital, auténtica pioneira no noso humilde sistema.

No que atinxe ao resultado desta colleira 2015, estamos moi satisfeitos pola importante presenza de títulos editados por Xerais nas diversas categorías, nalgúns caso sendo considerados como os «mellores do ano». Así sucedeu con A boca da terra de Manuel Rivas, mellor libro de poesía; Raclette de Santiago Cortegoso, mellor libro de teatro, Historia da literatura infantil e xuvenil galega do equipo coordinado por Blanca Roig, mellor libro de ensaio; Europa Express de Andrea Maceiras, mellor libro xuvenil; O papiro do César, mellor libro de LIX traducido (por Isabel Soto e Xavier Senín); O último día de Terranova, mellor capa de adultos e Lendo lendas, digo versos, mellor capa de LIX.

Como tamén moito nos aprace que Xerais sexa considerada outra edición máis como mellor editorial do ano,  Culturgal como «o mellor acontecido de 2015» e Brétemas, a pesar de non ser un blog estritamente literario, continúe sendo valorado. Merecen, ademais, os nosos parabéns Ledicia Costas como «autora do ano», Xosé Cobas como «ilustrador do ano» (ademais de autor das ilustracións das dúas mellores capas) e Armando Requeixo como crítico literario e responsable do mellor blog. Outro tanto a Antón Riveiro Coello, autor d’ Os elefantes de Sokurov, mellor libro de Narrativa; Maria Solar, autora d’ O meu pesadelo favorito, mellor libro infantil; Davila autor d’ O bichero, mellor álbum de banda deseñada, Laureano Araújo Cardalda, tradutor d´ A morte en Venecia de Thomas Mann, mellor libro traducido para o público adulto; Couceiro como mellor libraría e Praza como mellor medio de comunicación.

Abonda con repasar as obras e iniciativas recoñecidas como finalistas en cada unha das categorías para recoñecer a diversidade da oferta do sector editorial galego, a pesar de que non amanaisen os ventos da crise nin a inacción das políticas públicas de lectura. O 14 de maio, data na que se celebrará no Teatro Principal de Compostela A Gala das Letra, organizada conxuntamente pola AELG, AGE e Federación de Librarías de Galicia, coñeceremos un novo ditame sobre o publicado en galego o pasado ano. Xaora, as nosas beizóns aos responsables de Fervenzas e a todos os autores e autoras, ilustradores e ilustradores, tradutores e tradutoras e editoras recoñecidas.

Onte 1518: Os Xerais no Ateneo

ateneo_de_pontevedra_27-11-2015

As perdas da fin de semana adiaron a reseña do que foron as presentacións nas que participamos esta fin de semana. No serán do vernres celebramos da man do Ateneo de Pontevedra a presentación dos tres premios Xerais coa participación dos membros dos tres xurados. Unha sesión literaria excelente na que escoitamos seis intervecións moi interesantes.

Daniel Landesa, xurado do premio Merlín fixo referencia á denominada «Xeración da Esperanza» como «Xeración Desesperada», a dos autores e autoras novas que procuran na literatura o que se lles nega noutros eidos da vida laboral. Cualificou Nena e o mar como un libro marabilloso, «con personaxes moi de aquí, pero que son universais, un libro que vai perdurar». Anxos Rial, xurado do Premio Jules Verne, cualificou a Andrea Maceiras de «artesá das letras galegas» e a novela Europa express como de grande madurez. Anxo González Guerra, xurado do Xerais de novela, salientou a «innovación formal e a deconstrución atractiva« de De remate da que aventurou se tirarán «textos perfectos para as probas de Bacharelato».

Pola banda das autoras, Érica Esmorís cualificou a súa novela como «historia longa e complexa, que ofrece unha historia de dúas velocidades, unha rápida, a de Nena, e outra vagorosa, a dos maiores». Confesou que o relato xurdira falando cos seus pais sobre as limitacións do paso do tempo. «Quixen que Nena demostrase aos vellos de Punta Balea que hai xente que nunca se rinde.» Andrea Maceiras confesou a súa afección polas postais, que serviu como enganche para a escritura de Europa express, novela con tintes autobiográficos que definiu de intriga psicolóxica e coa que pretendeu abordar temas como o do abandono da mocidade. Por último, Héctor Cajaraville homenaxeou a Xosé Neira Vilas lembrando que O cabaliño de buxo foi o primeiro libro que lera en galego. Confesou que estaba convencido de que só puido escribir con plena liberdade De remate por tratarse da súa primeira novela e non pensar que puidese ser publicada.

sisargas_28-11-2015

O sábado ao mediodía presentamos en Sisargas O último día de Terranova. Antes de comezar unha hora de lectura, Manuel Rivas explicou a súa concepción dos xéneros literarios como círculos concéntricos. «O primeiro círculo é o da poesía, a célula nai sobre a que levita a linguaxe, que a soergeu para cantar de ledicia ou de dor». «A poesía é a palabra en vilo, as palabras fosforescendo, A poesía é o rizoma que sae da terra e procura a luz.» Utilizou tamén a imaxe dos círculos para expresar a relación entre realidade e ficción, «que non son eidos esgazados, apenas círculos diferentes dunha mesma dimensión, na medida que a imaxinación e a razón forman parte deses círculos.»

Onte 1510: Presentación de Érica Esmorís e Andrea Maceiras

Andrea_Erica_20-11-2015

A presentación do serán do pasado venres na Coruña de Nena e o mar de Érica Esmorís, Premio Merlín 2015, e Europa Express de Andrea Maceiras, premio Jules Verne 2015, puxo en evidencia algunha das mudanzas máis positivas que está vivindo a lix galega.

A primeira, o propio espazo onde se desenvolveu, a fermosa libraría Moito Conto, especializada en infantil e xuvenil, con atención preferente polo álbum ilustrado, aínda que tamén ofrece unha coidada escolma de lecturas literarias para as persoas adultas. Un modelo de libraría que procura o interese dun público familiar que entende a lectura como unha das súas actividades de lecer e desenvolvemento persoal.

A segunda mudanza é o protagonismo dunha nova xeración de autoras, á que a min me gusta chamar «Xeración da Esperanza», que Manuel Rodríguez Alonso bautizou «Xeración do novo século», que está irrumpindo con todo o seu pulo, renovando formas, introducindo novos temas e modificando actitudes e análises na nosa lix. Na presentación das novelas de Esmorís e Maceiras quedou ben clara a aposta de ambas as dúas por estruturas narrativas e temas complexos demostrando que ambas as dúas carecen de prexuízos didáctistas ou complexos de abordar «un xénero menor». Xaora, isto non impide que ambas as dúas chanten os seus textos no territorio firme dos valores e desenvolvan con ambición literaria as convencións do xénero, no caso de Nena e o mar, da novela clásica de aventuras; no de Europa Express, da novela de intriga psicolóxica.

A terceira mudanza é o emprego da comunicación directa de cada unha das autoras coa comunidade de lectores e lectoras que vai conformando, o que facilita interaccións e visibilizacións que permiten a ampliación dos seus públicos. Se todo isto non abondase para o interese da presentación, a participación de Matthew Ward, que cantou dous temas, un dels «Lighthouse», en homenaxe a Noon, o personaxe do fareiro de Nena e o mar, constituíu un agasallo precioso para unha presentación excelente. Bo comezo para a andaina das obras premiadas de Érica Esmorís e Andrea Maceiras.

Onte 1348: Xerais da esperanza

Esmoris_Cajaraville_MaceirasXornada intensa a de onte na que coñecimos os ditames dos Premios Xerais 2015. Serán moi calorosa en San Simón na que Ce orquestra pantasma deitou ledicia a eito, Miguel Vázquez Freire leu un discurso literario extraordinario («Unha parábola verniana») no que reivindicou o poder vivo da palabra e na que Érica Esmorís, Andrea Maceiras e Héctor Cajaraville representaron emocionadas o seu compromiso co futuro. Tres persoas novas as gañadoras, aínda pouco coñecidas (ou mesmo algunha totalmente descoñecida) no mundo literario galego, que expresaron a forte pulsión do cambio imparable promovido polo que veño chamando «Xeración da esperanza«. É unha evidencia que a literatura galega conta hoxe cunha canteira ampla e de calidade, a mellor formada da súa historia, comprometida coa memoria da tradición e as angueiras e incertezas do tempo presente. Xaora, precisamos de maior autoestima e visibilidade para superar prexuízos e ampliar o perímetro da sociedade lectora en galego e dos seus públicos diversos, Esas son algunhas das angueiras dos Premios Xerais dende hai tres décadas, acadar máis visibilidade e prestixio para a nosa produción narrativa. E abofé que temos razóns para estar satisfeitos co vivido onte. Máis de duascentas persoas seguiron por streaming a cerimonia, que tivo unha importante presenza nas redes sociais e da que hoxe se fan eco en espazos xenerosos a maior parte dos medios impresos e dixitais. Héctor, Andrea e Érica son todas tres membros desa Xeración da esperanza onde reside o mellor futuro para as nosas Letras. Parabéns para elas e a nosa gratitude para todas as persoas que onte compartiron a súa ledicia esperanzosa.

Onte 952: Xeración da esperanza

antoniagamallo_1362227675_82Na excelente críticaOs santos nunca dormen, a primeira novela en Xerais Narrativa de Teresa González Costa, o incansable Manuel Rodríguez Alonso adscribe á autora do Grove no que denomina »Xeración do novo século». Máis alá da inevitable polémica xeracional, o de MAR paréceme un sintagma axeitado para chamar a atención sobre un gran grupo de narradoras e narradores que petan con moita forza nos catálogos da literatura galega actual, chamado a enlazar coa «Xeración dos noventa», aquela encabezada por Manuel Rivas e Suso de Toro, entre outros.

A esta »Xeración do novo século» pertencerían narradoras como Teresa González Costa, Ledicia Costas, Iolanda Zúñiga, María LorenzoBerta Dávila, Andrea Maceiras, María Reimóndez, Rosa Aneiros, Iria López Teixeiro, Sabela González, María Canosa ou Inma López Silva; como tamén Pedro Feijoo, Mario Regueira, Alberto Ramos, Diego Ameixeiras, Santiago LopoRoque Cameselle, Samuel Solleiro, Alberto Lema, David Pobra, Antonio Fraga, Alberto Momán, Xosé Díaz, entre outros.

Autoras e autores menores de corenta anos, nacidos a finais da década dos setenta e ao longo da dos oitenta, alfabetizados en galego xa dende o berce da escola primaria, que dende diversas opcións estilísticas e subxéneros abordan a narrativa galega dende unha óptica normalizada e en diálogo co seu tempo. Eis a nosa «Xeración da esperanza».