Veredicto homófobo

No artigo da semana amoso a miña indignación polo veredicto homófobo emitido polo xurado que xulgou o crime da rúa do Porto do mes de xullo de 2006.

Quedei abraiado cando lin as informacións aparecidas estes días a raíz do veredicto do xurado popular que exime da responsabilidade de asasinato a Jacobo Piñeiro Rial, a persoa que no xuízo celebrado na Sección 5ª da Audiencia Provincial de Pontevedra en Vigo confesou que matara a Isaac Pérez Treviño e a Julio Anderson e que logo prendera lume ao piso da rúa do Porto viguesa onde estes vivían. Como a tantos outros cidadáns, a sorpresa inicial sobre este veredicto do “crime da rúa do Porto” –ocorrido o 12 de xullo de 2006– convertiuse en aberta indignación cando analizamos os motivos polos que o xurado exculpou ao acusado de dobre asasinato e furto, beneficiándoo coas eximentes completas de lexítima defensa e de “medo insuperable” e condenándoo só polo delicto de provocar o incendio coa intención de borrar as súas pegadas. Segundo o xurado popular o homicida confeso (así o testemuñou á policía no momento da súa detención en 2006) non tiña intención de matar as súas vítimas, senón que, despois dunha tarde e dunha noite de marcha na que consumiron varios gramos de cocaína e cubatas de whisqui, actuou movido polo medo a ser violado e asasinado por elas, debido a un «estado de pánico que anulou a súa capacidade de comprender a ilicitude do que facía».

Semella incrible que a este xurado popular non lle abondase para condenar ao único acusado por este duplo asasinato as probas e testemuñas presentadas durante a vista polos peritos da Policía Científica, polo sarxento de bombeiros que coordinou a extinción do incendio ou pola confesión do propio acusado que admitiu terlles atestado 57 puñaladas, 35 a Isaac e 22 a Julio. O relato destas testemuñas, que xa coñeciamos dende as informacións de prensa de 2006, é estremecedor. O corpo de Isaac apareceu nun cuarto, cuxa porta estaba “rebentada”, presentaba numerosas feridas; tiña un cable atado ao pescozo e suxeito a unha pata da cama. O corpo de Julio estaba no salón coas mans atadas ás costas cun cable, co colo seccionado e tapado cunha manta. Ambos os dous cadáveres apareceron parcialmente calcinados.

A reconstrución do relato do acontecido despois dos homicidios non é menos arrepiante. O acusado permaneceu varias horas na vivenda. Tivo tempo para ducharse, disimular as súas feridas, pechar as fiestras, abrir a chave do gas, prender cinco focos de lume (dous deles nos propios corpos) e saír pola porta tan pancho cunha maleta na que levou o que atopou de valor na vivenda. Comportamento que durante o xuízo tanto a fiscalía como a acusación particular consideraron obedecía ao propósito de «facer crer que as vítimas foran obxecto dun roubo violento». Todo un auténtico relato de horror e crueldade de senllos asasinatos nos que os corpos aparecen maniatados e degolados.

Porén, a pesar de todas estas evidencias, semella que para a decisión absolutoria do xurado popular foi determinante, como sinalaron varias crónicas xornalísticas, a intervención do acusado, facendo uso do seu dereito á derradeira palabra. Intervención na que se ben recoñeceu ter acoitelado a Isaac e Julio e pediu perdón a súa familia, asegurou bagoando que a «culpa non fora de ninguén, é culpa de cómo son». Sexa pola credibilidade outorgada a intervención tan emotiva do acusado (as crónicas xornalísticas salientaron que provocou as bágoas dalgúns membros do xurado) ou polo peso concedido aos argumentos manexados pola defensa, todo apunta a que o polémico veredicto absolutorio estivo moi determinado pola condición homosexual das vítimas.

Semella que sobre o xurado pesou, como ten sinalado moi oportunamente Carlos Callón, o chamado “pánico homosexual”, unha estratexia homófoba utilizada adoito para impedir a condena ou para reducir as sentenzas dos agresores de gais. Admitindo esta suposta síndrome de “pánico homosexual”, calquera persoa (xeralmente un home) acusada de violencia contra unha persoa gai vería diminuída a súa responsabilidade no delicto por esta condición psicolóxica patolóxica que lle provocaría ter recibido unha insinuación sexual por parte da súa vítima, que xustificaría calquera agresión sobre ela, mesmo o asasinato.

É probable que, como sinalou o avogado da acusación particular, se as vítimas dun acontecemento semellante a este fosen dúas rapazas, o veredicto do xurado popular sería radicalmente diferente. Non teño dúbida de que neste escandaloso e indignamente veredicto emerxen todos e os máis resesos prexuízos homófobos. Agardemos que as solicitudes de nulidade da vista por “falta de motivación” e por “contradicións” no veredicto, presentadas pola Fiscalía e pola acusación particular sexan aceptadas polo Tribunal Superior de Xustiza. Como reclaman milleiros de persoas na iniciativa promovida en Facebook, esta sentenza debe ser emendada decontado.

Homenaxe a X.L. Méndez Ferrín

O día 6 de febreiro celebrarase en Vigo o Acto de Homenaxe Nacional a X.L. Méndez Ferrín, con motivo do seu 70 aniversario e da presentación do libro A semente da nación soñada. Homenaxe a X.L. Méndez Ferrín, coeditado por Sotelo Blanco e Xerais. O acto, que se realizará no Auditorio do Centro Social Caixanova de Vigo (rúa de Policarpo Sanz, 26), comezará as 20:00 horas. Entrada libre.

Unha vez finalizado o acto de homenaxe, a partir das 22:00 horas celebrarase unha cea no Pazo Os Escudos, en Alcabre, Vigo. As persoas interesadas en participar na cea deberán ingresar 35€ (trinta e cinco euros) por cuberto na conta de Caixanova número 2080 0065 36 0000388555, antes do 30 de xaneiro de 2009. Para poder acceder á cea é imprescindible a presentación na porta do restaurante do xustificante de ingreso.

Bibliotecas de barrio

No artigo da semana expreso as miñas beizóns á consellaría de Cultura de Vigo pola súa aposta de creación de bibliotecas muncipais de barrio, que deben ir cubrindo a nefasta carencia bibliotecaria viguesa.

Vigo: primeira biblioteca pública de barrio

Este é o mellor anuncio cultural que limos en Vigo na última década. Apostar pola creación de bibliotecas públicas é a medida máis futurista e revolucionaria que poden acometer as administracións locais. Hoxe a biblioteca pública convertiuse na primeira institución cultural de cada comunidade local, de cada barrio, de cada comunidade; ademais do seu carácter de infraestrutura esencial dentro dos equipamentos socio educativos. Ata agora, Vigo foi en cuestión de bibliotecas públicas un auténtico desastre; un modelo, nos congresos de bibliotecarios, dunha situación carencial límite. Afortunadamente, semella que Xesús López Carreira, o concelleiro nacionalista vigués de Cultura, tomou boa nota do modelo da rede municipal coruñesa de bibliotecas e aproveitando o Plan Estatal de Investimento Local arrisca coa posta en marcha da primeira biblioteca de barrio. Non teño dúbida que situación viguesa comezará así a reconducirse, ao que debe axudar, tamén, a creación da prometida biblioteca do estado (para a que non hai aínda ubicación). Agora o importante é que en decembro se abrirá esta primeira biblioteca do Calvario, logo a de Navia, logo… Iníciase, pois, un camiño de esperanza para a política de lectura pública en Vigo. Beizóns para Xesús López Carreira.

Instalados na crise

No artigo da semana alerto sobre a importante dimensión da crise do sector da automoción en Vigo, con importantes efectos sobre o emprego.

Fernández del Riego denuncia

O xornalista Javier Mosquera publica onte no Faro unha entrevista de dúas páxinas con don Francisco Fernández del Riego. Co pretexto de comentar o recente noventa e seis aniversario (si 96!) do patriarca do galeguismo, Mosquera (un bo amigo de don Paco) tíralle da lingua sobre cuestións estritamentes persoais (o que fuma, o que bebe, o que come, as súas rotinas de traballo…). No entanto, ao remate, don Paco, sempre tan contido e discreto, dispárase e fai unha contundente denuncia pública sobre a situación da súa doazón (biblioteca e pinacoteca) á cidade de Vigo e o desinterese dos diferentes alcaldes por cumprir as condicións asinadas con el no ano 1995 (sendo alcalde Carlos G. Príncipe):

A situación da súa doazón á cidade?
– Bueno? Está paralizada totalmente. Non estou satisfeito. A biblioteca e o museo son valiosos? É un museo contemporáneo, da miña época, con obra de Colmeiro, Laxeiro, Maside, Torres, Minguillón? É una doazón en vida, feita en 1995 con dúas ou tres condicións que están por cumprir. Unha delas e o do persoal, e non ten persoal ningún. Tal como está sirve de complemento á Fundación Penzol?

Non se están cumplindo as cláusulas da doazón?
– Non. Especialmente no que afecta a persoal e condicións da sede. Está totalmente desprotexida. Vigo ten un gran pecado. É una potencia industrial, pero ten un desaproveitamento da vida cultural notable. Falta tradición.
Foron moitas as promesas de arranxar a situación?
– Moitas. Pasaron moitos alcaldes e nada? A biblioteca está morta e o museo debería ter personal idóneo e visitas guiadas. Hai moito material sin incorporar porque no hai onde metelo e mantense na caixa forte e outro o conservo na casa. En total non ocupa máis que un par de habitacións na Casa Galega da Cultura. Sinto unha decepción grande? Non estou arrepentido, porque teño unha identificación coa cidade moi grande, pero síntome triste. Xa desistín de decir nada. .. Alá eles. Estou moi decepcionado cos dirixentes, pero teño claro que una cousa son os administradores e outra a cidade?

Ten toda a razón don Paco denunciando unha situación que, coñecéndoa (como outras), non tivemos a coraxe de facer pública nunha cidade cada vez máis degradada no eido institucional. «Unha cousa son os administradores e outra a cidade» é unha frase clave e luminosa para explicarlles aos que aquí non viven o que ven acontecendo en Vigo dende hai varias décadas.
Imaxino que esta denuncia de don Paco servirá para que esta semana os responsables municipais (non sei a quen lle corresponde, se á concellaría de Cultura ou a de Patrimonio; se ao BNG ou ao PSdeG-PSOE) convoquen unha roda de prensa e prometan que esta cuestión do tan «querido e admirado don Paco xa está en vías de solucionarse» (isto é o que vimos escoitando na última década a diferentes alcaldes e concelleiros). E, como tantas outra veces, aquí acabou o conto e pasamos páxina. Moi triste o que está pasando no Campo de Granada.

Literatura Galega pola Paz

A verdade que foi moi emocionante e ao tempo sereno o acto conmemorativo do 60 aniversario da Declaración Universal dos Dereitos Humanos no que presentamos en Vigo o libro Educación e Paz III. Literatura Galega pola Paz e recordamos a Xesús R. Jares. Ademais da lectura do texto completo da declaración, por parte de dez estudantes de ESO e Bacharelato, foron magníficas as intervencións literarias e institucionais. A guinda foi o extraordinario o concerto da Agrupación de Mestres da Escola de Música Tradicional do concello de Vigo. Grazas a todos polo apoio solidario e pola lembranza saudosa da figura do noso benquerido Suso Jares.

Os murais do Faro

No artigo da semana recomendo visitar a exposición dos murais do Faro instalada na Estación Marítima de Vigo. Unha interesante lección de historia local.