Onte 1332: Retroceso para o ensino do galego no Bierzo

avisosgrita

O ensino do galego no Bierzo pode retroceder grazas a que a Junta de Castilla y León na orde quedesenvolve as ensinanzas e o currículum da LOMCE no Bacharelato declarou a «Lengua y Cultura Gallega» materia de libre configuración autonómica, o que a sitúa fóra do horario lectivo. Maís alá da falta de vontade política da Junta de Castilla y León, que deixa en papel mollado o seu acordo de colaboración asinado coa SXPL da Xunta de Galicia, a medida pon en evidencia un dos moitos furados centralistas da lei Wert, na que se diferencia entre materias troncais e materiais específicas (entre as que se escollan as optativas), deixando as denominadas como de «libre configuración autonómica» con escasas garantías xurídicas. Ademais, teño a convicción de que até que non se recoñezan o catalán, o éuscaro e o galego como materias específicas do currículum básico, e polo tanto de oferta en todas as comunidades autónomas, continuarán producíndose estes agravios, ao tempo que medrando os prexuízos sobre a diversidade lingüística nas comunidades ca non teñen «lingua propia». Xaora, como polo momento non se vai producir este xiro copernicano, a Xunta debe negociar coa Junta para modficar este estatus precario da lingua galega no bacharelato e mellorar o ensino do galego nas etapas de educación obrigatoria nas áreas galegofalantes do Bierzo.

Onte 1331: Un día sen música

non_ive_cultural-194x300En Compostela vin onte a manifestación dos músicos das orquestras reclamando ao Goberno de Rajoy un IVE cultural reducido e unhas condicións especiais de tributación e ao de Feijoo un axeitamento da lei de espectáculos á situación (precaria) da súa actividade. A mobilización dos músicos galegos coincidiu coa xornada «Un día sen música» que o sector da música en España, dende os artistas e produtores até os empresarios de salas de concertos, promoveron para apoiar a presentación no Congreso dos Deputados de milleiros de asinaturas reclamando a recuperación do IVE do 8 % para o sector cultural, semellante ao existente no resto dos estados da UE. A pesar dos ruxerruxes que ao inicio da campaña electoral predicían un anuncio inminente da volta atrás de Montoro e Wert, o trasacordo non acaba de concretarse. A cultura continúa sendo un sector sacrificado polo Partido Popular alí onde goberna. Temo que haberá que continuar insistindo en mobilizacións coma as protagonizadas onte polo sector musical.

Onte 1330: O dinosauro de Caballero

CFX7owgWMAEOmNP

Sempre nos quedará a dúbida de se foi ou non premeditada por Caballero a colocación onte durante unhas horas dun dinoasuro vexetal na rotonda de Rosalía Castro coa rúa Porto. Finalmente, a dinosebe foi retirada, aducindo de forma confusa que estaría destinada a un parque de Navia, o que non parece un argumento moi convincente, mentres que na rotonda do centro se plantará unha discreta oliveira. Fose premeditado ou non pola alcaldía introducir en campaña electoral o debate da instalación dunha dinosebe, o caso é que faltando moi poucos días para a votación, Caballero continúa manexando coma quere os contidos da axenda electoral e evitando calquera tema conflitivo de importancia que lle puidese ocasionar algún tipo de incomodidade. Houbo ou vai haber en Vigo algún debate público entre as cabezas das candidaturas para confrontar programas e proxectos de cidade? A cidadanía viguesa sabe que iso é algo normal noutros concellos, mais impensable no noso. Mentres, nas redes sociais os jichiños e as jichiñas xa se puxeron a confrontar creativamente os seus pareceres sobre a conveniencia ou non da instalación do dinosauro desaparecido. Xaora, poucos poden dubidar que Abel Caballero é un xenio da mercadotecnia da distracción e Vigo, sitio distinto.

Onte 1321: Candidato desaparecido

jorge_portelaO quite de Jorge Portela López, candidato de Ciudadanos (C’s) á alcaldía de Vigo, tenme moi intrigado. O caso é que este asesor fiscal en plena campaña electoral esta desaparecido por «motivos persoais», non participa en actos públicos e o seu partido apenas realiza «unha campaña puramente informativa a pé de rúa para dar a coñecer a súa proposta.» Con todo, a inacción do candidato vigués non semella prexudicar ao seu partido, xa que as sondaxes lle conceden un acta de concelleiro, o que a verdade moi pouco axudará ao PP a frear a Abel Caballero que consolida as expectativas de maioría absoluta. Sen coñecer as razóns do comportamento do candidato desaparecido, non está de máis ler devagariño a gran análise que Calidonia fai da máis probable dentellada do partido de Albert Rivera sobre o PP. Ben sabemos que Vigo é sitio distinto.

Onte 1314: «Quita ese micrófono de aí!»

No día mundial da liberdade de prensa, don Juan Carlos volveu demostrar o que entende por ese dereito da cidadanía e dos profesionais da comunicación. Cando na previa da carreira de MotoGP de Xérez o rei emérito falaba no paddock con Ángel Nieto, o xornalista Nico Abad decidiu meter o seu micro, o que levou a Juan Carlos a darlle unha gadoupada ao aparello e dicirlle de forma autoritariaria ao informador: «Quita ese micrófono de aí!» Apenas outra borbonada de quen xa xubilado non abandonou as formas doutrora nin renunciou aos privilexios que o obrigaron a renunciar á coroa. Xaora, non hai que acudir ao comportamento de Juan Carlos, para denunciar ataques frecuentes á liberdade de información que no marco da crise das empresas xornalísticas vive na inevitable autocensura dos profesionais instalados na maior precariedade e do conformismo resignado das súas direccións cos intereses dos poderosos. Como sinala tan atinadamente o excelente manifesto de Fernando Varela o que hoxe está ameazada na comunicación «é a posibilidade de construír sociedades mais libres e máis xustas nas que cidadáns formados poidan elixir, poidan tomar decisións debidamente informados.»

Onte 1307: Sondaxes

la_voz_de_galicia

Non me atrevo a valorar a fiabilidade das sondaxes publicadas onte por La Voz de Galicia. Xaora, alertan sobre tendencias electoriais que non me parecen disparatadas. Primeira: as posibles maiorías absolutas de Abel Caballero e Miguel Anxo Lores, que se sitúan moi por riba da tendencia á baixa dos seus partidos no resto das cidades. Segunda: a necesidade que terá o PP de apoiarse na súa marca branca de Cidadáns para poder manter un par de alcaldías. Terceira: as importantes dificultades das Mareas, coa excepción da liderada por Martiño Noriega en Compostela e quizais á da de Xulio Ferreiro na Coruña, de contar cos votos vertebrados por Podemos noutras convocatorias. No entanto, a un mes da convocatoria, con estas sondaxes todos terán razóns para a esperanza. O Partido Popular podería conservar os mobles cun par de alcaldías, repartíndose o resto o PSOE, o BNG e as Mareas. Bendita fragmentación!

Defensa de Vigo

No artigo da semana en Faro de Vigo volvo sobre a defensa do liderado no proxecto de Galicia como suxeito político.

9b26a2e249b9baf921c91b79601aaa85

O pasado venres o deputado socialista Abel Losada publicaba nas páxinas de Faro de Vigo un artigo titulado «A imprescindible defensa de Vigo» no que citaba criticamente o que eu publicara nesta sección o mércores arredor das relacións de competencia e colaboración que eu entendo deberían existir entre Vigo e A Coruña. Sen ánimo de polemizar con que expresa posicións dunha candidatura, non podo máis que lamentar que alguén pretenda confundir a miña proposta de irmandade intergalaica con posicións que nunca foron as miñas.

Dende hai dezaseis anos, semana a semana, grazas á xenerosidade de Faro de Vigo, neste espazo de Campo de Granada (van case oitocentos artigos) levo defendendo contra vento e marea, con total independencia e respecto, por riba das querenzas dos diversos gobernos municipais e alcaldías das diferentes opcións (populares, socialistas e nacionalistas), a idea esencial de Vigo, do Gran Vigo ou da Área Metropolitana de Vigo (non vou discutir o nome) como motor e líder da Galicia do século XXI. Un liderado que a nosa cidade mantivo de forma indiscutible ao longo de todo o século pasado nos eidos económico, demográfico, urbanístico ou cultural, mais que por diversas razóns, ás que probablemente non foron alleas nin as actuacións das súas élites políticas nin a inhibición dos seus poderes económicos, foi perdendo pulo dende a pasada década. Vigo debe asumir o reto de recuperar ese liderado no proxecto de Galicia.

Como levo defendendo de forma teimosa a necesidade de acometer unha profunda reforma territorial de Galicia, na que se recoñezan as áreas metropolitanas como entidades de carácter político e administrativo e se supriman as deputacións provinciais. A creación da Área Metropolitana de Vigo aforraría moitos recursos na xestión dos servizos públicos e facilitaría a mobilidade e calidade de vida de máis de medio millón de cidadáns dos concellos metropolitanos. Vigo debe asumir o reto de liderar a creación da súa cidade metropolitana.

Como levo defendendo o carácter industrial e obreiro do Gran Vigo e o futuro dos seus sectores económicos principais: automoción, industria naval e pesca. Sectores nos que sabemos reside o celme vigués e as maiores cifras de emprego na industria e exportación, mais que de cara ás próximas dúas décadas e no marco da nova sociedade dixital e postindustrial cómpre refundar ou reorientar nuns casos, complementar noutros ou mesmo abandonar de forma ordenada, se fose preciso. Vigo debe asumir o reto de recuperar o planeamento estratéxico como ferramenta orientadora de políticas prospectivas e de implementación da formación e innovación.

Como tamén levo defendendo o liderado de Vigo no proxecto do Eixo Atlántico, pola súa valiosa equidistancia do Porto e da Coruña, as principais competidoras viguesas, como a inclusión de Vigo dentro da rede de cidades portuarias do Arco Atlántico, xunto a outras francesas, inglesas, irlandesas e do norte da península. Sen esoutra referencia non poderiamos entender a importancia do porto de Vigo, a da súa recén estreada autoestrada do mar, dos tráficos interocéanicos de contedores, das escalas de cruceiros turísticos ou do seu liderado como porto pesqueiro europeo de referencia ou da súa industria conserveira e alimentaria relacionada co mar.

edificio_rubiraComo tamén levo defendendo dende aquel primeiro artigo sobre «La Favorita de Príncipe» un Vigo memorioso, fachendoso daquel Vigo dos nosos avós e da síndrome Siboney provocada polos tranvías metropolitanos que nos roubou a alcaldía de Portanet, a mesma que autorizou o derrubamento do edificio Rubira e doutras alfaias da nosa arquitectura pétrea. Lonxe de saudades paralizantes que nunca compartín, entendo que este Vigo capaz de recordar o será tamén de acuñar unha posición orixinal, e polo tanto compartida por amplos sectores sociais, como cidade de xenerosa acollida, consciente de que todos fomos algunha vez emigrantes (o meu avó chegou a Vigo hai noventa anos, no ferrocarril coma outros labregos zamoranos), onde todos estamos orgullosos do seu dinamismo e laboriosidade coma abella da ribeira mais na que non renunciamos á cultura tradicional do periurbano estendido sobre o que noutrora foron vizosas parroquias do Val do Fragoso.

Ese foi o Vigo que identifiquei nas páxinas de A cidade e os días. Calendario histórico de Vigo, ese monumento do viguismo galeguista construído por Xosé María Álvarez Blázquez hai cincuenta anos nas páxinas de Faro de Vigo, a quen a Fundación Penzol lembra cunha exposición con motivo do centenario do seu nacemento. Ese é o Vigo que pretendemos continuar defendendo, fachendoso do seu, firme e unido reclamando o que lle corresponde, consciente do seu papel decisivo na construción de Galicia como suxeito político.

Onte 1295: «Citizenfour»

Citizenfour-824927245-largeGustoume Citizenfour, o documental de Laura Poitras sobre as revelacións de Edward Snowden e a súa publicación en 2013 por parte de The Guardian, O Globo e The New York Times. Durante case dúas horas pareceume asistir a un episodio gravado da historia máis recente, mesmo duns acontecementos que sabemos en curso, amosando así o papel tan poderoso do cinema documental para ser o soporte privilexiado do xornalismo da sociedade dixital. Xaora, quedei fascinado coa narrativa escollida por Poitras, montando o relato coas técnicas do thriller sobre unha atmosfera moi fría de non lugares (cuartos de hoteis, salas de prensa, redaccións de xornal…) e un acabado visual semellante ao das series de HBO, unha das coprodutoras da peza. Recursos axeitados para presentar un mundo dixital onde todos, sen excepción, somos vixilados e onde apenas quedan fendas para a liberdade informativa e o pensamento crítico de profesionais e cidadáns.

Con todo, o final aberto do documental, os casos de Snowden e Assenge non están resoltos, enxerga un chisco de esperanza. Accións afoutas como as do analista estadounidense son propias dun heroe contemporáneo, un novo cabaleiro do Grial na súa loita pola conservación dos valores de privacidade e liberdade que pretenden ser erradicados de forma desapiada polo Gran Irmán sempre á esperita. Citizenfour é unha película recomendable para todas aquelas persoas que non queren deixarse acubillar no colo do conformismo.

Onte 1293: Voltar á Terra

voltar-c3a1-terra_transparentecdefb

Entre as diferentes iniciativas de reconstrución que por ventura agroman polo país, pareceume moi significativa a da presentación de Voltar á Terra, promovida por emigrantes galegos que viven arredor do mundo. Os datos da emigración actual son estremecedores: en tres de cada catro fogares galegos hai algúen emigrado, máis de 200.000 persoas abandonaron Galicia dende 2007, o que supón unha sangría emigratoria que semellaba superada para sempre, máis aínda cando o país sofre un tremendo devalo demográfico. Recomendo a lectura do manifesto desta iniciativa na que os asinantes declaran que «non somos emigrantes, somos exiliados» e reclaman vivir e traballar con dignidade en Galicia. Unha iniciativa que merece a maior difusión e apoio.

Onte 1290: Xenocidio no Sáhara

Aranzadi-Foto-Sociedad-Ciencias-Aranzadi_EDIIMA20130911_0570_22Finalizada a investigación iniciada en 2007 por Baltasar Garzón, a raíz dunha querela presentada pola Asociación de Familiares de Presos y Desaparecios Saharaius, o xuíz Ruz publicou onte o auto por xenocidio no Sáhara Occidental. Co  procesamento de once policías e militares marroquinos, realizado co apoio da fiscalía, rematan décadas de impunidade e silencio sobre o sucedido no territorio ocupado dende 1975 a 1991, onde o auto acredita se produciron 50 mortes violentas, 23 delitos por torturas e un delito contra a liberdade sexual. É de salientar que o feito de que as vítimas tivesen na súa orixe nacionalidade (e documentación) española permitiu que a causa non fose arquivada, tras a reforma da xustiza universal do PP de 2014. Como tamén o é a súa cuaificación de «xenocidio», na medida que quedou demostrada a existencia dunha finalidade de destrución sistemática da poboación civil pola súa orixe étnica coa intención de apoderarse do territorio do Sáhara Occidental, tras o seu abandono por España. O histórico auto de Ruz supón un primeiro acto de xustiza e recoñecemento dos dereitos humanos das vítimas que merecer ser valorado.