Onte 647: Sés «co xenio destrozado»

/en , , , , , /por

Desque o venres merquei o disco en Andel estou enganchado Co xenio destrozado, o segundo cedé de Sés. Un disco xenial, marabilloso, memorable, potente. Unha voz engaiolante capaz de enluvarse en cada tipo de canción. A madurez dunha cantora e compositora en estado de graza. Unha ducia de temas imprescindibles, unha variedade musical espectacular, un catálogo dos ritmos máis clásicos do rock e da música popular hispanoamericana, dende a balada, a milonga, a rancheira, o blues, os ritmos doces do Caribe, mesmo o tango, até varias xeracións do rock and roll máis xenuíno. Un prodixioso catálogo musical no que aínda brillan máis unhas letras (todas elas rimadas por Sés) que avalan entre a denuncia da desiguldade, a reivindicación da esperanza e a proclamación do amor e o desamor máis arrebatado. Cancións inesquecibles como «Concordia de papel», «Milonga de aquí» (un auténtico manifesto dende a insurxencia dese este recuncho do mundo), «Rebelarse a conciencia», «Boto en falta unha ilusión», «Se non podo ir onde ti estás» ou «Unha mañá de setembro»… Este é un disco de denuncia do conformismo, un auténtico ciclón de entusiasmo do rock and blues. Cantando en galego, con letras significativas cen por cen, esta bluseira con alma de pandereteira, a Patti Smith de noso, aventuro vai abrir unha nova fronteira para a música en galego. Co xenio destrozado é un disco moi recomendable. Beizóns Sés!

Onte 634: A BSO das meigas de Lupa

/en , , , , , , , /por

É unha marabilla o que está sucedendo coa banda sonora orixinal que David Alonso Garzón compuxo e gravou para As meigas de Lupa, a novela xuvenil de María Solar. Seleccionada primeiro e logo declarada finalista nos premios Jerry Goldsmith do Festival Internacional de Música de Cine de Córdoba, na categoría de mellor creación libre, onte coñecimos un vídeo de presentación deste orixinalísimo traballo audiovisual, no que colaboran de forma desinteresada un equipo de máis de 20 persoas entre técnicos e o grupo Achádego de teatro, unidos pola inspiración e o estímulo da lectura da novela de María Solar. Do que soubemos onte foi da peza de seis minutos na que se adianta o que será o booktrailer e a banda sonora, que acompañará a novela cando apareza a segunda edición, a comezos do vindeiro outono. É obrigado expresar a nosa gratitude a David Alonso Garzón por este incrible traballo que incita a mergullarse na lectura recuperando unha lenda do noso patrimonio de tradición oral. Paga a pena seguir este proceso creativo tan estimulante.

Onte 628: Con Antonio García Teijeiro e Paco Ibáñez

/en , , , , , , /por

A presentación da antoloxía da poesía infantil de Antonio Garcia Teijeiro pagou a pena. Máis de duascentas persoas ateigaron o salón da Casa do Libro de Vigo para acompañar ao autor de Na fogueira dos versos e ao seu amigo Paco Ibáñez. Tras as intervencións magníficas do antólogo Fran Alonso, do crítico Román Raña (crítico) e do ilustrador Xosé Cobas, chegaron os minutos máis agardados nos que Teijeiro e Ibáñez falaron, cantaron e recitaron. Foron momentos emocionantes dun intenso silencio e dunha vibración compartida de dous amigos unidos polos afectos xerados pola poesía. Unha emotividade que se incrementou cando o público os acompañou cantando o retrouso do tema final da pomba. Como ben salientou Antonio é incomprensible que Paco Ibáñez non teña apenas presenza nos medios españois, cando continúa sendo unha figura internacional, cunha axenda chea de concertos. Aos seus setenta e oito anos o cabezaleiro da xeración «A galopar» mantén intactos o seu pulo vital e a súa xenerosidade desbordada, a da cultura da acollida. Xesús Alonso Montero, presidente da Academia Galega, expresoulle a Ibáñez a súa admiración e gratitude polo seu compromiso co repertorio galego que leva polo mundo, no que ademais das pezas de García Teijeiro inclúe outras de Celso Emilio Ferreiro. Outro momento do serán difícil de esquecer produciuse xusto ao remate da presentación. Un señor maior, dirixíndose a Ibáñez, espetoulle: «Paco, eres una acumulación de juventud». Un serán literario e musical emotivo para presentar un libro importante.

O gaiteiro de Soutelo

/en , , , , , /por

No artigo da semana en Faro de Vigo lembro a figura do gaiteiro de Soutelo.

Hai días un familiar puxo nas miñas mans un exemplar de “Voando cas aas da vida” do que é autor Avelino Cachafeiro Bugallo, o gaiteiro de Soutelo de Montes. Un libriño de poemas descoñecido para min que confeso moito me sorprendeu e levou a interesarme pola figura deste gaiteiro mítico. Editado polo propio autor  no mes de xuño de 1969 no prelo que Faro de Vigo tiña na rúa Colón, o libro de Cachafeiro hoxe é unha pequena alfaia, onde brillan o deseño da cuberta de Lugrís, os textos preliminares de Castelao e Ramón Otero Pedrayo e, sobre todo, as corenta páxinas dos versos galegos cantareiros e testemuñais de quen foi considerado o mellor gaiteiro de Galicia da primeira metade do século XX.

Nacido o 26 de maio de 1899 en Soutelo de Montes, en berce de familia gaiteira, Avelino formou
parte dos Gaiteiros de Soutelo, grupo no que tocaban tamén os seus irmáns Castor (gaita) e Bautista (voz e caixa), o seu pai Fermín (bombo) e a súa tía Andrea que nalgunhas ocasións os acompañaba ao pandeiro, o que constituía daquela unha gran novidade. Aprendiz de ferreiro, aprendeu de moi novo o instrumento co seu pai e co seu avó Xoán, converténdose axiña nun virtuoso, ao tempo que no líder, director e compositor das pezas que interpretaba a formación familiar. A sona do cuarteto na provincia transformouse en lenda na Galicia toda, tras gañar o tradicional concurso de gaitas de Santiago, celebrado na praza da Quintana e dotado con 150 pesetas, unha cantidade importante, que supoñería para Avelino ser nomeado como “mellor gaiteiro de Galicia”. Proeza inmortalizada con moito xenio por Castelao, que asistiu ao recibimento na casa familiar, xa que naqueles días veraneaba en Soutelo, nun artigo emocionante e nunha caricatura memorable, na que aparece o rostro invertido de Rosalía no fol da súa gaita, publicados o 10 de agosto de 1924 no xornal “Galicia” de Vigo. Foi daquela cando se acuñaron cantigas que permaneceron para sempre na memoria popular: “Toca gaiteiriño, toca, / meniñas, correi a velo / que moita gaita a gaitiña / do gaiteiro de Soutelo”.

Nun vello Ford o cuarteto percorrerá os camiños das verbenas e romaxes de Galicia enteira. En 1928 gravarán na casa Regal de Ourense seis discos, por ventura recuperados en 2005 pola editorial Ouvirmos na súa colección “A tiracolo”, que nos permiten gozar hoxe de doce das súas pezas, as muiñeiras de Chantada, “La Alfonsina”, “Estroupele-troupele” e “Farruquiña, chaman á porta”; as foliadas de Barro de Arén,  de Luxán, de Tenorio, das Rías Baixas e “Eicho de dar queridiña”; o fandango de Pontevedra; o pasarrúas “A volta da festa” e a alborada esperanzosa de Rosalía de Castro, a peza musical máis emblemática do sequiscentenario da publicación de “Cantares gallegos”.

Mais será a súa xira americana de case dous anos por Arxentina, Uruguai e Brasil, iniciada coa súa actuación no Teatro Avenida de Buenos Aires o 28 de febreiro de 1930, cando Os Gaiteiros de Soutelo se convertan nun emblema para a Galicia emigrante, como escribiu Pedrayo, por que “os galegos do Prata se sentiron namentres o gaiteiro estivo con iles libertados do desterro”. O levantamento militar do 36 colleunos en Barcelona e por diversas circunstancias persoais e políticas a formación esfarelouse durante aqueles días. Dende entón a gaita de Avelino permaneceu muda, nunca máis tocou en público e apenas hai referencias que o fixese en privado. Naceu así a lenda do gaiteiro calado, tamén en palabras de Otero, “a do home calado, como cala unha serra no seu hourizonte, esquencida da voce das augas, dos paxaros e os ventos”.

Até o seu pasamento o 13 de abril de 1972, durante tres décadas Avelino Cachafeiro foi un emprendedor en Soutelo. Abriu o Changüí, primeiro unha sala de festas, logo cine e despois bar onde paraban os coches de liña. Levou a bomba de gasolina de Campsa e mesmo unha funeraria. Home moi popular e benquerido, dedicouse, ademais, á pintura e á poesía, que recolleu no libro que hoxe rescatamos, publicado uns poucos anos antes do seu pasamento. Nestes “ramos de versos sinxelos e votivos” deixou o  gaiteiro de Soutelo a súa homenaxe ás paisaxes para el máis queridas, as das Terras de Montes e das Rías Baixas, homenaxeou a Rosalía, Castelao e Otero Pedrayo, e deixou o seu testamento literario: “Cando saibas que morrín, / gaitiña miña gaitiña, / desperta a miña alborada / que toco para Rosalía… / que dorme no teu punteiro / cos meus dedos tapadiña”. Foron as de Cachafeiro, como salientou Otero Pedrayo,  “palabras dornas para danzar muiñeiras de aventura nas ondas”, “verbas manexadas polo home abranguido nos silencios da Galiza”. O gaiteiro Carlos Núñez definiuno como “o máis grande de todos nós.”, “o gaiteiro ponte entre a perdida gaita galega e a moderna gaita refinada”. O gaiteiro de Soutelo merece a nosa admiración e lembranza.

Onte 622: Comeza Cans 2013

/en , , , /por

Comezou onte a décima edición do Festival de Cans, unha das citas máis populares do calendario cultural galego. Outra volta será unha coidada mestura de cinema documental galego e música popular a que durante catro intensas xornadas moverá a milleiros de persoas, á velocidade de chimpín, polos vieiros da parroquia porriñesa situada ao pé do pianista pétreo. O engado de Cans está no agroglamur, unha esencia única creada por Alfonso Pato, o director do festival, capaz de contaxiar entusiasmo tanto a toda a súa comunidade parroquial, ao seu equipo de voluntarios e voluntarias, como a artistas e público que acuden aos eidos de Cans para verse e deixarse ver (como sucede en todos os grandes festivais polo mundo adiante). Os moi importantes recortes das axudas públicas, que puxeron en perigo a viabilidade desta convocatoria, foron suplidos en Cans 2013 con micropatrocinios privados e polo esforzo en recabar fondos propios dos organizadores. Unha boa oportunidade para achegarse estes días pola Louriña. Beizóns pola proeza á veciñanza de Cans e ao equipo organizador!

Onte 600: No día do jazz

/en , , , /por

Cousa bonita é que a Unesco celebre dende o pasado ano o Día Internacional do Jazz coa intención de enxalzar esta música de orixe afroamericana como unha linguaxe de entendemento universal. O jazz é unha das expresións culturais do século XX, e non lle falta razón a Unesco cando considera que constitúe un símbolo de unidade e paz, sendo un promotor da innovación artística e un estímulo do diálogo intercultural. Mais o jazz forma parte da nosa educación sentimental, xa que o ritmo de swing vivimos momentos importantes nas nosas vidas. O jazz é cousa bonita coma este «No more blues» de Cassandra Wilson.

Onte 597: 35 anos de música galega

/en , , , , , /por

Dentro da xeira de «Sábados Culturais» que organizamos na Fundación Premios da Crítica Galicia celebramos onte a xornada dedicada a revisar 35 anos de música galega. Ocupáronse da revisión Antón Pulido, o vicepresidente da Fundación, e Xaime Estévez Vila, mestre gaiteiro, profesor de música no IES Álvaro Cunqueiro de Vigo e investigador da música galega.

Pulido recuperou da memoria a experiencia interesantísima do Departamento de Música Contemporánea do CGAC dirixida por Manel Rodeiro durante os anos 1995 e 1996. Lembrou os contactos que daquela mantivo co compositor Pierre Boulez, creador do IRCAM, e as relacións que con esa institución se estableceron no ámbito da investigación sobre música e tecnoloxía informática. «No Departamento de Música Contemporánea do CGAC fixemos o Ensemble do CGAC, a primeira agrupación de música contemporánea de Galicia, intérpretes procedentes da Filharmónica da Coruña que executaron pezas de Boulez, John Cage, Stockhausen, Ligetti… Houbo cursos de composición con compositores de talla internacional, como o francés Tristan Murail (ao que se lle encargou unha obra) ou o finlandés Magnus Lindberg. Organizáronse xornadas de música contemporánea, estreáronse obras de compositores galegos como Xan Viaño, Enrique X. Macías, Paulino Pereiro, Manuel Rodeiro e Antón Lois Pulido, entre outros. Participaron músicos de talla internacional: Pierre-André Valade, Pierre Strauch, Kari Kriikku, Pierre-Yves Artaud, Miguel Bernat, etc. Foi unha fiestra aberta, unha esperanza para a música contemporánea en Galicia. Mágoa que non continuase».

Pola súa banda, Xaime Estévez Vila fixo un completo percorrido polas achegas dos premiados na categoría de Música nos Premios da Crítica Galicia dende A Roda e Milladoiro en 1978, para el «alicerces da música galega de hoxe en día», até a Asociación Galega de Compositores premiada na última edición. Referiuse á importancia que tiveron premiados como Roxelio Groba («o compositor galego de referencia neste período»), Joam Trilho («director de orquestra, que loitou pola Xove Orquestra de Galicia«), Carlos Villanueva («investigador da música galega dende a universidade»), Dorothe Schubert («importantísima polo salto cualitativo que supuxo a súa colaboración con Antón Santamarina na recuperación do cancioneiro popular«), Enrique X. Macías («o primeiro dos nosos compositores con proxección no mundo«), Na Lúa («agrupación folk coa que naceu o achegamento da música galega cara Portugal»), José López Calo («erudito da música galega medieval»), Carlos Núñez («representou unha inflexión na discografía galega, capaz con el de espallarse polo mundo dende a música de raíz«). Citou tamén a importancia de ter premiado a músicos populares como os recentemente falecidos Xosé Iglesias «Melitón» e Henrique Otero Covelo «O gaiteiro do Fragoso» («o primeiro gaiteiro que edita un libro de gaita e o primeiro que ensinou o instrumento nun conservatorio«). Tamén se referiu a importancia de iniciativas como o Programa Alalá, a editorial Ouvirmos e a orquestra folk Son de seu.

Continuou Xaime Estévez analizando algúns fenómenos de interese neste período histórico. Citou a importancia da creación dos conservatorios en Galicia e a introdución da música, a partir da LOXSE, como materia obrigatoria do ensino non universitario. Lamentou a retroceso que para o estatus escolar da música supoñería a aprobación do previsto na LOMCE, máis aínda cando é unha das materias máis valoradas polo alumnado. Citou a importancia da desaparición das agrupacións musicais profesionais, como a Banda de Música Municipal de Vigo, así como o valor das numerosas bandas populares existentes na comarca de Vigo, probablemente a máis vizosa en Galicia no eido musical. «A importancia das bandas é enorme, xa que achegan cohesión social no mundo rural. Sempre foi así, Soutullo e Groba xurdiron destas bandas incrustadas nos recunchos das aldeas».

Rematou Estévez falando das diversas etapas das gravacións musicais: «Nos 70 comezaron Fuxan os ventos, Milladoiro e Luís Emilio Batallán, entre outros cantautores. Os 80 foron os anos da movida, con Reixa, Siniestro Total e a relación da música galega co mundo celta, que nunha segunda fase se foi abrindo cara o sur. Somos musicalmente un eixo entre dúas culturas atlánticas, a céltica do norte e a lusofonía do sur. Nos 90 foron as gravacións do Rock Bravú, dos gaiteiros solistas e das primeiras gaiteiras (Seivane e Pato). Xa neste década pasada, apareceu Son de Seu e comezou a recuperación dos cancioneiros históricos e das primeiras gravacións da múisca galega».

Tras a intervención de Caetano Rodríguez, concelleiro de Cultura e Turismo do concello de Vigo, nas escaleiras de acceso á Casa Galega da Cultura na Praza da Princesa, o cuarto Os Caramuxo deu un pequeno concerto de media ducia de pezas diante de máis de dous centenares de persoas. Os catro clarinetes na súa diversidade, a percusión tradicional e o acordeón arricaron a elegancia alegre de melodías de inequívoca raíz popular, Como sinalou Bieto Ledo, presidente da Fundación Premios da Crítica, «a música dos Caramuxo contaxia paz e felicidade».

Estupenda foi esta segunda edición dos «Sábados Culturais», que continuaremos o vindeiro sábado coa conferencia prevista de Xesús Alonso Montero sobre Rosalía de Castro e Cantares Gallegos.

Onte 589: O gaiteiro do Fragoso

/en , , , , /por

Tras o recente pasamento de Melitón, outra nova tristísima a de onte, faleceu Henrique Otero, o gaiteiro do Fragoso. Morreu un mestre gaiteiro, o creador da primeira cátedra de gaita galega, un músico de raíz que levaba na ialma a harmonía da nosa cultura tradicional. Foi Henrique Otero facedor de gaiteiros e da pervivencia da tradición gaitística de noso, acadando un éxito rotundo nesta angueira, xa que son centos e destacadísimo os gaiteiros que se formaron ao seu carón, continuadores desta estirpe.

Sexa a miña humilde homenaxe recuperar o artigo que lle dediquei en Faro de Vigo o 4 de marzo de 2001 co título «O gaiteiro do Fragoso». Daquela tiven oportunidade de falar con el con motivo da aparición do seu disco en Do Fol.

O gaiteiro do Fragoso tocou a gaita que sabe a herba, a das raíces da terra, a do sabor popular que nos permite brincar con entusiasmo. Que a terra lle sexa leve, mestre gaiteiro!

Henrique Otero Covelo, “o gaiteiro do Fragoso”, naceu hai setenta anos no camiño da Brea, en Lavadores. Os seus primeiros pasos no eido da música deunos ao pé da casa, nas Escolas Nieto, onde Mónico García de la Parra y Téllez, descubriu o seu talento como instrumentista. Con apenas dezaseis anos, entrou a formar parte da Banda Municipal de Música como trompa, para pasar logo a tocar o fliscorno e o bombardino; despois de case cincuenta anos domeando o vento, era o músico máis antigo no momento da súa disolución no ano 93.

No servizo militar serviu na sección de gaiteiros do Ministerio do Exército de Madrid, cidade onde coñeceu o gaiteiro lucense Antonio Martínez, que lle deixou unha forte pegada. O mozo Covelo intuía xa o que era a gaita enxebre, a gaita non lixada, a gaita do arrogante gaiteiro de Penalta que cantou Curros Enriquez, a pureza das notas de Xan Míguez o “gaiteiro de Ventosela”, ou a de Avelino Cachafeiro o “gaiteiro de Soutelo”.

De volta a Galicia, entrou no grupo de gaiteiros “Vento das Cíes” e, pouco despois en 1958, coincidindo coa celebración do IIº Concurso de Gaitas convocado pola sección viguesa de Educación e Descanso, fundou co gaiteiro Suso Portela “Os Cruceiros”; un cuarteto clásico que completaban Carlos Conde, tamborileiro, e Manolo Solla, bombeiro, e, ao que ocasionalmente, se engadía Militón, un consumado xenio no arte da pandeireta.

“Os Cruceiros” sortearon durante vintecinco anos os perigos trivializadores do folclorismo que promovía a Sección Feminina e os Coros e Danzas do Réxime coas únicas armas do seu talento e da súa intuición; acadaron grande popularidade en todo o país, chegando a gravar un elepé e catro discos singles. “Airiños do Parque de Castrelos”, “Airiños de Sampaio”, “Os Morenos de Lavadores”, “Os Campaneiros de Vilagarcía”, “Os Garceiras de Melide” ou “Os Raparigos de Ferrol” foron outros grupos que mantiveron viva a nosa música popular nun tempo heroico para a expresión da nosa identidade.

O gaiteiro do Fragoso non se conformaba e será quen propoña en 1966 ao alcalde Portanet a creación dunha Escola de Gaiteiros na Escola de Artes de Oficios. Iniciativa que se concretaría en 1971 coa posta en funcionamento dunha aula experimental de gaita dentro do Conservatorio Municipal de Vigo da que será o seu primeiro mestre. O fito senlleiro desta primeira “cátedra da gaita galega” levarao a loitar por dar un paso máis aló: facer oficial a gaita. Un novo soño feito realidade en 1977, co apoio do pleno da Corporación, cando o Ministerio de Educación y Ciencia recoñeceu por vez primeira os estudios oficiais desta expresión musical.

Dende a súa cátedra do Conservatorio vigués o gaiteiro do Fragoso desenvolveu unha inxente tarefa como facedor de gaiteiros e defensor da mellor tradición gaitística galega. Coma formiguiña entusiasta puxo os alicerces da alborada actual da nosa gaita no mundo. Velaí a publicación das súas “Leccións de gaita” no ano 1978. Velaí os seus centos de alumnos e discípulos como o mestre Xaime Estévez Vila ou os recoñecidos Carlos Núñez e Susana Seivane. Velaí a vixencia das súas pezas interpretadas por grupos como Noitarega ou Treixadura. Velaí as súas duascentas dez composicións orixinais, reunidas baixo a denominación de “Os cantares dos gaiteiros”, unha única obra, magno friso creativo da música popular contemporánea de noso. Velaí a profundidade dalgunhas das súas pezas vocais, inesqueciblemente emotivas como a “Oración do gaiteiro” que escribiu no recordo dos rapaciños do Colexio Vista Alegre de Cabral, afogados no accidente do río Órbigo; velaí o virtuosísmo da súa muiñeira da “Marmuradiña”, a profundidade da súa “Alborada do Fragoso”, a enxebreza da súa “Muiñeira do Lagares”, ou a riqueza tímbrica formidable da súa “Jota do Gaiteiro do Fragoso”.

A concesión por parte do Ateneo Ferrolán da Gaita de Ouro, medalla Constantino Bellón, e a aparición do seu extraordinario disco “O gaiteiro do Fragoso”, editado dentro da colección Do Fol de Boa Music, constitúen dous merecidísimos recoñecementos para unha lenda viva da nosa música popular. O gaiteiro do Fragoso toca a gaita que sabe a herba, a das raíces da terra, a do sabor popular que nos permite brincar con entusiasmo.

Onte 582: «Unha vez», poema de Celso Emilio musicado por Enrique X. Macías

/en , , , , , /por

Recibín na caixa de correos un envío de Luís Ferreiro que me deixou abraiado: a composición «Poema de Requiem» que Enrique X. Macías realizou, entre o nadal de 1977 e o mes de xaneiro de 1978, sobre o poema «Unha vez» de Celso Emilio Ferreiro. Polo que puiden comprobar na primeira ollada, Macías envioulle a partitura a Celso, con quen mantiña relación de «admiración e amizade», e dende entón quedou nos arquivos do poeta. A peza para voz de soprano, banda magnética, dous magnetofóns, dous percusionistas e piano nunca se chegou a interpretar e (até o que eu sei) nunca foi incluída no catálogo do músico autodidacta vigués, moi atento sempre a mantelo vivo e actualizado. Emocionoume ver nas páxinas da partitura a caligrafía característica de Enrique, un dos creadores máis decisivos da miña xeración. Agradezo moito a Luís Ferreiro semellante galano que nos permite lembrar con saudades a un amigo inesquecible.

Aquí pode baixarse en pdf a partitura da man do seu compositor.

Onte 570: «A nena e o grilo nun barquiño»

/en , , , , , , , /por

Son fan de Magín Blanco, hoxe o cabezaleiro da música infantil galega. Até onte non tiven oportunidade de enchouparme no seu novo traballo A nena e o grilo nun barquiño, a segunda entrega do proxecto protagonizado por A nena e O grilo co que o valdeorrés se dera a coñecer ao público infantil da man de OQO editora. Ilustrado por Leandro Lamas, FOL Música inicia con este moi coidado libro disco de Magín a súa andaina na edición infantil, o que moito debemos agradecer ao veterano selo musical do moañés Fernando Luaces. Máis aínda cando se aposta por un orixinal modelo de edición expandida na que se inclúen trece cancións, outros tantos contos e unha proposta de xogos. Libro para ler, escoitar, bailar ou reler de forma individual e compartida.

Tras escoitar o traballo musical unhas cantas veces expreso o meu entusiasmo e a miña emoción. Os trece temas son unha marabilla marabillosa na que Blanco volve sobre un mundo infantil propio construído con referentes poéticos populares e amables melodías popeiras. Acertou de cheo arriscando cun traballo moito máis narrativo có primeiro, onde destacan pola súa facilidade os temas de ritmos roqueiriños como «O Rocanrol Dragón», «Tris Tras tres» ou «A Formiga Lúa», homenaxe a aquela formiguiña coxa coa que comezou na escrita Marilar Aleixandre. Marabilla marabillosa son tamén as pezas máis agarimeiras, nas que Magín emociona con enorme facilidade. Este é o caso da balada  «Voga, voga», «A nana da avoa» (o único que tema que non compuxo nin arranxou Magín) ou a fermosísima «Soñar», ao ritmo de doce de bossa nova coa se pecha o traballo.

Mención á parte merece o himno «Todos son capitáns», que escoitei en directo na presentación en Ourense d’ O capitán Aspaniatas e o misterio das Burgas, interpretado con Tonhito de Poi. Unha peza de estrutura clásica na que Blanco apela á unión e á solidariedade, valores que rezuman en todo este traballo que destila ledicia e entusiasmo. Con todo, a miña canción preferida é «Don Ramón», coa que comeza o disco, unha homenaxe a un bibliotecario que garda na cabeza os personaxes dos contos. Marabilla marabillosa que moito recomendo. Con todas as apertas para Magín Balnco e os seus editores.