Efemérides – Páxina 13

Onte 1591: #MobilizaRosalía

23 de Febreiro de 2016/en Autores, Efemérides, Novidades, Onte, Poesía, Presentacións/por bretemas

Comezou a semana dedicada a Rosalía con motivo da celebración o mércores 24 do seu 179 aniversario. A programación tan intensa de actividades literarias, sobre todo nos centros de ensino, con especial incidencia este ano na utilización da comunicación dixital, demostran que os seus textos permanecen moi vivos e presentes na sociedade galega, ao tempo que posúe unha estraña e poderosa capacidade mobilizadora da nosa conciencia colectiva. Adiantada do seu tempo, sempre transgresora, radicalmente moderna, o fenómeno Rosalía increméntase cada ano como «o personaxe predilecto dos galegos», unanimidade interxeracional sorprendente que ben explica o éxito desta efeméride do 24 de febreiro. Polo que nos atinxe, celebraremos o día de Rosalía no Auditorio de Padrón, acompañando a Anxo Angueira na presentación da súa monumental edición de Follas novas, o segundo dos volumes da obra completa publicada por Xerais.

Imaxes liberadas pola Deputación da Coruña de catro deseñadoras galegas para utilizar na rede con motivo do Día de Rosalía.

Poema de hoxe 53: «A Rosalía» de Manuel Curros Enríquez

22 de Febreiro de 2016/en Autores, Efemérides, Poema_de_hoxe, Poesía/por bretemas

Ai, dos que levan na frente unha estrela!

Ai, dos que levan no bico un cantar!

Manuel Curros Enríquez, «A Rosalía» (1885)

Poema de hoxe 33: «A candeloria» de Luís Amado Carballo

2 de Febreiro de 2016/en Autores, Efemérides, Poema_de_hoxe, Poesía/por bretemas

Na catedral do abrente

hoxe casan os paxaros,

con nubes de neve e ouro

está o ceo galanado

Luís Amado Carballo, Proel (1924)

Onte 1568: Día da ilustración

31 de Xaneiro de 2016/en Autores, Efemérides, Ilustración, Libro, Onte/por bretemas

Celebrouse onte nas bibliotecas «O día da ilustración». Unha data incluída no calendario galego do libro e da lectura, coincidindo co aniversario do nacemento de Castelao, coa intención de salientar «a importancia da ilustración e do deseño no libro e na lectura, así como para poñer en valor o sector galego da ilustración». Unha efeméride que debería servir, ademais, para reparar na situación dun subsector da creación que, a pesar do proceso de hibridación e mudanza do sector editorial, vive en Galicia un momento dunha certa efervescencia, fose pola consolidación nos mercados (tamén nos internacionais) dalgunhas das figuras da BD galega, sexa pola aparición constante doutras novas no terreo da edición infantil ou do portadismo editorial.

Xaora, sobre o mundo da ilustración galega pairan importantes dificultades, dende a reducida dimensión do noso mercado editorial interior, pasando polas dificultades para a exportación, concertación de edicións e venda de dereitos, até os prexuízos aínda existentes sobre este traballo artístico. E para mostra destas eivas abonda con reparar na lista de vinte e cinco creadores convidados a participar na Feira do Libro de Buenos Aires, que a Consellaría de Cultura e Educación publicou a pasada semana, e comprobar que só asistirá unha ilustradora. Apenas un síntoma dunha ollada prexuizosa sobre a ilustración galega, ademais dunha torpeza, cando se visita un país onde esta disciplina ten unha importancia fulcral no mundo editorial.

Parabéns a todos os ilustradores e ilustradoras, mercedoras de todo o noso recoñemento e apoio por tan destacado traballo artístico.

Grazas a Marcos Viso pola ilustración.

Onte 1559: Día dos abrazos

22 de Xaneiro de 2016/en Efemérides, Onte, Persoal, Vigo/por bretemas

Celebrouse onte o Día Internacional da aperta, que o mércores xa se anticipara na praza de Peniche, o espazo vigués dos abrazos, do acougo e da conversa, alentada polo optimismo colorista da gran kermesse de Antón Pulido alí instalada. O abrazo, a aperta, que ambas as dúas son palabras de noso, é unha das principais manifestacións de afecto e agarimo. Mais segundo leo nunha páxina arxentina, detrás do abrazo hai moito máis, xa que ten beneficios terapéuticos, xa que é capaz de «curar a depresión, mellorar a memoria, reducir a presión arterial e o estrés, como fortalecer o sistema inmunolóxico». Mais isto sucedería sempre que dure máis de vinte segundos, o que se denomina o «abrazo extendido«, xa que este é o tempo necesario para que comece a liberarse a oxitocina, a hormona asociada ás emocións positivas. Sexan os abrazos de tres segundos (os que damos decote), sexan os terapéuticos extendidos, benvidos sexan estes contactos corporais, manifestación de positividade e confianza.

Onte 1558: Usuarias das bibliotecas

12 de Xaneiro de 2016/en Bibliotecas, Cultura, Efemérides, Onte/por bretemas

Celebrouse onte o Día dos usuarios das bibliotecas públicas, unha efeméride que pretende render homenaxe a todos os socios e socias da rede de lectura pública galega, ao tempo que dar a coñecer os seus servizos e actividades. Sen dúbida unha boa iniciativa, xa que moi poucas veces se salienta na nosa axenda política e cultural a importancia das bibliotecas públicas e do elevadísimo número de persoas que utiliza os seus servizos. Se botamos man dos datos publicados polo INE, correspondentes a 2014, chama moito a atención que en Galicia este colectivo de usuarias de bibliotecas supere o millón de persoas, das que 877.616 son adultas e 145.567 menores. O 37,40 % da poboación galega é usuaria do servizos bibliotecarios, unha porcentaxe que se sitúa dez puntos por baixo da media española, mesmo moi lonxe do 75,2 % de Catalunya ou do 55,5 % da Comunidade de Madrid. No conxunto do estado o número de usuarias é case de 22 millóns, o 47,0 % da poboación, incrementándose ao longo dos útimos anos, coincidindo cos da crise e, paradoxicamente, coa diminución dos recursos públicos destinados ao funcionamento e dotación das bibliotecas. Nunca insistiremos abondo na importancia da biblioteca como a primeira institución cultural pública de cada comunidade local especializada en lectura e acceso á información en todos os soportes e formatos. Apostar pola mellora da rede das bibliotecas públicas é un dos investimentos máis rendibles.

Poema de hoxe 7: «O que todo galego choraría» de Valentín Paz Andrade

7 de Xaneiro de 2016/en Autores, Efemérides, In memoriam, Poema_de_hoxe, Poesía, Xerais/por bretemas

Chora, Terra, teu pranto matricial.

O que todo galego choraría,

se inda chorar puidera,

até cubrir de bágoas o mar.

Valentín Paz Andrade, Pranto matricial (edición Xerais 2012), homenaxe ao pasamento de Castelao o 7 de xaneiro de 1950

Poema de hoxe 6: «Cantos de reis»

6 de Xaneiro de 2016/en Efemérides, Festas, Poema_de_hoxe, Poesía/por bretemas

Cantámoslle os reis

guedellas de cabra;

cantámoslle os reis

e non nos deches nada.

Popular, Cantos de reis.

Onte 1551: Cincuentenario do xantar de Ourense

5 de Xaneiro de 2016/en Autores, Efemérides, Historia, Iniciativas, Onte, Poesía, Recurso_didáctico/por bretemas

Lembramos onte ao poeta Celso Emilio Ferreiro con motivo do 104 aniversario do seu nacemento. Ábrese así un ano no que celebraremos o cincuenta aniversario daquel xantar de despedida, antes da súa partida a Caracas, que se se desenvolveu nos baixos do Hotel Roma de Ourense o domingo 15 de maio de 1966, Unha homenaxe a Celso Emilio e Moraima, obrigados a coller as maletas do exilio, que se convertiu nun importante acto de protesta da oposición antifranquista, organizado pola UPG e o PC, en contra da decisión do goberno de Franco de asolagar as veigas de Castrelo do Miño e Ventosela para que Fenosa construíse alí un encoro. Naquel histórico xantar galeguista, no que participaron 250 persoas e no que se recibiron 1.250 adhesións, pronunciaron discursos Ramón Otero Pedrayo, Antón Tovas, Eduardo Blanco Amor, Xosé Luís Méndez Ferrín, Xesús Alonso Montero, Arturo Reguera, entre outros. Lembrar aquela proeza cívica é unha das iniciativas nas que está traballando a Fundación Celso Emilio Ferreiro e da que aquí daremos conta.

Onte 1549: Agasallos

3 de Xaneiro de 2016/en Efemérides, Lingua, Onte, Sociedade/por bretemas

Nestes días andamos todos ás voltas cos agasallos de Reis, eses instantes de ilusión que tras os excesos do Nadal nos devolven á rotina e todos os seus problemas. Onte Vigo era un irevir onde resultaba moi difícil moverse, mesmo en Librouro, a nosa libraría de cabeceira, onde estivemos fedellando un bo anaco. Xaora, para as persoas que non estean dispostas a incomodidade das aglomeraicóns comerciais deste días, utilizar o web de Agasallo.eu pode ser unha magnífica solución. Alí poden atoparse agasallos de moi diversos tipos e procedencias, de distintos prezos, todos ben xeitosos e por riba en galego. A pesar desta febre dos agasallos, está na nosa man atallala utilizando os criterios de consumo responsable e solidario.