Comercio interior do libro en galego 2007 (II)

/en , , , /por

DATOS POR TIPOS DE EDICIÓN DO LIBRO EN GALEGO

Os datos da edición en galego por tipos de edición sinalan a importante dependencia do sector con respecto á edición da canle escolar e paraescolar, na que se inclúen o libro de texto, a literatura infantil e xuvenil e os dicionarios.

– Durante o ano 2007, o libro de texto supuxo o 38,60% dos títulos (500), o 37,00% dos exemplares fabricados (796.000 ex.) e o 49,60% da facturación (10,91 millóns de euros).

– A literatura infantil e xuvenil achegou o 32,60% dos títulos (418), o 35,70% dos exemplares (759.000 ex.) e o 18,20% da facturación (4,00 millóns de euros).

– Os dicionarios contribuíron co 0,50% dos títulos (10), 3,50% dos exemplares (64.000) e o 13,90% da facturación (3,058 millóns de euros).

Se xuntamos toda a edición da canle escolar e paraescolar, comprobamos que en 2007 achegou o 71,70% dos títulos (928), o 76,20% dos exemplares editados (1.619.000) e 81,70% (17,96 millóns de euros).

No resto de ámbitos temáticos da edición en galego, destaca a edición literaria co 18,4% dos títulos, o 13,6% dos exemplares e o 12,00% das vendas en euros. É de salientar, tamén, o peso reducidísimo da edición científico técnica en galego.

Con respecto ás variacións interanuais (entre 2006 e 2007), compróbase unha tendencia á diminución en todos os ámbitos, tanto nos da canle escolar e paraescolar, como nos da edición literaria.

O libro de texto, entre 2006 e 2007, diminúe moi lixeiramente, tanto o número de títulos publicados como a súa facturación (en porcentaxes arredor do 1%), a pesar de que en 2007 comezou á implantación dos novos currículums e do decreto de fomento do galego. Diminución que se incrementa na literatura infantil e xuvenil que perde de 2006 a 2007 o 1,9% dos títulos e o 1,8% da súa facturación. Pola contra, a pesar de diminuír a edición de novos dicionarios, aumenta a súa facturación nun 7,1%. Idénticas tendencias á baixa amosa a edición literaria, que diminúe lixeiramente en número de títulos (0,70%), como en facturación (2,90%) [Dedicaremos unha anotación específica á edición literaria en galego]

Podemos concluír, pois, que o libro en galego en 2007 amosa unha fortísima dependencia dos tipos de edición que empregan a canle escolar e paraescolar (en porcentaxes entre o 70% e o 80%, moi superiores ás que viñamos manexando noutros informes), ao tempo que amosa unha tendencia de lixeiro retroceso do seu volume de edición e da facturación (en case todos os tipos de edición, incluído o libro de texto, a pesar da implantación dos novos currículums e do decreto de fomento do galego).

Comercio interior do libro en galego 2007 (I)

/en , , , /por

DATOS XERAIS: PRODUCIÓN EDITORIAL E FACTURACIÓN DO LIBRO EN GALEGO

As referencias aparecidas nos diversos medios sobre o Comercio do interior do libro en Galicia 2007 apenas diferencian os datos referidos á edición en Galicia e á edición en galego realizada polas 43 editoras agremiadas á Asociación Galega de Editores. Porén, este informe, a pesar dalgunhas insuficiencias (sobre todo a de non contabilizar nin a edición en galego nin a facturación das editoras radicadas fóra de Galicia, o que pode supoñer un 20% do número de títulos anuais), proporciona unha radiografía moi nítida de cales son os indicadores principais e as tendencias da edición en galego durante o período 2005-2007.

Os datos amosan que se produce unha diminución tanto no número de títulos editados (que baixa aos 1.295 en 2007), no número de exemplares producidos (que baixa nestes tres anos dez puntos) como na tirada media (só 1.643 exemplares en 2007). Esta tendencia á diminución do noso volume de edición en galego supón un lixeiro decrecemento do seu peso na edición en Galicia, que pasa do 82,96% dos títulos editados de 2005 ao 79,80% en 2007.

Con respecto á facturación, se consideramos o trienio, prodúcese un aumento moi significativo do 22,38%, pasando dos 17,78 millóns de euros aos 21,76 de euros, a pesar de que entre 2006 e 2007 hai unha pequena baixa. Estas cifras supoñen un incremento da cota de mercado do libro en galego que pasa do 12,11% do ano 2005 ao 13,14% do anos 2007 (sendo aínda mellor o dato de 2006 onde acadou o 14,44%). Esta porcentaxe entre o 12% e o 15% semella ser o peso real do libro en galego (sendo o do libro editado en Galicia entre o 17% e o 18%).

Convén salientar que o importante incremento da cifra de facturación do libro en Galicia, entre 2006 e 2007, debeuse ao incremento do prezo medio (e non tanto ao número de exemplares) que pasou de de 13,20 € a 15,40 €.

Os datos xerais do libro en galego durante este trienio (2005-2007) amosan unha clara tendencia á baixa no que atinxe ao volume da edición, mentres se mantén a liña ascendente de facturación, crebada entre 2006 e 2007. Na seguinte anotación ocuparémonos da análise da edición e facturación por ámbitos temáticos.

O preocupante estado da edición en galego

/en , , , , /por

Representantes da AGE presentaron onte dous documentos que amosan de forma contundente o preocupante estado actual da edición en galego: o Estudo do comercio interior do libro 2007 e un novo informe sobrea mellora do sistema de préstamo do libro de texto. Dous documentos (que desmiuzaremos no blog devagariño) que amosan, ademais, a triste herdanza que deixa o goberno bipartito sobre o libro galego: baixa da produción do libro en galego (tanto en número de títulos, de exemplares como de tirada media), perda de peso do libro en galego no conxunto do noso sector editorial (tanto na produción como na súa visibilidade mercado), retroceso da facturación do libro en galego, desaparición de librarías, … Datos que corresponden ao ano 2007, un tempo aínda de importante crecemento económico, razón pola que a publicación destes datos é aínda máis preocupante na coxuntura actual de clara restrición no mercado. Datos que veñen corroborar agora as valoracións que fixemos hai meses. No entanto, é unha estupenda noticia que ás portas do inicio dunha nova lexislatura e da constitución dun novo goberno, o conxunto do sector do libro presente unido o diagnóstico e a alternativa para os seus problemas. Agardemos que signifique o inicio dun repunte para o sector do libro en galego.

Que é un «scout» editorial?

/en , /por
Na estratexia da proxección internacional da literatura galega, ademais desa Oficina do Libro Galego no exterior (indispensable, mentres non funcione o Instituto Rosalía de Castro, previsto na aprobada Lei do Libro e a lectura), sería magnífico contar coa figura dos «scouts» editoriais especializados na literatura galega. Na edición internacional, sobre todo a da tradición anglosaxona, os «scouts» funcionan como conselleiros permanentes dos editores os que van informando sobre as novidades e tendencias de cada un dos sistemas literarios nos que están especializados. Así os «scouts» da literatura galega (xa hai algúns que funcionan como tales, aínda que sexa informalmente) aconsellarían aos editores internacionais que textos nosos poderían ser traducidos e que autores e autoras poden emerxer con proxección. En definitiva, abrirían vieiros para desvelar a nosa literatura e os nosos autores e autoras a editores,e axentes internacionais. Así funciona o mercado literario no mundo.
O noso amigo o editor venezolano Leroy Gutiérrez, responsable do blog «Sobre Edición» (aconsello seguilo puntualmente), publica unha longa entrevista con Aurelio Major, un coñecido scout canadiano. Esta é unha boa oportunidade para coñecer de primeira man o papel que desempeñan estes mediadores.

Programa sobre o libro e a lectura do PPdeG

/en , , /por

Bo é coñecer o programa sobre o libro e a lectura elaborado polo Partido Popular de Galicia. Un texto que pode orientar aos profesionais do sector do libro galego sobre os compromisos asumidos polos gañadores das eleccións.

Entre estes compromisos programáticos non podemos deixar de salientar: a mudanza da modalidade de grauidade do libro de texto, na que se aposta polo sistema de cheque libro; a declaración de 2010 como ano da lectura; a insistencia no apoio ao sector libreiro e a colaboración coa Federación de Libreiros de Galicia; a aposta polo desenvolvemento da rede bibliotecaria ou o compromiso de compras de novidades dos editores galegos.

Entre as ausencias programáticas salienta a indefinición sobre o futuro da Lei de Bibliotecas e o silencio sobre a posta en marcha do Instituto Rosalía de Castro, previsto na Lei do Libro e a Lectura (apoiada polo PPdeG) para promover a lingua, literatura e libro galego a nivel internacional.

No entanto, transcribimos o texto destas medidas de apoio á lectura e o libro, que ocupan as páxinas 314 e 315 deste programa electoral do PPdeG:

–Declarar o ano 2010 como Ano da Lectura en Galicia, co obxectivo de que todas a Administracións galegas e o sector do libro, os representantes editoriais e os axentes implicados no fomento da lectura, mobilícense a favor do fomento da lectura. Para esta campaña darán axudas específicas as Consellerías de Educación e de Cultura.
–Crear un Fondo Social con axudas da Xunta e doutras entidades para realizar todos os anos unha convocatoria pública dirixida a subvencionar a adquisición de libros de lectura e dinamizar o sector do libro.
–Realizar campañas para potenciar actividades culturais e de fomento de lectura apoiándose nas 600 librarías e nas 45 editoriais galegas. A radio e a televisión galegas, dentro dos seus espazos de publicidade, reducirá as tarifas de promoción do libro galego.
–Establecer nos presupostos anuais da Xunta partidas para compra de libros destinados á actualización das bibliotecas e tamén das bibliotecas escolares. Unha parte destes libros serán libros editados en Galicia e libros en galego.
–Nos programas presupostarios da Xunta figurará un programa presupostario específico no que figuren as partidas destinadas ao sector do libro.
–O PPdeG garantirá que en todas as cidades de máis de 75.000 habitante existirá unha biblioteca estatal; que todas as cidades e vilas de máis de 50.000 habitantes conten con bibliotecas municipais xestionadas ou sostidas pola Xunta de Galicia. Mellorarase e impulsarase o servizo das bibliotecas nodais, con ampliación de horario e medios, especialmente persoais.
–Favorecer o papel das librarías como puntos especializados de venda de libro, así como de axentes culturais activos, indispensables para que a industria do libro manteña a gran pluralidade e cuantitividade e para a consolidación do tecido cultural galego. Farase promoción da libraría e a súa imaxe pública como punto especializado de venda de libros e como axente cultural activo, adoptando medidas eficaces en colaboración coa Federación de Libreiros de Galicia para evitar o peche de librarías, especialmente as instaladas nas zonas rurais e na periferia das cidades e vilas.
-Impulsar que as bibliotecas escolares se abran ao público fóra do horario lectivo dotándoas de técnicos e auxiliares de biblioteca.
–Envío a todas as bibliotecas das obras publicadas pola Xunta de Galicia e os editores galegos, previamente seleccionados por unha comisión na que participen os editores, libreiros e profesionais das bibliotecas.
-Vistos os problemas que o sistema de empréstito de libros de texto está a xerar nos alumnos, nos centros, nas familias e nas librarías, o Partido Popular cambiará este sistema polas axudas directas a través do chequelibro.

Declaración dos Dereitos do Libro

/en , , /por

Trafegando Ronseis, un dos meus blogs educativos de referencia, publica hoxe o texto en galego da Declaración dos Dereitos do Libro. A redacción débese á Asociación de Editores da rexión Centro de Francia.

Artigo 1
Os libros, todos os libros, teñen dereito a existir.

Artigo 2
Os libros son iguais entre eles, sen distinción da súa orixe, fortuna, nacemento, opinión ou editor.

Artigo 3
Todo libro ten dereito á vida, á súa comercialización, á sorte de ser exposto ao lector e ofrecer ao seu autor a posibilidade de ser escoitado e remunerado con xustiza.

Artigo 4
Todos son iguais ante a lei que os somete a igualdade de prezo en calquera lugar onde sexan expostos.

Artigo 5
Todos teñen dereito a que en todos os lugares se recoñeza a súa personalidade, a personalidade do autor e do editor.

Artigo 6
O libro, obra de imaxinación coma de investigación, diríxese á imaxinación coma ás necesidades do ser humano. Así que non debe ser tratado na súa comercialización como un produto simplemente de consumo.

Artigo 7
O libro é será garante das nosas liberdades. Non pode en ningún caso ser sometido a aversión sexa polo plantexamento das súas ideas como pola súa misión fundamental de promover o libre intercambio das culturas, as mentalidades e os saberes.

Artigo 8
O libro, portavoz do espírito, da ciencia, de praceres, rexistro do saber, así como obra de creación, debe ser tratado coma un ben indispensable para a cultura, a promoción social e espiritual, a información, e non pode ser tratado como un vulgar obxecto de proveito.

Un texto ben interesante que, como o dos dez dereitos do lector, acuñados por Daniel Pennac, pode constituírse nunha magnífica ferramenta didáctica para iniciarse no mundo do libro e da lectura. Propoño a súa difusión entre os blogs de bibliotecas e clubs de lectura, así como de todas as entidades profesionais vencelladas ao libro galego.

No blog Nosololibros, versión en castelán.

Galician Literature in English Translation

/en , /por

Jonathan Dunne, hoxe o mellor tradutor da literatura galega ao inglés, actualiza a súa páxina persoal na que vai recollendo todos os textos da literatura galega traducidos ao inglés. Unha panorámica ben interesante composta por quince títulos individuais (de autores e autoras clásicos e contemporáneos) e dez antoloxías (tres delas de Rosalía de Castro). Jonathan Dunne traballa na tradución e edición dunha Antoloxía da Literatura galega (1196-1982), na que se inclúen as escolmas de 51 escritores e académicos, que debería constituír (temos prevista a súa edición no verán de 2010) a tarxeta de presentación do corpus histórico da literatura galega no ámbito da fala inglesa. O esforzo individual e altruísta de Dunne (actualmente vive en Sofía) amosa o útil que sería para a proxección internacional da literatura galega contar cunha humilde oficina pública na que sen grandilocuencias se fosen sistematizando os recursos existentes.

Recomendo seguir o blog que abriu Dunne estes días.

Fernández del Riego denuncia

/en , , , /por
O xornalista Javier Mosquera publica onte no Faro unha entrevista de dúas páxinas con don Francisco Fernández del Riego. Co pretexto de comentar o recente noventa e seis aniversario (si 96!) do patriarca do galeguismo, Mosquera (un bo amigo de don Paco) tíralle da lingua sobre cuestións estritamentes persoais (o que fuma, o que bebe, o que come, as súas rotinas de traballo…). No entanto, ao remate, don Paco, sempre tan contido e discreto, dispárase e fai unha contundente denuncia pública sobre a situación da súa doazón (biblioteca e pinacoteca) á cidade de Vigo e o desinterese dos diferentes alcaldes por cumprir as condicións asinadas con el no ano 1995 (sendo alcalde Carlos G. Príncipe):

– A situación da súa doazón á cidade?
– Bueno? Está paralizada totalmente. Non estou satisfeito. A biblioteca e o museo son valiosos? É un museo contemporáneo, da miña época, con obra de Colmeiro, Laxeiro, Maside, Torres, Minguillón? É una doazón en vida, feita en 1995 con dúas ou tres condicións que están por cumprir. Unha delas e o do persoal, e non ten persoal ningún. Tal como está sirve de complemento á Fundación Penzol?

–Non se están cumplindo as cláusulas da doazón?
– Non. Especialmente no que afecta a persoal e condicións da sede. Está totalmente desprotexida. Vigo ten un gran pecado. É una potencia industrial, pero ten un desaproveitamento da vida cultural notable. Falta tradición.
– Foron moitas as promesas de arranxar a situación?
– Moitas. Pasaron moitos alcaldes e nada? A biblioteca está morta e o museo debería ter personal idóneo e visitas guiadas. Hai moito material sin incorporar porque no hai onde metelo e mantense na caixa forte e outro o conservo na casa. En total non ocupa máis que un par de habitacións na Casa Galega da Cultura. Sinto unha decepción grande? Non estou arrepentido, porque teño unha identificación coa cidade moi grande, pero síntome triste. Xa desistín de decir nada. .. Alá eles. Estou moi decepcionado cos dirixentes, pero teño claro que una cousa son os administradores e outra a cidade?

Ten toda a razón don Paco denunciando unha situación que, coñecéndoa (como outras), non tivemos a coraxe de facer pública nunha cidade cada vez máis degradada no eido institucional. «Unha cousa son os administradores e outra a cidade» é unha frase clave e luminosa para explicarlles aos que aquí non viven o que ven acontecendo en Vigo dende hai varias décadas.
Imaxino que esta denuncia de don Paco servirá para que esta semana os responsables municipais (non sei a quen lle corresponde, se á concellaría de Cultura ou a de Patrimonio; se ao BNG ou ao PSdeG-PSOE) convoquen unha roda de prensa e prometan que esta cuestión do tan «querido e admirado don Paco xa está en vías de solucionarse» (isto é o que vimos escoitando na última década a diferentes alcaldes e concelleiros). E, como tantas outra veces, aquí acabou o conto e pasamos páxina. Moi triste o que está pasando no Campo de Granada.

Fran Alonso, «Un país a medio facer»

/en , , /por

Atina de cheo o meu compañeiro Fran Alonso cando na entrevista que lle fai Vieiros, a raíz da aparición d’ Un país a medio facer (o seu libro máis recente, que moito recomendo), afirma valentemente: «A automoción e a banca reciben moitas máis axudas públicas cá cultura». Efectivamente, a pesar de que sectores como o da lectura é considerado na recente Lei do Libro como un «sector estratéxico» para o país e a pesar de que os que nos dedicamos á edición padecemos o «sambenito» prexuizoso de ser constantemente acusados de recibir subvencións, as axudas públicas que recibimos son escasas e o futuro do noso sector cultural deféndese no mercado co apoio do pobo lector. O maior éxito do noso sector cultural durante estas dúas décadas, ás que se refire Fran no seu libro, radica na consolidación dun público que, aínda de dimensións cativas, vai dialogando cos produtos da industrial cultural en lingua galega, xerados polos nosos escritores, músicos e artistas. Pasar dese país a medio facer a do país orgulloso do que fai é o reto actual que afronta a cultura en galego.